همان نتیجه ای که آل سعود به همراه همپیمانان خود، مدت ها قبلتر، بذر آن را کاشته اند تا ایران پس از تحریم محصول آن را یکجا، در بیابان خشک و خالی درآمدهای نفتی درو کند. به نظرمی رسد حکایت "آنچه در آیینه جوان بیند، پیر درخشت خام بیند"برای ژنرالهای پیر سال روحانی در کابینه رنگ باخته است.
سازمان کشورهای تولید و صادرکننده نفت، اوپک، اکنون اعلام داشته که هر بشکه سبد نفتی این سازمان، پنج شنبه اول بهمن ماه، به بهای 22.89 دلار در هر بشکه چوب حراج خورده است.
درست کمی بعد از آنکه بیژن نامدار زنگنه باد در گلو انداخته و در ادامه استراتژی فریاد، در شیپور افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای نفت دمید.
همان اشتباهی که رقبای اصلی ایران در بازار نفت خاورمیانه از آن اجتناب ورزیده اند یعنی باز کردن شیرهای نفتی کشورهایی چون عربستان، کویت ،عراق و امارات متحده عربی و نشانه رفتن قلب بازار نفت در سکوت محض.
نتایج یک بررسی نشان داده که از ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی تا اکنون بهای هربشکه نفت خام اوپک دستکم ۳۰ درصد سقوط کرده که این رقم از ابتدای سالجاری شمسی به ۱۲۲ درصد هم رسیده است. این سازمان اکنون روزانه 31.5 میلیون بشکه نفت تولید و روانه بازار می کند.
آری روزهای سخت اقتصاد ایران در راه است؛ اما برای دولتمردان دولت یازدهم، ماه عسل دوران رفع تحریم چه زود تمام شد. اکنون دیگر حلاوت این ظفرمندی جای خود را به واقعیت تلخ جیب های تهی ناشی ازافت درآمد دولت از محل فروش نفت داده است.
حال، وزیر امور اقتصادی و دارایی با زبانی مایوس، ازبرنامه دولت برای مقابله با کاهش قیمت نفت به 30 دلار خبرداده و گفته که با تکمیل طرح جامع مالیاتی می توان از وابستگی بودجه دولت به نفت کاست.
با این شرایط، پرسش مهم این است، چرا زنگنه و یاران او با فریاد، بازگشت ۵۰۰ هزاربشکه ایران در بازار نفت را به تیتر یک رسانه های خبری مبدل می سازند؟ به ویژه آنکه اداره اطلاعات انرژی آمریکا درگزارش چشم انداز کوتاه مدت انرژی خود آورده، قیمت متوسط نفت برنت در سال های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به ترتیب به ۴۰ و ۵۰ دلار خواهد رسید.
گمان می رود، کاهش قیمت نفت در روزهای اخیر صرفنظر از موارد از پیش گفته، به علت نگرانی در مورد نفت ایران بوده که طرفداران دولت از این امر به عنوان یک واکنش بدون فکر و هیجانی بازار یاد کرده اند زیرا روند افزایش صادرات نفت ایران تدریجی خواهد بود.
با این حال، پیش بینی نفت ۲۰ دلاری برای نفت سازمان اوپک و ایران یک پیش بینی سخت اما واقع بینانه است.
دلایل مختلفی هم برای تحقق این رویای تلخ به واقعیت درکناریکدیگر قطارشده اند که از جمله آنها می توان به رقابت کابوی‌های ایالات متحده برای استخراج نفت شیل و عرضه تا سطح چهار میلیون بشکه ای آن درروزبه بازار،پرهیز از پایبندی اعضای اوپک و رقابت چشمگیر آنها برای افزایش عرضه نفت در بازارهای جهانی با هدف حفظ سهم نفتی خویش،وجود مازاد ۲ میلیون بشکه‌ای نفت در بازار،رخوت اقتصاد پر جمعیت ترین کشورکمونیستی چین و بی میلی صنایع اتحادیه اروپا برای نوشیدن نفت عرضه شده در بازار،اشاره داشت.
بدیهی است، ادامه این روندبه نفع اقتصاد ایران نیست پس وزیر نفت بایدبا کنارگذاردن دیپلماسی منفعل اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) را بر سر جای خود نشان ده ودرکنار آن، بدون سروصدا،افزایش عرضه نفت ایران تا سطح یک میلیون بشکه در بازار جهانی را جامه عمل بپوشاند.
چراکه هربار اوو یا همقطاران او در ساختمان این وزارتخانه در چهارراه طالقانی از عزم جزم ایران برای افزایش 500 هزار بشکه‌ای نفت ایران سخن به میان آورده اند ناقوس کاهش قیمت دربازار بورس خیابان وال استریت به شدت به صدا درآمده است.
باورمندان به رفتار عجیب وزیر نفت از هیاهوی بیژن زنگنه برای بازگشت یک میلیون بشکه ای نفت ایران به بازار نفت، به عنوان مرهمی بردل زخم خورده اویاد می کنند که در نشست اخیر، دیپلماسی اخیر او از ناحیه سران اوپک با سردی هرچه تمام مورد بی مهری قرار گرفت.
زنگنه در این نامه ها، از سران اوپک خواسته بود تا یک میلیون و 300 هزار بشکه از تولید روزانه خود با نیت بازگشت طلای سیاه ایران بکاهند اما درعمل، آنها به رهبری عربستان هیچ توجهی بدان نامه ها نکردند.
با اینهمه، نمی توان انکار کرد که اظهار نظر مدیران ارشد وزارت نفت پیرامون افزایش صادرات در بازار جهانی نفت انعکاس جدی داشته و طبق اعلام بلومبرگ اصرارمسئولان نفتی ایران دایر برافزایش فوری صادرات،دلیل اصلی سقوط بیشتر قیمت نفت درا ین اواخر بوده است.
طیفی از دست اندرکاران امر، وزیر نفت ایران را به مماشات در برخورد با عربستان سعودی در اوپک متهم کرده و این عامل را یکی از عوامل مهم افت بیشتر قیمت نفت در چند ماه اخیر ارزیابی میکنند.
چرا مسولان وزارت نفت اصرار دارند با بیان سخنانی عجیب، روان بازار نفت را پریشان تر سازند.
از نگاه منتقدان، اگر وزارت نفت توان افزایش یک میلیون بشکه‌ای نفت را دارد همانند عربستان آن را اجرایی کرده و نیازی هم به رسانه‌ای کردن این ماجرا نیست.
واقعیت این است که ایران نباید در مقابل اقدامات نادرست عربستان سعودی سکوت کند، موضوعی که لااقل در دوسال اخیر هیچ انگیزه ای از ناحیه زنگنه برای مقابله با گسترش نفوذ بیشترآل سعود در اوپک دیده نشده است.
باید دید وزارت نفت ، چه نقشه ای برای ایران پس از برجام در سازمان اوپک دارد.