گروه بین‌الملل مشرق - پروژه احداث شهرک‌های صهیونیست‌نشین موسوم به "ای 1" [E1] بزرگترین پروژه صهیونیستی است که رژیم اشغالگر قدس از سال 1967 تاکنون به اجرا گذاشته است، این پروژه مساحتی بالغ بر 12443 دونم از اراضی مناطق الطور، عناتا، العيزرية، و أبو ديس در شرق قدس را شامل شده و به دنبال ایجاد 4 هزار واحد صهیونیست‌نشین و 10 هتل و منطقه صنعتی در آن است. این پروژه در ابعاد جغرافیایی با شهرک صهیونیستی معالیه ادومیم واقع در شرق قدس اشغالی مرتبط است.

خلیل التفکچی مدیر بخش نقشه‌ها از جمعیت مطالعات عربی به روزنامه السفیر در مورد خطرات این پروژه صهیونیستی توضیح داده و می‌گوید که این پروژه با وجود کوتاه بودن نامش بنا به چهار علت خطرناک‌ترین پروژه اسرائیل است. اول اینکه منطقه شرقی را به صورت کامل از قدس جدا می‌کند و مناطق  عناتا، الطور و حزما را محاصره می کند. به این ترتیب هر نوع امکان توسعه در آینده به سمت شرق از فلسطینی ها سلب می شود.

موضوع دوم اینکه این طرح مانع از تشکیل منطقه قدس شرقی به عنوان پایتخت فلسطین می‌شود. سومین نکته اینکه تمامی مستعمره ‌های واقع در منطقه شرقی و خارج از مرزهای قدس را با مستعمره های داخل قدس مرتبط می‌کند و به این ترتیب مناطق و روستاهای عربی نشین در محاصره شهرک های صهیونیست‌نشین قرار می‌گیرد. چهارمین نکته اینکه این اقدام می تواند باعث تشکیل قدس بزرگ بر اساس دیدگاه‌های اسرائیل شود، به طوری که مساحت این بخش حدود 10% از مساحت کرانه باختری بوده و تغییرات اساسی در نقشه مردم‌شناختی فلسطین به نفع رژیم اسرائیل ایجاد می‌کند.


تقطیع قدس اشغالی

عدنان الحسینی وزیر امور قدس و استاندار شهر قدس در این رابطه به روزنامه السفیر می‌گوید که هدف از این پروژه صهیونیستی توسعه شهرک معالیه ادومیم به سمت قدس غربی و به ضرر بخش های گسترده ای از اراضی فلسطین است. به ‌این‌ ترتیب قدس شرقی که قرار است پایتخت دولت فلسطین باشد، هیچ راه تنفسی نخواهد داشت و از سایر مناطق کرانه باختری منزوی خواهد شد.

الحسینی می افزاید: این طرح یک دیوار صهیونیستی جدید است. کابینه ‌های متوالی اسرائیل شهرک‌های را در اراضی این شهر ایجاد کرده و الان به دنبال ارتباط دادن آنها با یکدیگر برای منزوی کردن قدس از شرق و شمال و جنوب آن هستند. آنها می‌خواهند روند شهرک سازی را در داخل شهر نیز ادامه دهند. این استراتژی است که اسرائیل از مدت‌ها پیش دنبال می‌کند.

جمعیت اسرائیلی عیر عامیم [ شهری برای دو ملت] نیز این پروژه را آخرین میخ بر تابوت راه حل تشکیل دو دولت می‌داند و معتقد است که این پروژه می‌تواند بین مناطق قدس شرقی و کرانه باختری جدایی انداخته و هم‌گرایی جغرافیایی مورد نظر برای تشکیل دولت فلسطین را از بین ببرد و کرانه باختری را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم ‌کند.

اسحاق رابین نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی در سال 1994 به دنبال اجرای این پروژه صهیونیستی بود، این پروژه برای اولین بار در سال 1997  از سوی اسحاق مردخای وزیر دفاع اسرائیل مورد تأیید قرار گرفت، اما مخالفت گسترده فلسطینی‌ها و طرف‌های بین‌المللی باعث شد رژیم صهیونیستی در سال 1999 از تعلیق این پروژه خبر دهد.

اداره امور مذاکرات در جنبش آزادی بخش فلسطین نیز اعلام کرده است که اداره مدنی وابسته به وزارت جنگ اسرائیل در سال 2002 ساختار کلی اجرای این طرح را تهیه کرد، اما بعدها بنیامین بن الیعازر وزیر ارتش وقت رژیم اسرائیل به دولت آمریکا تعهد داد که این طرح را اجرا نمی‌کند.

اداره مذاکرات در گزارش که نسخه‌ای از آن به السفیر رسیده است، آورده که اسرائیلی‌ها در بهار سال 2005 و تابستان سال 2009 به آمریکایی‌ها اطمینان دادند که این طرح را اجرا نمی‌کنند، اما همین گزارش می‌افزاید با وجود این تأکیدات وزارت مسکن و شهرسازی اسرائیل در ژولای 2004 عملیات احداث اولیه در منطقه ای 1 را آغاز کرد تا بتواند مسیرهای جدیدی برای این منطقه تهیه کند و یک مرکز پلیس برای آن احداث نماید. رژیم صهیونیستی از آن زمان تأسیس دو مرکز پلیس در منطقه مذکور را به پایان رسانده است. مرکز اول در منطقه‌ای بین روستای الزعمی و عناتا قرار دارد و مرکز دوم در بخش شرقی منطقه "ای 1"  در مجاورت شهرک معالیه ادومیم قرار گرفته است.

تمامی این اقدامات در حالی دنبال می‌شود که دیپلمات‌های اروپایی و آمریکایی در گفت‌وگوهای جداگانه با روزنامه السفیر اعلام می‌کنند که از نزدیک تحول اوضاع در این منطقه را برای جلوگیری از غافل گیری‌هایی اسرائیلی دنبال می‌کنند. هیئت‌های دیپلماتیک اروپایی در قدس و رام الله در گزارشی محرمانه تأکید کردند که همچنان نگرانی‌ها در زمینه مناطقی مانند ای 1 که برای توسعه بیشتر شهرک سازی احداث می‌شود، وجود دارد.

در این راستا از مدت‌ها پیش طرح احداث شهرک صهیونیستی جدیدی با حدود 3500 واحد صهیونیست‌نشین طراحی شده که حدود 14500 صهیونیست را در خود جای خواهد داد. این طرح همچنین شامل احداث منطقة صنعتی، یک مرکز پلیس، زیرساخت‌های مورد نیاز شهرک در سطح گسترده و تاسیساتی برای توسعه تجاری و رفاهی در منطقه است.

هیئت‌های مذکور در گزارش خود می‌افزایند: در سال 2008 مرکز پلیس ویژه اسرائیل در کرانه باختری به منطقه "ای 1" منتقل شد. اجرای این پروژه تنها باعث تقسیم کرانه باختری به دو بخش شمالی و جنوبی نمی‌شود، بلکه امکان ارتباط بین شهرک‌های صهیونیست‌نشین و قدس را نیز فراهم می‌کند که این طرح به معنی انزوای نهایی قدس شرقی از سایر مناطق کرانه باختری خواهد بود.

مرکز پلیس اسرائیل در کرانه باختری در منطقه رأس العامود مشرف به مسجدالاقصی قرار گرفته بود، اما بعد از معامله رژیم صهیونیستی با "ایروینگ موسکوویچ" میلیاردر یهودی- آمریکایی و عامل اصلی پروژه های شهرک سازی این مرکز به وی تحویل داده شد تا به منطقه ای صهیونیست نشین تبدیل شود و در عوض منطقه ای دیگر از سوی وی برای پلیس اسرائیل ساخته شد.

بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که موقعیت جدید مرکز پلیس اسرائیل واقع در رأس تله یعنی منطقه بین شهرک صهیونیستی معالیه ادومیم و قدس شرقی مهم‌ترین دلیل بر این نکته است که پروژه شهرک‌سازی گسترده‌تری در حال آغاز است. حتی اگر بگوییم انتقال به مرکز پلیس اسرائیل به منطقه جدید برای تأکید بر این نکته کافی نیست، باید به این نکته اشاره کرد که کابینه اسرائیل حدود 52 میلیون دلار برای تجهیز زیرساخت‌ها در داخل منطقه "ای 1" هزینه کرده است.

دو مسیر تردد جداگانه برای فلسطینی ها و صهیونیست ها

جمعیت عیر عامیم اقدامات اولیه برای احداث این پروژه را با دقت دنبال می‌کند. این جمعیت تأکید می‌کند که در سال 2003 تونلی در منطقه کوهستانی المشارف احداث شده است که مسیر جدیدی را از قدس به سمت معالیه ادومیم باز می کند. مسیر کمربند شرقی نیز در خدمت شهرک‌نشینان شرق قدس و خارج از محدوده دیوار حائل خواهد بود تا ارتباط آن ها با شهر را تسهیل بخشد. به این ترتیب بیشتر مناطق مسیر کمربندی شرقی مجوز احداث دریافت کرده است و انتظار می‌رود مناطق باقیمانده نیز در آینده‌ای نزدیک ساخته شود.  
این مرکز می‌افزاید که افتتاح بخش شمالی مسیر کمربند شرقی می‌تواند اجرای پروژه‌های ای 1 را از طریق دو سامانه مجزای مواصلاتی برای فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها در شرق قدس محقق کرده و منطقه ای 1 را برای ورود خودروهای فلسطینی مسدود کند.

اداره امور مذاکرات در جنبش آزادی بخش فلسطین در این رابطه می‌گوید که این ادله به همراه ادله دیگر نظیر نصب پلاکاردهایی در طول مسیر که ورود مسافران به شهرک صهیونیست نشین مافيسريت أدوميم در داخل منطقه ای 1 را خوش آمد می گوید، نشان می‌دهد که احداث واحدهای مسکونی جدید در داخل این منطقه قریب‌الوقوع است.

ارتش اسرائیل در سپتامبر سال 2007 دستور نظامی مبنی بر مصادره حدود 1128 دونم از اراضی فلسطینی واقع در بین قدس شرقی و شهرک معالیه ادومیم را صادر کرد که متعلق به شهروندان فلسطینی ساکن در روستاهای أبو ديس، السواحرة، النبي موسى، و الخان الأحمر بود. این اراضی قرار بود به عنوان مسیر جایگزین برای فلسطینی‌ها مورد استفاده قرار گرفته و مناطق جنوبی کرانه باختری را به مناطق شرقی و شمالی آن متصل کند. این مسیر باعث می‌شود فلسطینی‌ها نتوانند وارد قدس شرقی شوند و به این ترتیب مسیر مواصلاتی بین ادومیم و قدس غربی نیز مهیا می شود.

الحسینی در این رابطه می‌افزاید: آنها با احداث زیرساخت‌ها و انتقال مرکز فرماندهی پلیس اسرائیل، زمینه برای اجرای طرح خود را فراهم می‌کنند. آنها به دنبال احداث مسیر ویژه برای فلسطینی‌ها هستند تا با ایجاد مسیرهای جایگزین، فلسطینی‌ها را از مسیرهای مختص به خود دور نگه دارند. احداث 3500 واحد صهیونیست‌نشین در این منطقه نیز مرحله اول این پروژه است.

البته اجرای این طرح در حد تهیه زیرساخت‌ها باقی نمانده است، به گونه ای که جنبش اسرائیلی "صلح اکنون" که روند تحولات شهرک‌سازی در اراضی فلسطین را دنبال می‌کند، معتقد است که دولت اسرائیل خود را برای آغاز ساخت و سازها در این پروژه آماده کرده است. در اکتبر سال 2013 وزارت مسکن و شهرسازی مناقصه‌هایی را برای احداث ده‌ها هزار واحد مسکونی در کرانه باختری برگزار کرد که هزاران مورد از این واحد ها در داخل منطقه ای 1 ساخته می شود.

در پی این اقدامات، دولت‌های غربی انتقادات شدیدی از این پروژه مطرح کردند، همین موضوع باعث شد بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کند که این مناقصه‌ها لغو شده است، هم‌زمان با این اتفاقات محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اشاره کرد که در صورت آغاز احداث پروژه ای 1 از سوی رژیم صهیونیستی، این تشکیلات به دادگاه بین‌المللی لاهه شکایت خواهد کرد و این پروژه را پایانی برای حل تشکیل دو دولت ارزیابی می کند.

جنبش "صلح اکنون" اعلام کرد که وزارت مسکن و شهرسازی رژیم صهیونیستی تنها یک سال پس از لغو مناقصه‌های انجام شده در سال 2013 یعنی در نوامبر 2014 بدون اعلام مناقصه جدید، مهندسانی را برای آغاز عملیات خود در بسیاری از طرح هایی که گفته می شد، لغو شده اند، گمارده است. این جمعیت تأکید کرد که منطقه معالیه ادومیم و "ای 1" یکی از حساس‌ترین مناطقی است که در راه حل تشکیل دو دولت مطرح است، اما شهرک‌ سازی اسرائیل در ای 1 باعث می‌شود کرانه باختری به دو بخش تقسیم شود و عملاً ارتباط جغرافیایی مناطق دولت آینده فلسطین قطع گردد. به همین علت است که هرگاه یک مسئول اسرائیلی از آغاز طرح‌های ساخت و ساز در منطقه ای 1 خبر می‌دهد، جامعه جهانی به شدت آن را محکوم می‌کند.  

اسناد منتشر شده از سوی جنبش صلح اکنون حکایت از آن دارد که وزارت مسکن و ساخت و ساز اسرائیل در سکوت رسانه‌ای به دنبال احداث 8372 واحد صهیونیست‌نشین در منطقه ای 1 است که شامل ادامه فعالیت در طرح هایی است که از پیش تصویب شده است. این طرح ادامه طرح های تصویب شده ای است که شامل احداث 1262 واحد در ای 1 جنوبی در دسامبر 2012 و 2340 واحد در ای 1 شرقی و 1000 واحد در ای 1 شمالی و 270 واحد در ای 1 غربی است.

براساس اطلاعات جمعیت صلح اکنون، در سال 2011 وزارت مسکن رژیم صهیونیستی طراحانی را برای آماده سازی ساخت و ساز 1000 واحد مسکونی برای قبیله بدوی الجهالین مأمور کرد تا آن ها را از منطقه ادومیم و ای 1 خارج کرده و به شهرک مذکور منتقل نماید.

التفکچی مدیر بخش نقشه‌ها در جمعیت مطالعات عربی در این زمینه می‌گوید: شهرک معالیه ادومیم بزرگترین شهرک صهیونیست‌نشین در کرانه باختری و اولین شهرکی است که رژیم صهیونیستی موجودیت آن را اعلام کرده است. این شهرک در مساحتی 35 کیلومتر مربع ساخته شده و ساکنان آن بالغ بر 32 هزار نفر هستند. اگر بخواهیم مناطق وابسته به این شهرک را نیز به آن اضافه کنیم، این منطقه بالغ بر 191 کیلومتر مربع مساحت خواهد داشت و می تواند 100 هزار صهیونیست را در خود جای دهد.

التفکچی معتقد است که ارتباطی بین این طرح با طرح تهیه شده کابینه رژیم صهیونیستی برای سال 2020 وجود دارد، این در حالی است که گزارش‌ها نشان می‌دهد در آن زمان تعداد عرب های قدس در بخش های غربی و شرقی به بیش از 35 درصد می رسد و این رقم در سال 2040 بالغ بر 55 درصد خواهد بود.

التفکچی می افزاید: طرح 2020 در تمامی ابعاد سیاسی و ساختاری خود یک هدف واحد را دنبال می‌کند که همان کاهش حضور فلسطینی‌ها در شهر قدس به ویژه در مرحله سرنوشت ساز کنونی است. از همین رو است که روند فزاینده  واحدهای مسکونی صهیونیستی و تلاش برای جذب یهودیان بیشتر به این منطقه و جلوگیری از مهاجرت معکوس یهودیان به خارج از اسرائیل و تلاش برای کم کردن جمعیت فلسطینی ها دنبال می شود.

الحسینی در پایان تأکید می‌کند: این یک اشغالگری ماجراجویانه است که به قوانین و موضع گیری های بین‌المللی توجهی نمی‌کند، اما دنیا نیز در عین حال تنها به محکوم کردن ادامه روند اشغالگری بسنده کرده و هیچ اقدام قابل توجهی انجام نمی‌دهد. دنیا اگر به دنبال ایجاد صلح و ثبات در منطقه  است،باید با این اشغالگران با زبان مجازات سخن بگوید.