به گزارش مشرق، حرکت رو به گسترش معارف مهدوی در زمان امام باقر و امام صادق(ع) به اوج خود رسید و آن دو امام بزرگوار ضمن تبیین، تشریح، پالایش و پیرایش آموزه های اسلامی در زمینه های مختلف اعتقادی، اخلاقی و فقهی و تحکیم پایه های ایمانی پیروان خود، تلاش فراوانی برای توسعه و تعمیق اندیشه مهدوی و فرهنگ انتظار در میان شیعیان نمودند و با به جا گذاردن صدها روایت در این زمینه، این اندیشه و فرهنگ را تازگی و طراوت بیشتری بخشیدند.
پس از این دو امام و پیش از امام حسن عسکری(ع) امامی که بیش از همه بر مواریث شیعی در زمینه باور مهدوی و فرهنگ انتظار افزود و گنجینه های گرانبهایی برای امت اسلام به یادگار گذاشت امام رضا(ع) است.
به طوری که در معجم أحادیث الإمام المهدی(ع)4 افزون بر 30 روایت از امام رضا(ع) در زمینه باور مهدوی و فرهنگ انتظار نقل شده که هر یک از آنها ما را با بعدی از ابعاد بیکران شخصیت امام مهدی(ع) و قیام رهاییبخش و عدالت گستر آن حضرت آگاه می سازد.
بر این اساس بر آن شدیم تا در آستانه ولادت آن امام همام سیره مهدوی ایشان را از کتاب "صحیفه رضویه" نوشته سید مرتضی مجتهدی سیستانی برای علاقه مندان نقل کنیم؛
دعبل در "تائیه" بیشتر از غصب حق خاندان پیامبر سخن گفته است. ازجمله در این دو بیت که حضرت امام رضا(ع) را سخت اندوهگین و محزون گردانید و اشک ایشان را جاری کرد:
بیت اول؛
من حق خاندان عصمت را تقسیم شده نزد دیگران می بینم و دست هایشان از حق و اموالشان خالی است.
هنگامی که امام رضا(ع) این بیت را شنیدند گریه کردند و فرمودند: ای دعبل راست گفتی.
بیت دوم؛
هنگامی که ازسوی کینه توزان به عترت ستم می شود آنان دست های بسته را برای دریافت حق خود دراز می کنند (دست هایشان به حقشان نمی رسد.)
بعد از این که امام رضا(ع) این بیت را شنیدند دو دست شریف خود را برگرداندند و با اندوه فرمودند: به خدا قسم دست های ما بسته است.
گریستن امام رضا(ع) برای امام زمان(عج)
دعبل اشعار خود را درباره غصب خلافت ادامه داده و سپس به بیان ظهور امام عصر(ع) می پردازد.
هروی گوید: از دعبل خزاعی شنیدم که فرمود: برای حضرت امام رضا(ع) قصیده ای خواندم و چون به این شعر رسیدم:
خروج امامی که حتما و بدون تردید خروج خواهد کرد و با نام مبارک خدا و برکات الهی قیام می کند. هر حق و باطلی را در میان ما جدا می کند و مردمان را به پاداش عملشان یا نعمت می دهد و یا کیفر می کند.
امام رضا(ع) به شدت گریست، سپس سر مبارک را بلند کرد و فرمود: ای خزاعی این دو بیت را روح القدس بر زبان تو جاری ساخت آیا می دانی آن امام قیام کننده کیست؟ و چه زمانی قیام خواهد کرد؟
عرض کردم: نه مولای من تنها شنیده ام که امامی از شما خروج می کند و او زمین را از هر گونه فساد و آلودگی پاک می کند و پر از عدل و داد می گرداند همان گونه که پر از ستم شده باشد.
فرمود: ای دعبل پیشوای بعد از من فرزندم محمد است، بعد از او فرزندش علی و پس از علی فرزندش حسن و پس از حسن فرزندش حجت خدا آن قیام کننده است؛ او که در دوران غیبتش باید انتظارش را کشید و در دوران ظهورش باید اطاعتش کرد، اگر از عمر دنیا جز یک روز باقی نماند خداوند آن را طولانی گرداند تا آن حضرت خروج کند و جهان را پر از عدل و داد نماید همانطوریکه پر از ستم شده باشد.
و اما چه زمانی خواهد بود؟ خبر دادن از وقت است و پدرم از پدرش از پدرانش از حضرت علی(ع) خبر داده اند که فرمود: رسول خدا(ص) فرمود: مثل خروج او مثل قیامت است کسی جز او از وقت آن خبر ندارد و برایش روشن و آشکار نیست، او جز ناگهانی نمی آید و خروج نمی کند.
پس از این دو امام و پیش از امام حسن عسکری(ع) امامی که بیش از همه بر مواریث شیعی در زمینه باور مهدوی و فرهنگ انتظار افزود و گنجینه های گرانبهایی برای امت اسلام به یادگار گذاشت امام رضا(ع) است.
به طوری که در معجم أحادیث الإمام المهدی(ع)4 افزون بر 30 روایت از امام رضا(ع) در زمینه باور مهدوی و فرهنگ انتظار نقل شده که هر یک از آنها ما را با بعدی از ابعاد بیکران شخصیت امام مهدی(ع) و قیام رهاییبخش و عدالت گستر آن حضرت آگاه می سازد.
بر این اساس بر آن شدیم تا در آستانه ولادت آن امام همام سیره مهدوی ایشان را از کتاب "صحیفه رضویه" نوشته سید مرتضی مجتهدی سیستانی برای علاقه مندان نقل کنیم؛
دعبل در "تائیه" بیشتر از غصب حق خاندان پیامبر سخن گفته است. ازجمله در این دو بیت که حضرت امام رضا(ع) را سخت اندوهگین و محزون گردانید و اشک ایشان را جاری کرد:
بیت اول؛
اری فیئهم فی غیر هم متقسما و ایدیهم من فیئهم صفوات
من حق خاندان عصمت را تقسیم شده نزد دیگران می بینم و دست هایشان از حق و اموالشان خالی است.
هنگامی که امام رضا(ع) این بیت را شنیدند گریه کردند و فرمودند: ای دعبل راست گفتی.
بیت دوم؛
اذا وتروا مدوا الی واتریهم اکفا عن الاوتار منقبضات
هنگامی که ازسوی کینه توزان به عترت ستم می شود آنان دست های بسته را برای دریافت حق خود دراز می کنند (دست هایشان به حقشان نمی رسد.)
بعد از این که امام رضا(ع) این بیت را شنیدند دو دست شریف خود را برگرداندند و با اندوه فرمودند: به خدا قسم دست های ما بسته است.
گریستن امام رضا(ع) برای امام زمان(عج)
دعبل اشعار خود را درباره غصب خلافت ادامه داده و سپس به بیان ظهور امام عصر(ع) می پردازد.
هروی گوید: از دعبل خزاعی شنیدم که فرمود: برای حضرت امام رضا(ع) قصیده ای خواندم و چون به این شعر رسیدم:
خروج امام لا محاله خارج یقوم علی اسم الله و البرکات
یمیز فینا کل حق و باطل و یجزی علی النعما و النقمات
یمیز فینا کل حق و باطل و یجزی علی النعما و النقمات
خروج امامی که حتما و بدون تردید خروج خواهد کرد و با نام مبارک خدا و برکات الهی قیام می کند. هر حق و باطلی را در میان ما جدا می کند و مردمان را به پاداش عملشان یا نعمت می دهد و یا کیفر می کند.
امام رضا(ع) به شدت گریست، سپس سر مبارک را بلند کرد و فرمود: ای خزاعی این دو بیت را روح القدس بر زبان تو جاری ساخت آیا می دانی آن امام قیام کننده کیست؟ و چه زمانی قیام خواهد کرد؟
عرض کردم: نه مولای من تنها شنیده ام که امامی از شما خروج می کند و او زمین را از هر گونه فساد و آلودگی پاک می کند و پر از عدل و داد می گرداند همان گونه که پر از ستم شده باشد.
فرمود: ای دعبل پیشوای بعد از من فرزندم محمد است، بعد از او فرزندش علی و پس از علی فرزندش حسن و پس از حسن فرزندش حجت خدا آن قیام کننده است؛ او که در دوران غیبتش باید انتظارش را کشید و در دوران ظهورش باید اطاعتش کرد، اگر از عمر دنیا جز یک روز باقی نماند خداوند آن را طولانی گرداند تا آن حضرت خروج کند و جهان را پر از عدل و داد نماید همانطوریکه پر از ستم شده باشد.
و اما چه زمانی خواهد بود؟ خبر دادن از وقت است و پدرم از پدرش از پدرانش از حضرت علی(ع) خبر داده اند که فرمود: رسول خدا(ص) فرمود: مثل خروج او مثل قیامت است کسی جز او از وقت آن خبر ندارد و برایش روشن و آشکار نیست، او جز ناگهانی نمی آید و خروج نمی کند.