آقای عراقچی در گفتگوی ویژه خبری چند شب پیش بیان کردند الزام اخیر رهبری مبنی بر اعلام کتبی رئیسجمهور آمریکا برای لغو کلی تحریمها در نامه اخیری که اوباما به مقامات اجرایی این کشور زده انجام شده است، ارزیابی شما در این خصوص چیست و آیا این نامه الزامات مقرر کشور را داراست؟
آن چیزی که اوباما امضاء کرده بسیار محدود است اما اتفاقی که باید می افتاد این بود که باید همه موارد تحریمی مالی، نفتی و بانکی را لیست میکردند و بعد اوباما اعلام میکرد که در روز اجرا همه اینها (در شرایطی که لغو هم نداریم) تعلیق میشود و همچنین باید در نامه اوباما اعلام میشد که همه این تحریمها بعد از 8 سال لغو می شود، چون بر اساس برجام لغو بعد از 8 سال است.
در نامه حضرت آقا آمده بود که طرف آمریکایی باید بنویسد و امضاء کند که تحریمها لغو میشود ولی آن نامهای که اوباما امضاء کرد اولاً همه تحریمهای بانکی، مالی و نفتی را لیست نمیکند دوماً بحث لغو آن را به صراحت مطرح نمیکند بلکه بحث تعلیق هست که بعضیهای از آنها نیز چون لیست نشده مشخص نیست که تعلیق میشوند یا خیر. در مجموع این نامه، نامه بسیار ناقصی بود، اما در این شرایط مقامات وزارت خارجه به جای اینکه به طرف مقابل اعتراض کنند که چرا شما نامه ناقص مینویسید همان نامه ناقص را توجیه میکنند که این نامهای که آقا خواسته بودند را اوباما داده است که این حرف حرف صحیحی نبود.
ارزیابی شما از اینکه آقای عراقچی در گفتگوی ویژه خبری بیان میکنند برخی از الزامات اعلام شده توسط رهبری در برجام نیست چیست؟
ادبیات آقای عراقچی در تلویزیون، ادبیات خوبی نبود؛ ایشان میگفتند بعضی از موارد که در نامه رهبری آمده در برجام هم هست! و بعضی از مواردی دیگر را می گفتند که این نظر مقام معظم رهبری است و ما تمکین میکنیم که فحوای این کلام این است که این موارد در برجام نیست.
این اعتراف برای معاون وزرات امورخارجه ما خیلی خوب نیست که به صورت غیرمستقیم بگویم که ما داریم بخشهایی از برجام را نقض میکنیم، ممکن است معاون وزیر امورخارجه آمریکا این حرف را بزند ولی معاون وزرات خارجه ایران نباید از اینگونه ادبیات استفاده کند اما متأسفانه این ادبیات وجود دارد؛ نباید فرمایشات مقام معظم رهبری توسط مقامات کشور دو بخش شود که یک بخش از فرمایشات ایشان در درون برجام هست و یک بخشی هم نیست.
ما باید به صورت رسمی اعلام میکردیم که آیا برجام را میپذیریم و یا نمیپذیریم و ایران از این حق استفاده کرده و گفته که برجام را با این شرایط امروز میپذیرم و از این جهت در نامه آقای روحانی چند بار تکرار و تشکر شده که رهبر انقلاب برجام را تایید کردید، این در حالی است که این تایید، تایید مشروط بوده و تایید کامل نبوده است
هرچند پذیرش ایران در رابطه با برجام پذیرش مشروط بوده که شروط آن در نامه مقام معظم رهبری است اما در نامه دکتر روحانی نمیبینید که اعلام شود پذیرش ایران مشروط است و از طرف دیگر آقای عرافچی هم متأسفانه با ادبیاتی صحبت کردند که خیلی ادبیات صحیحی نبود، وظیفه معاون وزیر خارجه ما این هست که از مواضع رسمی نظام دفاع کند و اگر هم برجام نقصهایی دارد که دارد هدف دوستان این نباشد که از عملکرد خودشان دفاع کنند.
معمولا در دنیا در خصوص پروژههای و مذاکرات بزرگ توسط سه گروه انجام میشود و دخیل هستند که یک گروه، کار اطاق فکری انجام می دهد، یک گروه اجرا میکنند و یک گروه ارزیابی میکنند اما متأسفانه در رابطه با برجام مدیریت دولت به این گونه نبوده و در مدیریت دولت اطاق فکر، اجرا و ارزیابی همه توسط یک سری افراد شامل اقای ظریف و تیمی محدودی که ایشان طراحی کردند بود؛ مشکل این کار این است که آن کسی که میخواهد ارزیابی کند باید خود را ارزیابی کند که هدف آن میشود توجیه عملکرد خود فرد که در صحبتهای آقای عراقچی در گفتگوی ویژه خبری این موضوع را میدیدید که این نوع مدیریت حتما اشتباه است.
این اشتباه را آمریکاییها انجام ندادند و میبینید این تیمی که باید اجرای برجام را در آمریکا پیگیری کند نه خانم شرمن در آن هست و نه افراد دیگری که در این کشور درگیر مذاکرات بودند بلکه یک سری آدمهای جدیدی هستند که حوزه تخصصی آنها عملیات براندازی، جنگ نرم و انقلاب مخملی است که البته داستان آن یک داستان دیگری است اما مهم این است که همان آدمها نیستند.
مشکل ما این است که بعضی از آقایانی که در تیم مذاکره کننده بودند همان افرادی هستند که قرار است بقیه کار را پیگیری کنند، هرچند اشکال ندارد این افراد در این خصوص مشورت دهند ولی این سبک باعث میشود فرد خودآگاه یا ناخودآگاه عملاً کارش توجیه عملکرد خود میشود کار درستی نیست و به همین دلیل در نامه آقا مشاهده کردید که فرمودند شورای عالی امنیت ملی باید کمیتهای را برای رصد و پیگیری برجام باید مشخص کند که این یعنی اینکه بعد از آن کاری که در دو سال گذشته توسط دوستان وزارت خارجه انجام شد اکنون افراد دیگری باید بیایند و اینکه همان افراد پیگیر این مباحث باشند کار درستی نیست.