گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
روزنامههای اصلاحطلب آخرین روزکاری هفته را با تمرکز بر حمایت از تیم هستهای دولت یازدهم و انتقاد از رفتارهای بهارستاننشینانها به خصوص کوچکزاده آغاز کردند.
از سوی دیگر پس از ناکامی اصلاحطلبان در فضاسازی پیرامون رقابت جدی میان فراکسیونهای اصولگرا در سال آخر مجلس نهم؛ آنان مدعی هستند که جبهه پایداری پیام اتحاد حداد عادل را نادیده گرفتهاند و با نامزدی روحالله حسینیان برای تصدی ریاست مجلس مرزبندی خود را با آیتاللهزاده فیلسوف پررنگتر کردهاند و این پالس مهمی برای لیست مجزا برای انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه است.
روزنامه مردمسالاری
ارگان رسمی حزب مردمسالاری پنجشنبه را با تیترهای «تاکید رهبرانقلاب بر پافشاری بر مواضع و رعایت مصلحت کشور در مذاکرات هستهای» و «داعش در رمادی قیچی شد» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· آغاز نبرد پرانتزهای هستهای
مذاکرات هستهای میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای 1+5 به حساسترین قسمت خود رسیده است؛ تلاش برای درک مشترک نسبت به پرانتزهای مورد مناقشه جدیدترین هماورد دیپلماتهای سختکوش دو طرف مذاکره است.
گروه سیاسی روزنامه مردمسالاری در همین راستا خبر از ادامه مذاکرات در هتل کوبورگ میدهد و مینویسد«چانهزنیها با ایستادگی بر روی منافع ملی در وین ادامه دارد. بعد از کش و قوسهای فراوان داخلی در پارلمانهای ایران و آمریکا و سنگاندازیهای پی در پی صهیونیستها این دور از مذاکرات برای نگارش متن توافق نهایی با رویکرد کم کردن پرانتزها حال و هوای خاصی به خود گرفته است به گونهای که طرف ایرانی تاکید فراوان بر حفظ منافع ملی و مقید نبودن به زمان را دارد و زیاده خواهیهای طرف مقابل نیز روزبه روز بیشتر میشود اما نباید از این نکته غافل باشیم که باز طرفین مذاکره کننده روند گفتوگوها را مثبت اما سخت ارزیابی میکنند. معاونان وزیر امور خارجه دیروز (چهارشنبه) پس از یک ساعت و نیم، به نخستین نشست خود برای نگارش متن توافق جامع پایان دادند.
سیدعباس عراقچی و مجید تخت روانچی سه روز با هلگا اشمید معاون هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای کاستن از تعداد پرانتزها و موارد اختلافی مذاکره میکنند. همزمان با معاونان، تیمهای کارشناسی هم به ریاست حمید بعیدی نژاد و استفان کلمنت بر روی ضمائم کار میکنند. عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران دو روز پیش هم گفت در روز اجرای توافق طرف مقابل باید تحریمهای اقتصادی و مالی را لغو کند. کارهایی هم هست که ایران باید انجام دهد که زمان بر است. معاون وزیر امور خارجه در بدو ورود به وین در گفتوگو با خبرنگاران تاکید کرد: پنجمین دور مذاکرات ایران و کشورهای گروه 1+5 در سطح معاونان و کارشناسان در چارچوب ادامه نگارش پیش نویس متن توافق جامع هستهای با حضور کارشناسان آغاز شده و دیروز در سطح معاونان ادامه خواهد یافت.
به گزارش ایرنا سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران مراحل آخر نگارش متن توافق نهایی را «پیچیدهتر، ریزتر و جدیتر» ارزیابی کرد و گفت: شاید مذاکرات زودتر از 10 تیر تمام شود شاید هم فراتر برود، مقید به زمان نیستیم؛ توافقی خوب با جزئیات مطلوب خود میخواهیم. عراقچی با دشوار خواندن نگارش متن توافق نهایی گفت: گفتوگوهای معاونان وزیر امور خارجه ایران با هلگا اشمید معاون هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از دیروز در وین آغاز شد.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار پنجشنبه را به تیترهای «برخورد محترمانه و مؤدبانه با وزرا» و «روزمرگی مرگ در جادهها» اختصاص داد.
· اطلاعیه دفتر آیتالله مهدویکنی
نامه هشدارآمیز آیتالله مهدویکنی به ولایتی پس از دو سال از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم منتشر شد؛ اطرافیان آیتالله انتشار آن را منتسب به سایت سمپات «ملی-مذهبیها» دانستند و انتشار نامه را پس از سخنان ولایتی پیرامون مذاکرات هستهای مشکوک تلقی کردند؛ از سوی دیگر برخی از ناظران سیاسی آن را انتقام خرداد از ولایتی و یادآوری ماحصل عدم پایبندی بر عهد میان سه نامزد اصولگرا دانستند.
در همین راستا دفتر مرحوم آیتالله مهدویکنی نسبت به انتشار نامه واکنش رسمی نشان داد و نوشت «آنچه در ایام اخیر و با انتشار مکتوبی منتسب به مرحوم آیت الله مهدوی کنی رضوان الله علیه اتفاق افتاد بلاشک با مشی و سیره دینی و سیاسی ایشان که هماره بر وحدت و یکپارچگی نیروهای نظام و انقلاب تاکید داشتند تناسبی نداشت و با این مقدمه به استحضار عموم اشخاص حقیقی و حقوقی، نهادهای سیاسی و اجتماعی، دانشگاهها، حوزهها، گویندگان، محققان، نویسندگان محترم و اصحاب رسانه میرساند: در چارچوب قوانین رسمی انتساب، چاپ، نشر و هرگونه بهره برداری رسانه ای از آثار مکتوب و صوتی و تصویری مرحوم آیت الله مهدوی کنی بدون کسب مجوز از دفتر تنظیم و حفظ و نشر آثار ایشان ممنوع است. علاقمندان نیز جهت اطلاع از صّحت و سقم استناد به مکتوبات و بیانات معظم له میتوانند با این دفتر تماس حاصل فرمایند. بدیهی است چاپ و نشر هرگونه کتاب، مقاله، محتوای صوتی-تصویری و انتشار و نسبت دادن هر اثری به ایشان بدون تأیید این دفتر، غیرقانونی و قابل تعقیب خواهد بود.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «مواضع هستهای را علنی گفتهام» و «ساز ناکوک پایداری در سمفونی اصولگرایان» اختصاص داده است.
· پایداری؛ پایدار بر اختلاف
گروه سیاسی روزنامه اعتماد به بررسی چرایی عدم توجه جبهه پایداری به پیام اتحاد حدادعادل پرداخته است؛ مجتبی حسینی مدعی است که حداد عادل به عنوان رأس فراکسیون اصولگرایان بهارستان خواهان عدم رقابت با علی لاریجانی بر سر ریاست مجلس بوده است تا پیام اتحاد را به اضلاع جدا افتاده اصولگرایان منتقل کند ولی جبهه پایداری با نامزدی روح الله حسینیان بار دیگر مرزبندی شدید خود را نسبت به آیتاللهزاده فیلسوف نشان داد و از پذیرش نظر حداد امتناع کرد.
گروه سیاسی روزنامه اعتماد در تحلیل رفتار سیاسی جبهه پایداری آن را ساز ناکوک در سمفونی وحدت اصولگرایان دانست و نوشت«رقابت روحالله حسینیان با علی لاریجانی هر چند در ظاهرچیزی نبود جز اراده پایداریها برای نشان دادن هویت مستقل و وزن جبهه پایداری اما بیتردید نشانه بزرگتری در نقشه راه اصولگرایان برای انتخابات مجلس است. پایداریهای مجلس هر چند ساز ناکوکی را در سمفونی اصولگرایان میزنند اما پایداریهای بیرون از مجلس با میدانداری صادق محصولی به دنبال ائتلاف با دیگر اصولگرایانند. همنشینیهای هفتگی و مستمر پایداریها با موتلفه و ایثارگران برای اینان چیزی نیست جز اینکه پایداریها به یکی از اضلاع ائتلاف اصولگرایان بدل شوند.
هر چند بازی پایداری پایداریها برای ارائه هویت مستقل در اردوگاه اصولگرایان و عقبنشینی نکردن از برخی مواضع باعث شده تا اصولگرایان به ائتلاف با پایداریها مشکوک باشند. پایداریها هرچه با سازناکوک و خراب کردن بازی دیگر اصولگرایان سعی در امتیازگیری بیشتر داشتهاند اما به نظر میآید که با نزدیکتر شدن به ایام انتخابات مجلس دهم، اصولگرایان باید از میان «ائتلاف با پایداری» یا «عبور از پایداری»، یکی را انتخاب کنند؛ اما از مجموعه اظهارات مدیران جریان اصولگرایی و نافرمانی پایداریها از خرد جمعی اصولگرایان میتوان این احتمال را داد که پایداریها همچون انتخابات ریاستجمهوری بازهم مستقل وارد عرصه انتخابات خواهند شد، چرا که اینان اگر تا دیروز منتقدان قدرتمندی همچون علی لاریجانی را در اردوگاه اصولگرایان پیش روی خود میدیـدند امروز محمدرضا باهنر، محمدباقر قالیباف و حداد عادل را هم از خود جدا میبینند.
در این بین راســــتهــای گلخـانهای برای مجـلس در حـال تنظیم یک راهبرد جدید به همراه تاکتیکهای نویناند. مدیران این جریان با استفاده از کارت آیتالله مصباح به دنبال یارگیری از دل جناح راست محافظهکار همچون موتلفه و ایثارگران هستند تا هم از قدرت همزاد سیاسی خود بکاهند و هم آنکه موقعیت دفاع از اتهام تندروی و افراطیگری را در این یارگیری از مخالفان و منتقدانشان بگیرند. پایداریهای بیرون مجلس با این بازی دوگانه؛ نافرمانی در مجلس و امتیازگیری درمذاکرات سیاسی با دیگر اصولگرایان امید دارند تا به مطالبات سیاسی خود که همانا «شراکت در مدیریت جریان اصولگرایی» است، دست یابند و موقعیت فعلی خود را در اردوگاه راستنشینان سیاسی حفظ کنند.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «سایه تمدید بر سرمذاکرات» و «فساد ناشی از نفوذ دولتها در اقتصاد است» اختصاص داد.
· داستان جدال بهارستان و ظریف
سؤال؛ گلایه؛ جنجال. سؤال بهارستاننشینان با گلایههای محمدجواد ظریف به جنجالسازی ختم میشود؛ اینبار شدت برخورد میان نمایندگان ملت با وزیر امور خارجه به بالاترین سطح خود رسید و حتی جدال از بهارستان به صفحات اینستاگرامهای طرفین رسید.
گروه سیاسی روزنامه شرق در گزارشی به دلایل انتقادات مجلسیها به تیم مذاکرات هستهای پرداخت و در ابتدای این گزارش نوشت «آمدوشدها پایان ندارد. مجلسیها دلشان زودزود برای تیم مذاکرهکننده تنگ میشود، همین است که ظریف از جمله وزیرانی است که حضور پیوستهای در بهارستان دارد، آمدوشدها اغلب در سؤال و تذکر زنجیرهای نمایندگانی ریشه دارد که این روزها بیش از همیشه دلواپس مسائل هستهایاند. جالب اینکه همین نمایندگان هرگز سؤال و تذکری نسبت به سیاستهای هستهای دوران احمدینژاد مطرح نکردند... . حتی بیان جمله غریب «آنقدر قطعنامه صادر کنید تا قطعنامهدانتان پاره شود» هیچ نقد و گلهای در بهارستانیها برنینگیخت و اغلب با سکوت از کنار این سخنان عجیب و پرهزینه گذشتند. سؤالها از همان نخستین روز معرفی ظریف بهعنوان وزیر امور خارجه روی میز آمد.
نصرالله پژمانفر، از جبهه پایداریها، از اینکه «چرا ظریف شاخه زیتون غرب و آمریکا نام گرفته؟» گله کرد و نادر قاضیپور با صدایی رسا از پشت تریبون به او گفت که «این شائبه وجود دارد که شما توان نگهداری کیف حاوی اسناد محرمانه را ندارید و این کیف را از شما دزدیدهاند. مراقب باشید و نگذارید کیفتان دزدیده شود و اسناد را ببرند». نظر موافقان و مخالفان که به پایان رسید، ظریف تازه رفت سر اصل ماجرا و از دلایل پاکسازیاش از وزارت امور خارجه گفت، اینکه چطور محمود احمدینژاد او را خانهنشین کرده «دولت نهم باوجود نظر بزرگان نظام بنده را در ۴۷ سالگی خانهنشین کرد و تدریس کتاب درسی نوشتهشده توسط خودم را به دانشجویانم سپرد. با وجود اینکه از چندین دانشگاه معتبر پیشنهاد تدریس داشتهام، ولی با کمال افتخار بیان میکنم در شش سال گذشته فقط در ایران ماندهام و حتی یک لحظه هم فکر خروج از ایران را نداشتم». با اینحال موافقان آن روز مدام به کارنامه مثبت ظریف دیپلمات اشاره کردند و آن روز با رأی مثبت نمایندگان به محمدجواد ظریف ختم به خیر شد و ظریف با ۲۳۲ رأی موافق ۳۶ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع، وزیر امور خارجه شد.
روزنامه آرمانامروز
روزنامه آرمانامروز صفحه اول خود را به تیترهای «اعتماد به نفس بزرگ کوچکزاده» و «اصلاحطلبان رأی 70 درصدی دارند» اختصاص داد.
· پیرو باشید؛ نه فرمانده
روزنامه آرمان هاشمی از نزدیکترین رسانه به خانواده آقای رفسنجانی کوچکترین انتقاد به اصلاحات را «عبور» از آن توصیف میکند؛ از منظر آنان حزب ندای ایرانیان؛ حزب اعتماد ملی و عباس عبدی به دلیل عدم توجه به وضعیت اصلاحات و تخطی از دستور هاشمی رفسنجانی و رییس دولت اصلاحات از مبانی ترسیمی آنان عبور کردهاند.
گروه سیاسی روزنامه آرمانامروز در جدیدترین یادداشت تمامیتخواهانه خود از احزاب جدیدالتاسیس اصلاحات خواست «پیرو» آنان باشند و سودای فرماندهی را به فراموشی بسپارند؛ گروه سیاسی روزنامه آرمانامروز حزب ندای ایرانیان را جوان و بیتجربه میداند و در همین راستا نوشت «حزب ندای ایرانیان را به نام «ندا» میشناسند که حروفش از عبارت «نسل دوم اصلاحطلبان» آمده است. همین نام کافی بود تا بسیاری از اصلاحطلبان به آن اعتراض کنند. از عبارت نسل دوم میشد اینگونه استنباط کرد که این حزب سعی دارد اصلاحطلبان نسل اول را کنار بزند. حزب ندا به صادق خرازی شناخته میشود. فردی که روزگاری مشاور رئیس دولت اصلاحات بود. با این حال در رد اصلاحطلبی او کافی است انتخابات سال 92 را یادآور شد.
در آن انتخابات محمدرضا عارف که تنها کاندیدای اصلاحطلب حاضر در صحنه بود به دلیل ائتلاف گسترده اصلاحطلبان از کاندیداتوریاش انصراف داد تا اصلاحطلبان پیروز میدان شوند. با این حال صادق خرازی از حامیان قالیباف بود. صادق خرازی پیشتر هدفش را در حزب ندا، تربیت 5 هزار نیروی جنتلمن معرفی کرده بود.
البته خودش هم سعی میکند در دید اصلاحطلبان یک جنتلمن بماند. او با بستن دستمال گردن، آویزان کردن دستمال جیبی و راه رفتن با عصا که ظاهری روشنفکری میسازد میخواهد چهرهای دیگر از اصلاحطلبی نشان دهد. خرازی در جایی هم بیان کرده که نقش پررنگی در رأی دادن رئیس دولت اصلاحات داشته و رئیس دولت اصلاحات را نیز تشویق کرده که در انتخابات مجلس نهم شرکت کند!»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «جزئیات تعرفههای گاز اعلام شد» و «تعامل با دولت مظهر همدلی و همزبانی است» اختصاص داد.
· احیا منافع ملی دستاورد دولت تدبیر!
رضا صالحی امیری در یادداشت در حمایت از تیم مذاکرهکننده هسته ای معتقد است که دولت از سه نوع عقلانیت یعنی عقلانیت عملی، استراتژیک و پارامتریک برای کاهش خصومتها و بازگشت نسبی آرامش به پرونده هستهای استفاده کرده است و در این روند رفتاری موفقیتآمیز داشته است و توانسته است منافع کشور را بر سر میز مذاکره و در رقابتی چشمگیر «احیا» نماید.
رضا صالحی امیری در بخشی از سرمقاله روزنامه دولتی ایران نوشت «دولت تدبیر و امید، در هنگام مواجهه با بن بست انرژی هستهای با سناریوهای مختلفی روبهرو بود. شقوقی که هر یک از آنها کشور را به سمت و سویی میبرد و سرنوشت و آینده جامعه را تغییر میداد.
تصمیم گیران سیاست، باید از میان گزینههای متفاوت و راه حلهای متعدد، راه حلی را بر میگزیدند که اولاً احتمال حل و فصل نزاع در آن بیش تر باشد و ثانیاً میزان بیش تری از سود و فایده بر آن مترتب گردد. سنجش راه حلها با محاسبه پیامدها، همان عقلانیت پارامتریک است. در عقلانیت پارامتریک، «شخص تصمیمگیرنده، کاری که میکند این است که با بررسی دقیق نتایج محتمل هر یک از سناریوها، ممکنترین و بهترین گزینه را انتخاب کند.» نشانه دیگری از نوسازی سیاست در ایران، کنش سیاسی نه بر اساس آرزوها، بلکه با عنایت به نتایج انتخاب سناریوی خوب از میان سناریوهای متعدد در عالم سیاست است.
در این شیوه از سیاست ورزی، به جای آنکه به حداکثر فایده و سود بیندیشد، حداکثر منافع ملی را در دستور کار خود قرار میدهد. این سخن بدان معنا است که توقع و انتظار را با واقعیتها میسنجد و آرزو اندیشی را کنار مینهد. یکی از واقعیتهای سیاست، وجود منافع طرفین یک مذاکره است. از این رو میپذیرد که طرف مقابل نیز به منافع خویش بیندیشد و در میدان رقابت به خواستههای مورد نظرش برسد. این چنین میشود که بازی برد – برد شکل میگیرد. بیشتر از آنکه بهحذف حریف بیندیشد به قواعد بازی اهمیت میدهد که ذیل آن، طرفین بازی، با کنش عقلانی و اخلاقی، جانب انصاف نگه دارند و بهترین راه ممکن را برای حل و فصل منازعات بیابند.»