به گزارش مشرق، هر چقدر از مسافت دور و مصائب تغییر مکان دشوار و هرچند هم که مزیت‌ها و معایب‌ آن گفته شود اما نمایشگاه بیست و نهم کتاب تهران به شهر آفتاب می‌رود.

این دقیقا خبری بود که عصر چهارشنبه از سوی شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب اعلام شد «در هشتمین جلسه شورای سیاست گذاری بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که با حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی و اعضاء شورای سیاست گذاری نمایشگاه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و با توجه به وعده‌های شهرداری تهران مبنی بر آماده سازی محل شهر آفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در زمان مقرر و بر طرف کردن نگرانی‌ها و دغدغه‌های ناشران، شورای سیاست گذاری با انتقال مکان نمایشگاه به شهر آفتاب موافقت کرد.»

* اما شهر آفتاب دقیقا کجاست؟ مزایا و معایب نمایشگاه در آفتابی جدید

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یکی از پرمخاطب‌ترین نمایشگاه‌های داخل کشور است که اصولا برای مخاطب و جمعیت بازدید کننده از آن آمار متفاوتی در سنوات مختلف اعلام شده است اما در اینکه این نمایشگاه بازدیدکنندگان بسیاری را در خود جای می‌دهد شکی نیست.

شهر آفتاب اما در حوالی عوارضی تهران قم و جنب دانشگاه شاهد قرار دارد. از دانشگاه آزاد که عبور کنی به دور برگردانی می‌رسیم که دانشگاه شاهد را نشان می‌دهد و پس از آن وارد مسیر باریکی می‌شویم که تابلو شهر آفتاب، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نصب شده است.

فضا در ابتدا به مانند نامش بسیار بزرگ است، درب ورودی با نگهبانی که در مقابلش ایستاده حکایت از ورود به محل نمایشگاه را دارد که در آن ماشین هایی در رفت و آمد بوده و در آن سوتر ساخت و ساز شکل می‌گیرد.

هماهنگی‌ها با دردسرهای خودش صورت گرفت و در نهایت وارد بخش های مختلف شدیم. با توجه به نامه تشکل‌های نشر به معاونت فرهنگی و عنوان کردن دغدغه‌ها با این پیش زمینه وارد این محیط شدیم، هرچند مسافت زیاد بود، ولی هر مکانی هم که انتخاب می‌شد دردسرهای خود را برای چنین نمایشگاهی داشت.

کارگران در حال کارند، یکی شیشه می‌برید و دیگری سنگ، یکی جوشکاری می‌کرد و دیگری اره و... فضا با آنچه تصورش را می‌کردیم متفاوت بود. میدان چهار باغ و فضای سبز و مسیری که از مترو شهرآفتاب در حال آماده سازی است.

مخاطبان از بدو خروج از مترو می توانند وارد فضای زیبا سازی شده شوند و مسیر را طی کنند تا به ساختمان اصلی برسند.

 

* فاز یک از سال 91 آغاز شد/ از باغ فین کاشان تا چهارباغ اصفهان

نکته جالب طراحی همین فضای خارج شده پس از مترو است، ابتدای چهارباغ که بایستی تا ساختمان اصلی نمایشگاه‌ها؛ پیاده رو و برج نور هم دیده می‌شود، اما از این محل یعنی محور چهارباغ تا انتها حدود 1500 متر فضاست که 750 متر تا میدان مرکزی و 750 متر در قرینه مقابل امتداد می‌یابد. این محور آب نمای طولی مثل فین کاشان را در طراحی خود دارد که کاملا سبز است. 

طرفین به واسطه شاتل برقی مخاطبانی که توانایی پیاده‌روی تا سالن اصلی را ندارند آماده شده است تا بازدیدکنندگان را سوار و پیاده کند. این بخش از مسیر بتن ریزی شده است.

این نمایشگاه قرار است سبزترین نمایشگاه در سطح جهان باشد، چرا که بالغ بر 40 هکتار از اراضی، فقط شامل فضای سبز شده است و در اردیبهشت چهره دگرگونی خواهد داشت.

گفته می‌شود از 4 سال پیش که این مکان آغاز به ساخت شده، از همان زمان کاشت درخت شروع شده تا در زمان افتتاح سایه و نقاط مثبت و قابل قبول عمرانی داشته باشد.

* از 7 نوع رز کاشته شده تا ساختمانی سه قلو

مسیر را به سمت ساختمان اصلی که طی کنید (750 متر) به در اصلی با عبور از آب نمای موزیکال می‌رسید که 90 متر قطر دارد. در این نقطه هم نیمکت‌هایی در نظر گرفته شده تا بازدیدکنندگان زمانی را برای رفع خستگی بگذرانند.

رواق‌هایی هم در امتداد ساختمان اصلی ساخته شده که می‌توان با پوشاندن اطراف آن از این فضا نیز استفاده کرد؛ اما ظاهرا فضاهای اعلامی مسقف بدون در نظر گرفتن این رواق‌‌ها بوده است. این رواق‌ها برای فصل تابستان و تردد عامه مردم به جهت مسقف بودن بسیار خوب هستند هرچند به نظر نمی‌رسد از اینها استفاده نشود.

در فصل اردیبهشت 7 رنگ رز به شکل کمربندی قرار است چشم نوازی کند. مدیر طرح در ادامه از ساختمانی سه قلو یاد کرد که فضای اصلی نمایشگاه را تشکیل خواهد داد.

می‌گوید: به جز این ساختمان سه دوقلو، در طول زمان ساختمان‌های دو قلو و تک قلو نیز برای آینده ساخته خواهد شد. 4 تک قلو و 8 ساختمان دوقلو ساخته می‌شود و بناست در سال 95 در صورت تصویب دو ساختمان دوقلو نیز بنا شود که در این صورت فضای مسقف نمایشگاهی حدود 80 هزار متر خواهد شد. در اطراف این فضا به شکل مشارکتی مرکز تجارت و هتل ساخته می شود.

 

* میدانی که به نقش جهان اصفهان پهلو خواهد زد/ وسعت در اینجا حرف اول را می‌زند

از نظر وسعت پس از میدان نقش جهان میدان مرکزی شهر آفتاب با 200 متر قطر بزرگترین میدان ایران خواهد بود. وارد بخش ورودی ساختمان نمایشگاه که شویم در بدو ورود 150 پایه پرچم با ارتفاع 14 متر برای نصب پرچم کشورهای مختلف در نظر گرفته شده است.

در مقابل ساختمانی وسیع با نمای شیشه‌ای قرار داریم، قرار است همکف و طبقه اول این بخش به نمایشگاه کتاب اختصاص یابد. حدود 20 هزار متر مربع از فضای نمایشگاه در این ساختمان شیشه ای بنا می‌شود. حدود 38 هزار متر مربع مجموعه فضای سه طبقه را تشکیل می‌دهد و باقی فضای خدماتی و پارکینگ است. فضاهایی برای تئاتر میدانی و اقدامات جنبی به حدی وسیع در اختیار است که به نظر می رسد کمیته‌ای تنها باید برای آنها برنامه ریزی کند.

نکته اول که مدنظر قرار می گیرد همین ساختمان بزرگ شیشه‌ای است که مقابل هر چشمی خود نمایی می‌کند. اولین سوال این بود که ساختمان شیشه‌ای آنهم در این وسعت خطری نخواهد داشت؟ که در پاسخ مدیر این پروژه می‌گوید: این‌ها لمینت و سکوریت است که سه جداره هستند و محافظ از آنها در حد بالاترین میزان ایمنی است.

 

* قدمی در فضای مسقف نمایشگاه/ شهرآفتاب  گنجایش بین 70 تا 100 هزار نفر را دارد

سرجمع حدود 20 هزار متر مربع وجود دارد که تائید شده و قابل استفاده است. در اطراف آسانسور و پله برقی بازدیدکنندگان را به بخش تحتانی ما را هدایت می‌کند. وسعت زیاد است. در هر بخش کارگری کاری می‌کند، پله برقی و آسانسور آماده شده و محیط در شرایط نهایی است.

تهویه ها بر اساس سیستم هواساز به رد و بدل شدن و تهویه ساختمان کمک می‌کنند، گفته می‌شود زیر ساخت‌ها خارج از ساختمان مرکزی است. حدود دو و نیم کیلومتر تونل با تاسیسات زیر زمینی تهویه را کنترل خواهند کرد.

اما اینکه آیا این فضا گنجایش بازدیدکننده میلیونی نمایشگاه کتاب را دارد یا نه از سوال‌های دیگر است، پاسخ این است شهرآفتاب گنجایش بین 70 تا 100 هزار نفر را دارد که تهویه هم جوابگو است.

در تالار اصلی قرار داریم که قرار است مخاطبین پس از ورود از گیت ها به این تالار بیایند. از پله برقی که به طبقه زیرین برویم به باغ ایرانی می رسیم، سرویس های بهداشتی و فضای خدماتی در این محل گنجانده شده است.

پایین می‌رویم وارد باغ ایرانی شده و به نمازخانه، سرویس بهداشتی و خدمات‌های دیگر می‌رسیم. توضیحات مکانی بهترین تصاویر را نشان می‌دهد و عنوان می‌شود قرار است باز هم آسانسور نصب شود حتی همین تالاری که در آن هستیم 100 ستون دارد که از تخت جمشید الهام گرفته شده است.

باغ ایرانی در اطراف ما قرار می‌گیرد، دسترسی و تفرج بازدیدکنندگان را در این محل شاهد خواهیم بود، کافه، رستوران و کافی شاپ‌هایی در این مکان در نظر گرفته شده است.

سرویس بهداشتی با دکوری شیشه‌ای تیره رنگ طراحی شده در دو طرف پله برقی به شکل قرینه، در امتداد باغ ایرانی است، حدود 300 چشمه سرویس بهداشتی تدارک شده و در حال ساخت 120 چشمه سرویس بهداشتی دیگر هستند. اینها را از توضیحات مدیر پروژه متوجه می‌شویم.

در مکانی دیگر در همین اطراف که حدود 38 هزار متر مربع فضا دارد دو رستوران ساخته شده است که نسبتا بزرگ هستند و قرار است غذای گرم ارائه کنند. اطرافمان چترهای سایه‌بانی قرار دارد، با جنس ببران که الیاف پلیمری دارد تا گرما را منتقل نکند. این نما تصاویر زیبایی را در این استراحت‌گاه ترکیب کرده است.

 

معماری اینجا به گفته مدیر پروژه با یک شرکت آلمانی است که طراح مادر پروژه است، یک شرکت ایرانی هم در کنار آن کار را ادامه می‌دهد. این شرکت یکی از متخصص و مشاور ترین موسسات در امر نمایشگاهی و ورزشگاهی است.

تمام تاسیسات و هواسازها در قسمت زیر زمین قرار گرفته است، یکی از معضلات در نمایشگاه‌ها بحث تهویه سالن‌هاست، که عابران و بازدیدکنندگان را خسته می کند؛ از این رو تهویه در این شهر مهمترین موضوع عنوان می‌شود.

* سرویس بهداشتی، اتاق جلسات، اینترنت پرسرعت

ساختمان‌های سه قلو به مساحت 25/000 مترمربع فضا دارند و البته هر یک با ارتفاع 20 و 30 متر با دهانه 50 متر بدون ستون مجموعا حداقل 55 هزار متر بدون فضای رواق‌ها برای این نمایشگاه عرضه می‌کنند. (توضیح بیشتر: سالنهای نمایشگاهی:این بخش در شمال سایت سازمان یافته است. سالن های نمایشگاهی به مساحت تقریبی 120/000 مترمربع و در سه تیپ طراحی شده اند. یک عدد سالن بزرگ (سه قلو) به مساحت 25/000 مترمربع ، چهار عدد سالن متوسط (2 قلو) هرکدام به مساحت 15/000 مترمربع و چهار عدد سالن کوچک (تک قلو) هرکدام به مساحت 8/000 مترمربع . این سالنها محل اصلی غرفه های نمایشگاهی است. هرکدام از سالنها فضایی یکپارچه و بزرگ است که با سقفی عظیم و زیبا فضایی منحصر به فرد و فاخر را پدید آورده است.)

در میانه هر ساختمان باز هم سرویس بهداشتی برای غرفه داران و اتاق‌های جلسات بسیار خوب از نظر محیطی قرار دارد. این بخش حدود 4 هزار متر فضا را در اختیار مسئولین قرار می‌دهد. این فضا به شکل قرینه در دور تا دور ساختمان طراحی شده است. تاسیسات هم در مکانی خوب است تا هوای گرم و سرد جابه جا شده و از کناره‌ها مکش صورت گیرد. تمام نما در اینجا شیشه‌ای است. حتی از شیشه های شفاف استفاده شده تا منظره مقابل مخاطب شفاف و با احاطه باشد.

تمام تاسیسات مورد نیاز غرفه ها در کانال و تونل است که در کف ساختمان ها دریچه‌هایی ساخته شده تا آب شرب، اینترنت و کابل‌ها از این راه قابل انتقال باشد.

از اواسط سال 90 تاکنون پروژه تا این میزان پیش رفته و 7 درصدی که عنوان می‌شود هنوز باقی است تا پروژه تکمیل شود به نصب شیشه‌ها و موارد تکمیلی باز می‌گردد و تقریبا ساختمان ها تکمیل است.

اینترنت این فضای نمایشگاهی قرار است توسط پروژه شهر آفتاب تامین شود. شهرداری یک فیبر نوری اختصاصی در این فضا دارد که تا عوارضی تهران _ قم آمده و قرار است در این روزها به شهر آفتاب برسد. که بسیار پرسرعت خواهد بود.

* سالن ملل :

این ساختمان در بخش نمایشگاهی در شمال سایت در 2 طبقه با زیر بنای ساختمانی 8/000 مترمربع و به ارتفاع 24 متر ساخته می شود. بدنه ها و ستونهای این ساختمان از جنس بتنی و شیشه و سقف آن با پوشش سازه فضا کار اجرا می گردد. ساختمان ملل بعنوان هال اصلی ورودی مجموعه نمایشگاه است و با الهام از تالار تاریخی صد ستون پرسپولیس در شیراز طراحی شده است. این ساختمان ابتدای ورود بازدیدکنندگان به سالنهای نمایشگاهی محسوب می شود و نقطه ثقل کاربریهای نمایشگاهی محسوب می گردد.

* اواخر اسفند شهر آفتاب به ارشاد تحویل می‌شود/ ارشاد این روزها در شهر آفتاب ورود می‌کند

قرار است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همین روزها و احتمالا از اوایل هفته آینده کم کم در شهر آفتاب مستقر شود و شهرداری نیز قرار است تا نیمه فروردین شهرآفتاب را تکمیل شده تحویل برگزارکنندگان نمایشگاه کند.

این کل ماجرای توصیف شده از شهر آفتاب خانه جدید نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود. اینها داشته‌ها و خواهد بودهایی است که وعده آنها داده شده باید، دید تا چه حدی با تقویم همراهی صورت می‌گیرد.

در این بازدید میدانی شتاب و همکاری به وضوح دیده می‌شد، گویی همه چیز دست در دست هم داده تا به سرعت آغاز به کار شهر آفتاب با آزمون مهم و بزرگ نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باشد.

* اما چند نکته کلیدی/ مسیر رفت و آمد مشکل ساز می‌شود؟

موضوع نخستین رفت و آمد به این منطقه برای شرکت در نمایشگاه کتاب است. در ابتدای گزارش هم عنوان شد هر چند مسافت دور، اما شهرداری تهران وعده داده تا پایان سال مترو شهر آفتاب را افتتاح و راه اندازی کند. این خط پس از شاهد به شهر آفتاب خواهد رسید. (این ایستگاه اختصاصی در ورودی شرقی مجموعه واقع شده و امکان تردد بازدیدکنندگان را از خطوط متروی تهران و بالعکس فراهم می سازد و به عنوان اصلی ترین مبدأ تردد مجموعه در نظر گرفته می شود. )

به هر حال نمایشگاه به شهر آفتاب منتقل شد حال باید تمهیدات ساعات کار مترو، ایجاد فاصله زمانی اندک میان رفت و آمد قطارها و در نهایت تاکسیرانی همگی دست در دست هم دهد تا از پایانه‌ها رفت و آمد بازدیدکننده تسهیل شود. از سوی دیگر به نظر میرسد برای بحث امنیت باید ساعات فعالیت نمایشگاه کمی کمتر از مصلای امام خمینی باشد تا امنیت بیشتر کنترل شود.

این موضوع در نامه تشکل‌های نشر به معاون فرهنگی ارشاد نیز دیده می‌شد و جزء دغدغه‌ها یاد شده بود. تشکل ها خواهان راه‌اندازی پایانه اتوبوس و تاکسی داخل مجموعه شده بودند.

از نکات قابل ذکر که در این نامه به معاون فرهنگی ارشاد خاطر نشان شده بود تا به شهرداری یادآور شود موضوع در نظر گرفتن یک پل عابر پیاده بود تا دسترسی را در محدوده عوارضی و مقابل ورودی مجموعه شهر آفتاب سهل کند.

از نکات دیگر قابل ذکر که باز هم در این نامه که 23 دی به معاونت ارشاد ارسال شده و  جزء دغدغه‌ها به شمار می رفت، برق 2 مگاواتی شهر آفتاب بود، که ظاهرا از اوایل هفته آینده قرار است با توجه به اینکه نمایشگاه حداقل 6 مگاوات برق لازم دارد، این امر نیز در دست ایجاد است.

* دل خوشی اقتصاد نشر به نمایشگاه بین المللی/ ریزش بازدید کننده در هاله ابهام

موضوع حضور مردم از اهمیت و اولویت بسیاری برخوردار است به نحوی که اگر در تامین امکانات فیزیکی نمایشگاه کمبودی وجود داشته باشد، شاید مشکل حادی شمرده نشود اما عدم حضور مردم که هدف اصلی برگزاری نمایشگاه است و مستقیما بر اقتصاد آنها تاثیر می‌گذارد که نکته حائز اهمیتی است.

اما چند پیشنهاد هم می توان ارائه کرد، از هم اکنون با توجه به فضاهای در اختیار شهرداری و تبلیغات گسترده در شهر و حتی مدارس می‌توان دعوت از اقشار مختلف را آغاز کرد.

گرچه تصور دیگر نیز برای حضور گسترده ناشران شهرهای اطراف بیشتر به ذهن متبادر می‌شود، ولی حجم بازدیدکننده تهرانی را نباید نادیده گرفت، از این رو از هم اکنون باید استارت کار زده شود.

* التفات ارشاد به ناشران با مزایای نزدیک به غرفه رایگان

به نظر می‌رسد با توجه به رایگان بودن، فضای در اختیار ارشاد برای نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب، مسئولان باید تدابیر عمیق‌تری را برای حتی حضور پرطراوت ناشران بیندیشند، حتی می‌توان بخش‌هایی از ناشران را با امکانات ویژه پذیرا بود تا بواسطه افتتاح شهر آفتاب این دسته از فعالان صنعت کتاب یک بار هم که شده از مزایای نزدیک به رایگان استفاده کنند.

اینطور به نظر می‌رسد که ناشران در فضای اینگونه مسقف بیشتر احساس راحتی خواهند کرد و تردد میان ساختمان‌ها به راحتی و سهولت صورت گیرد، اما به هرحال باید همه جوانب امر را با هم دید.

شهر آفتاب مجموعا فضایی است نمایشگاهی با زیر بنایی که برای این کار در نظر گرفته شده، بنابراین شاید در سال اول حضور در این محل، به واسطه بعد مسافت، دشواری هایی باشد، اما ورود به هر دالان تاریکی همواره ترس‌های نخستین را به همراه دارد، همانگونه که در سال ابتدایی انتقال نمایشگاه از محل دائمی به مصلا حتی برخی آن را به نحوی تحریم کردند و حال نمی خواهند از مصلا خارج شوند.

و اکنون اینجا چشم‌ها همه به وعده‌های شهرداری دوخته می‌شود تا عملی شدنش را ببینند...