سازمان جاسوسی مرکزی آمریکا (سیا) ارتشی شامل هزاران مبارز مسلح در سوریه دارد، این گروه به صورت ویژه در جنوب سوریه مبارزه می کنند و سیا مسئولیت آموزش و تجهیز آنها به تسلیحات و اطلاعات میدانی را بر عهده دارد. آنچه گفته شد اتهامی از سوی حاکمیت دمشق بر ضد مخالفانی که غربی‌ها آنها را عناصر معتدل نامیده، نیست، بلکه واقعیت‌هایی است که همواره بر روی میز تصمیم سازان آمریکایی مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفتند و روزنامه واشنگتن پست دو روز پیش به آن اشاره کرده است.
تأمین مالی و تسلیحاتی و آموزش این گروه سالیانه یک میلیارد دلار هزینه دارد که تمامی این مبلغ برای عناصر مسلح جبهه جنوبی در ارتش آزاد سوریه هزینه می شود. این سخاوتمندی تنها مخصوص آمریکایی ها نیست، بلکه بخشی از همکاری آمریکا، عربستان ، قطر و ترکیه به شمار می رود. اگر این موضوع با سوابق آمریکا در افغانستان و نیکاراگوئه و دیگر کشورهایی که سازمان جاسوسی آمریکا و ارتش از مزدوران را در آنجا پرورش داده، مقایسه شود که براساس آن آمریکا کوچک ترین بخش از هزینه ها را بر عهده گرفته و بخش عمده از آن را بر دوش متحدان خود قرار داده بود، می توان انتظار مبالغی نجومی را داشت که سالیانه در جنوب سوریه هزینه می شود. همچنین می توان تصور کرد اموال بسیار زیادی برای ریخته شدن خون مردم سوریه و تخریب عمومی در این کشور استفاده می شود. این در حالی است که معارضان همواره از چهار سال پیش تاکنون از کمبود مالی و تسلیحاتی و مهمات شکایت کرده و مدعی شده اند که در مبارزه بر ضد نظام سوریه و متحدانش تنها مانده اند .
مطالب منتشرشده در روزنامه واشنگتن پست را نمی توان جدای از مطالبی دانست که ماه گذشته در اسناد بخش اطلاعات دفاعی آمریکا منتشر شده و در آن آمده بود که دولت های غربی از جمله آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس حامی معارضان سوری بوده و در سال های 2011 و 2012 از برپایی امارت اسلامی القاعده در شرق سوریه برای فشار بر دولت در دمشق حمایت کردند.
برنامه حمایت مالی سی آی ای که واشنگتن پست آن را فاش کرده، از بزرگ ترین برنامه های محرمانه ای است که این سازمان جاسوسی در دنیا آن را دنبال می کند، روزنامه آمریکایی تأکید دارد که هزینه این برنامه حمایتی یک پانزدهم کل هزینه های سالیانه سیا را شامل می شود. به گفته مسئولان اطلاعاتی و سیاستمداران آمریکایی که با این روزنامه مصاحبه کرده اند، برنامه مذکور شامل آموزش عناصر مسلح و تجهیز آنها با سلاح و ملزومات لجستیک و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز آنها در درگیری ها بوده و این آژانس تمام آن چیزی که این گروه در اراضی سوریه به آن نیاز دارند را به دست آن ها می رساند.
براساس این گزارش، این یک برنامه نظامی کامل است که تضمین کننده ایجاد ارتشی وابسته به سی آی ای بوده است، درست مانند اقدامی که این سازمان جاسوسی در افغانستان و نیکاراگوئه در دهه 80 قرن گذشته میلادی انجام داده است. بخش عمده ای از این برنامه در خاک اردن انجام شده است. واشنگتن پست نوشت آژانس جاسوسی آمریکا بالغ بر 10 هزار عناصر مسلح را تاکنون در این کشور آموزش داده است. بنا به گفته مسئولان آمریکایی مبلغ یک میلیارد دلار در سال تنها بخشی از پروژه ای بزرگ است که میلیاردها دلار هزینه داشته و علاوه بر آمریکا، عربستان سعودی ، قطر و ترکیه نیز در آن سهیم هستند. فعالیت های این کشورها در جنوب سوریه متمرکز شده تا از گروه موسوم به جبهه جنوبی در ارتش آزاد سوریه حمایت کنند. نویسنده گزارش واشنگتن پست تأکید می کند که یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که هزینه هر عنصر مسلح در سوریه به صورت سالیانه بالغ بر 100 هزار دلار آمریکا است.
افشای این عملیات که از سال 2013 تاکنون ادامه داشته در پی مصوبه ای است که در کمیسیون اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت آرا به تصویب رسیده بود و بر اساس آن باید بودجه برنامه‌های سی آی ای در سوریه به میزان 20% کاهش داده شود. البته این مصوبه بعد از مجموعه اقدامات گسترده‌ای قابل اجرا خواهد بود، از جمله آن رأی‌گیری در مجلس نمایندگان در مورد این طرح است که باید هفته جاری صورت گیرد. علاوه بر نیاز به تأیید این مصوبه در مجلس نمایندگان، طرح مذکور باید تا پیش از پایان ماه ژوئن در رأی گیری مجلس سنا و کمیته اطلاعات ویژه نیز حائز اکثریت آرا بشود. بنابر اطلاعات منتشر شده از سوی این روزنامه آمریکایی کاخ سفید تماس های مستقیم خود را با مجلس سنا آغاز کرده تا از کاهش بودجه برنامه های عملیاتی آژانس جاسوسی آمریکا در سوریه بر اساس این مصوبه جلوگیری کند.
آدام شیف نماینده ارشد دموکرات ها در کمیته اطلاعات در این رابطه به واشنگتن پست گفت که نمایندگان دو حزب شامل دموکرات ها و جمهوری خواهان همگی از استراتژی آمریکا در سوریه نگران هستند، این نگرانی حول محور دیدگاه های سیاستمداران آمریکایی و محافل اطلاعاتی آن در مورد تحولات موجود در عرصه میدانی سوریه است. بنابراین گزارش حتی مدافعان برنامه کاری سیا در سوریه نیز به عملکرد ضعیف گروه های " معتدل " اذعان دارند و تأکید می کنند که آنها در مبارزه سرنوشت ساز با داعش شکست خواهند خورد. موضع شفاف در این رابطه از سوی یکی از مشاوران ارشد جمهوری خواهان در کنگره مطرح شده است. وی تأکید کرده که عقب نشینی نیروهای دولتی در سوریه نتیجه اقدامات کسانی که معتدل خوانده می شوند، نیست.
شیف در این رابطه می افزاید: متأسفانه من اعتقاد دارم که داعش و جبهه النصره و برخی گروه های افراط گرایی اسلامی جایگاه بهتری برای سرمایه گذاری در هرج و مرج سوریه دارند که می تواند منجر به فروپاشی سریع نظام سوریه منتهی شود.
نویسندگان این گزارش به نقل از مسئولان آمریکایی می نویسند که این شدت لحن مبتنی بر عدم توانایی سرویس جاسوسی مرکزی آمریکا برای نشان دادن قدرت خود در عرصه میدانی یا پیروزی در برخی درگیری ها یا تحقق برخی نتایج ملموس است.
در مقابل مدافعان برنامه حمایتی سی آی ای از مخالفان سوریه می گویند که این گروه ها پایگاه های ارتش سوریه را محاصره می کنند، حتی برخی دیگر تأکید دارند که آنها موفق به تسلط بر تعدادی از پایگاه های اصلی ارتش سوریه در جنوب دمشق شده اند.