امسال نیز بعد از برپایی نمایشگاه کتاب تهران در مصلای امام خمینی(ره) مدام توپ میزبانی نمایشگاه از سوی مسئولان ارشاد بین جاهای مختلفی مثل مصلی، باغ کتاب و شهر آفتاب پاسکاری شد تا این که سرانجام روز گذشته محمدباقر قالیباف، شهردار پایتخت با اعلام خبر راه‌اندازی نمایشگاه کتاب سال آینده در مجموعه شهر آفتاب گفت: با توافق انجام شده اولیه بین شهرداری و وزارت ارشاد، مقرر شد نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب برگزار شود.

دلایل شهردار برای خوب بودن شهرآفتاب

قالیباف بیان کرد: مجموعه شهر آفتاب قبل از عوارضی قم ساخته شده و به بهره‌برداری می‌رسد. ساخت این مجموعه با تمامی زیرساخت‌های آن شش سال به طول انجامیده است و امیدواریم سال آینده نمایشگاه کتاب را در مجموعه شهر آفتاب برگزار کنیم؛ چراکه برگزاری این نمایشگاه در مکان‌های مختلف مشکلاتی را از لحاظ ترافیکی و ... ایجاد کرده بود. برای اجرای این طرح به زیرساخت‌های بسیار زیادی نیاز داشتیم. برای مثال احداث خط مترو بحثی جدی و اساسی است و تاسیسات آب و برق یکی دیگر از مسائل زیرساختی مجموعه شهرآفتاب بود. به طور کلی زیرساخت‌ها باید فراهم می‌شد که در نهایت این اتفاق افتاد.

او اظهار کرد: عزیزی می‌گفت چرا زمانی که تهران با مشکل آلودگی هوا روبه‌روست، شهرداری راه‌اندازی شهر آفتاب را به عنوان اولویت خود پیگیری می‌کند؟ جواب ما این است که اتفاقا مجموعه شهرآفتاب برای جلوگیری از آلودگی ساخته شده است. البته این وظیفه دوستان ما در دولت محترم بود که مکانی برای نمایشگاه بین‌المللی بسازند، اما توافق شد شهرداری این کار را انجام دهد و اعضای شورای شهر هم همراهی کردند.

شهردار تهران ادامه داد: با دوستان وزارت ارشاد نیز این توافق را انجام دادیم که یکسری اقدامات خدماتی و جانبی را که باقی مانده است، طی دو تا سه ماه آینده به سرانجام برسانیم. بر این اساس ان‌شاءالله امسال نمایشگاه ناشران بین‌المللی و نمایشگاه کتاب را در شهر آفتاب برگزار می‌کنیم.

قالیباف با تاکید بر این که بسیار خوشحال می‌شود که مجموعه شهر آفتاب را با نمایشگاه کتاب افتتاح کند که نشان‌دهنده توجه به موضوعات فرهنگی باشد، گفت: در نمایشگاه کتاب ۷۰ درصد مراجعه‌کنندگان از شهرستان می‌آیند. طبیعتا زمانی که آن را خارج از شهر برگزار می‌کنیم هم برای ۷۰ درصد مراجعه‌کنندگان راحت‌تر است و هم ترافیک شهرمان کمتر می‌شود. البته این را قبول دارم که برای خود شهروندان تهرانی حضور در نمایشگاه زحمت بیشتری داشته باشد که اگر مسأله حمل و نقل (مترو و اتوبوس) را حل کنیم، این مشکل هم رفع می‌شود.

البته شهردار تهران یک خبر دیگر را هم در این مراسم اعلام کرد و آن افتتاح باغ کتاب به عنوان دیگر نامزد برپایی نمایشگاه کتاب بود. او گفت: باغ کتاب با بیش از 6000 مترمربع، با سازه‌ای مطابق با قرن 21 و در بهترین نقطه تهران در حال ساخت است و سرمایه‌گذاری سنگینی در این خصوص صورت گرفته است. امیدواریم بتوانیم مجموعه باغ کتاب را در بهار پیش رو افتتاح و تقدیم شهروندان کنیم.

مخالفت ناشران با میزبانی شهرآفتاب

اما اعلام میزبانی شهر آفتاب از نمایشگاه کتاب، با واکنش منفی ناشران و تشکل‌های نشر مواجه شد. آن طور که تسنیم گزارش داده، محمدرضا توکل صدیقی، نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران از ارسال نامه کتبی تشکل‌های نشر با موضوع اظهارنظر درباره شهر آفتاب به عنوان محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به معاونت فرهنگی ارشاد خبر داد.

او گفت: این نامه چهارشنبه 23 دی ماه در مقابل خواسته وزارت ارشاد از ما برای ارائه نظر کارشناسی درباره انتخاب این مکان به عنوان محل نمایشگاه کتاب تهران ارسال شده است.

توکل صدیقی تصریح کرد:‌ به لحاظ زیرساخت‌های نمایشگاهی‌، شهر آفتاب یک محل استاندارد برای نمایشگاه‌های فرهنگی به شمار می‌رود‌ که مصلی از این لحاظ چنین نیست؛ چراکه اساسا به منظور دیگری ساخته شده است‌، اما از نظر موقعیت محلی و دسترسی طبیعتا‌ مصلی در اولویت قرار داد. نظر تشکل‌های نشر این است که استفاده از مکان موردنظر برای نمایشگاه کتاب تهران با کمبودها و کاستی‌های بسیاری روبه‌روست‌ که تأمین این کاستی‌ها و کمبودها تا ایام برگزاری نمایشگاه کتاب سال 95 کاری بسیار دشوار است.

حال باید منتظر ماند و دید آیا مجموعه شهر آفتاب در فرصت اندک مانده تا نمایشگاه (اردیبهشت 95) به بهره‌برداری رسمی می‌رسد یا خیر و چقدر می‌تواند زیرساخت‌های این رویداد را فراهم کند. به هرحال باید پذیرفت هر مکانی که میزبان نمایشگاه کتاب تهران می‌شود، در واقع میزبان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی جهان شده است.

اسباب‌کشی‌های نمایشگاه کتاب تهران

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که از آن با عنوان پربازدیدکننده‌ترین نمایشگاه کتاب جهان یاد می‌شود، نخستین بار از ۱۴ تا ۲۲ آبان سال ۱۳۶۶ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران (تقاطع سئول و بزرگراه چمران) برگزار شد. میزبانی این مکان تا سال 1385 ادامه داشت تا این که به دلیل ترافیک شدید و مشکلات دیگر در سال 1386 برای نخستین بار نمایشگاه کتاب در محل مصلای تهران در خیابان بهشتی برگزار شد. از آن زمان تا روز گذشته از جاهای مختلفی برای میزبانی دائمی نمایشگاه صحبت می‌شد. باغ کتاب واقع در تپه‌های عباس‌آباد، یکی از گزینه‌های جدی میزبانی نمایشگاه تهران بود که در نهایت نتوانست این میزبانی را تصاحب کند. انتقاد کارشناسان به این محل این بود که باغ کتاب برای نمایشگاه‌های تخصصی مناسب است نه نمایشگاهی مثل نمایشگاه کتاب تهران با میزان بازدید میلیونی. مصلی هم که عملا با هدف دیگری ساخته شده بود و نمی‌توانست به صورت دائمی میزبان نمایشگاه باشد. از این‌رو شهر آفتاب در نهایت توانست به عنوان سومین میزبان این رویداد مهم فرهنگی انتخاب شود.