کد خبر 424293
تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۲:۴۴

ادبیات انتظار و مهدوی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی جانی دوباره یافت و نویسندگان و شاعران توانسته‌اند‌، آثار شایسته‌ای تولید کنند‌که مطالعه آن‌ها در نیمه شعبان می‌تواند شناخت مناسبی از مفهوم انتظار و حضرت مهدی(عج) ارائه کند.

به گزارش مشرق،‌ هر چه شعر انتظار در سال‌های پس از پیروزی انقلاب رشد و گسترش بسیار به ویژه در میان شاعران جوان را تجربه کرده است،‌ در حوزه ادبیات داستانی شمار این آثار به ندرت از انگشتان دست تجاوز می‌کند‌، اما با این وجود‌، آثار منتشر شده با مفهوم انتظار در حوزه ادبیات داستانی از رمان‌های موفق و پراستقبال سال‌های پس از انقلاب بوده‌اند و این حکایت از علاقه و تمایل مخاطب برای خوانش چنین آثاری دارد.

در میان نویسندگان شاید بتوان سید‌مهدی شجاعی را پر شمار‌ترین نویسنده‌ای دانست که درباره امام زمان(عج) و فرهنگ انتظار کتاب نوشته است‌، که در صدر همه آثار او «کمی‌دیرتر» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. رمانی که شجاعی دو سال گذشته را صرف نوشتن جلد دوم این رمان کرده است.

«کمی‌دیرتر»

چاپ نخست رمان «کمی‌دیرتر» در سال 1390 منتشر شد و در همان روزهای ابتدایی علی‌رغم انتقاداتی که از سوی برخی افراد نسبت به کتاب مطرح شد،‌ توانست در میان مخاطبان جوان از استقبال قابل توجهی برخوردار شده و به فروش مناسبی دست پیدا کند. این کتاب تاکنون به چاپ هشتم رسیده و بالغ بر 40 هزار نسخه از این کتاب عرضه شده است.

شجاعی در این رمان موضوعی بدیع را دستمایه‌ نوشتن قرار داده و با زبانی صریح و بی‌پرده نگاهی نقادانه به وضعیت انتظار در جامعه امروز داشت،‌ شاید همین زبان صریح و بی‌پرده بود که موجب شد برخی نسبت به این کتاب انتقاداتی داشته باشند.

شجاعی در مقدمه این کتاب نوشته است:‌ «بارها در طول نوشتن این رمان دچار تردید و دودلی شدم. یک دلم می‌گفت: بیا و از خیر این کار بگذر و برای خودت دشمن تراشی نکن. عقل هم چیز خوبی است! مثل مگس بر روی زخم ها و عفونت ها ننشین! خوبی ها را ببین. دل دیگرم می‌گفت: نویسنده باید آینه باشد. آینه اگر زشتی‌ها را بپوشاند و فقط زیبایی ها را نشان دهد که دیگر آینه نیست … سرت را درد آوردم ولی دوست داشتم بدونی که در طول این کار با خودم چه دست و پنجه هایی نرم کردم … به خودم گفتم عموم کسانی که پیش از این تقدیر و تحسینت می‌کردند، بعد از انتشار این کار، ممکنه تقبیح و نکوهشت کنند.»

جلد اول «کمی‌دیرتر» از چهار فصل زمستان، پاییز، تابستان و بهار تشکیل شده، نگاهی است متفاوت و نقادانه به فضای انتظار جامعه امروز.ماجرا از یک مجلس مذهبی شروع می‌شود. مجلسی که برای جشن نیمه شعبان و دعا برای ظهور فرج برپا شده است و در میان مجلس و درست در هنگام شور گرفتن حاضرین و فریاد ذکر«آقا بیا» از سوی آنها، جوانی به بیان این ذکر «آقا نیا» مشغول است که موجب بهت همه حاضرین و اعتراض آنها می‌شود.

رمان در ابتدا به ترسیم فضا از زبان یک نویسنده حاضر در این مجلس که گویا خود شجاعی است، می‌پردازد و پس از آن واکنش حاضرین در مجلس نسبت به جوانک را ترسیم می‌کند.نویسنده پس از این ماجرا با جوان همراه می‌شود و در سفری ماورایی به سراغ تک تک افراد حاضر در مجلس می‌رود و مشاهده می‌کند که هر یک از آنها در برابر این گفته جوان که امام زمان(عج) ظهور کرده و پیغام داده که شما او را همراهی کنید چگونه از خود واکنش نشان می‌دهند.در فصل پایان این رمان نیز سیمای واقعی یک منتظر امام زمان(عج) از سوی جوان و به زبان راوی ترسیم می‌‌شود.

وی پیش از این از تألیف جلد دوم این رمان با عنوان«خبر از ما یا اساساً هرگز» خبر داده و گفته بود:‌ در جلد دوم شخصیت‌هایی با جلد نخست مشترک هستند و اساساً‌ برای این نوشته شد که من فصل‌هایی را از رمان «کمی‌دیرتر» حذف کرده بودم و حالا این فصل‌ها در جلد دوم منتشر خواهد شد.

«خدا کند تو بیایی»‌

اگر به متن‌ها و مقالات ادبی علاقه دارید،‌ قطعا‌ً «خدا کند تو بیایی»‌ سیدمهدی شجاعی می‌تواند گزینه خوبی باشد‌، این کتاب مجموعه‌ای از مقالات ادبی نویسنده است که به مناسبت‌های مختلف مذهبی مانند میلاد پیامبر اکرم(ص)، واقعه غدیر، نیمه شعبان و ... نگاشته شده است. قوت قلم نویسنده و متن ادبی، از ویژگی‌های این کتاب است.

در بخشی از این کتاب آمده است:‌ «از عمق ناپیدای مظلومیت ما، صدایی آمدنت را وعده می‌داد. صدا را، عدل خداوندی صلابت می‌بخشید و مهرِ ربانی گرما می‌داد. و ما هرچه استقامت؛ از این صدا گرفتیم و هرچه تحمل؛ از این نوا دریافتیم. در زیر سهمگین‌ترین پنجه‌های شکنجه تاب می‌آوردیم که شکنج زلف تو را می‌دیدیم. در کشاکش تازیانه‌ها و چکاچک شمشیرها، برق نگاه تو تابمان می‌داد و صدای گام‌های آمدنت توانمان می‌بخشید. رایحه‌ات که مژده حضور تو را بر دوش می‌کشید، مرهمی بر زخم‌‌های نو به نو مان بود و جبرهای جان‌های شکسته‌مان. دردها همه از آن رو تاب آوردنی بود که آمدنی بودی.تحمل شدائد از آن رو شدنی بود که ظهورت شدنی بود و به تحقق پیوستنی. انگار تخم صبر بودیم که در خاک انتظار تاب می آوردیم تا در هرم خورشید تو به بال و پر بنشینیم. سنگینی بار انتظار بر پشت ما، یک سال و دو سال نیست سنگینی یک قرن و دو قرن نیست. حتی از زمان تودیع یازدهمین خورشید نیست.

تاریخ انتظار و شکیبایی ما به آن ظلم که در عاشورا بر ما رفته است بر می‌گردد، به آن تیرها که از کمان قساوت برخاست و بر گلوی مظلومیت نشست، به آن سم اسبهای کفر که ابدان مطهر توحید را مشبک کرد. به آن جنایتی که دست و پای مردانگی را برید، از آن زمان تا کنون ما به آب حیات انتظار زنده‌ایم، انتظار ظهور منتقم خون حسین. تاریخ استقامت ما از آن هم دورتر می‌رود، از عاشورا می‌گذرد و به بعثت پیامبر اکرم می‌رسد....»

این مجموعه نخستین بار در سال 72 منتشر شد و پس از آن بارها در شمارگان 22 و 30 هزار نسخه‌ای تجدید چاپ شد.

خورشید نیمه شب

سید مهدی شجاعی این کتاب را برای مخاطب کودک و نوجوان نگاشته است،‌ اما خواندن آن برای مخاطب بزرگسال نیز خالی از لطف نیست،‌ چرا که داستانی بسیار زیبا و جذاب دارد،‌ فردی سنی مذهب بر ضد مقدسات شیعه، کتابی نگاشته است و آن را به شاگردان خویش می‏‌آموزد و نمی‏‌گذارد کتاب به دست هیچ عالم شیعی بیفتد تا به آن پاسخ گوید. علامه حلی در کسوت شاگردان وی در می‌‏آید و پس از کسب اعتماد استاد، کتاب را از وی یک شب امانت می‏‌گیرد. او می‌‏خواهد تا صبح کتاب را نسخه‌‏برداری کند و به آن پاسخ گوید؛ اما این کار ممکن نمی‌‏شود و امام زمان (عج) به گونه‌‏ای ناشناس به یاری وی می‌‏آیند...

در حقیقت «خورشید نیمه شب» داستان حضور عالم بزرگ علامه حلی در محضر آفتاب عالمتاب جهان هستی و سعی و کوشش او در راه یاری این نور بی پایان است.

وقتی او بیاید

سید مهدی شجاعی این بار نیز این کتاب را برای مخاطب کودک و نوجوان نوشته است،‌ او در این کتاب در داستانی با المان‌های یچون گل‌، گیاه‌، آهو  و ... به معرفی امام زمان(عج) و موضوع انتظار از زبان پیرمردی مهربان می‌پردازد. این کتاب تاکنون به چاپ چهارم رسیده است.

شکواییه سبز(1) مناجات شعبانیه،‌ شرح دعای عرفه و ندبه

متن‌های ادبی‌، مناجات‌ها و شروح سید‌مهدی شجاعی بر ادعیه و زیارات اگر پرمخاطب‌تر از رمان‌های او نباشد‌، کم‌مخاطب‌تر نیست‌، بیان و نثر ادبی و توأم با احساس سید‌مهدی شجاعی در مقالات ادبی و شرح ادعیه‌ها و مناجات‌ها در سال‌های اخیر اشک بسیاری از عاشقان ولایت را بر گونه نشانده است،‌ اگر در نیمه شعبان به دنبال حس و حال معنوی هستید‌، «مناجات شعبانیه» و «شرح دعای ندبه» که در مجموعه «شکواییه سبز» به صورت پیوسته منتشر شده و هم‌چنین هر یسک به صورت مجزا نیز منتشر شده‌اند،‌ را از دست ندهید.

«دوازدهم

علی موذنی از نویسندگان پرکار سال‌های اخیر ادبیات داستانی است که در نمایشنامه‌نویسی نیز دستی دارد‌، او نیز به مانند سیدمهدی شجاعی نگاهی ویژه به موضوع ظهور و امام زمان(عج) دارد.

رمان «دوازدم»‌ تازه‌ترین رمان موذنی درباره امام زمان(عج) و حاصل تلاش هجده ماهه او است‌، نویسنده در این رمان فضایی هنرمندانه برای همراهی مخاطب خود با قهرمان داستان فراهم می‌کند و نشان می‌دهد که قصدش از پرداختن به چنین موضوعی صرفا خودنمایی و سوءاستفاده از عواطف مذهبی خواننده نیست.

داستان «دوازدهم» مربوط به مشغله‌های یک نویسنده برای نگارش یک فیلم‌نامه و درگیری‌های او با تهیه‌کننده، کارگردان و دیگر عوامل ساخت فیلم است که در طی آن موذنی از زاویه ای نو، اهمیت نگاه عقلانی و منطقی را به موضوعی که بیش از هزار سال در ذهن شیعیان و حافظهتاریخی ما وجود دارد توصیف می کند.

موذنی در این کتاب همچنان که به پاسخگویی به نیازهای دوستداران امام عصر (عج) می پردازد، مخاطبانی را که آشنایی چندانی با آن حضرت ندارند نیز با وجهه تاریخی و معاصر ایشان آشنا می‌کند و در عین حال خوانندگانی که به قصد سرگرمی و خواندن رمان به سراغ اثر آمده اند را با سیلی از اطلاعات در خصوص امام عصر (عج) همراه می کند و همچنین از سویی دیگر جریان‌های انحرافی که ادعای ملاقات با امام زمان (عج) دارند را به حیطه نقد می‌کشد.

وی پیش از این،‌ هم در قالب نمایشنامه با عنوان «مفرد مذکر غائب» که در دهه 70  منتشر شد و بعدا‌ً از نظر شکل نگارشی تغییر یافت و در قالب فیلم‌نامه نیز بنام «ملیکا» تألیف شد،‌ به موضوع امام زمان پرداخته بود.

«سیمای مهدی موعود در آینه شعر فارسی»‌

همان طور که در ابتدا گفته شد،‌ شمار کتاب‌های داستان نسبت به شعر بسیار اندک‌تر است،‌ در ادبیات فارسی اشعار بسیاری درباره مفهوم انتظار،‌ فرج و حضرت مهدی(عج) سروده شده است‌، که عمده این اشعار در کتاب «سیمای مهدی موعود در آینه شعر فارسی»‌ به تالیف محمدعلی مجاهدی بررسی شده‌اند.

موضوع اصلی این تحقیق دامنه دار، بررسی ابعاد مختلف شعر مهدوی در زبان فارسی است.مولف برای نخستین بار، موضوعات شعر مهدوی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با عبور از مسیرهای ناهموار و خطر خیز آن، به ارائه انواعی از شعر مهدوی در زبان فارسی توفیق یافته است که علی رغم تفاوت‏های موضوعی، ارتباط منطقی خود را حلقه وار با زنجیره شعر مهدوی حفظ کرده‌‏اند و ضمن ارائه شاهد مثال‏های فراوان برای هر مورد، به کند و کاو "بایدها" و "نبایدهای" مطرح در این نوع از شعر آیینی پرداخته و موارد "امری و الزامی" و "نهیی و پرهیزی" آن را مشخص کرده است.

«شاه شمشاد قدان»

انتظار فرج و اردات شاعران به امام زمان(عج) تنها به شاعران پارسی‌گوی ایران اختصاص نداشته است،‌ بلکه شاعران افغانستانی نیز در این زمینه پر‌کار هستند،‌ «شاه شمشاد قدان» مجموعه شعر مهدویت معاصر افغانستان  است که به همت سیدسکندر حسینی، شاعر جوان افغانستانی، در کابل چاپ و منتشر شده است.

این کتاب مجموعه شعر مهدویت معاصر افغانستان است که در پاییز سال گذشته توسط انتشارات حلقه ادبی پردیس در کابل منتشر و عرضه شد‌، این کتاب شامل بیوگرافی 31 نفر از شاعران معاصر و جوان افغانستان و همچنین اشعار سروده شده توسط آنان در باره مهدویت است که تلاش دارد تا شعرای جوان را به جامعه افغانستان معرفی و زمینه را برای تولید اشعار ارزشی و متعهد برای آنان فراهم کند.

منبع: تسنیم