جديدترين گزارش مجمع جهاني اقتصاد از شرايط رقابتپذيري در اقتصاد كشورهاي دنيا نشان ميدهد که ايران در اين زمينه پيشرفت كرده؛ هرچند هنوز به رتبه خود در گزارش ۳ سال پيش نرسيده است. در گزارشي كه سال ۲۰۱۲ منتشر شده بود، ايران رتبه ۶۶ دنيا را از نظر رقابتپذيري داشت اما در سال ۲۰۱۳ يكباره ۱۶ پله سقوط را در اين جدول تجربه كرد تا در سال ۲۰۱۳ به رتبه ۸۲ برسد.
رتبه ايران از نظر رقابت پذيري در گزارش سال ۲۰۱۴ نيز ۸۳ بود اما در گزارش اخير كه بهعنوان گزارش سال ۲۰۱۵-۲۰۱۶ منتشر شده، رتبه ۷۴ براي ايران بهدست آمده است. ميانگين امتيازها در اين جدول كه سوئيس صدرنشين آن است، براساس بررسي ۱۱۲ متغير محاسبه شده است. كشور اول امتياز ۵.۷۶ را بهدست آورده و كشور گينه بهعنوان آخرين كشور حاضر در اين جدول امتياز ۲.۸۴ را كسب كرده است.
امتياز ايران كه در ميانههاي اين جدول قرار دارد، ۴.۰۹ برآورد شده است. امتياز ايران در گزارش سال قبل ۴.۰۳ و در گزارش قبل از آن ۴.۰۷ بود. گزارش ۳ سال پيش هم امتياز ايران را ۴.۲۲ اعلام كرده بود كه اين امتياز رتبه ۶۶ را براي ايران به همراه داشت.
براساس گزارش اخير مجمع جهاني اقتصاد، پس از سوئيس، سنگاپور با امتياز ۵.۶۸ و آمريكا با امتياز ۵.۶۱ در رتبههاي دوم و سوم از نظر رقابت پذيري اقتصاد قرار گرفتهاند. اين ۳ كشور رتبه سال گذشته خود را حفظ كردهاند. آلمان، هلند، ژاپن، هنگكنگ، فنلاند، سوئد و انگليس در رتبههاي بعدي اين شاخص قرار دارند. كشور هلند توانسته است از رتبه هشتم خود در گزارش اخير مجمع اقتصادي جهان به رتبه پنجم دست يابد.
همچنين كشور هند توانسته است با صعودي ۱۶ رتبهاي از جايگاه قبلي خود با ايستادن در رتبه۵۵ فهرست بهخوبي از نگاه اقتصادي بدرخشد. از طرفي ديگر كشور برزيل با سقوط جايگاه پيشرفت اقتصادي از رتبه ۱۸ به رتبه ۷۵ رسيده و عنوان بدترين بازيگر اقتصاد جهاني در گروه كشورهاي بريكس (گروهي به رهبري قدرتهاي اقتصادي نوظهور متشكل از برزيل، روسيه، هند، چين و آفريقاي جنوبي) لقب گيرد.
چين در اين جدول رتبه ۲۸ را بهخود اختصاص داده است و تركيه هم در جايگاه ۵۱ قرار دارد. در ميان اقتصادهاي منطقه كشور قطر بهترين رتبه را دارد و چهاردهمين اقتصاد رقابتپذير دنيا لقب گرفته است. طبق اين گزارش، كشورهاي منطقه وضعيت بهتري نسبت به ايران در اين جدول دارند اما جايگاه بهبوديافته ايران از ۸۳ به ۷۴ بالاتر از ۵ كشور مسلمان الجزيره، تونس، لبنان، مصر و پاكستان است.
در اين گزارش كشورها براساس «شاخص رقابت پذيري جهاني» يا رتبه بندي ميشوند. اين شاخص براساس بررسي ۱۱۲ متغير مختلف تعيين ميشود. فاكتورهايي كه براي تعيين شاخص رقابتپذيري مورد بررسي قرار ميگيرند به ۱۲ گروه تقسيم ميشوند.
اين گروهها به اين ترتيب هستند: «اركان رقابتپذيري» اعم از «نهادها»، «زيرساختها»، «محيط اقتصاد كلان»، «بهداشت و آموزش ابتدايي»، «آموزش عالي و حرفهاي»، «كارايي بازار كالا»، «كارايي بازار نيروي كار»، «پيشرفتهبودن بازار مالي»، «آمادگي تكنولوژيك»، «اندازه بازار»، «پيشرفتهبودن بنگاههاي تجاري» و «نوآوري».
نمره هر كشور با بررسي اين فاكتورها برآورد ميشود و هرقدر اين نمره بيشتر باشد، اقتصاد آن كشور از رقابتپذيري بيشتري برخوردار است.