همزمان با ورود نظامی روسیه به عرصه جنگ علیه ترویسم تکفیری جبهه های نبرد در مناطق مختلف سوریه رکود میدانی ویژه ای را تجربه می کند که طی پنج سال گذشته از بحران در این کشور نمونه ای نداشته است.

گروه بین الملل مشرق- برای مخاطبان گزارش‌های تحولات سوریه، از تازه‌ترین تحولات میدانی جبهه «حمص، دیرالزور و قنیطره » گزارش‌هایی رسیده است که مطالعه آن را به علاقه‌مندان "تحولات در صحنه" سوریه توصیه می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.

همزمان با ورود نظامی روسیه به عرصه جنگ علیه ترویسم تکفیری جبهه های نبرد در مناطق مختلف سوریه رکود میدانی ویژه ای را تجربه می کند که طی پنج سال گذشته از بحران در این کشور نمونه ای نداشته است.

تحولات میدانی جبهه دیرالزور

شکست سنگین عملیات داعش در حمله به فرودگاه نظامی


منابع میدانی از شهر دیرالزور واقع در شرق سوریه و مجاور با استان الانبار عراق گزارش می دهند که عملیات جدید نیروهای گروه تروریستی تکفیری داعش برای سیطره بر فرودگاه نظامی و چند محله تحت سیطره نیروهای ارتش، دفاع وطنی و عشائر بومی (ارتش عشائری سوریه) شکست سختی خورده است.


بنابر این گزارش، دور جدید درگیریها با حمله شدید و همزمان داعش به مواضع نظامیان سوری در محورهای شرقی، غربی و جنوبی فرودگاه دیرالزور آغا شده بود که با مقاومت شدید نیروهای ارتش مواجه و پس از یک هفته زد و خورد با عقب نشینی نیروهای داعش همچنان ادامه دارد. تلفات داعش در این حملات بیش از 300 کشته و صدها زخمی بوده است. هجوم داعش طبق تاکتیک همیشگی این گروه با 7 حمله انتحاری به خطوط مقدم مواضع نیروهای نظامی سوری  همراه بود که علی رغم پیشروی های جزئی، طی پاتک ارتش سوریه مناطق از دست رفته از تروریستها بازپس گرفته شد.



بمب افکنهای ارتش سوریه نیز با حضور دائم در آسمان منطقه و بمباران مواضع، تسلیحات سنگین و خطوط تدارکاتی نیروهای داعش در "مزارع المریعیه، جفره و حویجه الصکر" نقش پررنگی در شکست عملیات داعش ایفا کرده اند. شکست مفتضحانه نیروهای داعش در دیرالزور و در جا زدنهای مکرر و عدم موفقیت آنها در تصرف فرودگاه نظامی دیرالزور (آخرین مقر دولت سوریه در این استان شرقی) موجب بروز اختلافات و انتقادات گسترده ای نسبت به عملکرد فرمانده ارشد این گروه در این استان شرقی سوریه شده است.


بنابر اطلاعات منتشر شده از سوی مناطع اطلاعاتی سوری، عملکرد "ابوعمر بلژیکی" فرمانده جوان (25 ساله) داعشی این روزها با موجی از انتقادات داخلی خصوصا در میان اعضای "مجلس شوری المجاهدین" که وظیفه عزل و نصب و رصد و ارزیابی فعالیتهای فرماندهان ارشد داعش را بر عهده دارد مواجه شده است. ابوعمر بلژیکی متولد کشور اروپایی بلژیک و از پدر ومادری عرب تبار است که چند ماه پیش و در پی انتقال "ابوعمر چچنی" فرمانده ارشد داعش در شمال و شرق سوریه به عراق، بجای وی سمت والی داعش در دیرالزور را عهده دار شده است.


استان دیرالزور در شرق سوریه با توجه به موقعیت جغرافیایی و بهره مندی از منابع غنی نفت و گاز برای دولت سوریه و گروه تروریستی داعش حائز اهمیت بسیار می باشد. قرار گرفتن این استان در مسی ردسترسی نیروهای داعش از مرکز خلافت این گروه در استان رقه به استان الانبار در غرب عراق و بهره مندی از منابع مالی ناشی از فروش نفت سرقتی از چاههای نفتی و گازی مستقر در بیابانهای این منطقه در بازارهای ترکیه، موجب شده که علی رغم دو سال محاصره نیروهای نظامی سوری در فرودگاه دیرالزور و شکستها و تلفات سنگین، نیروهای داعش همچنان برای سیطره بر این مناطق بشدت تلاش کنند.


تحولات میدانی جبهه حمص

کشف دو خودروی بمبگذاری شده توسط نیروهای امنیتی/بمباران شدید تدمر و قریتین توسط هواپیماهای روسی

دو روز پس از وقوع انفجار انتحاری خونین در محله شیعه - علوی نشین "الزهراء" واقع در شمال شرقی شهر حمص، منابع امنیتی سوریه از کشف دو خودروی بمبگذاری شده در دو ایستگاه بازرسی و تفتیش مستقر در ورودی های این شهر خبر داده اند. بنابر این گزارش این دو خودرو عصر روز گذشته مورد ظن نیروهای امنیتی قرار گرفته اند که در بازرسی از آنها دهها کیلوگرم مواد منفجره شدید الانفجار کشف و خنثی شده است.


در این عملیات دو سرنشین این خودروها بازداشت شده اند. طی بررسی های بیشتر مشخص شد که مبدا تجهیز و اعزام این دو خودرو شهر قریتین واقع در حاشیه شرقی استان حمص بوده که دو ماه پیش طی حمله نیروهای داعش به کنترل این گروه تروریستی تکفیری مورد حمایت عربستان سعودی و ترکیه درآمده بود.


کشف دو خودروی بمبگذرای شده در حالی است که طی یک ماه اخیر 4 حمله انتحاری - انفجاری در محلات "الزهراء و العکرمه" صورت گرفته است که 3 مورد آن از سوی داعش و یک مورد دیگر از سوی گروه تروریستی تکفیری جبهه النصره (القاعده) اجرا شده بود. این محلات از جمله محلات دارای بافت مذعبی عموما شیعه و علوی است که به حمایت قاطع از دولت سوریه اشتهار دارند. صدها نفر از ساکنین شهر حمص در صفوف نیروهای ارتش و حزب الله سوریه هم اکنون در جال نبرد با تروریستهای تکفیری در بخشهای مختلف این کشور هستند.



استان حمص در مرکز سوریه با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی و اجتماعی و سیاسی از اهمیت فوق العاده ای برای دولت سوریه و گروههای تروریستی تکفیری داعش، القاعده، ارتش آزاد و جبهه اسلامی برخوردار می باشد. حمص با استانهای "دمشق، حماه، حلب، دیرالزور و رقه(تحت کنترل داعش) و طرطوس و همچنین با کشور اردن دارای مرز زمینی می باشد. طی چند ماه اخیر داعش از مبدا اسان دیرالزور با حمله به مناطق حشایه شرقی استان حمص سه شهر السخنه، تدمر و قریتین را به کنترل خود درآورده است.




عملیات قریب الوقوع نظامیان سوری در شمال حمص

به موازات گمانه زنیها در رابطه با عملیات ارتش سوریه برای بازپس گیری استان ادلب واقع در شمال غربی این کشور، منابع رسانه ای از قریب الوقوع بودن عملیات نظامی در شمال استان حمص خبر داده اند. بنابر این گزارش، کانون این عملیات در دو شهر "تلبیسه و رستن" واقع در شمال استان حمص قرار خواهد داشت.


منابع میدانی سوری از تحرکات نظامی نیروهای ارتش و دفاع وطنی سوریه و افزایش پروازهای شناسایی و بمباران اهداف متعلق به گروه تروریستی تکفیری بین المللی "القاعده" (جبهه النصره) از سوی بمب افکنهای ارتشهای روسیه و سوریه خبر داده اند. همچنین بالگردهای ارتش سوریه هزاران برگه اعلامیه را بر روی این دو شهر و مناطق اطراف آنها ریخته اند که در آنها ضمن اعلام قصد آغاز عملیات، از غیر نظامیان خواسته شده برای جلوگیری از آسیب دیدن مناطق تحت اشغال تروریستهای القاعده را ترک کنند.



در بخش دیگری از این اعلامیه ها از تروریستها خواسته شده که با کنار گذاشتن سلاح خود را تسلیم نیروهای امنیتی و نظامی سوری مستقر در پاسگاههای بازرسی مستقر در خطوط تماس با این دو شهر کنند. گفته می شود که اعلامیه های مشابهی نیز بر روز مناطق تح اشغال گروههای تروریستی در شمال استان حماه نیز ریخته شده است. شهرهای تلبیسه و رستن در مسیر ارتباطی میان شمال استان حمص با جنوب استان حماه واقع شده اند.



این دو شهر از ابتدای وقوع بحران در سوریه در اشغال گروههای زیر مجموعه گروه تروریستی تکفیری ارتش آزاد بود، اما در تاریخ 9 آذرماه سال 1393 طی حمله گسترده نیروهای گروه تروریستی تکفیری القاعده (جبهه النصره) به اشغال آنها درآمده است. بسیاری از اهالی شهر رستن با ورود عناصر مسلح و گروهک‌های تروریستی به این شهر، خروج و آوارگی بر ماندن و تحت تسلط تروریست‌های مسلح قرار گرفتن را ترجیح داده‌اند.


رستن زادگاه «عماد مصطفی طلاس»، وزیر سابق دفاع سوریه نیز بشمار می‌آید، کسی که فرزندش «مناف طلاس»، از فرماندهان ارشد گارد ریاست جمهوری سوریه در سال 2012 از نظام سوریه جدا و به صفوف گروهک‌های تروریستی مسلح ملحق شد. ساکنان شهر رستن از طریق کمک‌های غذایی ارتش سوریه و همچنین کشاورزی در اراضی زراعی‌‌اشان امرار معاش می‌کنند و به جز کروهک تکفیری النصره، گروهک‌های ترورریستی مانند «احرارالشام» و «داعش» نیز حضور و فعالیت دارند. اهالی از حضور بیش از 10 هزار تروریست مسلح در این شهر سخن می‌گویند، در حالی‌که منابع آگاه در ارتش سوریه شمار این تروریست‌ها را 25 هزار نفر اعلام کرده اند.



تحولات میدانی جبهه قنیطره

درگیریها در منطقه شمال غربی استان قنیطره میان نیروهای ارتش سوریه و حزب الله از یکسو با گروههای تروریستی تکفیری القاعده و ارتش آزاد از دیگر سو همچنان ادامه دارد. بنابر این گزارش درگیریها بدنبال حمله چند روز پیش تروریستها به مواضع نیروهای دولت سوریه در مناطقی همچون "مزارع امل، روستای طرنجه، تل طرنجه، تل یو - ان و تل شاهین آغاز شده که با سیطره تروریستها بر روستای طرنجه و بخشهایی از مزارع امل و تپه راهبردی "تل احمر" همراه بوده است.


در پاتک نیروهای نظامی سوری و و احدهای حزب الله ضمن دفع حملات هجومی تروریستها برای تصرف گروهان عباس و تل الحمریه، بخشهایی از مزارع امل نیز بازپس گرفته شده است. در این درگیریها دو تن از فرماندهان میدانی ارتش سوریه به همراه بیست سرباز شهید و در مقابل 8 تن از فرماندهان گروههای الویه سیف الشام (ارتش آزاد) و احرارالشام و القاعده به همراه دهها تن از نیروهایشان به هلاکت رسیده اند.




از صبح روز گذشته نیز نیروهای نظامی سوری و حزب الله برای بازپس گیری تپه استراتژیک تل احمر و روستای طنجه شروع کرده اند که در گام نخست سیطره آنها بر بخش اعظم مزارع امل تثبیت شده و درگیریها برای تصرف مناطق یاد شده همچنان ادامه دارد. یگان توپخانه و نیروی هوایی ارتش سوریه حضور فعالی در منطقه دارند. گفته می شود صدها فروند موشک و خمپاره به مواضع تروریستها شلیک شده که به تلفات و خسارات سنگینی در سازمان رزم و تسلیحاتی آنها منجر گردیده است.


استان قنیطره در جنوب سوریه و در مجاورت مرزهای این کشور با لبنان و فلسطین اشغالی قرار دارد که گروههای داعش، القاعده، ارتش آازد و اخوان المسلمین سوریه در آن حضور  وفعالیت گسترده ای دارند. بنابر اسناد موجود، کلیه عملیاتهای نظامی تروریستهای تکفیری در این استان با هماهنگی، نظارت و تدارکات نظامی و غیر نظامی ارتش و سازمان جاسوسی اسرائیل صورت می گیرد. پیشتر انتشار تصاویری از درمان صدها تن از از تروریستهای زخمی در بیمارستانهای اسرائیلی در منطقه جولان اشغالی سوریه واکنشهای گسترده ای را در فضای رسانه ای ایجاد کرده بود.




اعلام جهاد گروه اخوان المسلمین سوریه علیه روسیه!!

با گذشت تنها چند روز از آغاز حملات هوایی روسیه به مواضع تروریست ها در سوریه، واکنش ها به این امر روز به روز جنبه گسترده تری پیدا می کند. در این میان، به نظر می رسد، عملیات روسیه میان برخی گروه های فعال در سوریه و شاخه های وابسته به آن ها در خارج از این کشور شکاف هایی را به وجود آورده است. این روند، در موضع گیری های اخیر اخوان المسلمین سوریه و جنبش حماس، قابل مشاهده است.
 

در ادامه موضع گیری ها درباره عملیات نظامی روسیه در سوریه، شاخه سوری جنبش اخوان المسلمین با انتشار بیانیه ای علیه روس ها اعلام جهاد کرد. این جنبش، ضمن یاد کردن از حضور روس ها با لفظ «اشغالگری!»، مردم سوریه را به جهاد علیه آنچه «اشغال آشکار سوریه توسط روسیه» می نامد، دعوت کرده است. این در حالی است که اصولا حضور ارتش روسیه در این کشور بنابر دعوت رسمی دولت قانونی و مورد حمایت سازمان ملل و تنها محدود به عملیات هوایی علیه اهداف گروههای القاعده و داعش صورت می گیرد.


«عمر مشوح»، رئیس دفتر رسانه ای اخوان المسلمین در گفت وگو با خبرگزاری «آناتولی» ترکیه گفت: «ما تأکید می کنیم که هم اکنون در برابر ورود! نیروهای نظامی روسیه و حمله به افراد غیر نظامی و تجاوز آشکار روسیه قرار داریم». مشوح با اشاره به اینکه ایستادگی در برابر روسیه، یک وظیفه شرعی است، حضور مسکو را به سود دولت سوریه دانست.


این عضو اخوان المسلمین با هشدار به اینکه روسیه در حمله به سوریه، تجربه حمله به افغانستان و چچن را تکرار خواهد کرد، افزود: « مداخله نظامی روسیه در سوریه، اقدامی بی هدف یا ماجراجویی سیاسی نیست، بلکه کرملین رسما با حمایت اعضای خود، آن را تصویب کرده است». در بیانیه این جنبش همچنین آمده، روسیه میانجی بی طرف نیست، بلکه از روز نخست طرفدار دولت سوریه بوده است.


اما همزمان با این واقعه، خبر می رسد که رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس ـ که خود از شاخه های اخوان المسلمین به شمار می رود ـ با ارسال نامه ای برای سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، از وی به سبب انتقادات یکی از اعضای ارشد این جنبش نسبت به عملیات روسیه در سوریه عذرخواهی کرده است.


به نوشته پایگاه خبری «الیوم السابع»، منابع آگاه فلسطینی اعلام کردند، پس از انتقاد تند یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس از مسکو به علت حملات هوایی روسیه در سوریه، خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس به سرعت نامه ای به سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، ارسال کرده است. مشعل به منظور عذرخواهی از مسکو این نامه را ارسال و در آن تأکید کرده که سخنان عضو دفتر سیاسی حماس، بیانگر موضع این جنبش در قبال حضور روسیه در سوریه نیست. پیشتر، سامی خاطر، عضو دفتر سیاسی حماس، مداخله روسیه در سوریه را غیر قابل پذیرش توصیف کرده بود!!


به این ترتیب، به نظر می رسد آغاز عملیات نظامی روسیه در سوریه، نه تنها دولت های غربی حامی مخالفان سوریه را به تجدیدنظر درباره مواضع خود در قبال آینده دولت این کشور واداشته و میان آن ها و دولت های عربی حامی مخالفان فاصله انداخته، بلکه حتی تأثیر خود را بر مواضع گروه های تروریستی تکفیری فعال در سوریه نیز گذاشته است.


البته می توان موضع گیری شدید اخوان المسلمین سوریه در مقابل مسکو را به مواضع ترکیه در قبال روسیه مرتبط دانست، زیرا دولت ترکیه در کنار قطر، از آغاز درگیری ها در سوریه سامان دهنده و حامی تسلیحاتی و تدارکاتی وراهبر اصلی گروههای القاعده و داعش و ... بوده و تلاش داشته یک دولت "اخوان المسلمینی" نزدیک به خود را در دمشق مستقر سازد. اکنون از آنجا که حملات روس ها، از همین ابتدا مواضع گروه های نزدیک به آنکارا و دوحه چون «احرار الشام (وابسته به اخوان و القاعده)» را هدف گرفته، دولتمردان ترکیه بیش از هر زمان دیگری نسبت به این موضوع احساس خطر می کنند.


اما افزون بر این موارد، باید خاطرنشان کرد که بخشی از اختلاف موضع گیری طرف های مختلف درباره عملیات روس ها در سوریه، به اختلاف نظر درباره اهداف مسکو از این عملیات بازمی گردد. از یک سو، برخی بر این باورند که حضور روسیه به منظور برقراری موازنه میان نیروهای دولتی سوریه و گروه های تروریستی تکفیری انجام گرفته و در نهایت، روس ها به ایجاد یک دولت محلی تحت کنترل علویان در سوریه راضی هستند. از سوی دیگر، شماری از تحلیل ها بر این موضوع تأکید دارند که عملیات روس ها در مرحله بعدی، با همراهی یک نیروی زمینی متشکل از ارتش سوریه و حامیان منطقه ای آن، از جمله حزب الله خواهد بود تا به طور کامل، حفظ ثبات را برای مردم سوریه به همراه داشته باشد.


به این ترتیب، می توان انتظار داشت که طی هفته ها و ماه های آینده و با مشخص تر شدن دامنه اقدامات و همچنین اهداف روسیه در سوریه، موضع گیری دولت ها و گروه های مختلف درباره این موضوع نیز سر و شکل مشخص تری به خود گرفته و صف بندی ها در سوریه آشکارتر از پیش شود.