به گزارش مشرق، روز گذشته اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا از احتمال اعزام نیروی زمینی به سوریه برای پایان دادن به بحران این کشور خبر داد. البته وزیر دفاع آمریکا که به همراه ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده در این جلسه حضور داشت، تصریح کرد که تا کنون بحث اعزام نیروی زمینی به سوریه مطرح نبوده است. با این حال روزنامه وال استریت ژورنال دیروز نوشت دولت آمریکا در حال بررسی احتمال اعزام گروه کوچکی از نیروهای زمینی به سوریه در میان کردهای سوری و یا "مخالفان میانه‌رو” سوریه است. روسیه عملیات زمینی احتمالی آمریکا در سوریه را "غیرقانونی” دانسته است. رئیس کمیته امور خارجی مجلس علیای روسیه می گوید: تبعات عملیات‌های زمینی احتمالی آمریکا در سوریه غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود. آمریکا رهبری ائتلاف بین‌المللی ضد داعش را برعهده دارد، ائتلافی که از تابستان سال گذشته میلادی تاکنون هیچ دستاوردی در حوزه میدانی به دست نیاورده است. استراتژی واشنگتن در سوریه تا پیش از این بر دو محور میدانی و دیپلماتیک متکی بوده است.
در حوزه میدانی پنتاگون و ارتش آمریکا تلاش داشتند تا با همکاری متحدان منطقه ای خود به ویژه قطر و ترکیه ارتشی 5 هزار نفری از نیروهای به اصطلاح "میانه رو” را برای مبارزه با دولت سوریه آموزش دهند. اما بعد از گذشت یک سال و با صرف کردن بودجه ای بالغ بر 500 میلیون دلار ، ارتش آمریکا تنها توانست 50 جنگجو را تربیت کند، این ارتش گران قیمت و البته کم تعداد آمریکایی ها به محض ورود به خاک سوریه مورد حمله نیروهای جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه قرار گرفت و تنها 5 نفر از آنان باقی ماندند. همین افتضاح و رسوایی نظامی در حوزه میدانی بود که باعث شد آمریکایی ها چندی پیش رسما از شکست استراتژی نظامی خود در سوریه سخن بگویند. در حوزه دیپلماسی نیز کاخ سفید که شدیدا دچار اشتباه محاسباتی نسبت به تحولات سوریه شده بود تلاش داشت، از یک سو انزوای دولت دمشق را دنبال کند و از سوی دیگر در نشست های سیاسی برای حل بحران تا آن جا که می شود رقبای منطقه ای و بین المللی خود را به حاشیه براند. لذا در تمام نشست های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه کشورهای محور مقاومت به ویژه ایران غایب بودند.
اما ظاهرا این روزها همه چیز تغییر کرده است. حضور نظامی مسکو در سوریه توازن قوا در عرصه میدانی را به نفع نیروهای دولتی تغییر داده است. حلب دومین شهر بزرگ سوریه در آستانه پاکسازی از لوث وجود تروریست های تکفیری است. ائتلاف جدیدی با حضور دمشق، بغداد، تهران و مسکو شکل گرفته که بر خلاف ائتلاف ضد داعش آمریکا در همین مدت کم دستاوردهای میدانی فراوانی داشته است. موفقیت های میدانی روسیه باعث شده تا عراقی ها هم برای مقابله با داعش به مسکو تمایل پیدا کنند. سپردن عراق و سوریه به کرملین برای کاخ سفید مسئله ساده ای نیست. به ویژه که این روزها در قاهره هم سیسی یاد جمال عبدالناصر کرده و به دنبال احیای روابط روسیه و مصر است.
توبه دیپلماتیک
از همین رو کاخ سفید این روزها مسیر توبه دیپلماتیک را در پیش گرفته است. دیپلمات های آمریکایی تلاش می کنند تا با درس گرفتن از گذشته و درک واقعیات خاورمیانه، سیاستی جدید در پیش بگیرند. آمریکا و روسیه برای نخستین بار از زمان آغاز گفت‌وگوهای بین‌المللی برای یافتن راه‌حلی جهت پایان دادن به بحران جاری در سوریه، از ایران که مهم‌ترین و با نفوذ ترین بازیگر منطقه ای این روزهای خاورمیانه است برای شرکت در این مذاکرات دعوت کرده‌اند. آسوشیتدپرس تصمیم آمریکا برای دعوت از ایران را «قمار آخر» این کشور خوانده است؛ قماری که ممکن است واکنش تند تروریست های سوری و محور ارتجاع عرب به رهبری سعودی که همپیمانان میدانی آمریکا محسوب می شوند، را در پی داشته باشد. گفته می‌شود باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، عصر سه‌شنبه در تماسی تلفنی با ملک سلمان، پادشاه عربستان، درباره «روابط دوجانبه عربستان و ایالات متحده، وضعیت منطقه و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی» گفت‌وگو کرده است. جز کلیات این تماس تلفنی، اطلاعات بیشتری در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته است، اما به نظر می‌رسد تغییر جهت دیپلماسی آمریکا و دعوت از ایران برای پیوستن به این مذاکرات، از علل مهم این تماس تلفنی بوده باشد.
اختلاف میان پنتاگون و کاخ سفید
با این حال این همه ماجرا نیست خلاء حضور آمریکا در خاورمیانه در حال پرشدن توسط قدرت های رقیب بین المللی از جمله مسکو و پکن است. استراتژیست ها و ژنرال های آمریکایی در پنتاگون و ارتش آمریکا برخلاف سیاستمداران کاخ سفید به شدت از واگذار کردن بازی به روس ها ناراحتند. آنها می گویند باید نظامیان به خاورمیانه باز گردند، اما اوباما می گوید هر طرحی که بازگشت نیروی زمینی به عراق یا سوریه را شامل شود وتو می کند. مخالفان می گویند کاخ سفید در حال وقت کشی است.
«راندا سلیم» تحلیل گر انستیتوی خاورمیانه در واشنگتن در این رابطه می گوید: «در آینده نزدیک تلاش‌ها ادامه خواهد یافت اما معلوم نیست کی به نتیجه برسد. استراتژی دولت آمریکا هم اکنون یافتن راه حل دیپلماتیک است اما باید در نظر داشت که این راه حل بدون همراه شدن با گزینه نظامی کافی نخواهد بود. در دولت آمریکا هم اکنون صحبت از این است که راه‌های نظامی‌را هم در نظر بگیرند، نه اینکه آن را افزایش دهند اما در یک متن نظامی هم اوضاع را بسنجند و آن وقت بگویند در مقابل راه حل سیاسی چگونه عمل خواهد کرد. چراکه گزینه سیاسی تنها برای مذاکره کافی نخواهد بود و باید همزمان دو مسیر موازی به کار گرفته شود.
اما رئیس‌جمهور آمریکا مخالف اینگونه رویکرد است. درنتیجه از الان تا پایان کار این دولت ( حدود یکسال و نیم آینده) ، شاهد خواهیم بود که تلاش‌هایی در هر دو مسیر انجام شود اما حداقل تا پایان کار این دولت آمریکا، فکر نمی‌کنم ما شاهد یک توافق سیاسی برای پایان بحران باشیم.»
این روزها بسیاری از استراتژیست های نظامی و تحلیل گران امنیتی از اشتباه بودن تغییر ثقل استراتژیک آمریکا از خاورمیانه به خاور دور سخن می گویند. سپردن هارتلند جهان به رقیب امری معقول به نظر نمی رسد. لذا هیچ بعید نیست که در سند استراتژیک بعدی آمریکا شاهد بازگشت ثقل استراتژیک ایالات متحده به خاورمیانه باشیم.
منبع: رصد