گروه جنگ نرم مشرق - اعمال تروریستی داعش که عنوان «دولت اسلامی» را برای خود برگزیده، به اندازهای افزایش پیدا کرده که صدای اعتراض "دیوید کامرون" نخست وزیر انگلیس را در رابطه با استفاده از عنوان «دولت اسلامی» برای این گروه توسط بنگاه سخنپراکنی دولتی انگلیس (بیبیسی)، بلند کرده است. کامرون در گفتگو با شبکه 4 رادیو "بیبیسی" ضمن ابراز ناراحتی در استفاده از عبارت "دولت اسلامی" برای اشاره به گروه تروریستی داعش، گفت: «این مساله سبب میشود که به این فرقه سمی، اعتبار زیادی داده شود و جوانان انگلیسی نیز از راه به در شوند و بهتر است از مخفف انگلیسی آن یعنی "آیاسآیاس" (ISIS) استفاده گردد.» کامرون که پس از حملات تروریستی سواحل تونس که 30 شهروند انگلیس در آن کشته شدند، اقدام به مصاحبه کرده بود، افزود: «امیدوارم بیبیسی از عبارت «دولت اسلامی» استفاده نکند، چون آنها در واقع یک دولت اسلامی نیستند و مخاطبان مسلمان بیبیسی هر بار که درباره این گروه «نفرت انگیز و وحشی» بحث میشود، از شنیدن لفظ «دولت اسلامی» دچار احساس انزجار میشوند.»
"دیوید کامرون" نخست وزیر انگلیس اظهار امیدواری کرد که بیبیسی از عبارت «دولت اسلامی» استفاده نکند
به غیر از کامرون 120 تن از نمایندگان پارلمان این کشور از جمله "بوریس جانسون" شهردار لندن و "الکساندر سالموند" رهبر سابق حزب ملی اسکاتلند نیز در نامهای سرگشاده از بیبیسی خواسته بودند تا به جای استفاده از عبارت «دولت اسلامی» از واژه «داعش» برای این گروه تروریستی فعال در سوریه و عراق استفاده کند.
فشار افکار عمومی و سیاستمداران انگلیس به این بنگاه سخن پراکنی نتیجهای نداد و "تونی هال" مدیر کل بیبیسی در توجیه این اقدام گفت که باید در قبال گروه داعش "منصفانه" رفتار شود!
"تونی هال" مدیر کل بنگاه سخنپراکنی دولتی انگلیس گفت که باید در قبال گروه داعش "منصفانه" رفتار شود
روزنامه تایمز در این خصوص نوشت: «در نامه "تونی هال" به دیوید کامرون عنوان شده که کلمه داعش خطر "برداشت حمایتآمیز" برای مخالفان این گروه ایجاد میکند و این مغایر با اصل"بیطرفی" این شبکه است. واژه داعش، کلمهای "تحقیرآمیز" بوده و بیبیسی نمیتواند از آن در تولیداتش استفاده کند. اما تلاش میکند که از پیش آگهی اخطارآمیز «گروه دولت اسلامی» استفاده نماید».
بیبیسی در مقابل فشار افکار عمومی و سیاستمداران انگلیس جهت استفاده نکردن از عنوان «دولت اسلامی» برای گروه تروریستی داعش، ایستادگی میکند
صادق صبا رئیس بخش فارسی بیبیسی نیز با تأسی از رئیس انگلیسی خود همین روند را درباره گروه تروریستی داعش طی میکند؛ منتهی این اصل "بیطرفی" همیشه اعمال نمیشود. پیشتر در گزارش مشرق به این رویکرد بیبیسی فارسی پرداخته بودیم؛
بخش فارسی بیبیسی ادعا میکند که به کسی تروریست نمیگوید و بر روی گروهها ارزشگذاری نمیکند
اطلاق عنوان «دولت اسلامی» به گروه تروریستی داعش در اخبار بخش فارسی بیبیسی
صادق صبا گفته بود: «ما موظف نیستیم که بر روی گروهها و جریانات ارزشگذاری کنیم و چون این گروهک خود را "دولت اسلامی" مینامد، ما هم از همان واژه برای آنها استفاده میکنیم... این موضوع جزو سیاستهای کل بیبیسی است و ما از آن پیروی میکنیم.»
وی همچنین افزود: «بیبیسی به هیچ گروهی تروریستی نمیگوید. مخاطبان بیبیسی میخواهند اخبار دنیا را بشنوند نه اینکه این عنوانها را بشنوند. وظیفه ما در بیبیسی این است که آن جنایت را با همه ابعادش نشان دهیم و مخاطبان قضاوت کنند که آیا آنها تروریستی هستند یا نه؟»
بیبیسی فارسی گروهک تروریستی «احرار الشام» که رقیب داعش محسوب میشود را ارزشگذاری و با عنوان «شورشی» خطاب میکند
بعد از حملات عربستان به یمن و درج اخبار آن در بیبیسی فارسی این سوال برای مخاطبان آن پیش آمد که با توجه به سیاستهای این شبکه انگلیسی، آیا گروه «انصار الله» یمن خود را «شورشی» مینامند که «بیبیسی فارسی» از این عنوان برای آنها استفاده میکند؟ حتی عنوان «انصار الله» نیز که اسم رسمی این گروه مردمی است، در اخبار بیبیسی فارسی نمیآید و در بهترین حالت بعضی اوقات آنها را «حوثی» مینامند.
آیا گروه «انصار الله» یمن خود را «شورشی» مینامد که «بیبیسی فارسی» از این عنوان برای آنها استفاده میکند؟
درست است که حجم تبلیغات رسانهای داعش توسط مراکز رسانهای قدرتمندی مانند «الفرقان» (مسئول تولید و انتشار فیلم) و «مرکز رسانهای الحیات» (تولید محصولات به زبانهای انگلیسی، فرانسه و آلمانی) نسبت به دیگر گروههای مسلح در جهان از گذشته تا کنون بیسابقه بوده و نام «دولت اسلامی» به دفعات توسط این رسانهها در تمام جهان پخش شده است، اما این تبلیغات وسیع دلیل منطقی برای بیتفاوت بودن نسبت به جنایتهای این گروه نیست و نمیتوان جواز اطلاق نکردن عنوان «تروریستی» به گروه داعش را با منطق «بیطرفی» صادر کرد؛ زیرا واژه «تروریسم» در فرهنگها و دائرةالمعارفهای مختلف، تعاریف مشخص شدهای دارد:
(Oxford Dictionaries): فرهنگ لغت آکسفورد آن را تلاش برای ضربهزدن به افراد خاص و یا ایجاد ارعاب و وحشت دانسته است.(webster's new international dictionary): فرهنگ جدید بینالمللی وبستر آن را ایجاد وحشت و یا وضعیت وحشت، و همچنین آن را اعمال حاکمیت و یا مبارزه با حاکمیت از طریق ارعاب میداند.
(The American Heritage Dictionary, 2000): فرهنگ هریتج آمریکایی آن را کاربرد قوا به صورت غیرقانونی، خطرآفرین و خشونتبار میداند که از سوی یک فرد یا گروه سازمانیافته علیه مردم و یا اماکن به قصد ایجاد ارعاب و یا اجبار دولتها و یا شرکتها صورت میگیرد و به طور عمده دارای اهداف سیاسی و ایدئولوژیکی است.
در اسناد مصوب مجمع عمومی سازمان ملل نیز شاهد تعاریفی از تروریسم و مصادیق آن هستیم (1) که مشخص میشود حمله و کشتار مردم غیرمسلح توسط گروه مسلح داعش یا به قول بیبیسی «دولت اسلامی» جزو اقدامات تروریستی محسوب میشود و بنابراین داعش یک گروه «تروریستی» است.
بیبیسی با اطلاق نکردن عنوان «تروریستی» به گروه داعش، اصل "بیطرفی" را زیر سوال برده که نتیجهای جز "طرفداری" از گروه تروریستی داعش، چیز دیگری استنباط نمیشود
با این تعاریف آشکار میشود که بنگاه سخنپراکنی دولتی انگلیس و به دنبالش بخش فارسی آن، در واقع با اطلاق نکردن عنوان «تروریستی» به گروه داعش، اصل "بیطرفی" را زیر سوال برده است که نتیجهای جز "طرفداری" از گروه تروریستی داعش، چیز دیگری استنباط نمیشود. طرفداری از گروهی که در حال عرصهسازی برای فصل جدیدی از استعمار در مناطق اسلامی توسط تمدن غرب است.نکته دیگر آنکه نام بردن از این گروه با عنوان "دولت اسلامی" و نمایش جنایات آن، ٰگره زدن نام اسلام با خشونت در ذهن مخاطب است و در درازمدت با این سیاست رسانهای، نام اسلام تداعی کننده خشونت در افکار عمومی خواهد بود.
پینوشت:
(1) عنوان مقاله: تعريف سازمان ملل متحد از پديده تروريسم، مروري بر اسناد مصوب و ديدگاه هاي صاحب نظران؛ نویسند: بزرگمهري مجيد؛ دانشگاه آزاد اسلامي- واحد زنجان.