به گزارش مشرق، «ریچارد . دابلیو مورفی» دیپلمات پیشین کهنه کار آمریکایی با 34 سال فعالیت در حوزه خاورمیانه و کشورهای عربی در سال‌های جنگ ایران و عراق سفیر آمریکا در عربستان سعودی بود و سپس معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه شد. مورفی اینک با شرکت در شبکه‌های «بی‌بی‌سی»، «سی‌ان‌ان»، «فاکس نیوز» به تحلیل درباره رویدادهای جهان به ویژه خاورمیانه می‌پردازد. وی عضو هئیت امنای دانشگاه آمریکایی «بیروت» در لبنان نیز است. ریچارد مورفی علاوه بر زبان انگلیسی به زبان‌های عربی و فرانسوی نیز تسلط دارد .
مورفی در این‌گفت‌وگو تاکید کرد، در مراسم حج نقصان‌های بسیاری وجود داشت و خیلی بعید است مقام‌های سعودی مدیریت حج را با کمیته‌ای متشکل از کشورهای مسلمان پذیرا باشند. مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل تقدیم خوانندگان گرامی می‌شود:
شما دولت فعلی عربستان سعودی را با دولت قبلی چگونه ارزیابی می‌کنید؟ دلایل مخالفت این کشور با ایران بعد از انقلاب اسلامی چیست؟
رچارد مورفی: البته من با مسئولان فعلی دولت سعودی برخوردی نداشتم جز یک مورد که با «ملک سلمان» پادشاه فعلی در سمت استاندار ریاض سال‌ها قبل دیدار داشتم. خاندان سلطنتی با مدیریت خود حکومت را به آرامی از «ملک عبدالله» به ملک سلمان انتقال دادند و «محمد بن نائف» نیز ولیعهد جدید این کشور شد. درباره خصومت ریاض با تهران نیز بگویم سخنان برخی سران ایران در دهه اول انقلاب و حمله به سران کشورهای مسلمان ( عربستان سعودی) و منتسب کردن آن‌ها به لفظ «فاسد» موجب تند شدن روابط عربستان سعودی با جمهوری اسلامی شد. ظنین شدن مقام‌های عربستانی به ایران در ماجرای بمب‌گذاری یک پادگان نظامی در شهر ظهران عربستان در دهه نود نیز بر این مورد افزود.
نظر شما درباره سوء مدیریت عربستان سعودی در برگزاری مراسم حج چیست؟ آیا بهتر نیست که مراسم عبادی حج با مدیریتی متشکل از کشورهای اسلامی برگزار شود؟
ریچارد مورفی: در مدیریت مراسم حج نقصان‌های بسیاری وجود داشتند که اینک در دست بررسی هستند. خیلی بعید است که مقام‌های سعودی مدیریت حج را با کمیته‌ای متشکل از کشورهای مسلمان پذیرا باشند.
نظر شما درباره ائتلاف ایران و روسیه در عملیات عراق و سوریه چیست؟
ریچارد مورفی: قضاوت در این زمینه البته دشوار است. «ولادیمیر پوتین» رییس جمهور روسیه می‌گوید این رهبری سوریه است که باید برای مردم این کشور تصمیم گیرد. مسکو و تهران در حالی هر کدام به دنبال متقاعد کردن منتقدان خود درباره رهبری بشار اسد هستند که هم‌زمان نیز می‌گویند در برهه فعلی جایگزینی برای اسد وجود ندارد.
آیا شما موافقید که مشارکت نظامی روسیه در منطقه نقش نیروهای ائتلاف را کمرنگ کرده است؟ وجود 2 نیروی امنیتی موازی هم که اینک در خاورمیانه شاهد هستیم چه تبعاتی خواهد داشت؟
ریچارد مورفی: تلاش‌های دولت آمریکا برای ایجاد اتحاد بزرگ‌تر بین احزاب و مقام‌های نظامی و سیاسی هم در عراق و هم سوریه موفقیتی نداشته است. روسیه نیز اینک با نیروی هوایی خود وارد عرصه شده که سناریو را گسترده‌تر و به درگیری نظامی طولانی منتهی می‌کند . در سوریه البته، بی‌شک حکومت این کشور را امیدوار بر این باور کرده که نوسانات جنگ به نفعش می‌باشد. البته این مداخله حس اتحاد را نیز بین مخالفان حکومتی برانگیخته است.
آیا این بحث درست است که پوتین در فکر گسیل ارتش خود به قلمروی شوروی سابق است و در عین حال نیز با نفوذ آمریکا در خاورمیانه رقابت می‌کند؟
ریچار مورفی: به نظر می‌رسد بهره بردن از اوضاع اوکراین و بازگشت نفوذ روسیه در خاورمیانه از جمله اهداف پوتین است. او از لطمه زدن به اعتبار آمریکا احساس پشیمانی نمی‌کند.
همکاری مشترک احتمالی داعش و القاعده را علیه ایران چگونه می‌بینید؟
ریچارد مورفی: هم داعش و هم القاعده اولویتشان مبارزه با کشورهای سنی جهان عرب است. ایران نیز شاید هدف ثانویه آن‌ها بوده و باشد.
ساختار منطقه را بعد از برجام چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا شکل‌گیری بلوک‌های جدید در منطقه چون ترکیه و عربستان سعودی ممکن است؟
ریچارد مورفی: منطقه ملتهب و خروشان است . احتمال شکل گیری ائتلاف جدید وجود دارد اما با وجود تقسیم بندی‌های سیاسی و اقتصادی موجود پیش بینی نسبت به دوام چنین حلقه اتحادی عاقلانه نیست.
ایران در حال خریداری جنگ افزار نظامی از روسیه و چین برای تقویت بنیه نظامی بعد از برجام است. شما چه نظری در این زمینه دارید؟
ریچارد مورفی: روسیه و چین هر دو مایل به سهم بردن از بازار نظامی و غیر نظامی ایران هستند. ایران نیز مشتاق به تقویت خود است. کشورهای غربی نیز زمانی که پیشرفت در اجرای برجام را شاهد باشند، مایل به فروش تسلیحاتشان به ایران هستند.
گفته می‌شود رشد قدرت نظامی ایران اثراتی را بر تعادل ژئو پلتیکی منطقه می‌گذارد. آیا شما با این مسئله موافق یا مخالف هستید؟
ریچارد مورفی: قدرت نظامی در هر حال همیشه عاملی در امور ژئو پلتیکی است. امروزه زرادخانه کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس وسیع‌تر از ایران است. سوء ظن دال بر این‌که ایران با جاه طلبی خواهان اعمال سلطه بر این کشورها است بر تلاش‌های جمهوری اسلامی در جا انداختن این موضوع که تنها در حال افزایش بنیه نظامی‌اش می‌باشد سایه افکنده و اعراب این مسئله را اشتیاق ایران در اقدام‌های توسعه طلبانه می‌دانند.
به عنوان آخرین سئوال و تشکر بابت شرکت در این گفت‌وگو، آیا می‌توان ایران را بزرگترین نیروی موشکی خاورمیانه نام نهاد؟
ریچارد مورفی: ایران را می‌توان قدرت موشکی در حال رشد خواند اما من فاقد اطلاعات برای قضاوت درباره قیاس توان موشکی ایران با رقبیش، یعنی اسرائیل هستم.