روحانی قرار است هشتمین سخنران روز نخست اجلاس سران کشورها در مجمع هفتادم، نظرات ملت ایران را درباره مهمترین موضوعات منطقه ای و بین المللی، تبیین کند.
سفر اول روحانی به سازمان ملل یک ماه پس از تصدی اش بر کابینه یازدهم بود. روحانی در آن سفر توصیه رهبری مبنی بر «نرمش قهرمانانه» را توشه خود داشت و با بیان صریح مواضع جمهوری اسلامی از زبان رئیس جمهور در سازمان ملل و در دیدارهای عمومی و خصوصی و استمرار موفق رهگیری دیپلماسی عمومی که سال ها مورد توجه مسئولان کشور است، نتایج مطلوبی از این سفر حاصل گشت، اما در دقایق پایانی این سفر ارتباط تلفنی دو رئیس جمهور حاشیه ای پررنگ تر از متن شد که نارضایتی ها بسیاری را در تهران به دنبال داشت.
در دومین سال حضور نیز ایران با ۶ قدرت جهانی در میانه راه برای رسیدن به یک توافق هسته ای بود که در حاشیه اجلاس شصت و نهم دور جدیدی از مذاکرات آغاز شد. البته در آن سفر هم شایعاتی مبنی بر دیدار روحانی و اوباما مطرح بود که این خبرها بارها از سوی مقامات دولتی ایران تکذیب شد.
حال که مذاکرات به نتیجه رسیده، روحانی هدف سومین سفر خود به نیویورک را اینگونه بیان می کند: «امسال در شرایطی به سازمان ملل می رویم که به برجام رسیدیم و امروز در فکر اجرای برجام به بهترین شکل هستیم. کاری که ملت ایران با رهنمودهای مقام معظم رهبری در مورد برجام انجام داد، یک موفقیت بزرگ نه برای ایران بلکه برای صلح در جهان بود. کار ما در این سفر بعد از آنکه از برجام عبور کردیم، استفاده از فضای برجام برای فعالیت های اقتصادی در ایران و رابطه بیشتر با جهان است.»
گفتگو با مدیران ارشد رسانه های بین المللی، شرکت و سخنرانی در اجلاس تصویب سند اجلاس سران توسعه پایدار، حضور در نشست مدیران ارشد صنایع تجاری و سرمایه گذاری، دیدار و گفتگو با دبیرکل سازمان ملل، گفتگوهای دو جانبه با تعدادی از سران شرکت کننده از جمله کشورهای چین، روسیه، ایتالیا، ژاپن، لبنان، ترکیه، عراق، افغانستان، برزیل، تونس، نشست و گفت و گو با نخبگان دانشگاهی ایران، ایرانیان مقیم آمریکا، برگزاری نشست خبری با رسانه های بین المللی و همچنین حضور در جلسه نخبگان اندیشکده های مطالعاتی آمریکا جمله برنامه های رئیس جمهور در این سفر است.
اما روحانی در تبیین نظر ملت ایران به جهانیان چه می گوید؟ رئیس جمهور در اولین روز سفر خود دیدارهایی با مدیران و مجریان ارشد رسانه های آمریکایی، مدیران شرکتهای تجاری، اقتصادی و صنعتی این کشور و رئیس جمهور برزیل و نخست وزیر سوئد داشت.
رابطه ایران و آمریکا، حل بحران سوریه، مبارزه با تروریسم و سرزنش دولت عربستان در اداره مناسک حج محور دیدارها و گفتگو های روحانی در اولین روز از برنامه کاری اش در نیویورک بود.
دیدار مقامات ارشد ایران و آمریکا که همیشه به عنوان یکی از حاشیه های سفر روحانی به نیویورک مطرح بوده است قبل از این سفر نیز زمزمه هایی مبنی بر دیدار روسای جمهور ایران و امریکا مطرح بود. حاشیه ای که روحانی در همان روز اول سفر به آن خاتمه داد.
رئیس جمهور کشورمان در دیدار با مدیران ارشد رسانه های آمریکایی در پاسخ به پرسش هایی مبنی بر ملاقات احتمالی با اوباما، تاکید کرد: مشکلات ایران و آمریکا با دست دادن حل نمی شود. به جای ملاقات و دست دادن، باید بیشتر دنبال این باشیم که چگونه مسایل را برای آینده حل و فصل کنیم و راه حل بیابیم.
تبیین شعار مرگ بر آمریکا نیز از دیگر موضوعاتی بود که روحانی در دیدار با آمریکایی مطرح کرد. رئیس جمهور گفت: مردم ایران با مردم آمریکا دشمن نیستند. مردم ایران از سیاستهای آمریکا ناراضی هستند و این شعار مخالفت با سیاستهای آمریکا بویژه در خاورمیانه است.
بحث آوارگان سوری و اوضاع یمن از دیگر موضوعاتی بود که روحانی به آن پرداخت. روحانی با تاکید بر اینکه آوارگان سوری مردمی هستند که پیش از این با آرامی در سوریه و با مدیریت همین حکوت زندگی می کردند و تروریست ها و جنگ افروزان دلیل اصلی آوارگی آنان هستند، ادامه داد: «وضعیت در یمن امسال در مقایسه با سال گذشته بدتر شده است. مردم با مداخله نظامی و حملات برخی کشورهای منطقه بویژه عربستان در وضعیت غیرقابل تحملی بسر می برند و باید برای نجات مردم فکر عاجلی کرد.»
وی با اشاره به طرح ایران برای حل مشکلات سوریه گفت: «ایران در زمینه سوریه طرحی دارد و این طرح را با دوستان و کشورهای علاقه مند به مشورت گذاشته است و امیدواریم راه حلی جمعی برای سوریه پیدا شود که پایان آن، پایان تروریسم، بازگشت آوارگان به کشورشان و فرایند گفتگو میان گروههای سوری برای آینده باشد و ما در حال گفت و گو با کشورهای مختلف در این عرصه هستیم. »
البته سوریه محور دیدار روحانی با رئیس جمهور برزیل هم بود. روحانی در این دیدار تاکید کرد: «سوریه در جنگی بزرگ با تروریست‌ها درگیر است و مردم این کشور دچار سختی‌های فراوان از جمله آوارگی شده‌اند. معتقدیم در سوریه نمی‌شود همزمان ادعای جنگ با تروریسم و تضعیف حکومت مرکزی را داشت، چرا که اگر حکومت مرکزی این کشور از هم بپاشد، تروریست‌ها فرصت بیشتری برای کشتار مردم پیدا می‌کنند.»
اما سومین سفر رئیس جمهور با اتفاقی تلخ همزمان شد که سفر روحانی را تحت تاثیر قرار داد. همزمان با سفر وی به نیویورک هزاران نفر از حجاج بیت الله حرام بدلیل بی تدبیری و سوء مدیریت دولت عربستان در منا کشته شدند که ۱۳۳ نفر از هموطنان عزیزمان در این مراسم نیز کشته و ۳۶۰ نفر دیگر مفقود شدند. روحانی به محض ورود به فرودگاه جان اف کندی در تماس تلفنی با معاون اول خود دستور داد که هیات دولت جلسه فوق العاده ای جهت بررسی ابعاد حادثه منا و پیگیری وضعیت حجاج ایرانی تشکیل دهد.
حادثه ای که جهان اسلام را سرشار از غم و اندوه کرد، حضور مقامات ارشد همه کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل، فرصت مناسبی است که کشورهای اسلامی عربستان را رسوا و تصمیم مناسبی برای اداره مناسک حج بگیرند.
روحانی نیز در دیدار با مدیران رسانه های امریکایی در مورد رابطه ایران و عربستان گفت: «متاسفانه عده ای زیاد در مراسم دینی و مذهبی حج در عربستان کشته شده اند که ۱۴۰ ایرانی هم در جمع کشته شدگان بود و البته این عدد ممکن است افزایش هم بیابد. چندی پیش هم در مسجدالحرام عده ای کشته و مجروح شدند. انتظار این است که حکومت جدید عربستان با توجه به تجربیات گذشته فرایند مدیریت حج را بازنگری کند و نسبت به تامین امنیت و سلامت همه حجاج پایبند باشد.»
روحانی به حمله نظامی عربستان به یمن نیز اشاره کرد و در ادامه گفت: ایران با دخالت نظامی و حملات عربستان به مردم یمن کاملا مخالف است. چرا که موضوع یمن موضوعی داخلی است.
از رئیس جمهور که شعار اصلی دولتش مبارزه با خشونت و افراط گرایی است و این موضوع را نیز در اولین حضورش در سازمان ملل مطرح کرد این انتظار می رود که در دیدارها و رایزنی های خود در این سفر عاملان اصلی تروریست در منطقه یعنی آمریکا، رژیم صهیونیستی و ایادی مزدور آنان آل سعود را معرفی و با رسوا کردن چهره واقعی آنان برای جهانیان در جهت بازگرداندن امنیت و ثبات به منطقه و همچنین خشکاندن ریشه تروریسم نقش واقعی و مثبت خود را ایفا کند.