کد خبر 549091
تاریخ انتشار: ۲۹ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۲:۴۴

تحولاتی که در این اواخر در رابطه حماس و قاهره مشاهده می‌شود، سؤالات متعددی را درباره راهبردهای حکومت السیسی در تعامل با جنبش حماس و فلسطینی‌های ساکن نوار غزه مطرح می‌کند.

به گزارش مشرق،سوالات متعددی درباره سردی حاکم بر روابط جنبش «حماس» و حکومت مصر، روابط فیمابین، چرایی اقدام وزارت کشور مصر در متهم کردن حماس به دست داشتن در ترور «هشام برکات»، دادستان سابق مصر و رد این اتهام از سوی این جنبش، راهبرد متناقض کنونی قاهره در تعامل با نوار غزه و جنبش حماس و همچنین افق‌های تاریک پیش روی این پرونده مطرح می‌کند.

آنچه این علامت‌های سوال را بیشتر و بزرگتر می‌کند، استقبال قاهره و به طور مشخص دستگاه اطلاعات عمومی مصر از یک هیأت بلند پایه جنبش حماس متشکل از اعضای دفتر سیاسی این جنبش از جمله «موسی ابو مرزوق»، نماینده اعضای این جنبش در خارج نوار و شخصیت‌هایی مانند محمود الزهار، خلیل الحیة، عماد العلمی و نزار عوض الله، به عنوان نمایندگان جنبش داخل نوار غزه است.

این دیدار تنها چند روز پس از اقدام وزارت کشور مصر در متهم کردن حماس به دست داشتن در ترور هشام برکات صورت می‌گیرد و از این حیث می‌توان گفت که دیدگاه‌های مختلفی درباره تعامل حکومت مصر به ریاست «عبد الفتاح السیسی» با پرونده حساس حماس از انقلاب 25 ژانویه 2011 تاکنون وجود دارد.

پرونده حماس به این جهت حساس و مهم جلوه می‌نماید، چون قاهره از این تاریخ تاکنون بارها حماس را به دست داشتن در خشونت‌های رخ داده طی انقلاب و همچنین اوضاع متشنج شبه جزیره سینا و حمایت از خشونت‌های که مصر پس از سرنگونی «محمد مرسی»، رئیس جمهوری وابسته به جماعت اخوان المسلمین شاهد آن بود، متهم می‌کند.

به اعتقاد محافل مصری سفر اخیر السیسی به ریاض در حاشیه مانور نظامی «رعد شمال» موجب دمیدن جانی تازه در روابط حماس – قاهره شد، چون ناظران تاکید دارند که موضع نظام السیسی در تعامل با حماس در دو بعد قابل ملاحظه است، اول: عدم تمایل تداوم سیطره حماس بر نوار غزه که به موجب آن، قاهره موضع اعمال فشار بر ساکنان نوار را اتخاذ می‌کند.

دوم که به واقعیت‌های حاکم نزدیک‌تر است، فشار بر حماس در چارچوب کنترل بیش از پیش مرزهای مشترک و جلوگیری از نفوذ عناصر فلسطینی از نوار به داخل صحرای سینا جهت پیوستن به صفوف گروه‌های مسلح تکفیری.

از این حیث، ناظران وجود ایده ارتباط، همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌های امنیتی و حکومتی مصر جهت اتهام حماس به دست داشتن در ترور برکات با هدف اعمال فشار بیشتر بر این جنبش در برخی پرونده‌ها را رد نمی‌کنند.

در این راستا، سرلشکر «مراد هاشم»، کارشناس امور نظامی و راهبردی مصر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قاهره تصریح کرد: سفر اخیر السیسی به ریاض در حاشیه مانور رعد شمال که به نحوی موجب احیای روابط قاهره حماس شد، ممکن است، به دلیل تلاش‌های صورت گرفته از سوی پادشاه عربستان در این پرونده باشد.

براین اساس این کارشناس امور راهبردی مصر پیش‌بینی می‌کند که گفت‌وگوهایی بین السیسی و پادشاه عربستان برای پایان دادن به بحران ایجاد شده از سوی وزارت کشور مصر در متهم کردن حماس به دست داشتن در ترور برکات انجام شده باشد.

هماهنگی‌های دو جانبه

بنابر اعلام طرف مصری، طی ماه‌های اخیر تماس‌های بین ابو مرزوق و مسئولان دستگاه‌ اطلاعات مصر در جریان بوده که منتهی به تماس «خالد مشعل»، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس با سرتیپ «خالد فوزی»، وزیر اطلاعات مصر شد.

در این راستا، «وائل صبح»، پژوهشگر فلسطینی در گفت‌وگو با فارس تصریح کرد: آمادگی‌ تامی از سوی حماس برای هماهنگی با طرف مصری جهت تامین امنیت مرزهای مشترک و خواسته‌های امنیتی طرف مصری وجود دارد.

این پژوهشگر فلسطینی افزود: به همین منظور حماس برای اطمینان بخشیدن به طرف مصری اقدام به انحلال هیأت مسئول اداره تونل‌ها در نوار غزه کرد.

موضوع اعمال فشار بر حماس در راستای روابط قاهره – تل‌آویو نیز قابل ملاحظه است. صرف نظر از راهبرد نظام مصر در تعامل با حماس و نوار غزه، قاهره، با بستن گذرگاه رفح و تخریب تمام تونل‌های تجاری و بازرگانی بین غزه و سینا، در کنار بسته بودن راه‌های دریایی محاصره شدیدی را علیه نوار غزه اعمال می‌کند، موضوعی که نگرانی‌ محافل فلسطینی را در خصوص افزایش احتمال تجاوز رژیم صهیونیستی را به دنبال داشته است.

به ویژه آنکه جمعه گذشته، حمله جنگنده‌های اسرائیلی به یکی از مناطق غزه کشته شدن یک کودک فلسطینی را درپی داشت، اگرچه در این‌باره تل‌آویو تاکید کرد که هدف این حمله مواضع مقاومت بوده است.

«ابراهیم نور»، دیپلمات سابق مصری در گفت‌وگو با فارس تصریح کرد: تشدید فشارها از سوی قاهره بر نوار غزه تنها به سود اسرائیل است و آنچه هم اکنون درحال رخ دادن است، ممکن است، مقدمه تجاوز جدید به نوار غزه با گرفتن ضمانت عدم دخالت مصر در توقف این حملات باشد.

دیپلمات سابق مصری می‌افزاید: هدف در تشدید فشارهای قاهره فلسطینی‌ها نیستند، بلکه جنبش حماس است، چون حکومت السیسی خواهان پایان دادن حاکمیت حماس بر نوار غزه است، لذا فشارهای خود را در دو مسیر دنبال می‌کند، یکی مصالحه فتح و حماس و بازگرداندن تشکیلات به نوار غزه و دیگری اعمال فشار بر ساکنان نوار جهت رویگردانی آنها از حماس.

نور بر این باور است که حکومت مصر تا حدود زیادی در راهبرد دوم خود موفق بوده، اما این موضوع ضربه بزرگی برای فلسطینی‌های ساکن نوار غزه است که با توجه به محاصره اعمال شده بر آنها در شرایط معیشتی بسیار سختی قرار دارند.
منبع: فارس