از سه سال گذشته تا کنون بسیاری از علما و مسئولین نسبت به اعدام شیخ نمر واکنش‌هایی نشان داده‌اند و اعدام یک روحانی مذهبی در عربستان را محکوم کرده‌اند اما جای مواضع افرادی که می‌بایست واکنشی نشان می‌دادند، خالی است.

گروه سياسي مشرق - شیخ نمر باقر النمر از جمله علمای عربستانی که از سه سال پیش به جرم اعتراض‌ نسبت به حکومت عربستان در بازداشت قرار دارد و دادگاه‌های عربستان وی را به اعدام محکوم کردند. بر اساس حکم دادگاه تجدید نظر اتهامات وارد شده به شیخ نمر از جمله حمل سلاح، عدم اطاعت از ولی امر [آل سعود] و آنچه ایجاد فتنه طائفه‌ای خوانده شده منجر به اثبات محارب بودن شیخ نمر نشده است و بر اساس تشخیص قاضی تجدید نظر، به جای «کشتن و مسلوب کردن»، وی به «حد اعدام» محکوم شده است. در نهایت چند روز پیش بود که دادگاه عالی عربستان و دادگاه تجدید نظر این کشور حکم اعدام شیخ «نمر باقر النمر» را تأیید کردند. مقامات سعودی تاکنون زمان مشخصی را برای اجرایی کردن حکم اعدام این روحانی برجسته شیعی اعلام نکرده‌اند، اما گفته‌اند که اجرای این حکم در انتظار امضای ملک سلمان است.[1]

از سه سال گذشته تا کنون بسیاری از علما و مسئولین نسبت به اعدام شیخ نمر واکنش‌هایی نشان داده‌اند و اعدام یک روحانی مذهبی در عربستان را محکوم کرده‌اند، اما مسئولین دولت و وزارت خارجه دولت تاکنون اقدامات و اظهارات بسیار کمی برای رهایی این روحانی مبلغ داشته‌اند که در ادامه به اظهارات و اقدامات مراجع و روحانیون برجسته سنی و شیعه و اقدامات دولت و وزارت خارجه خواهیم پرداخت.


ردیف

نام و مسئولیت

متن اظهار نظر

1

ماموستا عبدالرحمان خلیفه‌زاده، امام جمعه اهل‌سنت بوکان

ماموستا خلیفه‌زاده اظهار داشت: هدف آل‌سعود از اعدام شیخ نمر ابراز قدرت و تسلط بر مردم و ایجاد خوف و رعب در جامعه و به خیال خود خاموشی آتشی است که خودشان نه در عربستان بلکه در خاورمیانه و کشورهایی دیگر جهان به وجود آورده‌اند.

امام جمعه بوکان بیان کرد: وظیفه علما، حاکمان و عدالت خواهان اسلام این است که جلو این حکم ظالمان و ستمکارانه را گرفته و از اعدام این عدالتخواه بزرگ جلوگیری کنند و نگذارند آل سعود به اهداف شوم خود دست یابد.[2]

2

ماموستا مصطفی محمودی، امام جمعه اهل‌سنت پیرانشهر

ماموستا مصطفی محمودی اظهار داشت: متأسفانه حکومت آل‌سعود یک فرد باتقوا، بزرگ و عالم فقیه را به‌خاطر دفاع از مظلومان و بازپس‌گیری حق و حقوق آنان دستگیر و به اعدام محکوم کرده است.

امام جمعه پیرانشهر گفت: پس این مسئله، یک عمل بسیار ناشایست و جنایتکارانه از سوی وهابیت بوده و حتی آنان از ماه‌ها پیش دامنه وحشی‌گری‌های خود را در سرزمین‌های یمن نیز تسری داده و مردمان بیگناه این کشور را به خاک و خون کشیده‌اند.

محمودی افزود: بی‌شک اعدام یک نفر به‌خاطر بیان عقاید خود به‌خلاف آزادی است چون هر کس عقایدی داشته و باید محفوظ باشد اما متأسفانه سعودی‌ها در این زمینه قانونی نداشته و در همه مسائل، جانب افراط را در پیش گرفته‌اند.

وی با ابراز تأسف از اینکه عربستان سعودی تنها در پی اجرایی شدن سیاست‌های نادرست آمریکا در منطقه است، تصریح کرد: ایالات متحده آمریکا با تشویق حکومت آل‌سعود به‌دنبال اعدام شیخ‌نمر است و از سوی دیگر با حمایت‌های خود از عربستان، زمینه حمله به یمن را فراهم کرده بود.[3]

3

مولوی احمد پارسا، از علمای اهل سنت سرخس

مولوی احمد پارسا درباره صدور حکم اعدام آیت الله شیخ نمر باقر النمر توسط رژیم سعودی اظهار داشت: حقوق بشر و حقوق انسان‌ها در اسلام بسیار مهم است به طوری که خداوند متعال حقوق مردم را بالاتر از حقوق خود می دانند.

امام جمعه اهل سنت سرخس افزود: آزادی مذهبی، آزادی بیان و آزادی قلم از حقوق انسان‌ها است و فرقی بین شیعه و سنی ندارد.

مولوی پارسا بیان کرد: آیت الله شیخ باقر النمر یک فرد آزادی خواه است که برای مطالبات به حق قیام کرد و حکم اعدام ایشان خلاف موازین شرعی و قانونی است.

وی اظهار کرد: حکومت دیکتاتوری سعودی موازین شرعی و قانونی را رعایت نمی‌کند و متاسفانه کشورهایی که مدعی حقوق بشر هستند نیز از این رژیم دیکتاتور حمایت می کنند.[4]

4

ماموستا یحیی اسماعیلی، امام جمعه موقت مهاباد

ماموستا یحیی اسماعیلی با اشاره به حکم اعدام "شیخ نمر" از علمای برجسته عربستان اظهار داشت: بی‌شک اجرای حکم اعدام شیخ نمر برخلاف شریعت دین مقدس اسلام است و تمامی پیروان مذاهب اسلامی آن را محکوم می‌کنند.

امام جمعه موقت مهاباد گفت: با توجه به اینکه این شخصیت بزرگ و برجسته عربستانی همواره در مقابل سیاست‌های نادرست وهابی‌ها ایستادگی کرده است، عرب‌ها چنین شخصی را کافر دانسته و تصمیم به اجرای حکم اعدام ایشان را گرفته‌اند.

وی با تاکید بر اینکه اجرای حکم اعدام شیخ نمر بزرگترین ضایعه برای جهان اسلام محسوب می‌شود تصریح کرد: نباید هیچ کس به خاطر اعتقادات خود اعدام شود و در این زمینه، اجرای این حکم به ضرر عربستان تمام می‌شود چون در این صورت مسلمانان بر علیه سعودی‌ها قیام می‌کنند.

اسماعیلی بیان کرد: متاسفانه حکومت آل‌سعود در خدمت استکبار جهانی و در راس آن‌ها ایالات متحده آمریکا است و از دستورات آنان پیروی می‌کنند.

امام جمعه موقت مهاباد اظهار داشت: بی‌شک با توجه به اینکه مسلمانان عالم دارای خوی استکبارستیزی هستند، با تاسی از امام حسین(ع) در مقابل ظالم ایستادگی کرده و اجرای حکم اعدام ظالمانه شیخ نمر را محکوم می‌کنند بنابراین پیروان مذاهب اسلامی باید در این شرایط حساس کنونی، مانع اجرای این حکم ظالمانه شوند. [5]

5

آیت الله مکارم شیرازی، از مراجع عظام تقلید

آیت الله مکارم شیرازی با بیان اینکه اگر شیخ نمر توسط حکومت عربستان اعدام شود، آثار سوئی برای آل سعود خواهد داشت، گفت: در صورت اجرای حکم اعدام شیخ نمر، شیعیان تمام دنیا کینه و بغض شدیدی نسبت به حکومت آل سعود و عربستان پیدا خواهند کرد.

وی با بیان اینکه دولتمردان عربستان یا غافلند یا خودشان را به غفلت می‌زدند که چنین حکمی را صادر کردند، گفت: شیعیان عربستان دو مشکل دارند، نخستین مشکل آنان، برگزاری مراسمات مذهبی و برنامه‌های دینی است که تحت فشار بوده و حکومت برای آنان دردسر ایجاد می‌کند، در حالی که شیعیان، شهروند عربستان بوده و حق دارند مطابق با مذهب خود عمل کرده و مراسمات گوناگون داشته باشند.

آیت‌الله مکارم شیرازی همچنین با صدور بیانیه‌ای در مورد اعلام حکم اعدام شیخ نمر توسط مقامات سعودی این اقدام را محکوم کرد. ایشان در این بیانیه آورده است:

ما به دولتمردان کم‌تجربه عربستان سعودی نصیحت می‌کنیم که اوضاع نابسامان کشور خود را با این‌گونه اقدامات کینه‌جویانه و تحریک‌آمیز دستخوش آشوب و بی‌ثباتی بیشتر نسازید و بدانید هرگونه تعرض به علمای برجسته و آزادی‌خواه عربستان، هزینه سنگینی برای شما در پی خواهد داشت.[6]

6

آیت الله نوری همدانی، از مراجع عظام تقلید

آیت‌الله نوری همدانی، تبعات اعدام شیخ نمر از سوی حکومت آل سعود را غیرقابل پیش بینی دانشت و گفت: عربستان سعودی دولتی قبیله‌ای، وهابی و تحت سیطره استکبار است.

وی با انتقاد شدید از شکنجه‌های آل سعود در حق شیخ نمر و همچنین صدور حکم اعدام برای این روحانی بلند پایه شیعه عربستانی، گفت: شیخ نمر، فقیهی بسیار شجاع است که به سبب مبارزاتش با دولت عربستان، ماه‌ها در زندان و زیر شکنجه قرار دارد.

وی با بیان اینکه ما از این‌جا اعلام می‌کنیم که در برابر اعدام شیخ نمر ساکت نخواهیم ماند، گفت: حوزه علمیه، علما و مردم ایران چنین جنایتی را ناحق دانسته و در برابر هیچ ظلمی ساکت نخواهند ماند.[7]

7

آیت الله سبحانی، از مراجع عظام تقلید

آیت الله جعفر سبحانی، ضمن محکومیت صدور حکم اعدام شیخ نمر باقر النمر روحانی بلندپایه شیعه عربستانی، به حکومت آل سعود هشدار داد.

وی با بیان اینکه مسئله‌ای که امروز با آن مواجه هستیم، تهدیدجان عالم مجاهد، شیخ محمدباقر نمر است که باید در آن تجدید نظر شود، گفت: در کجای دنیا دیده شده که مدعی و قاضی یک نفر باشد؛ آل سعود خودشان مدعی، خودشان قاضی و خودشان هم مجری هستند که جای تعجب دارد.[8]

8

آیت الله جوادی آملی، از مراجع عظام تقلید

آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه اگر آل سعود دیوانگی کند و این عالم مجاهد را اعدام کند، طولی نمی‌کشد که رژیم آل سعود به سرنوشت دیگر حاکمان منطقه دچار خواهد شد، گفت: این جنایتی که آل سعود در یمن به وجود آورده قطعا و بزودی دود آن به چشم این رژیم خواهد رفت و بازنده اصلی خود حاکمان آل سعود هستند.

وی افزود: مزدوران و سرکشان واقعی خود رژیم آل سعود هستند این رژیم سال‌ها است که به آدم کشی مانند اربابان خود روی آورده است و به بهانه‌های واهی عالمی عادل و مجاهد را به خاطر نصیحت کردن محکوم به اعدام می‌کند و کار او را دخالت در امور بحرین می‌داند.

وی گفت: امروز حوزه‌های علمیه وظیفه دارند آل سعود را بیم دهند و گرنه با زبان دیپلماسی کاری از پیش نخواهد رفت؛ بنابراین اساس کار حوزه‌ها نه سخنرانی و کتاب نوشتن، بلکه انذار است.[9]

9

آیت الله صافی گلپایگانی، از مراجع عظام تقلید

در پی حکم اعدام روحانی مبارز و مجاهد عربستان، شیخ نمر باقر النمر، از سوی بی‌دادگاه‌های عربستان، آیت‌الله صافی از وزارت امور خارجه‌ ایران خواست تا نسبت به لغو حکم اعدام این روحانی عالی‌مقام، اقدامی سریع و مقتضی انجام دهد.

این مرجع تقلید در دیدار با نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور اظهار کرد: حکم اعدام این روحانی مبارز و مظلوم برای همه‌ی شیعیان و مسلمانان آزاده موجب تأثر و تأسف شدید است. روحانی که بدون هیچ گناهی از سوی حکام کشور عربستان محکوم به اشد مجازات شده است.

وی ادامه داد: آقای دکتر ظریف وزیر امور خارجه‌ی کشورمان در این باره اقدام فوری انجام دهد و تأثیر علمای اسلام و همچنین قاطبه‌ی مسلمانان را به آنان ابلاغ کرده و عواقب چنین حکم ظالمانه‌ای را به آنان گوشزد کنند.[10]

10

آیت‌الله دیرباز، عضو مجلس خبرگان رهبری

آیت‌الله عسگر دیرباز اظهار داشت: دولت آل‌سعود دولتی است که برای تحقق اهداف آمریکا و اسرائیل عمل می‌کند و با این تصور و توهم که با این عمل می‌تواند مخالفان خود را به‌ویژه پیروان اهل بیت(ع) سرکوب کند اقدام به اعدام رهبران مردمی آنان می‌کند تا حرکت‌های خودجوش و مردمی که علیه دولت توسط مردم انجام می‌گیرد، از این طریق مهار شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: اگر دولت عربستان حکم اعدام آیت‌الله شیخ نمر را که از رهبران دلسوز، آگاه و مردمی در جامعه هست و جریان‌های اجتماعی را به‌سوی وحدت، همگرایی و تعمیق دین اسلام هدایت می‌کند، اجرایی کند این موضوع می‌تواند پیامدهای شدید و منفی داخلی، منطقه‌ای و بین المللی را برای این دولت داشته باشد.

وی با اشاره به وظایف علمای جهان اسلام در برابر این عمل گفت: وظیفه علمای اسلامی این است که نامشروع و نادرست‌بودن این حکم را معقولانه و مستند به جهانیان اثبات کنند به‌طوری که هر کسی این مطالب را می‌خواند، قانع شود که این حکم اشتباه، غیرقانونی، ناموجه و غیرشرعی بوده است.[11]

11

آیت الله هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخشی از سخنان خویش به خامی‌های حاکمان فعلی عربستان در سیاست داخلی و خارجی اشاره کرد و گفت: حاکمان عربستان، در کنار اشتباه تجاوز به یمن، اخیراً با تأیید حکم اعدام آیت‌الله نمر اشتباه تاریخی دیگری را مرتکب شد‌ه‌اند که مطمئناً تاوان بدی برای آن خواهند پرداخت.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به اعلام حکم اعدام آیت‌الله نمر در زمان حاکمیت ملک عبدالله و درخواست خویش از ملک عبدالله و قبول ایشان اشاره کرد و افزود: اجل به ملک عبدالله فرصت نداد و حاکمان امروز که نشان دادند، ناپخته و خام عمل می‌کنند، دارند دست به اقدامی می‌زنند که شبیه اقدام رژیم پهلوی، پایه‌های آنان را سست می‌کند.

هاشمی، آیت‌الله نمر را شخصیتی بزرگوار، مجاهد، دوست داشتنی و معتقد اصیل به عقاید دینی توصیف کرد و خاطرنشان کرد: هزاران مرید آیت‌الله نمر ساکت نمی‌نشینند.

وی با تأکید بر این نکته که «انتظار می‌رود، حاکمان وهابی عربستان این اشتباه تاریخی را مرتکب نشوند»، گفت: آیت‌‌الله نمر یک فرد است، اما تنها نیست و یک امت پشت سر ایشان است که یک ذره هم از عقاید خود دست بر نمی‌دارد.[12]

12

حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه

امیرعبداللهیان انتشار خبرهایی مبنی بر تأیید اعدام شیخ النمر روحانی برجسته عربستان را نگران کننده دانسته و تصریح کرد: اعدام شیخ النمر هزینه سنگینی را متوجه عربستان سعودی خواهد کرد.[13]

13

حجت الاسلام حسن روحانی، رییس جمهور

سکوت کرده است

14

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور

سکوت کرده است

15

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه

سکوت کرده است

16

مرتضی سرمدی، قائم مقام وزیر خارجه

سکوت کرده است

17

مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه

سکوت کرده است

18

محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم

سکوت کرده است

ممکن است گفته شود که در وزارت خارجه و دولت وظایف تقسیم شده و هر فردی بر اساس وظایفی که بر عهده دارد، اظهار نظر می‌کند و بر همین اساس است که در این موضوع تنها امیرعبداللهیان اظهار نظر کرده است. این استدلال در مورد معاونین وزارت خارجه تاحدی پذیرفته است، اما سکوت رییس جمهور، وزیر خارجه، قائم مقام ایشان و سخنگوی وزارت خارجه که وظیفه دارند درباره تمامی اتفاقات در سیاست خارجی موضع بگیرند، به هیچ وجه پذیرفته نیست و این مشکل هنگامی شدیدتر می‌شود که مشاهده می‌کنیم بسیاری از علمای برجسته سنی و شیعه در این باره اظهار نظر کرده‌اند و حتی آیت الله صافی گلپایگانی به صورت مشخص از آقای ظریف درخواست کردند که در این موضوع دخالت کنند، اما با وجود این هیچ‌گونه اظهار نظری از سوی مسئولین این وزارت خانه دیده نشد.


[1]- http://www.mehrnews.com/news/2952427

[2]- http://www.mashreghnews.ir/fa/news/488023

[3]- همان

[4]- همان

[5]- http://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/08/07/901368

[6]- http://www.qomefarda.ir/news/172129

[7]- همان

[8]- همان

[9]- همان

[10]- http://alef.ir/vdcfetd0jw6djva.igiw.html?24wml

[11]- http://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/08/07/901368

[12]- http://www.mashreghnews.ir/fa/news/487868

[13]- http://www.mehrnews.com/news/2949803