به گزارش مشرق، "عبدالباری عطوان" نویسنده برجسته جهان عرب در مقاله‌ای به تنش‌های اخیر میان روابط ریاض و قاهره پرداخت.
پیمان‌های سیاسی و نظامی کشورهای عربی معمولا کوتاه مدت هستند
وی در مقاله خود در روزنامه الرای الیوم نوشت: پیمان‌های سیاسی و نظامی عربی معمولا کوتاه مدت بوده و اغلب عمر طولانی ندارند چون این روابط بر مزاج و روابط شخصی میان سران عرب و نه بر اساس روابط پایدار استراتژیک بنا نهاده شده است. شاید روابط عربستان و مصر مثال واضحی در این زمینه باشد.
روابط قاهره و ریاض وارد سردی شدیدی شده است
عطوان در این مقاله نوشت:پس از دو سال روابط گرم میان قاهره و ریاض و اقدام اخیر عربستان و امارات و کویت در کمک مالی 30 میلیارد دلاری و کمک‌های نفتی و غیره به مصر، اما روابط میان عربستان و مصر وارد سردی شدیدی گردید اگر چه "عبدالفتاح السیسی" رئیس جمهور مصر در سخنرانی خود به مناسبت جنگ اکتبر تلاش کرد با اشاره به نقش عربستان در خدمت به حجاج طی سال‌های گذشته اندکی از تنش‌ها بکاهد.
دو عامل تاثیر گذار بر ماهیت روابط مصر و عربستان
هم اکنون دو کلید اصلی بر ماهیت روابط عربستان و مصر حکمرانی می‌کند.
نخست: مواضع در قبال جنبش اخوان المسلمین و به طور کلی گروه‌های اسلامی افراطی.
دوم: مواضع در قبال نظام سوریه و مداخله نظامی کنونی روسیه که با هدف جلوگیری از سرنگونی نظام سوریه بوده است.
رکود در روابط عربستان و مصر از زمانی که "سلمان بن عبدالعزیز" در ابتدای سال جاری میلادی به قدرت رسید آغاز شد. از آن زمان، پادشاه جدید پایبند میراث برادرش نبوده و اقدام به تغییر همپیمان‌های منطقه‌ای کرد و به سوی ائتلافی قطری ترکی گام برداشت که این بدان معناست که عربستان عدم ارتباط با جنبش اخوان المسلمین را پایان داد و ریاض همچنین نسبت به مداخله روسیه برای حمایت از نظام سوریه نیز موضع خصمانه‌ای اتخاذ کرد.
عدم سفر سلمان به مصر نشان از ضعیف شدن روابط میان قاهره و ریاض است
عدم مشارکت پادشاه عربستان در کنفرانس اقتصادی "شرم الشیخ" که با هدف کمک مالی به مصر بوده و مشارکت نمادین عربستان در این کنفرانس و همچنین اقدام وی در ترک زودهنگام نشست سران اتحادیه عرب در مصر در پایان ماه مارس گذشته و به تعویق انداختن یا لغو سفرش به مصر که قرار بود 20 روز پیش و پس از بازگشت از واشنگتن انجام شود، همگی نشان از آن دارد که روابط میان رئیس جمهور مصر و پادشاه عربستان ضعیف شده است.
اختلاف یا سردی روابط میان دولت‌های عربی اغلب از طریق کانال‌های رسمی مطرح نمی‌شود و به صورت غیرمستقیم نمایان می‌شود و دولت مصر میراث بزرگی در این زمینه داشته و سلاح قدرتمندش رسانه‌ها می‌باشند.
روزنامه‌ها و رسانه‌های مصری مملو از انتقادات از عربستان شده است
این نویسنده برجسته جهان عرب در ادامه مقاله خود نوشت: کسانی که این روزها روزنامه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی مصر را دنبال می‌کنند شاهد آن هستند که این برنامه‌ها مملو از مقالات و برنامه‌های انتقادی از عربستان بوده و بیشتر آن، اقدام وزارت خارجه مصر در استقبال از هیئت حزب "المؤتمر" یمن بوده که ریاست این حزب "علی عبدالله صالح" است که هم اکنون دشمن اول و خطرناک عربستان به شمار می‌آید. همچنین ماهواره نایل ست پخش دوباره شبکه‌های الیمن الیوم و سبأ و الایمان را از سر گرفته و رسانه‌های مصری و دولت این کشور در قبال دستاوردهای ائتلاف عربی به ریاست عربستان در یمن و در باب المندب نیز بی تفاوت بوده‌اند.
دولت عربستان در بخش رسانه‌ای تجربه محدودی دارد و رویکردهایش در این بخش نتایج عکسی به همراه داشته است. رسانه‌های عربستانی اخیرا وارد میدان مسابقه رسانه‌ای شده و انتقادات خود را از مصر و سران آن آغاز کردند و دولت عربستان کار را فراتر برد و سفارت این کشور در قطر از "یوسف قرضاوی" رئیس هیئت علمای مسلمان برای مشارکت در جشن ملی عربستان در اواخر ماه گذشته دعوت کرد. این مشارت با پوشش گسترده‌ای همراه بود و هدف از آن ارسال پیام محکمی به دولت مصر بوده است.
چالش بزرگ مصر چگونگی موازنه میان حمایت از حمله روسیه به سوریه و روابط با عربستان است
چالش بزرگی که هم اکنون در برابر سران مصر وجود دارد چگونگی موازنه میان حمایت آشکار از حملات هوایی روسیه به گروه‌های تروریستی در سوریه و روابط استراتژیک با عربستان و برخی کشورهای عربی است.
مصر درک کرده که عربستان در حال غرق شده بوده و به ساحل امن نمی‌رسد
کاملا آشکار است که عبدالفتاح السیسی با تماسی که با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه داشته و طی آن به صورت رسمی از حملات روسیه در مصر حمایت کرد، مصر تصمیم گرفته که از همپیمان سابق سعودی خود فاصله بگیرد یا آنکه سیاست مستقلی از آن اتخاذ کند چون قاهره به خوبی درک کرده که عضلات مالی عربستان با کاهش قیمت‌های نفت به سرعت در حال تضعیف شده بوده و کشتی مداخله عربستان در بحران یمن با بادها و امواج سهمگینی مواجه شده که امکان دارد به غرق شدن عربستان یا نرسیدن این کشور به ساحل امن منتهی شود.
اگر به فصل‌های برجسته تاریخ منطقه بنگریم شاهد آن هستیم که محور مصری سوری همواره و طی بیش از 8 هزار سال پیش قدرتمند و طولانی مدت بوده است این در حالی است که روابط سعودی مصری طی سه قرن پیش همواره با تنش و جنگ همراه بوده است.
ارتش ابراهیم پاشا در سال 1818 پایتخت عربستان را درنوردید و آن را نابود کرد و این جنگ در اواسط دهه شصت قرن گذشته و با جنگ یمن به پایان رسید.
عربستان همچنان بر سرنگونی نظام سوریه اصرار دارد
عربستان همچنان بر سرنگونی بشار اسد و نظامش تاکید داشته و هیچ نقشی برای وی در آینده سوریه نمی‌بیند این در حالی است که روسیه و پوتین کاملا با این موضوع مخالف بوده و معتقد است که جایگزین نظام سوریه، هرج و مرج و اقدام گروه‌های اسلامی افراطی برای پر کردن خلاء قدرت است.
مصر می‌کوشد امارات و کویت را وارد اردوگاه خود کند
عطوان در ادامه مقاله خود نوشت: مصر بیشتر به مواضع روسیه نزدیک بوده و تلاش دارد تا امارات متحده عربی و چه بسا کویت را به اردوگاه خود بکشاند و به نظر می‌رسد که پیروزی‌هایی را در این زمینه بدست آورده است.
ائتلاف‌های جنگ سرد گذشته بار دیگر و به صورت جدیدی در میدان نبرد سوریه در حال شکل گیری است. عربستان با قدرت اما به صورت ضعیفتری از قبل به دلیل درگیری در جنگ یمن، به اردوگاه آمریکا باز گشته و مصر نیز به تدریج در کنار چین، ایران، هند و کشورهای بریکس در حال پیدا کردن جایگاه خود در اردوگاه روسیه است.
نظام سوریه برنده بزرگ تحولات کنونی در ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است
این نویسنده برجسته جهان عرب در پایان مقاله خود نوشت: نظام سوریه برنده بزرگ تحولات کنونی در نقشه ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. موضوع قطعی این است که نتایج ملموس حلقه نجات روسیه در این زمینه چه در منطقه و چه در زمینه ترسیم نقشه جدید ائتلاف‌های منطقه‌ای، آشکار شده است.