به گزارش مشرق، آلودگی هوای شهر تهران این روزها نفس‌های پایتخت نشین‌ها را گرفته است؛ تهرانی‌ها سالیان سال است به انتظار اجرای برنامه‌های بلند مدت از جمله توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده از ناوگان، خروج کارخانجات آلاینده از تهران و ... برای کاهش آلودگی هوا مانده‌اند ولی تا کنون به تصمیمات مقطعی از جمله تعطیلی مدارس، ادارات، افزایش محدود طرح زوج و فرد و یا در زمانی آبپاشی خیابان‌ها بسنده شده است.
البته بعضی از مسئولان نیز به نحوی در حال دفاع از دستگاه خود هستند تا اگر توپ آلودگی هوا وارد زمینشان شد آن را به زمین حریف مقابل شوت کنند. در این بین بعضی از مسئولان هم هستند که در هر دو زمین بازی کرده‌اند به عنوان مثال معصومه ابتکار یکی از این بازیکنان است.
ابتکار در سال 1385 به عنوان عضو شورای شهر تهران در سومین دوره شورا با رای مردم حضور پیدا کرد و با توجه به سابقه‌ای که در دولت اصلاحات بعنوان رئیس سازمان محیط زیست کشور داشت در شورا نیز بعنوان رئیس کمیته محیط زیست انتخاب شد و حدود 7 سال به مسائل محیط زیست شهر تهران پرداخت.
خانم ابتکار در آن دوره ابتکار خاصی برای کاهش آلودگی هوای شهر تهران نداشت و توپ آلودگی هوا را به زمین دولت پرتاب می‌کرد. پس از دوره سوم شورای شهر، خانم رئیس برای چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران رد صلاحیت شد؛ ولی بعنوان رئیس سازمان محیط زیست کشور با روی کار آمدن دولت یازدهم انتخاب شد و حال وقت عمل بود ولی اخیرا از سوی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست عنوان شده است؛ علت افزایش آلودگی هوای تهران،افزایش تعداد خودروها، افزایش ترددها و افزایش ساخت و ساز‌ها است و تمام شاخص‌ها مؤثر در افزایش آلایندگی هوا رو به رشد است و عدم قرار گیری شاخص‌های هوای تهران در شرایط اضطرار ناشی از اقدامات کنترلی تاثیرگذار بوده است!
این در حالی است که خانم ابتکار در جلسات شورای شهر تهران اظهاراتی در باره آلودگی هوا داشتند که بخشی از این بیانات اشاره شده است،
دستگاه‌ها از مدار خارج شده‌اند
ابتکار در یکی از جلسه‌های شورای شهر با اشاره به آلودگی هوای شهر تهران افزود: نمی دانم جریان چیست که دستگاه ها در حساس ترین شرایط که نیاز داریم آلودگی هوای شهر سنجش شود از مدار خارج شده است.
وی گفت: این درحالیست که دستگاه‌های شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری آمار دیگری را نشان می دهد.
ابتکار با اشاره به اینکه آلودگی هوا به صورت چشمی مشهود است افزود: نمی شود ما در این خصوص سکوت کنیم و فقط ناظر باشیم و اجازه یادآوری هم نداشته باشیم.
وی گفت: چرا باید گزارش ها در این خصوص ناقص و اطلاع رسانی درباره وضع هوا طی دو هفته گذشته کاملا متوقف شده باشد.
ابتکار افزود: اگر مشکل آلودگی هوا رفع شده است اعلام کنند اما باید دانست که این مشکل حل نشده و کاملا مشهود است.
وی از شورای اسلامی شهر خواست تذکر جدی و گزارشی در این خصوص داشته باشد و مشخص کند که در این باره وظیفه برعهده چه دستگاهی است.
اثرات تحریم‌ها در افزایش آلودگی هوا
معصومه ابتکار در آخرین جلسه کمیته محیط زیست شورای شهر تهران که به موضوع چگونگی مقابله با تحریم‌ها و عوارض آنها بر محیط زیست کشور با حضور نمایندگانی از تشکل‌های غیردولتی برگزار شد، افزود: بخشی از مشکلات کنونی آلودگی هوا، تولید خودروهای غیر استاندارد، ریزگردها، آلودگی صنایع و ... در کشور در اثر تحریم ها افزایش یافته است.
وی گفت: متاسفانه طی سال‌های گذشته تحریم‌ها اثرات بسیار نامطلوبی بر محیط زیست ایران داشته است که امیدواریم با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر رویکردها این مشکلات برطرف شود.
ابتکار به وضعیت آلودگی هوای تهران اشاره کرد و گفت: بر اساس پژوهش انجام شده در سال 2005 میلادی میزان خسارات ناشی از آلودگی هوا در بخش سلامت کشور بالغ بر 9 میلیارد تومان بوده است که قطعا استمرار تحریم‌ها از آن زمان تا کنون بر میزان این خسارات افزوده است.
وی افزود: اگر تهران دچار یک بحران زیست محیطی شده است، دستیابی به استاندارد آلایندگی یورو 4 در خودروها به تاخیر افتاده است، در زمینه مقابله با گرمایش زمین دچار مشکل شده‌ایم و نتوانسته‌ایم مشکل ریزگردها را حل کنیم و ... بخشی از این مشکلات ناشی از تحریم‌هایی است که محیط زیست کشور را نشانه گرفته‌اند.
ابتکار با تاکید بر این که ادامه تحریم‌ها باز هم فرصت‌ها را می‌گیرد افزود: هر فردی هم که مسوول محیط زیست کشور شود در این شرایط بحرانی بازهم دستش بسته خواهد بود.
معصومه ابتکار، رئیس کمیته محیط زیست شورای سوم شهر تهران می‌گوید؛حل معضل پیچیده‌ای مانند مسئله آلودگی هوا، با برنامه‌ریزی، تدوین ساز و کارهای هماهنگ و کارآمد مدیریتی و در واقع تامین اعتبارات، هماهنگی بین بخشی، نظارت و پایش مستمر امکان‌پذیر است و هیچ راه دیگری هم ندارد.
ابتکار در مورد راه‌حل‌های غلبه بر معضل آلودگی هوای تهران گفت:برای حل مشکل آلودگی هوا در تهران باید برای منبع آلودگی برنامه‌ریزی شود، مشخص شود که آلاینده‌ها کدامند، منابعشان مشخص شود و براساس آن برنامه‌ریزی‌ها صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه غیر از مهار منبع تولید کننده آلودگی و کاهش تولید آلودگی، هیچ راه دیگری ندارد،افزود: مسائل مانند آبپاشی در هوای شهر هم خیلی مایه تاسف است زیرا مطرح شدن مسائلی از این دست در واقع فقط یک ظاهرسازی است و هیچ اثری مثبتی که ندارد، حتی شاید آثار مخرب هم داشته باشد.
عضو شورای شهر تهران تصریح کرد:ما نمی‌خواهیم یک کار صوری انجام دهیم و معضلی را از گردن خود باز کنیم، ما می‌خواهیم واقعا مشکلی از مشکلات تهران حل می‌شود و راه‌حل درست دشوار است، و این راه‌حل‌های کوتاه مدت، از سر باز کردن و پاک کردن صورت مسئله است.
او تصریح کرد: این اقدامات دهن پر کن باعث می‌شود که شاید عوام بگویند چه راه‌های خوبی، پس چرا مسئولان قبلی متوجه این امر نشدند هواپیماهایی روی شهر بفرستند و آب بپاشند.
بهتر است تهران را کلا تعطیل کنید
ابتکار در مورد عملکرد کمیته اضطرار نیز گفت: اگر از طریق تعطیلی می‌توان بر مشکل آلودگی هوای تهران غلبه کرد، بهتر است کلاً تهران را تعطیل کنیم.
او ادامه داد:این خوب است که شرایط از هشدار به اضطرار نرسد اما این راه‌حل نیست بلکه وظیفه نهاد مسئول این است که برنامه‌ای داشته باشند، تا مشکل به طور اساسی مرتفع شود.
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تصریح کرد: برای مثال ژاپن، طی یک برنامه 10 سال توانست مشکل آلودگی هوای توکیو را که تعداد خودروهای آن از تهران هم بیشتر است،ولی با یک برنامه جدی، منسجم و سخت گیرانه، معضل آلودگی، ترافیک و حمل و نقل را راه حل کرده است.
وی تصریح کرد:اینها مسائل لاینحلی نیست بلکه تنها با برنامه‌ریزی، یک اراده و مدیریت قوی، مسائل قابل حل است.
ابتکار با انتقاد از بی‌برنامه‌گی در عملکرد نهاد‌های مسئول گفت: درست است وضعیت هوا از هشدار به اضطرار نرسیده اما از وضعیت هشدار هم خارج نشده است،
وی ادامه داد:به یاد داشته باشیم،تداوم این وضعیت هشدار به شدت نگران‌کننده است و به طور یقین سالمندان و خردسال و حتی افراد میانسالی که در سطح شهر فعالیت می‌کنند، آسیب‌های جسمی و بهداشتی به دنبال دارد، بنابراین اصلا مشکلی مرتفع نشده و مشکل کمان وجود دارد و تنها از تشدید آن با تعطیلی جلوگیری کرده‌ایم.
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در سیصدو سی‌و دومین جلسه شورای سوم شهر تهران با ابراز نگرانی از به مرحله اضطرار رسیدن شرایط آلودگی هوا تاکید کرد: «در شرایط زمستان امسال که بارش کم بوده و به مرحله هشدار نزدیک می‌شود ناچار هستیم که نسبت به برنامه جامع کاهش آلودگی هوا توجه نشان داده و برنامه‌ریزی ویژه‌ای داشته باشیم.»
دولت سیاست سختگیرانه با خودروهای دیزلی ندارد
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به اینکه در بحث توسعه حمل‌ونقل عمومی شهر تهران پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌ایم، این برنامه را کافی ندانست و خواستار اجرای جدی‌تر برنامه جامع ترافیک شهر تهران شد و خاطر نشان کرد: «متاسفانه هنوز استانداردهای روز دنیا در مورد اتوبوس‌های سطح شهر اعمال نمی‌شود به طوری که با مصوبه اخیر دولت خودروهای دیزلی مجدد اجازه تردد داشته و سیاست‌های سختگیرانه‌ای در برابر آنها اعمال نمی‌شود.»
ابتکار گفت: «تعطیلی‌های پی در پی در تهران هزینه‌های سنگینی به بار آورده و به دنبال آلودگی هوا نیز در زمینه بهداشت و درمان دچار مشکلاتی در سطح شهر و کشور می‌شویم.
خانم رئیس در دوران مسئولیت خود در شورای شهر تهران گفت: ما در زمینه آلودگی هوا پشتوانه قانونی کم نداریم که در این زمینه می‌توان به چشم‌انداز 20ساله جمهوری اسلامی ایران و قانون برنامه توسعه سوم و چهارم کشور اشاره کرد؛ در آنها به صراحت دستیابی به محیط زیست مطلوب عنوان شده است. در حال حاضر چه اتفاقی افتاده است که با همه این پشتوانه قانونی، شاهد چنین وضعیتی در زمینه آلودگی هوا هستیم.
نتوانستیم سوخت را استاندارد و گوگرد را حذف کنیم
ابتکار گفت:ما در شهر تهران در زمینه سوخت دستاوردی نداشته‌ایم به طوری که هم‌اکنون اتوبوس‌های ما گازوئیل با گوگرد ppm500 و خودروهای سنگین ما گازوئیل با گوگرد7هزار ppm مصرف می‌کنند که این وضعیت بسیار فراتر از حد استاندارد است.
وی با بیان نگرانی جدی شورای شهر از کیفیت بنزین در چند ماه اخیر، اظهارکرد: این مساله از سوی دیگر دستگاه‌ها از جمله مجلس نیز اعلام شده است که البته مسئولان در این رابطه اعلام کرده‌اند که دیگر آن بنزین تولید نمی‌شود که امیدواریم اینگونه باشد.
تامین نشدن اعتبارات دولت برای حملونقلعمومی محدودیت‌هایی ایجاد کرده است
ابتکار توسعه مترو و حملونقلعمومی را از دیگر اقدامات انجام گرفته در شهر مکزیکوسیتی دانست و گفت: ما در تهران در این زمینه پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته‌ایم به نحوی که در چند سال گذشته توسعه حمل و نقل عمومی تهران بسیار خوب و چشمگیر بوده است. اگر چه تامین نشدن اعتبارات تکلیفی دولت برای حمل و نقل عمومی محدودیت‌هایی ایجاد کرده است. رییس کمیته شورای شهر تهران با بیان اینکه در زمینه آلودگی هوا کمبود قانون و مقررات نداریم اظهار کرد: چرا با وجود این قوانین و مقررات به وضعیت بدتری در این حوزه رسیده‌ایم.بازنگری برنامه کاهش آلودگی هوا امری بود که باید انجام می‌شد اما این بازنگری انجام نشد.شورای شهر برای بازنگری در برنامه جامع کاهش آلودگی هوا به دولت پیشنهادی ارایه کرده که امیدواریم مورد توجه دولت قرار گیرد. از شهرداری نیز درخواست کرده‌ایم نقطه نظرات خود برای برنامه جامع کاهش آلودگی هوا اعلام کند تا در بودجه سال 90 شهرداری لحاظ کنیم.
سیاست‌های آنی جایگزین سیاست‌گذاری بلند مدت شده است
ابتکار مشکل اصلی در زمینه آلودگی هوا را بی‌توجی به قانون و برنامه دانست و گفت: هم‌اکنون برنامه‌ریزی در کشور ما از جایگاه خود خارج شده است به نحوی که براساس آمارها 75 درصد از برنامه چهارم توسعه اجرا نشده است. هم‌اکنون اراده‌ای وجود دارد که می‌تواند برنامه ملی را اجرا نکند. ما باید مقداری میثاق‌های ملی خود را تقویت کنیم.
وی افزود: هم‌اکنون به طور کلی نگاه برنامه‌ای از کشور ما گرفته شده است و در حال حاضر شاهد اعمال سیاست‌های کوتاه مدت و موقتی هستیم. به نحوی که اینگونه عملکرد‌ها در زمینه آلودگی‌هوا به اقداماتی منجر می‌شود که به صورت لطیفه در تلفن‌های همراه رد و بدل می‌شود. ابتکار با تاکید بر اینکه معضل آلودگی هوا را نمی‌توان یک شبه حل کرد گفت: تشکیل جلسات کمیته اضطراری آلودگی هوا، اقدام نهایی در حوزه آلودگی هوا است و به نوعی آخر خط محسوب می‌شود ما ابتدای خط کاهش آلودگی هوا را رها کرده‌ایم و اکنون در این زمینه هیچ اقدامی نمی‌شود.
چرا کمیته کاهش آلودگی هوا تعطیل شد؟
وی گفت: در حال حاضر باید بررسی کنیم که چرا قانون اجرایی نمی‌شود چرا برنامه‌ها و کمیته‌ها در این زمینه منحل می‌شوند و یا به کمیسیون‌های پایین دست دولت تنزل پیدا می‌کنند؟ چرا کمیته کاهش آلودگی هوا تعطیل شد؟
ابتکار تاکید کرد: دستگاه‌های اجرایی و نظارتی چرا آن زمانی که متوجه شدن قانون کاهش آلودگی هوا معطل مانده و بودجه آن در جای دیگری صرف می‌شود ورود پیدا نکردند؟چرا مجلس از مسئولان مربوطه سوالی نکرد؟ چرا دستگاه‌های نظارتی نسبت به مساله‌ای که با جان مردم در ارتباط است بی‌تفاوت هستند؟
آلودگی هوا مقوله‌ای امنیتی و سیاسی نیست
ابتکار افزود: این موضوع که مقوله‌ای امنیتی و سیاسی نیست بلکه مقوله‌ای شفاف و کارشناسی است.چرا بعد از 10 سال مانند شهرهای مکزیکوسیتی و توکیو نتوانسته‌ایم معضل آلودگی هوا را حل کنیم؟ چه مشکلی وجود داشت که ما در حال حاضر به نقطه‌ای رسیده‌ایم که می‌گوییم «باید چه کنیم».
ابتکار گفت: اراده‌ها در این زمینه باید بار دیگر منسجم شود و کمیته‌های اجرایی در سطوح ملی با همگرایی متخصصان تشکیل شود. موضوع آلودگی هوا مساله ملی است که ما حاضریم با برنامه‌ریزی و درایت و توجه به قانون با تمام توان کار درکنار دیگر مسئولان کار کنیم.
رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: وزارت نفت برای استاندارد کردن بنزین و وزارت صنایع برای استاندارد کردن خودرو و قانون دارد و شورای شهر نیز در این زمینه مصوباتی دارد.
وی گفت: براساس برنامه‌ریزی انجام گرفته الگوی حمل و نقل شخصی باید از 75 درصد به 25درصد تغییر می‌یافت و بالعکس سهم حمل ونقل عمومی از 25 درصد به 75 درصد می‌رسید. در این زمینه هم‌اکنون تغییرات جدی ایجاد شده و به نسبت 40 به 60 رسیده‌ایم.
رئیس کمیته زیست محیطی شورای شهر تهران از تشکیل نشدن جلسه‌های کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوای تهران انتقاد کرد و گفت:«طی سه ماه گذشته چند جلسه محدود داشته در حالی که براساس قانون باید دست کم هر دو هفته یک بار جلسه‌ای داشته باشد. »
مطالب عنوان شده تنها بخشی از اظهارات خانم ابتکار در زمان 7 ساله حضور در شورای اسلامی شهر تهران به عنوان رئیس کمیته محیط زیست است؛ حال خانم رئیس، شما که سالیان سال است در حوزه محیط زیست مسئولیت داشته‌اید و هربار نیز در هر مسندی طرف مقابل را متهم کرده‌اید در خواست می کنیم ابتکاری به خرج دهید و مردم را از این وضعیت آلوده زیست محیطی که در هر استان به نحوی وجود دارد نجات دهید و به وظیفه ذاتی خود عمل کنید.