حرکت زیرپوستی

«جم» با سرمشق گرفتن از شبکه «فارسی وان» و رویه آن شبکه در نمایش سریال‌‌های کلمبیایی و آمریکایی، چراغ خاموش حرکت کرد و برای گام‌ نخستین، سیاست پخش مجموعه‌های ترکیه‌ای را در پیش گرفت. سریال‌هایی که عریانی و بی‌پروایی مجموعه‌های مشابه غربی و آمریکای لاتین را نداشتند اما ‌در پشت پرده و به شکلی ماهرانه‌ همان بی‌اخلاقی‌ها را ترویج می‌کردند. مدیران جم این روزها سیاست جدید و پیچیده‌ای را در پیش گرفته و با دعوت از بازیگران، کارگردانان، صداپیشگان و... داخل کشور، هم و غم خود را بر تولید مجموعه‌های نمایشی به زبان فارسی و با حضور هنرپیشه‌های ایرانی متمرکز کرده‌اند. این دعوت البته از سوی اکثریت قریب به اتفاق هنرمندان متعهد ایرانی با پاسخ قاطع منفی مواجه شده است مگر چند بازیگر و کارگردان معدود ـ حتی کمتر از تعداد انگشتان یک دست ـ که به این فراخوان لبیک گفته‌اند. به هر حال هر هنرپیشه فرهنگ‌دوست ایرانی با وجود بیکاری و مشکلات معیشتی که شاید در سال‌های اخیر در گیرش باشد به نیکی می‌داند که در پشت پرده تولید این مجموعه‌ها چه مقاصد و نیات شومی نهفته است.

سرابی بیش نیست

حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد در پاسخ به این پرسش که دلیل و انگیزه بازیگران دست چندم برای بازی در سریال‌های ماهواره‌ای به‌ویژه در شبکه جم چیست، به جام‌جم گفت: متاسفانه گاهی شاهد این نوع اتفاقات هستیم، اما هنرمندانی که در آثار سخیف شبکه‌های ماهواره‌ای بازی می‌کنند خیلی موقعیت مهمی در کشور ندارند و جزو هنرمندان رده پایین سینما و تلویزیون محسوب می‌شوند. وی در ادامه افزود: این افراد به دلیل برداشت‌های اشتباه از جامعه بیرونی، جذب شبکه‌های ماهواره‌ای می‌شوند و فکر می‌کنند با حضور در این شبکه‌ها صاحب شهرت و موقعیت می‌شوند ؛ اما تجربه آنهایی که رفتند نشان می‌دهد، سرابی بیش نیست و دامی برای جذب دختران و پسران جوان است تا آنها را از فرهنگ و هویت ملی‌شان دور کنند و به بهانه‌های مختلف به ابتذال بکشانند. بازی در سریال‌های ماهواره‌ای جز بی ‌بند و باری، چیزی به‌همراه ندارد.

سخنگوی وزارت ارشاد با اشاره به این که این بازیگران در آثار ماهواره‌ای فقط ایفاگر نقش‌های ضعیف هستند، توضیح داد: این آثار به هیچ وجه بار آموزشی ندارد و فقط این دسته از بازیگران بدنام می‌شوند. نوش‌آبادی ادامه داد: نیاز مالی بدترین بهانه‌ای است که برای بازی در سریال‌های ماهواره‌ای می‌توان مطرح کرد؛ زیرا همان طور که تاکید کردم موقعیت‌های خوب فراهم است چه برای خانم‌ها و چه برای آقایان. در حال حاضر زنان و مردان کشور ما در حوزه‌های مختلف افتخارآفرینی می‌کنند و این نشان می‌دهد امکانات خوبی فراهم است؛ ولی متاسفانه برخی با بهانه قرار دادن نیاز مالی، خودشان را بد نام و بی‌عفت می‌کنند، حتی این کارشان باعث می‌شود خانواده‌هایشان هم در ایران بی‌آبرو شوند.

ترکیه و تضعیف جبهه مقاومت

بیژن نوباوه وطن، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره دشمنی آشکار و نهان مسئولان کشور ترکیه با مظاهر اسلامی گفت: از گذشته‌های دور تاکنون، بر اساس اسناد تاریخی شاهد این هستیم که ترکیه در جبهه غرب قرار گرفته و برای ضربه‌زدن به اسلام ناب محمدی با کشورهای غربی همصدا شده است. یک دلیل بروز چنین رفتاری، عقده گشایی ملی گرایان این کشور از شکست‌هایی است که از اسلام ناب خورده‌اند.

نوباوه یکی از اهداف شبکه های ترک را از جذب هنرمندان ایرانی ایجاد حساسیت در مردم و مسئولان ایرانی دانست و افزود: جذب هنرمندان ایرانی و نمایش برخی از رفتارهایی که مغایر با فرهنگ ایرانی – اسلامی است و بالاتر از آن، هجمه و تضعیف جبهه مقاومت اسلامی، مهمترین سیاست مسئولان کشور همسایه و به طور خاص‌تر گردانندگان شبکه جم است.

وی گفت: ترکیه برای جلب توجه غرب، یک نوع معاندت آشکار با مظاهراسلامی را در پیش گرفته است. از طرفی جبهه مقاومت به نمادی از اسلام انقلابی در جهان تبدیل شده است و پیروزی‌های متعددی در صحنه‌های سوریه، لبنان و عراق بدست آورده‌است، لذا ترکیه برای برآورده کردن خواست دنیای غرب سعی در دشمنی با جبهه مقاومت اسلامی دارد.

بخشی از سناریوی نفوذ دشمن

سیدمرتضی حسینی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، دعوت از بازیگران ایرانی توسط شبکه‌های ماهواره‌ای را بخشی از سناریوی نفوذ دشمن توصیف کرد و آینده این بازیگران را تیره و مبهم دانست. حسینی حضور بازیگران ایرانی در آثار ماهواره‌ای را ناشی از ناهماهنگی مدیران هنری از جمله مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هنرمندان دانست و آینده بازیگران ایرانی در شبکه‌هایی مانند جم را مبهم دانست و گفت: این بازیگران که عمدتا جوان هستند، در این شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند، هنجار و ناهنجار را خلط می‌کنند و قبح بسیاری از مسائل را برای مخاطبان خود می‌شکنند و به دشمنان این اجازه را می‌دهند که ساده‌تر به روح و جان تماشاگران نفوذ کنند.

نکوهش بازی در آثار سخیف ماهواره‌ای

پروانه معصومی، بازیگر درباره حضور بازیگران ایرانی در سریال‌های ماهواره‌ای گفت: من به هیچ وجه این شبکه‌های سخیف را نمی‌بینم و به نظرم کلاس این سریال‌ها به حدی پایین است که برای تماشا مناسب نیستند. شاید این افراد به دلیل نیاز مالی بازی در این آثار را بپذیرند که به نظرم حتی تکدیگری به این کار شرافت دارد. گرچه ما مشکلات بسیاری داریم، اما این دلیل نمی‌شود که در چنین آثاری بازی کنیم.

وی ادامه داد: بازی در این آثار به هیچ وجه ارزش ندارد و نه شهرت به همراه دارد و نه اعتبار! هر کس به گونه‌ای نیاز مالی‌اش را تامین می‌کند. ممکن است یک نفر برای این که یک لقمه نان سر سفره بگذارد، دستفروشی کند و یک نفر دیگر دزدی، به همین دلیل بازیگر باید در هر موقعیتی رسالت بازیگری‌اش را فراموش نکند و برای خود و هنرش اهمیت و ارزش قائل باشد. نه این که دست به کار نازل بزند. بدترین کار این است که در آثار سخیف ماهواره‌ای بازی کرد. این بازیگر عنوان کرد: برخی جوانان برای رسیدن به نیاز روحی‌شان تصمیم می‌گیرند پای پیاده به زیارت آقا اباعبدالله(ع) بروند و با این که پایشان زخمی می‌شود؛ اما به راهشان ادامه می‌دهند. مسلما من از دیدن این جوانان لذت می‌برم و به کارشان غبطه می‌خورم؛ اما برخی دیگر نیازهایشان را با انجام کارهای نازل تامین می‌کنند. البته قضاوت نمی‌کنم، اما من حاضر نیستم چنین کاری انجام بدهم.

راهی به سوی ناکجا آباد

حبیب دهقان‌نسب درباره حضور بازیگران سینما و تلویزیون ایران در شبکه‌های ماهواره‌ای معتقد است که بیکاری و نداشتن صبر و شکیبایی این بازیگران، مهم‌ترین دلیل این کوچ نابخردانه است. این بازیگر قدیمی گفت: مهم‌ترین انگیزه این افراد می‌تواند بیکاری آنها باشد که این بیکاری هم به شرایط دنیای تصویر بستگی دارد و هم به توان خود این بازیگران. برخی از این افراد آنچنان که خودشان می‌گویند حضور قابل توجهی در سینما و تلویزیون ما نداشتند و این گونه نیست اکنون که رفته‌اند خلأیی به وجود آمده باشد. در عالم سینما و تلویزیون همیشه و طبیعتا یکی عده بیکار هستند.

دهقان‌نسب ادامه داد: این راهی که اینها انتخاب کرده‌اند راه ناصوابی است و مطمئنا به ترکستان خواهد رفت. متاسفانه جذب‌شدنشان به سمت این شبکه‌ها براساس پیشنهادهای وسوسه‌انگیز دلالان این ماهواره‌ها و نیز مشکلاتی است که خود بازیگران فریب‌خورده دارند.

به هر حال این‌روزها شبکه جم که برخی بازیگران را هدف قرار داده، با وعده امکان بازگشت به ایران به‌نقل از نهادهای مسئول به بازیگران اطمینان می‌دهد که بازگشت به وطن هیچ ممنوعیتی ندارد، درحالی‌که به‌نظر می‌رسد این نیز از درهای باغ‌سبزی است که «جم» برای تحقق اهدافش نشان می‌دهد.

از الف تا یای GEM

گروه تلویزیونی جم (GEM) سال 2006 پخش خود را به زبان فارسی و با شعار «جم همه شما را دوست دارد» آغاز کرد و در مدت نزدیک به ده سال که از فعالیتش می‌گذرد، تعداد شبکه‌های خود را به عدد 17 رسانده است. این گروه تلویزیونی در حال حاضر 14 شبکه به زبان فارسی و سه شبکه به زبان‌های کردی، عربی و آذری دارد و کل اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا را پوشش می‌دهد. شبکه‌های جم شامل جم لایف، جم جونیور، جم کلاسیک، جم کرد، جم وان، جم عربی، اونیکس، ریور، روبیکس، میفا، جم‌اس‌تی و جم بالیوود است. هر یک از این شبکه‌ها با تعاریف مخاطبانی خاص برای خود به تولید، تدارک و ارائه برنامه‌هایی فراخور آنها اقدام می‌کنند. جم دفاتری در شهرهای دبی، لندن، کوالالامپور و لس‌آنجلس دارد و مالک آن سعید کریمیان است. کریمیان، متولد سال 1348 در شهر قائن است. از آنجا که پدر وی یکی از اعضای گروهک منافقین بود، اواخر جنگ ایران و عراق و پیش از عملیات مرصاد همراه خانواده‌اش به پادگان اشرف نقل مکان کرد. کریمیان پس از کشته شدن پدر و مادرش در عملیات مرصاد، به سوئیس پناهنده شد.

وی در رشته معماری دانشگاه بازل در مقطع کارشناسی به تحصیل پرداخت. کریمیان حدود دو سال در دانشگاه بازل مشغول به تحصیل بود اما سرانجام مجبور به ترک تحصیل شد و در سال 1377 به لس‌آنجلس رفت و در رادیو ضدانقلاب صدای ایران مشغول کار شد. وی همراه برادرش هادی کریمیان بعد از یک سال و 9 ماه فعالیت در رادیو صدای ایران، به سیمای آزادی (شبکه تلویزیونی منافقین) رفتند و نزدیک به چهار سال هم در این شبکه معاند مشغول کار بودند. سعید کریمیان سپس به فعالیت‌های اقتصادی روی آورد و در ادامه با گسترش مناسبات خود شبکه جم را تاسیس کرد و با اقدامات مشکوک سیاسی و اقتصادی خود بر تعداد شبکه‌هایش افزود.