کد خبر 487528
تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۴ - ۱۰:۵۷

در ادامه گفت و گو، طرف اسرائيلي از به خطر افتادن جان 1200 مأمور اسرائيلي در ايران اظهار نگراني كرده و از ساواك درخواست كمك مي‌كند. رئيس ساواك ضمن پاسخ مثبت به همتاي اسرائيلي، مدعي مي‌شود كه خطري براي اسرائيلي‌ها در ايران وجود ندارد(!)

به گزارش گروه تاریخ مشرق؛ روز ششم آبان 1357 تيمسار ناصر مقدم رئيس ساواك در گفت وگو با اسحاق هوفي رئيس سازمان اطلاعاتي اسرائيل (موساد) در تهران و در بحبوحه انقلاب پيشنهاد كرد مأموران بازنشسته موساد در ساواك استخدام شوند.

سند زير متن گفت و گوي مقدم رئيس ساواك با هوفي (خوفي) رئيس موساد در تاريخ ششم آبان 1357 است.

در اين گفت و گو، با اشاره به دوستي نزديك ايران پهلوي و رژيم صهيونيستي، مقدم رئيس ساواك به نقش بسيار مهم موساد در آموزش مأموران ساواك تصريح و طرح استخدام مأموران بازنشسته موساد از سوي ساواك را به ژنرال هوفي پيشنهاد مي‌كند. در اين مذاكرات،‌ رئيس ستاد موساد از همتاي ايراني خود درباره حوادث مربوط به انقلاب اسلامي و قيام مردم مسلمان ايران سئوال كرده، نگراني رژيم صهيونيستي را درباره رويدادهاي داخلي ايران اعلام مي‌كند؛ اما رئيس ساواك از ارائه پاسخ صريح و روشن طفره مي‌رود و پس از اشاره به خطر شوروي، قيام مردم ايران را يك حركت كمونيستي مورد حمايت شوروي قلمداد مي‌كند.

در ادامه گفت و گو، طرف اسرائيلي از به خطر افتادن جان 1200 مأمور اسرائيلي در ايران اظهار نگراني كرده و از ساواك درخواست كمك مي‌كند. رئيس ساواك ضمن پاسخ مثبت به همتاي اسرائيلي، مدعي مي‌شود كه خطري براي اسرائيلي‌ها در ايران وجود ندارد(!) اما رئيس موساد مجدداً با رد ادعاي مقدم، به گونه‌اي ديگر نظر و موضع خود را تكرار مي‌كند. نكته قابل توجه ديگر در اين مذاكره، اشاره رئيس موساد به ديدگاه آمريكايي‌ها درباره قيام ملت مسلمان ايران است. ژنرال هوفي ادعا مي‌كند كه طي تماسي با رئيس سيا، درباره رويدادهاي داخلي ايران ابراز نگراني كرده؛ ليكن مقامات سازمان سيا در پاسخ گفته‌اند كه مسئله‌اي بسيار كوچك است و جاي هيچ نگراني نيست. در خاتمه اين گفت و گو، رئيس موساد مجسمه‌اي را به همتاي ايراني خود هديه مي‌كند:
متن مذاكرات تيمسار رياست ساواك با ژنرال خوفي رئيس اطلاعاتي اسرائيل (تهران، ششم آبان ماه 1357، شعبان)

تعارفات...

تيمسار رياست: همه شما بهترين شخصيت‌هاي نظامي و سياسي هستيد. اين تعريف از آن شما نيست. دوستان زيادي اين حرف را به ما گفته‌اند.

ژنرال خوفي: از محبت‌هاي تيمسار متشكرم.

تيمسار رياست: از فرصت استفاده كرده از افرادي كه سرويس شما اينجا مي‌فرستد تشكر مي‌كنم واقعاً كليه دوستاني كه اينجا فرستاده‌ايد همه‌شان با ما همكاري صميمانه داشته‌اند.

ژنرال خوفي: بلي ما سعي مي‌كنيم افرادي كه نمايندگي‌ها را به عهده مي‌گيرند افراد مناسب و واجد شرايط باشند و در انتخاب آنها كوشش فراوان مي‌نماييم. كشور شما نزديكترين كشور [به] ما است و اين امر را هميشه در نظر داريم.

تيمسار رياست: از همكاري و دوستي شما بي‌نهايت متشكريم و اين محبت شما است كه بهترين افراد را براي ما برمي‌گزينيد.

ژنرال خوفي: فكر مي‌كنم افرادي كه شما به كشور ما مي‌فرستيد بهترين افراد باشند و اينها با ما هميشه همكاري نزديك و صميمانه داشته و دارند.

تيمسار رياست: گزارش دادند كه تسهيلاتي براي آن اشخاص فراهم كرده‌ايد. من نهايت تشكر را از اينكه از لحاظ آموزشي ما را توجيه مي‌كنيد دارم. و از آنجايي كه آشنايي كافي به منطقه داريد ما را در جريان امر قرار مي‌دهيد.

ژنرال خوفي: ما به آموزش توجه فراوان داريم.

تيمسار رياست: اگر تاريخچه ساواك بررسي شود ملاحظه مي‌كنيم دوستان ما نقش بسيار مهمي در به وجود آوردن افراد ورزيده و ماهر در ساواك داشته[اند] بدين جهت مجدداً از سرويس شما تشكر مي‌كنم.

ژنرال خوفي: متشكرم. بلي ما توجه خاصي به واحد آموزشي داريم. اين واحد را توسعه داده‌ايم. ما سعي مي‌كنيم افرادي تدريس بكنند كه در صحنه عمل بوده‌اند. اين واحد تحت‌نظر خود من مي‌باشد.

تيمسار رياست: ضمن تشكر آيا امكان اين است كه بعضي از افراد شما كه متخصصين فني هستند و بازنشسته شده‌اند ما بتوانيم آنها را استخدام كنيم. يعني اينجا بيايند و ما از تدريس آنها استفاده نماييم.

ژنرال خوفي: فكر مي‌كنم لازم نباشد از ميان افراد بازنشسته استفاده بكنيم. زيرا وقتي آنها سرويس را ترك كرده و بازنشسته مي‌شوند به كلي دور از هرگونه فعاليت اطلاعاتي بوده و اطلاعاتشان در واقع كهنه مي‌شود. اگر تيمسار فكر مي‌كنند به افرادي نيازمندند ما مي‌توانيم براي مدت معيني اشخاصي كه در حال خدمت در سرويس هستند به اينجا بفرستيم.

تيمسار رياست: ممكن است در حال حاضر بعضي از كارمندان شما كه كار آزاد گرفته‌اند بخواهند در قسمت فني مشغول به كار بشوند خيلي خوشحال مي‌شويم كه اينجا بيايند و به ما از لحاظ فني كمك كنند.

ژنرال خوفي: چند نوع فني.

تيمسار رياست: همه نوع فني اعم از الكترونيك و غيره.
از اين نوع كمك‌هاي فني به طور مشترك هم ما و هم ارتش نيازمنديم افراد شما تخصص بيشتري دارند و مي‌توان بهره‌برداري بيشتري در رشته‌هاي مختلف كرد. با وجود آنكه ما در حال حاضر با عراق روابط حسنه داريم اين دليل بر آن نمي‌شود كه تلاش زيادي براي به دست آوردن اطلاعات بيشتري از آن كشور ننماييم ما سعي مي‌كنيم به هر نحوي كه شده اطلاعاتي با دستگاه‌هاي مخابراتي از عراق كسب كنيم.

ژنرال خوفي: منظور تيمسار شنود است؟

تيمسار رياست
: بلي، شنود است. شنود از تمام دستگاه‌هاي مخابراتي بين كشورها.

ژنرال خوفي: ما بايستي در اين مورد با ژنرال گازيت تماس حاصل كنيم چون اين به سرويس ما محول نشده است.

تيمسار رياست: وقتي در ارتش بودم از ژنرال گازيت دعوت به عمل آوردم كه اينجا آمدند بازديد كردند.

ژنرال خوفي
: بلي به طوري كه گفتم در اين مورد (شنود) نمي‌توانم قول بدهم. سعي خواهيم كرد در اولين فرصت با ژنرال گازيت تماس حاصل كرده تيمسار را در جريان امر قرار دهم.

تيمسار رياست: همانطور كه گفتم ما و دوستان ما هدف و منافع مشترك داريم هر چقدر تخصص كارمندان ما در كار محوله بهتر بشود بازده بيشتر خواهد بود و بيشتر خواهيم توانست از آن بهره‌مند شويم. روابط ما با شما دوستان خارج از آنكه در ظاهر امر است بيشتر از آن است و روابط آن قدر عميق است كه حد ندارد [...].

ژنرال خوفي: [...] ممكن است بفرمايند چه نوع كمكي مورد نياز مي‌باشد؟

تيمسار رياست: در مقدمه صحبت‌هايم از كمك‌هاي آموزشي سرويس شما تشكر كردم. شما دوستان در مورد آموزش به ما كمك‌هاي مؤثري كرده‌ايد. هدف از اين آموزش بهرة كار است. ما هر گونه اطلاعاتي كه در مورد كشور عراق به دست آوريم در اختيار دوستان قرار خواهيم داد.

ژنرال خوفي: هرگونه كمك كه مورد نياز باشد كه بتوانيم انجام دهيم با خوشحالي انجام خواهيم داد. منتها آنگونه از كمك‌هاي آموزشي كه در اختيار سرويس ما نيست من به طوري كه قبلاً هم به اطلاع تيمسار رساندم با ژنرال گازيت تماس خواهم گرفت و از او خواهم خواست تا يك نفر افسر براي شما بفرستد تا شخص مذكور از نزديك احتياجات و نيازمنديهاي شما را دقيقاً بررسي كرده اقدامات لازم را انجام بدهد.
تا به حال هيچ وقت از اوضاع ايران بحثي پيش نكشيده‌ام. فكر مي‌كنم از لحاظ منطقه با شما در يك قطب هستيم. الآن با در نظر گرفتن وضع كنوني ايران خيلي متشكر خواهم شد چنانچه تيمسار اطلاعاتي از بروز حوادثي كه در ايران رخ مي‌دهد ما را در جريان قرار بدهند زيرا ما از وضع منطقه ناراحت هستيم و مايليم بدانيم كه چه اتفاقي در كشور ايران رخ مي‌دهد. در اين مورد كشورهاي اروپايي مرتباً به ما مراجعت كرده از وضع ايران پرسش مي‌كنند.

تيمسار رياست: ژنرال واقف هستند ما مرز طولاني مشترك با شوروي‌ها داريم. از قديم‌ها منطقه خاورميانه هدف‌هاي استراتژيكي بزرگي براي شوروي‌ها محسوب مي‌شده و شوروي‌ها براي دستيابي به آبهاي گرم – درياي آزاد و اقيانوس هند از هيچ كوششي فروگذار نكرده‌اند در حال حاضر هم دو هدف دارد و براي رسيدن به آنها فشارشان را افزايش داده‌اند. ما اطلاعات دقيقي از ذخاير نفتي شوروي در دست نداريم و يقيناً با توجه به مصرف زياد در شوروي روزي اين ذخاير تمام خواهد شد. براي مقابله شوروي‌ها توجه خود را به ذخاير نفتي خاورميانه كرده و بالطبع در آينده وقتي منابع نفتي‌اش به اتمام برسد از اين منابع استفاده خواهد كرد. و جز اين هم هدفي ندارد.
از طرف ديگر دستيابي به منابع ديگر خاورميانه موجب شده كه از اروپاي شرقي حمايت و پشتيباني نمايند كه اين باعث شده چرخ صنعتي اروپا و موتور نظامي ناتو را متوقف بكند.
هدف ديگرش اقيانوس هند است كه ملاحظه مي‌كنيد نزديكترين راه دستيابي به اين منطقه شرق ايران است كه آنها چه از نظر نظامي و چه از نقطه‌نظر سياسي اقداماتي انجام مي‌دهند، اينها همه‌اش نمايانگر تهديد از سوي شوروي‌ها است. وقايع اخير ايران گرچه به ظاهر يك نوع مسائل داخلي و مذهبي به حساب مي‌آيد ولي در حقيقت به وجود آورنده اين اغتشاشات كمونيستها هستند. آنچه كه امروز در مملكت ما انجام گرفته و امواج به وجود آورده يكي از تلاش‌هاي كمونيست‌ها است. در گذشته با اين گونه عمليات به راحتي مي‌توانستيم مبارزه كنيم و مي‌كرديم ولي اين بار مشكل شده است زيرا اين دفعه مذهبي‌ها داخل شده‌اند، از طرفي توسعه اينگونه فعاليت‌ها را مي‌توان تغيير روش كشور ما در به وجود آوردن فضاي باز سياسي و دموكراسي ناميد كه كشور ايران خواستار آن است. اين مسئله آزادي كامل به كمونيستها داده و آنها از فرصتي كه به دست آمده بهره‌برداري مي‌كنند. در هر حال اگر ما بتوانيم كمونيست‌ها را با [از] مذهبيون جدا كنيم به راحتي خواهيم توانست آنها را سر جايشان بنشانيم از آنجايي كه اكثر مردم كشور ما طرفدار مذهب هستند [اگر] نتوانيم اين دو يعني مذهبيون و كمونيست‌ها را از هم جدا كنيم با مشكلات بسياري مواجه خواهيم شد. ما تلاش مي‌كنيم اين دو گروه را از هم جدا كنيم، درباره مذهبيون بد نيست بگويم كه دو دسته وجود دارد. يك دسته مخالف با كمونيست‌ها، دسته ديگر مذهبيون تندرو هستند كه موافق با ائتلاف با كمونيست‌ها هستند. معترفند چنانچه روزي بر سر كار بيايند يعني در سر قدرت باشند مي‌توانند كمونيست‌ها را در هم شكسته، نابودشان كنند ولي من غير اين را فكر مي‌كنم. اين خلاصه‌اي از اوضاع كشور ما.

ژنرال خوفي
: ما البته نگران اوضاع هستيم. همانطور كه اطلاع داريد در اينگونه مواقع هميشه خارجي‌ها به خصوص اسرائيلي‌ها مورد هدف دشمن قرار مي‌گيرند. تيمسار اطلاع دارند كه تعداد 1200 نفر اسرائيلي در ايران به سر مي‌برند كه قسمت اعظم آنها در تهران و معدودي هم در قسمت‌هاي دورافتاده ديگر هستند. نخست‌وزير به سرويس ما دستور داده اطلاعات دقيقي از وضع آن دسته اسرائيلي‌ها كه در ايران هستند برايشان تهيه كنيم بدين جهت آقاي ناوت كه قبلاً در اينجا در سمت رئيس نمايندگي بوده و آشنايي كامل به منطقه دارد و زبان فارسي هم بلد است همراه اين سفر با من آمده است. در وضع كنوني تماس گرفتن با اسرائيلي‌ها براي ما مشكل است آيا مي‌توانيم در اين مورد از شما كمك بخواهيم؟

تيمسار رياست: تهديدي متوجه اسرائيلي‌ها نيست. در حال حاضر تهديدي كه وجود دارد صرفاً متوجه دولت است. هم كمونيست‌ها و هم مذهبيون تندرو فعاليت‌هاي خود را عليه رژيم و دولت انجام مي‌دهند و در اين چند ماهه اخير خبري كه مبني بر تهديدي متوجه اسرائيلي‌ها بشود نشنيده‌ايم. به هر حال هر چه كه مايل باشيد و هر نوع كمكي كه بخواهيد انجام مي‌دهيم.

ژنرال خوفي
: خيلي متشكرم. فكر مي‌كنم تهديد متوجه بعضي اسرائيلي‌ها باشد. البته اين وضع اين را مي‌رساند كه به اين فكر بيفتيم در حال حاضر خطري به آن صورت نيست فقط يك يا دو خانواده اسرائيلي كه در نقاط دور دست زندگي مي‌كنند ممكن است مورد تهديد واقع بشوند. استدعاي من از تيمسار اين است كه اگر در آينده خطري متوجه اسرائيلي‌ها بشود و مورد تهديد واقع بشوند ما را در جريان امر بگذاريد.

تيمسار رياست: يك مسئله مهمي كه براي ما مشكل ايجاد كرده به نظرم دوستان غربي ما هستند كه شناسايي زيادي روي تهديد كمونيست‌ها در اين منطقه ندارند و اين يك نوع نگراني براي ما است. قبلاً وقتي راجع به افغانستان صحبت مي‌كرديم حرف ما را قبول نمي‌كردند بعد ديديم چه حادثه‌اي در افغانستان روي داد.

ژنرال خوفي: دو ماه پيش به واشنگتن رفتم با سيا تماس گرفتم كه وضع ايران براي ما نگران‌كننده است. در پاسخ گفتند كه چيز كوچكي است و زياد مهم نبوده و جاي هيچ‌گونه نگراني نيست. در موقع بازگشتن درست مقارن با تغيير كابينه در ايران بود كه با معاون عمليات سيا خداحافظي مي‌كردم، گفت كه در مورد اوضاع ايران الآن بايد كمي نگران باشيم.

تيمسار رياست: ما فكر مي‌كنيم ديد ايالات متحده آمريكا از نظر سياسي تصوراتي است كه روي كشورشان دارند. بحث‌شان دموكراسي است همان فرمول دموكراسي را در كشورشان پياده كرده‌اند. حال اينكه قرن‌ها خصوصيت خاص پيدا كرده‌اند با يك فرمول در يك كشور ديگري نمي‌توان دموكراسي را عيناً پياده كرد.
ملت‌هايي نظير ايران كه قرن‌ها تحت سيستم‌هاي معيني جلو رفته‌اند، اگر بخواهند 180 درجه برگردند مسلماً انفجاري رخ خواهد داد و مشكلاتي فراهم خواهد آورد. حالت مردم ما همانند ماشين است كه با سرعت زيادي در مسيري پيش مي‌رود، مي‌خواهد با همان سرعت برگردد. مسلماً در اين موقع اتفاقي رخ خواهد داد. مردم اين مناطق هنوز مفهوم آزادي را نمي‌دانند و نظير ساير ممالك نيستند كه آزادي را قبول كرده،‌ روي آن عمل بكنند.

ژنرال خوفي: فكر كنم قوانين حقوق بشر در اين مورد بي‌تأثير نيست.

تيمسار رياست: البته حقوق بشر در اين گونه موارد فشاري داشته است.

ژنرال خوفي: اولاً از طرف مردم كشورتان، ثانياً از طرف خود ما و ثالثاً براي استقلال دنيا اميدواريم اين مشكلات به زودي حل و فصل شود.

تيمسار رياست: شما اين مشكلات را از بين برديد ما مردم و منافع مردم را در نظر مي‌گيريم. البته تهديدي كه عليه ما مي‌شود متناسب نيست[...]

ژنرال خوفي: در واقع بايد طبق دستوري كه تيمسار صادر كرده‌اند هديه‌اي ندهم. اما اين هديه كوچكي است كه مي‌دهم. مجسمه اولين جاسوسي كه ما معتقديم حضرت موسي به مصر فرستاده بود كه ببيند مردم مصر چگونه افرادي هستند و خود مصر چگونه كشوري است. اينجا كشور خوبي است. كشور عسل و شيريني براي اينكه نشان بدهد كه كشور حاصلخيزي نيز هست با خودش يك خوشه انگور برده بود.

تيمسار رياست
: آنچه برايم ارزش دارد ديدار شما است. در هر حال تشكر مي‌كنم.

ژنرال خوفي: خيلي كوچك آوردم تا به دستورات تيمسار عمل كرده باشم.

تيمسار رياست
: همانطور كه گفتم خيلي خوشحال شدم كه تشريف آورديد و هديه شما واقعاً با ارزش است.

ژنرال خوفي: از نظر ما اميدواريم اين همكاري بيش از پيش ادامه پيدا كند. هر موقعي اگر كاري است يا هر نوع كمكي كه باشد نمي‌دانم بتوانم انجام بدهم يا نه. در هر صورت در انجام آن كوشا خواهيم بود.

استراتژي پيراموني اسرائيل، محمدتقي تقي‌پور، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، صص 561 تا 567