گروه اقتصادي مشرق- در حالی که طی یک ماه اخیر مسئولان ارشد دولتی تبلیغات گسترده‌ای درباره پرداخت وام 25 میلیون تومانی با نرخ 16 درصد و اقساط 7 ساله به راه انداخته و آن را فرصتی بی‌سابقه برای مردم عنوان کرده بودند، تا اينجاي کار مشخص شده كه این وعده‌ها كمي با واقعيت فاصله دارد.
روز دوشنبه که مشتریان برای آگاهی از شرایط فروش خودروهای اقساطی به نمایندگی‌های ایران‌خودرو و سایپا مراجعه کردند، با کمال تعجب دیدند که خبری از وام 7 ساله نیست و حداکثر زمان وام 25 میلیونی، 4 ساله است.
از سوی دیگر آنچه که از دید مردم پنهان مانده، نرخ واقعی سود وام‌هایی است که قرار است پرداخت شود.
در حالی که تبلیغات پرشمار دولت در یک ماه اخیر بر مبنای نرخ سود 16 درصدی برای وام 25 میلیونی بود، محاسبات نشان می‌دهد سود وام‌ها بالاتر از 16 درصد است.
این بار هم برخلاف تبلیغات دولتی‌ها، به ناگاه در روز اجرا اعلام شد نرخ سود 16 درصدی فقط برای اقساطی است که به طور ماهانه پرداخت شود، اما اقساطی که چند ماه یک بار پرداخت می‌شود بر مبنای نرخ بهره مرکب محاسبه خواهد شد.
این شرط جدید در حالی است که در اطلاعیه‌های فروش ایران‌خودرو و سایپا نحوه فروش انحصارا به صورت چک‌های چندماهه است و اصلا خبری از اقساط ماهانه نیست.
ضمن آن که اگر قرار بر اقساط ماهانه هم بود، با توجه به این که ایران‌خودرو و سایپا بابت هر قسط، یک چک از مشتری دریافت می‌کنند، در واقعیت امر امکان ارائه مثلا 48 برگ چک برای 48 قسط یک وام 4 ساله خيلي كم بود.
بنابراین عملا هیچ يا تعداد بسيار محدودي از خریداران خودرو وام با نرخ سود 16 درصد دریافت می‌کنند و اكثر افراد متقاضي باید چند صد هزار تا یکی دو میلیون تومان هزینه بالاتری متحمل شوند.
به عنوان مثال، شرکت سایپا برای وام 6 میلیون تومانی با مدت بازپرداخت 4 ساله، 8 چک به مبلغ یک میلیون و 44 هزار تومان دریافت می‌کند. بدین ترتیب وجهی که مشتری بابت این وام باید طی 4 سال بازپرداخت کند به 8 میلیون و 352 هزار تومان می‌رسد.
این در حالی است که محاسبات نشان می‌دهد اصل و فرع بازپرداخت وام 6 میلیونی با نرخ سود 16 درصد و بازپرداخت 4 ساله باید 8 میلیون و 162 هزار تومان باشد. به عبارت دیگر در وام 6 میلیونی خودروسازان به علت دستکاری در محاسبه نرخ سود در دقیقه 90، نزدیک به 200 هزار تومان گران‌فروشی وجود دارد.
همچنین بنابر اعلام شرکت سایپا در وام 25 میلیون تومانی با مدت بازپرداخت 4 ساله، مشترک باید سرجمع 34 میلیون و 804 هزار تومان اقساط بازپرداخت کند. این در حالی است که مطابق محاسبات بانکی، رقم بازپرداخت وام مذکور 34 میلیون است و در این مورد هم خریداران باید 800 هزار تومان پول بیشتری پرداخت کنند.
به عنوان مثال دیگر، ایران‌خودرو نیز برای خودروی دنا، وام 24 میلیون و 753 هزار تومانی می‌دهد. رقم بازپرداخت یک ساله این وام 27 میلیون و 714 هزار تومان اعلام شده است. در حالیكه، محاسبه بانکی نشان می‌دهد رقم اصل و فرع وام مذکور بایستی 26 میلیون و 950 هزار تومان باشد؛ به عبارتی در چنین وامی ایران‌خودرو 800 هزار تومان گران‌فروشی کرده است.
یا مورد دیگر اینکه ایران‌خودرو برای خودروی دنا وام 4 ساله به مبلغ 24 میلیون و 143 هزار تومان پرداخت می‌کند. اصل و فرع بازپرداختی این وام را ایران‌خودرو 34 میلیون و 488 هزار تومان اعلام کرده است. در حالیکه اگر قرار بود نرخ سود واقعا 16 درصد باشد، رقم پرداختی به 32 میلیون و 842 هزار تومان کاهش می‌یافت. یعنی در این مورد هم بیش از یک میلیون و 600 هزار تومان در محاسبه سود به نفع خودروسازان شده است.