گروه بین الملل مشرق - بریتانیا ساخت یک پایگاه دریایی سلطنتی را از اول نوامبر در بحرین آغاز کرد که قرار است نخستین پایگاه نظامی دائم این کشور غرب آسیا در چهار دهه اخیر باشد. هدف از ساخت این پایگاه از سوی بریتانیا تاثیرگذاری بیشتر در تحولات منطقه خلیج فارس، افزایش همکاری با متحدان برای حفظ ثبات و امنیت منطقه و مبارزه با گروه‌های تروریستی و جهادی اعلام شده است.

وزیر خارجه بریتانیا، فیلیپ هموند، که به اتفاق وزیر خارجه بحرین، شیخ خالد بن احمد آل خلیفه، در مراسم کلنگ‌زنی ساخت این مجموعه در بندر «مینا سلمان» در منامه بحرین حاضر شده بود در سخنرانی خود چنین گفت:

«آغاز ساخت پایگاه در بندر مینا سلمان، یک نقطه عطف را در تعهد بریتانیا به منطقه رقم می‌زند. حضور نیروی دریایی سلطنتی در بحرین در آینده تضمین می‌شود و حضور مداوم ما در شرق سوئز قطعیت می‌یابد.»

او همجنین در حساب توئیتر خود چنین نوشت:

«پایگاه نیروی دریایی سلطنتی در مینا سلمان بحرین نمادی از تعهد پایدار بریتانیا به امنیت خلیج فارس است!»

هموند در مصاحبه با شبکه بی‌بی‌سی درباره همین موضوع هدف اصلی احداث پایگاه را بیان کرد:

«تأسیسات جدید بریتانیا را قادر به همکاری با متحدانش برای تقویت ثبات در خلیج و فراتر از آن می کند.»

بحرین سابقا نخستین دژ دریایی بریتانیا در منطقه خلیج فارس بود که از 1935 کل ناوگان بریتانیا در غرب آسیا را میزبانی می‌کرد. به مدت چهار سال، از 1967 تا کسب استقلال رسمی بحرین از بریتانیا در 1971، بحرین مهم‌ترین پایگاه منطقه‌ای بریتانیا در کل دنیا محسوب می‌شد.

هدف اصلی اعلام شده از سوی بریتانیا برای ساخت این پایگاه، مقابله با دولت اسلامی عراق و شام (داعش) و سایر گروه‌های جهادی و افراطی در منطقه اعلام شده که به گفته هموند «بزرگ ترین چالش دوران ماست.»

دانلود

او در همین رابطه در مصاحبه با بی‌بی‌سی چنین گفت: «به این نتیجه رسیده ایم- شاید دیرتر از زمانی که می‌بایست- که برای پیروزی در این نبرد، باید با همه اشکال افراط‌گرایی برخورد کنیم، نه فقط افراط گرایی خشن.»

هموند گفت که کشورش تاکنون نسبت به افراط‌گرایی غیرخشن در بریتانیا زیادی تساهل به خرج داده است چرا که «نگران بودیم موجب آزار شویم و اجازه دادیم که افراط‌گرایان و رادیکال‌ها نفرت و جدایی را تبلیغ کنند.»

گفتنی است که 15 میلیون پوند (23 میلیون دلار) هزینه ساخت این پایگاه را عمدتا خاندان سلطنتی آل خلیفه تامین می‌کند. انتظار می‌رود که این پایگاه محل استقرار ناو هواپیمابر کلاس الیزابت و ناوشکن‌های نوع 45 Type-45 (کشتی‌های مجهز به موشک‌های هدایت‌شونده ضدهوایی که برای رزم‌هوایی تجهیز شده‌اند) شود. نکته جالب این که بریتانیا نام این پایگاه را «اچ ام اس جفیر» گذاشته است. این نام همان پایگاهی است که در آخرین سال‌های دوران استعماری انگلستان در 1935 توسط امپراتوری بریتانیا در بحرین ایجاد شد. این مساله به تفسیر بسیاری از کارشناسان بار نمادین خاصی را به ذهن متبادر می‌کند.

اعتراض گروه‌های حقوق بشری

لازم به ذکر است که موضوع تأسیس این پایگاه مخالفت‌هایی را هم در درون خود بریتانیا برانگیخته است که در رأس این اعتراضات گروه‌های مدافع حقوق بشر قرار دارند. اعتراض این گروه‌ها به همکاری بی‌شرمانه بریتانیا با خاندان سرکوب‌گر آل خلیفه است. خبر ساخت این پایگاه دریایی، اولین بار در دسامبر سال گذشته اعلام شد. در همان زمان گزارش‌هایی در مطبوعات داخلی بریتانیا می‌چرخید که این پایگاه، پاداش بریتانیا در قبال سکوت این کشور در برابر جنایات آل خلیفه نسبت به شیعیان بحرین است.

اندکی بعد از اعلام آن خبر، سازمان عفو بین الملل گزارشی درباره استمرار نقض حقوق بشر به طور سیستماتیک توسط دولت بحرین منتشر کرد. طبق این گزارش، مخالفان بحرینی در زندان‌های این کشور ضرب و شتم می‌شوند، غذای کافی از آنان دریغ می شود و در موارد متعدد با اتش سیگار سوزانده می شوند و مورد آزار جنسی و شکنجه با شوک الکتریکی قرار می گیرند. «سید احمد الوداعی»، مدیر بخش وکالت در موسسه بحرینی حقوق و دموکراسی، بر این اعتقاد است که:

«همه آن چه سیاست‌های بریتانیا نشان می‌دهد بر یک تعهد برای توسعه نظامی حتی به قیمت چشم‌پوشی از حقوق بشر دلالت دارد... بحرین به طور سیتماتیک و مستبدانه منتقدان حکومت را دستگیر، شکنجه و ساکت می‌کنند. این پایگاه جدید کاملا غیرقابل توجیه است.»

گروه‌های حقوق بشری همچنین به انتخاب نام «اچ ام اس جفیر» برای این پایگاه جدید هم اعتراض دارند و آن را نشان «تفاخر بریتانیا به میراث سرکوب و استعمار خود» می‌دانند. فیلیپ هموند در واکنش به همین اعتراضات، در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت که بحرین کشور کاملی نیست ولی خاندان سلطنت گام‌هایی را برای اوضاع حقوق بشری برداشتند!!

«در بعضی موارد، مقامات دولت بحرین به دنبال یاری ما برای اصلاح هستند. برای مثال، نیروی پلیس، سیستم قضایی، سیتم زندان.... تا به مرور استانداردهای خود را ارتقاء دهند و به آن چه ما انتظار داریم، نزدیک تر شوند.»

ماموریت‌های پایگاه

این تأسیسات قرار است کار تأمین ملزومات و تجهیزات و همچنین اقامت 80 پرسنل نظامی بریتانیا در بحرین را انجام دهد و از این طریق دیگر نیازی به وابستگی نیروهای انگلیسی به پایگاه دریایی ناوگان پنجم آمریکا در همان بندر مینا سلمان برای تأمین خدمات و ملزومات نخواهد بود. برآوردها نشان می‌دهد که کار ساخت و تکمیل پایگاه تا پاییز 2016 به اتمام برسد.

رهبر جدید حزب کارگر، جرمی کوربین، احتمالا یکی از مخالفان جدّی احداث این پایگاه است. او پیش از انتخاب به رهبری حزب، در فوریه سال جاری در منطق خود در پارلمان چنین گفته بود:

«چنین پایگاهی عمیقا کسانی را که از نقض حقوق بشر توسط بحرین رنج می‌برند، آزرده خواهد ساخت و بر تنش‌ها در منطقه خواهد افزود.»

گرچه یکی از سخنگویان وزارت خارجه، در اظهاراتی تعارف گونه گفت که بریتانیا از به چالش کشیدن حکومت بحرین در زمینه نقض حقوق بشر ابایی نخواهد داشت.

روباه پیر به دنبال بازگشت

سابقه حضور بریتانیا در بحرین به ابتدای قرن نوزدهم بازمی‌گردد. تقریبا مقارن با تحکیم سلطه «احمد بن محمد» نیای آل خلیفه، که در زمان فترت پادشاهی ایران به واسطه درگیری زندیه و قاجار، به تدریج بحرین (جزیی از قلمرو ایران) را تصرف کرده بود، انگلستان هم به قدرت دریایی بی‌رقیب در خلیج فارس تبدیل شده بود. از این رو انگلستان برای تحکیم نفوذ خود در منطقه، وارد معامله با آل خلیفه شد و قراردادی در 1820 میان آن‌ها منعقد شد.

با قراردادهای تکمیلی 1829 و 1861 رسما بحرین تحت الحمایه انگلستان شد، در حالی که به لحاظ رسمی و حقوقی هنوز جزیی از ممالک محروسه ایران محسوب می‌شد. در 1906، بریتانیای خبیث با استفاده از ضعف حکومت ایران، رسما بحرین را تحت قیمومیت خود درآورد. ایران پس از عضویت در جامعه ملل، به دلیل انعقاد قرارداد جده میان بریتانیا و امیر حجاز درباره بحرین، در 1927 حق مالکیت خود را در این جامعه مطرح کرد. لیکن بریتانیا این دعوی ایران را بی‌اساس، و بحرین را موجودیتی کاملا مستقل از ایران دانست.

در 1967، بریتانیا به دلیل افول قدرت نظامی خود و واگذار کردن جایگاه خود به آمریکا، اعلام کرد که قصد دادن استقلال به کشورهای حاشیه خلیج فارس را دارد. در سال بعد از آن، این کشور رسما اعلام کرد که نیروهایش را تا آخر سال 1971، از شرق سوئز (که در ادبیات سیاسی-نظامی انگلیس به بخش‌‌هایی از غرب آسیا و امتداد آن تا شرق این قاره گفته می‌شود) خارج خواهد کرد. در این هنگام، حکومت پهلوی که با حمایت تسلیحاتی و نظامی آمریکا، بنا بود جای بریتانیا را در خلیج فارس پرکند و به ژاندارم منطقه تبدیل شود، دوباره حق حاکمیت خود بر بحرین مطرح کرد. این جا بود که استعمارگر پیر، یک بازی رندانه را آغاز کرد و با مطرح کردن پیشنهاد معاوضه بحرین با سه جزیره در خلیج فارس (و البته طبق خاطرات اسدالله علم، چرب کردن سبیل شخص شاه) سر شاه خودکامه ما را کلاه گذاشت و در نهایت بحرین در 1971 رسما استقلال خود را اعلام کرد. یک ساعت بعد از این اعلام، شاه بی‌کفایت پهلوی که اجازه هیچ گونه بحثی در این مورد را به کسی در درون ایران ندیده بود، دستور شناسایی این استقلال را اعلام کرد.

حال روباه پیر گویی  یاد ایام خوش امپراتوری و استعمار کرده که خبر از حضور دایمی در شرق سوئز می‌دهد و اسم پایگاه اهدایی شاه جنایتکار بحرین را به یاد گذشته «اچ ام اس جفیر» می‌گذارد! لیکن.....

از خرابی شلوار تا لاف در غریبی!

«هشت ملوان انگلیسی که در سال 1382 به آب‌های سرزمینی ما آمده بودند و توسط نیروهای ایرانی دستگیر شدند، نیروهای ویژه و کلاه سبز بودند و با دریا آشنایی داشتند و تجهیزاتشان 10 برابر امکانات و تجهیزات شناوری بود که این‌ها را دستگیر کرد. آن ها هشت نفر بودند و بچه های ما 3 نفر. هر شناور آن‌ها یک تیربار ثابت و یک تیربار متحرک با 250 گلوله در خشاب هر کدام داشت....شناورهایشان پروانه داشت، یعنی از نوع واترجت بود و می‌توانستند با ما درگیر شوند به آب های کم عمق فرار کنند، اما واقعا تسلیم بچه های ما شدند.» (مصاحبه سردار علیرضا تنگسیری، ماهنامه رمز عبور، شماره 15)

«سری دوم 15 ملوان بودند که هنوز تجهیزات و امکاناتشان هست. آن‌ها واقعا ترسیده بودند.نمی‌دانم خدا در دل این‌ها چه ترسی می‌اندازد. از فرماندهشان پرسیدم، گفت: نفهمیدیم چه شد. وقتی بچه‌های ما به قایق انگلیسی‌‌ها یا آمریکایی‌ها پریدند و گفتند: الله اکبر! این‌ها بریدند و یکی‌شان از ترس شلوارش را خیس کرد.... قبلا به این‌ها گفته بودند پاسدارها اگر شما را بگیرند، خونتان را می‌خورند! این ها هم از ترس به شدت می‌لرزیدند.»(همان)

«نیروهایشان خیلی ترسیده بودند و با تمام وجود می‌لرزیدند. موقعی که این ها را داخل اتاقی می‌فرستادیم، دست همدیگر را گرفته بودند و می‌لرزیدند. نفر خودشان به او دلداری می‌داد که نترس، ولی او نمی‌توانست خودش را کنترل کند. حتی یکی از آن ها همان جا خودش را خیس کرد. بعد این‌ها با این حالت می‌خواهند با ما بجنگند....فرماندهشان می‌خواست بالا بیاید، می‌گفت پاهایم به اراده من نیستند. اجازه بدهید یک مقدار آرامش پیدا کنم و بتوانم حرکت کنم. یکی دو دقیقه گذاشتیم آرام بگیرد بعد او را انتقال دادیم.» (ماجرای دستگیری 11 ملوان انگلیسی در فروردین 86 از زبان سرهنگ ابوالقاسم آمانگاه، فرمانده سابق پایگاه دریایی سپاه در اروند رود، ماهنامه رمز عبور، شماره 15)

بیخود نیست که شبکه ضدانقلاب لندن‌نشین «من و تو» اخیرا در برنامه‌های موهن خود، باب تخریب فرمانده سرافراز نیروی دریایی سپاه، سردار علی فدوی را هم باز کرده است. ظاهرا دلاوری‌های سردار فدوی و یارانش، خون به دل ملکه کرده، که دستور تخریب به بازوهای رسانه‌ای و تبلیغی فارسی‌زبان لندن صادر شده است.

منابع:

http://www.mashreghnews.ir/fa/news/454091

https://www.rt.com/uk/320358-royal-navy-base-bahrain/

http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/royal-navy-base-construction-begins-in-bahrain-as-britain-seeks-a-return-to-east-of-suez-a6716856.html

https://en.wikipedia.org/wiki/HMS_Jufair

https://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2015/Nov-01/321105-construction-begins-in-bahrain-of-british-army-base.ashx

http://news.yahoo.com/construction-begins-bahrain-british-army-180012956.html

http://www.business-standard.com/article/pti-stories/uk-starts-building-1st-permanent-m-east-base-in-40-years-115110100684_1.html

http://www.bbc.com/news/uk-34689246

http://news.xinhuanet.com/english/2015-11/01/c_134771906.htm

http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/defence/11277194/Britain-returns-East-of-Suez-with-permanent-Royal-Navy-base-in-Gulf.html