به گزارش مشرق، «حسین اسوبعلی اف» کارشناس سیاسی-مذهبی منطقه آسیای مرکزی را یکی از اهداف عمده جریان تکفیر پس از سوریه و افغانستان می‌داند.
وی با اشاره به آغاز روند انتقال تعداد قابل توجهی از شبه نظامیان تکفیری به مناطق دیگر و از جمله افغانستان و آسیای مرکزی گفت: در پی عملیات هوایی روسیه در سوریه در ماه اکتبر سال جاری میلادی و به طور همزمان شدت گرفتن اقدامات نیروی زمینی ارتش سوریه با حمایت‌های متحدانش مانند حزب الله و ایران وضعیت به صورت جدی تغییر کرد. شبه نظامیان به شدت به فکر نقل و انتقال در مناطق عمده درگیری‌ها در شمال «لاذقیه»، «ادلب»، «حمص»، «حلب»، «پالمیرا» و حومه «دمشق» شدند.
به گفته اسوبعلی اف، حملات نیروی هوایی روسیه در سوریه با هدف از بین بردن نیروی انسانی گروه‌های تروریستی دنبال نشده بلکه تخریب مناطق استقرار شبه نظامیان، زیرساخت‌ها، انبارهای اسلحه و خطوط و مسیرهای پشتیبانی از عملیات‌های نظامی آنها در اولویت قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بنابراین تداوم حملات هوایی و زمینی با هدف تامین پیشرفت نیروهای مسلح سوریه و متحدان آن یک فرایند نسبتا طولانی خواهد بود که طی آن شبه نظامیان مورد حمایت ترکیه و عربستان سعودی (از جمله «احرار الشام»، «جبهه النصره» و «جیش الفتح» و گروه‌های قومی داعش) فرصت برای جا به جایی در داخل قلمرو سوریه و همچنین دریافت کمک از طریق مرز ترکیه را در اختیار خواهند داشت.
طبق اظهار این کارشناس سیاسی-مذهبی منطقه، انتقال شبه نظامیان به روسیه، اوکراین، گرجستان، آذربایجان، پاکستان، آسیای مرکزی و افغانستان واقعیتی است که اتفاق افتاده و در این رابطه از سوی نهادهای اطلاعاتی این کشور‌ها آمار و ارقام مشابهی ارائه می‌شود. در این راستا تعدادی از کشور‌ها به عنوان محل ترانزیت شبه نظامیان انتخاب شده‌اند که در این رابطه می‌توان به روسیه، گرجستان، آذربایجان و تا حدودی اوکراین اشاره کرد.
وی افزود: البته همزمان عده‌ای از شبه نظامیان آسیای مرکزی در این کشور‌ها مستقر خواهند شد چرا که در برخی از مناطق این کشور‌ها ایجاد اردوگاه‌های موقت و مراکز پشتیبانی از اقدامات ایدئولوژیکی و تبلیغاتی جریان افراط در نظر گرفته شده است اما تردیدی نیست که هدف اصلی و نهایی شبه نظامیان منطقه در مرحله بعد از سوریه افغانستان و آسیای مرکزی می‌باشد.
به اعتقاد اسوبعلی اف، شبه نظامیان قفقاز شمالی (به خصوص جماعت‌های قفقازی داعش و گروه‌های متعلق به امارت قفقاز که از حمایت‌های القاعده برخوردارند) اوکراین را محل مناسب برای اسکان و تحقق اقدامات خود با هدف تاثیرگذاری روی قفقاز روسیه می‌دانند. بر اساس اطلاع موجود در حال حاضر (یعنی تا ماه دسامبر سال 2015) در سوریه حدود 2 هزار نفر شبه نظامی از روسیه و 3 هزار نفر دیگر هم از آسیای مرکزی حضور دارند.
وی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو با اشاره به ترکیب گروه‌های تروریستی متشکل از اتباع آسیای مرکزی، تصریح کرد: چنانچه بخواهیم جماعت‌های آسیای مرکزی در چارچوب القاعده را در نظر گیریم باید گفت در ترکیب گروه‌های نطیر «جنت عاشقلری» و «گردان امام بخاری» اساسا ازبک تباران قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان قرار داشته و تاجیک‌ها، قرقیز‌ها و قزاق‌ها عمدتا وابسته به اتحاد جهاد اسلامی هستند که مقر آن در شهر «ادلب» می‌باشد. البته علاوه بر این، جماعت‌های قومی نیز در ترکیب داعش وجود دارند.
به گفته اسوبعلی اف، طی هفته‌های اخیر موارد انتقال شبه نظامیان داعشی از سوریه توسط پاکستان به افغانستان به ثبت رسیده و طبق اطلاع منابع روسی، در مناطق شمالی افغانستان «بدخشان»، «قندوز»، «تخار»، «فاریاب» و «بادغیس» تعداد شبه نظامیان خارجی به سرعت رشد کرده که این وضعیت به دلیل انتقال تروریست‌ها از پاکستان توسط هواپیماها و همچنین آمریکا و انگلیس اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: در این رابطه به صورت مشخص به انتقال شبه نظامیان توسط هواپیماهای باری آمریکا و انگلیس و نقش برخی از مقامات نظامی و سیاسی افغانستان و سازمان‌های اطلاعاتی پاکستان اشاره می‌شود. گفته می‌شود که شبه نظامیان داعشی به شمال افغانستان و مشخصا به مناطق هم مرز با تاجیکستان و ترکمنستان منتقل می‌شوند. عده‌ای از رسانه‌های روسی مدعی شده‌اند که «معصوم استانکزی» سرپرست وزارت دفاع و «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی رئیس جمهور افغانستان در این اقدامات مستقیما دست دارند.
این کارشناس سیاسی-مذهبی این احتمال را که نمایندگان یادشده دولت افغانستان این اقدام را با هدف ایجاد وزنه متقابل استراتژیک در برابر طالبان در شمال کشور انجام داده‌اند، بعید نمی‌داند ولی در هر صورت به دستور آمریکا صورت گرفتن انتقال تکفیری‌های داعشی به شمال افغانستان را به واقعیت نزدیک‌تر می‌شمارد.
بنابه گفته وی، در این رابطه موضوع دریافت پول‌های کلانی از سوی برخی مقامات افغانستان مطرح می‌باشد. همچنین خبرگزاری‌های افغانستان اعلام کردند که در 30 نوامبر هواپیمای باری آمریکایی در منطقه «چپ کول» شهرک (ولسالی مرغاب بالا) ولایت «بادغیس» سلاح و مهماتی را در اختیار شبه نظامیان داعش قرار داده است.
وی افزود: منابع دیگری نیز انجام پروازهای منظم هلیکوپترهای آمریکا و انگلیس به شمال افغانستان با هدف تجهیز تروریست‌ها را تائید می‌کنند. ازجمله گفته می‌شود که طی 2 ماه اخیر بیش از 6 پرواز هواپیماهای باری حامل سلاح و شبه نظامیان از پاکستان به شهر «فیض آباد» مرکز ولایت بدخشان افغانستان صورت گرفته است. به دلیل انتقال شبه نظامیان داعشی از خارج به بدخشان است که تعداد آنها تا 2 هزار و پانصد نفر افزایش یافته است.
از نگاه این تحلیلگر مسائل سیاسی و اسلامی، در شرایط موجود وضعیت سوریه و افغانستان وابسته به هم شده و تجمع گروه‌های تروریستی در شمال افغانستان حاکی از آماده سازی کانون‌های جدید بی‌ثباتی در آسیای مرکزی می‌باشد. تاجیکستان از جمله نخستین کشورهایی خواهد بود که تبعات نقل انتقالات شبه نظامیان را احساس خواهد کرد به خصوص اینکه این کشور از نظر نظامی ضعیف بوده و در پی تعطیلی حزب نهضت اسلامی و افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی روحیات افراطی‌گری تقویت شده است.
وی در پایان افزود: در چنین شرایطی ضرورت تقویت قابلیت‌های دفاعی کشورهای آسیای مرکزی و به ویژه تاجیکستان و قرقیزستان برای مقابله با تهدیدات تروریستی از طریق افغانستان پیش می‌آید که این مهم از راه تقویت همکاری‌های کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری‌های شانگهای برآورده خواهد شد که به صورت طبیعی نقش اصلی با روسیه خواهد بود.