کد خبر 502101
تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۶

ماجرا به سال‌هاي پيش از 1382 بازمي‌گردد؛ آن روزها بحث‌‌ها پيرامون مساله هسته‌اي ايران تازه داغ شده بود و غربي‌ها تلاش مي‌کردند به هر شيوه و اتهامي جلوي پيشرفت فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران را بگيرند.

به گزارش مشرق، «آژانس نمي‌تواند در گزارش خود سياه‌سياه يا سفيدسفيد عمل کند.» اين گفته يوکيا آمانو، رئيس سازمان بين‌المللي انرژي هسته‌اي است. آمانو اين اظهارات را در نشست خبري خود که عصر پنج‌شنبه در وين برگزار شده بود، بيان کرد و گفت که آژانس نمي‌تواند ابعاد نظامي برنامه هسته‌اي ايران در گذشته را تاييد يا تکذيب کند. سخني که با واکنش رضا نجفي، نماينده و سفير ايران در آژانس روبه‌رو شد. او گفت: «آژانس بايد گزارش فني مطرح کند و اين‌گونه اظهارنظرهاي سياسي وظيفه آن نيست.» به نظر مي‌رسد PMD يا همان پرونده بحث برانگيز ابعاد نظامي احتمالي برنامه‌هاي هسته‌اي ايران در گذشته، همچون استخواني لاي زخم پرونده‌اي هسته‌اي ايران مانده است. هرچند حميد بعيدي‌نژاد، رئيس تيم کارشناسي مذاکره‌کننده ايران در يادداشتي که در اينستاگرام خود منتشر کرد، نوشت که بحث PMD و اصل مذاکرات هسته‌اي دو موضوع جدا از هم هستند و نبايد يکي فرض شود. او در ادامه يادداشت خود توضيح داد: «بحث بازرسي از تاسيسات نظامي و انجام مصاحبه‌ها در چارچوب يک ابتکار عمل ويژه براي حل موضوع PMD مطرح شد، نه به‌عنوان يک چارچوب ثابت و پايدار در قالب محتواي تفاهم هسته‌اي که بعد بخواهد در قالب پروتکل الحاقي تعريف شود.»

ماجرا به سال‌هاي پيش از 1382 بازمي‌گردد؛ آن روزها بحث‌‌ها پيرامون مساله هسته‌اي ايران تازه داغ شده بود و غربي‌ها تلاش مي‌کردند به هر شيوه و اتهامي جلوي پيشرفت فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران را بگيرند. آنها با استناد به اسناد و مدارکي مخدوش و مبهم که خود ادعا مي‌کردند بر اساس عمليات جاسوسي سازمان‌هاي اطلاعاتي به دست آمده، ايران را متهم کردند که ابعاد نظامي مخفيانه‌اي در جريان توسعه هسته‌اي خود به کار گرفته است. اين اتهام موجب شد ايران در آگوست 2007 با ابتکار خود و براي اثبات حسن‌نيت پيشنهاد بازرسي و برخي مصاحبه‌ها را مطرح کند. اقداماتي که در نهايت موجب شد بحث به آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي نيز کشيده شود و درنهايت در سپتامبر 2008 بدون آنکه نتيجه‌اي حاصل شود مسکوت بماند.

PMD پرونده‌اي است که جنبه‌هاي نظامي را در مورد پرونده هسته‌اي ايران در نظر مي‌گيرد. اين پرونده بر اساس ادعاي کشورهاي غربي در مورد برنامه نظامي هسته‌اي به قصد توليد و توسعه سلاح هسته‌اي مطرح شد؛ اتهامي که همواره ايران آن را رد کرده و طرف غربي نيز هرگز نتوانسته ادعاي خود را ثابت کند.

حالا دوران حساسي آغاز شده است. آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با صدور بيانيه‌اي مقدماتي، به نبود هرگونه انحرافي در فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران اعتراف کرده است. قرار است گزارش نهايي و اصلي آژانس روز دهم آذر (سه‌شنبه همين هفته) منتشر شود و بر اساس اين گزارش آمانو، شوراي حکام درباره بسته شدن نهايي پرونده موسوم به PMD راي‌گيري کند. البته نجفي، نماينده ايران در آژانس در مورد سخنان آمانو گفت اين اظهارات موضع هميشگي آژانس در مورد کشورهايي است که پروتکل ‌الحاقي را اجرا نمي‌کنند. آمانو اعلام کرد که ارزيابي نهايي ما در آژانس صورت گرفته و تمام کارهاي لازم درباره پرونده PMD را انجام داده‌ايم و حالا نوبت کشورهاي عضو شوراي حکام است که در نهايت درباره بستن هميشگي پرونده PMD تصميم بگيرند؛ تصميمي که قرار است در 15 دسامبر در نشست شوراي حکام گرفته شود. سيدعباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه و رئيس ستاد پيگيري برجام نيز در واکنش به مسائل مطرح شده در جلسه پنج شنبه آژانس و سخنان رئيس آژانس در پاسخ به سوالات خبرنگاران، گفت: «شوراي حکام و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بين PMD و برجام بايد يکي را انتخاب کنند و در صورت بازماندن پنجره‌اي از تعهدات طرف مقابل ايران نيز به تعهدات داده شده عمل نخواهد کرد.» او که در برنامه‌اي تلويزيوني با موضوع آخرين تحولات روند اجراي برجام و مذاکرات اخير آژانس شرکت کرده بود، اشاره کرد اگر طرف مقابل به تعهدات خود پايبندي نشان ندهد ما نيز روند اجراي برجام را متوقف مي‌کنيم. عراقچي در اين زمينه گفت: «بر اساس ملاحظات و توصيه‌هايي که مقام معظم رهبري اعلام کردند تغييرات در اراک و فروش اورانيوم غني‌شده به پرونده PMD منوط شده است و اگر اين پرونده بسته نشود برجام متوقف خواهد شد.»

از همين رو ماهيت گزارش نه سياه و نه سفيد آمانو از جنبه ايران اهميت دارد. بسته شدن پرونده «PMD» يکي از نکات 9 گانه مورد تاکيد مقام معظم رهبري در نامه ايشان درباره شروط اجراي برجام به رئيس جمهوري بود. رهبر معظم انقلاب بسته شدن پرونده پي‌ام‌دي را يکي از شروط لازم براي اجراي برجام اعلام کرده‌اند. از نظر جمهوري اسلامي ايران اجراي برجام و قدم‌هاي آتي ايران در اين روند تا حدود زيادي به بسته شدن پرونده ادعاهاي تاييدنشده کشورهاي غربي عليه فعاليت هاي هسته‌اي وابسته است که در 12 سال گذشته در پوشه‌اي به نام «پي‌ام‌دي» در آژانس نگهداري شده است.


منبع: فرهیختگان