جت جنگی "ال-۱۵۹ الکا" (L-159 Alca) یک جنگنده رزمی سبک تولید شرکت Aero Vodochody است که به سفارش نیروی هوایی جمهوری چک ساخته شده است. اولین مدل این جنگنده در سال ۱۹۹۷ اولین پرواز خود را انجام داد و از سال ۲۰۰۰ وارد نیروی هوایی جمهوری چک شد.این جنگنده در سه نوع یک سرنشینه با عنوان ال - ۱۵۹ ای و نمونه دو سرنشینه با عنوان ال - ۱۵۹ بی او ال - ۱۵۹ تی توسعه داده شد. 

به طور کلی ترکیب کابین خلبان و کنترلر ها در جنگنده ال - ۱۵۹ با یک جنگنده جدید کاملاً تطبیق میکند. دید پروازی با همان HUD توانایی راستر ابزارهای اولیه پرواز و سیستم نشانه گیری وسلاح را دارد. سیستم کنترل (HOTAS) ( فعال ساز خفه کن یا چسباندن(موتور) به هر خلبانی این توانایی را میدهد که هواپیمای جنگی اش را بدون برداشتن دست ها یش موتورش را کم گاز یا تخته کند. کابین خلبان با زره کامپوزیت و سرامیک پرتاب شونده محافظت شده است.

بقای (پرواز) هم توسط یک سیستم مخزن سوخت داخلی فراهم شده است همچنین برای ماندگاری بیشتر پرواز این جنگنده از سیستمی با عنوان OBIGGS (یا ( سیستم مولد گاز بی اثر) استفاده می کند. هم اکنون نیروی هوایی جمهوری چک بزرگترین کاربر این هواپیما می باشد که 24 فروند از آن را در خدمت خود دارد و بقیه هواپیماهای تحویلی نیز در انبارها ذخیره شده اند.

عراق: نیروی هوایی عراق تعداد 24 فروند هواپیمای L-159BQ و 4 فروند L-159T1 (مازاد نیاز نیروی هوایی چک) را سفارش داده است که تحویل آن ها آغاز شده است. اسپانیا: پنج فروند L159 در خدمت نیروی هوایی شاهنشاهی اسپانیا قرار دارد. علاوه بر آن ، کشورهای آلبانی ، استرالیا ، بنگلادش ، بولیوی ، اندونزی، فیلیپین ، اردن ، لیتونی ، اسپانیا و مجارستان به این هواپیما علاقه نشان داده اند.