گروه بین‌الملل مشرق - «ما هیچ طرح، تقاضا یا رهبری نداریم. ما با خیلی چیزها مخالف هستیم و می‌دانیم خیلی چیزها باید عوض شود. ما برای اینکه بدانیم در دنیا چه خبر است، نیاز به افشاگری‌های پاناما نداریم». او که بیست‌و چندساله با لباس‌های مشکی است، ادامه داد «نظامی که در آن خودخواهی‌های یک گروه کوچک، زندگی و فرصت‌های اکثریت مردم جهان را محدود کند، دیگر مورد قبول ما نیست».

قانون جدید کار که به گفت حامیانش قرار است با راحت‌گرفتن به کارفرمایان موجب استخدام بیشتر از میان بیکاران شود، خواب دست‌کم هزار نفر از پاریس‌نشینان را شکسته است. آنها هر شب در خیابان‌ها حاضر می‌شوند و طی حدود 10 روز توانسته‌اند چندین شهر دیگر را نیز صحنه تظاهرات و تجمع کنند. 6 عصر گرد هم می‌آیند و پس از نیمه‌شب متفرق می‌شوند اما در همین چند ساعت صدای شان را به تمام شهر می‌رسانند. چندین هزار نفر در تولز به خیابان ریختند و مغازه‌ای را در نانت به آتش کشیدند.

پلیس ابتدا دستور دخالت نداشت اما در یکی‌دو روز اخیر دستگیری‌ها آغاز شده و در شهرهایی مثل رن در غرب فرانسه با گاز اشک‌آور در تظاهرکنندگان پذیرایی شد. پلیس در اطراف محل‌های تجمع به تأسیس ایستگاه‌های ایست‌- بازرسی اقدام کرده است. ده‌ها معترض در شهرهای مختلف و یکی از کارکنان راشاتودی دستگیر شده و فیلمبردار این شبکه نیز به همراه دو پلیس دیگر مجروح شده‌اند. معترضان که توسط وزیر علوم به «صدمه‌زدن به اموال مردم» متهم شده‌اند، فقط به پرتاب سنگ، بطری‌های شیشه‌ای و تخم‌مرغ به سمت پلیس اکتفا می‌کنند.

ابتدا 31 مارس در میدان جمهوری گرد هم آمدند. نام جنبش خود را Nuit Debout یا تجمع‌شبانه گذاشتند و گفتند تا زمانی که کاپیتالیسم فاسد بر اروپا و جهان حاکم است، ماه آوریل آغاز نخواهد شد. برای همین است که 10 آوریل برای آنها 41 مارس است. آنها حتی به جای اسم خود نیز یک نام مشترک برگزیده‌اند: Camille که در فرهنگ فرانسوی هم بر دختران و هم بر پسران گذاشته می‌شود.

بیخانمانی و بیکاری، شعارهای ضدکاپیتالیسمی را راه نجات جوانانی در اروپا کرده که می‌خواهند انتقام برخورد سخت دولت‌ها با جنبش جوانان در سال 1968 میلادی را بگیرند. اما آنها سرانجام کمونیسم را می‌دانند پس به دنبال یک دموکراسی مردمی به جای دموکراسی سرمایه‌دارها هستند. تمرین این دموکراسی از همین شب‌ها آغاز شده، با رأی‌گیری در موضوعات مختلف. آوردن دو دست به سمت بالا یعنی موافقت و گذاشتن دو دست بر روی هم به شکل ضربدر به معنای مخالفت است.

شاید بی‌رهبر بودنِ جنبش پاریس به این دلیل است که رهبران سوسیالیست مانند فرانسوا اولاند با پیشنهاد قوانین سخت‌‌گیرانه بر کارگران، شهروندان چپ‌گرا را از پیگیری تقاضاهای‌شان در عرصه رسمی سیاست ناامید ساخته تا به جای راهروهای پارلمان، خیابان‌های پاریس را انتخاب کنند. از این رو فریاد خود را «همچنان بدون ترس» به جای مرام‌نامه احزاب بر دست‌ بلند کرده‌اند که «دموکراسی کجایی؟!» و «زندگی بدون جنگ».

دانشجوی 22 ساله حقوق که پس از اتمام کلاسش به تجمع پیوسته است می‌گوید:«اصلاً از وضعیت فعلی کشور راضی نیستم. از سیاست ناامید شده‌ام. این جنبش به دنبال اقدام شهروندان است».

همزمان با آغاز جنبش پاریس، برخی فعالانِ ضدفساد نیز بخاطر انتشار اسناد پاناما پاریس را به هم ریخته‌اند. آنها هر دو ورودی دفتر بانک فرانسوی Société Générale را مسدود کردند. «کلاهبرداری مالی، جنایت اجتماعی» عبارتی بود که پنجشنبه گذشته بر تعدادی از بنرها نوشته شده بود. بانک یادشده با انتشار بیانیه‌ای اتهامات مطرح‌شده در اسناد پاناما را دروغ خوانده و بر تعهد خود به مبارزه با کلاهبرداری و فرار مالیاتی تأکید کرده است.

در واقع یکی دیگر از دلایل بی‌‌رهبربودنِ این جنبش، همین تقاضاهای گوناگون است، از رفع سلطه گوگل بر اینترنت تا فرار مالیاتی سرمایه‌داران و از نابرابری در مسکن تا قانون کار. سرودهای انقلابی با مضامین گوناگون همزمان با صرف ساندویچ و سوپ در میان تجمع‌کنندگان خوانده می‌شود.

راننده بازنشسته فرانسوی که در میدان جمهوری پاریس حاضر شده و با 60 سال سن، بسیاری از تجمع‌های دیگر را نیز دیده استف می‌گوید:«اینجا چیزی هست که قبلاً در فرانسه ندیده بودم. همه این مردم، خودشان شبها می‌آیند تا در مورد موضوعات مختلف بحث کنند، مسکن، دستمزد، پناهندگان و هر موضوعی که دوست دارند. هیچ کس به انها نگفته و هیچ اتحادیه‌ای مجبورشان نکرده است».

مانند بسیاری جنبش‌های ضدکاپیتالیسمی دیگر در اروپا، دانشجویان و مهاجران از افراد شاخص به حساب می‌آیند اما از آنجا که این‌بار قانون جدید کار دست‌مایه اعتراضات را فراهم آورده، تنوع بیشتری میان معترضان دیده می‌شود. حضور افراد متنوع با اهداف گوناگون، هر جنبشی را یا به ضعف و فروپاشی می‌کشاند یا ائتلافی فراگیر علیه دولت ایجاد می‌‌کند. حد میانه ندارد.

از جمله افراد ایده‌پرداز در جنبش پاریس، گروهی است که مستند Merci Patron را علیه سرمایه‌داران ساخته است. گروه دیگری در فیس‌بوک با نام «قانون کار: نه، سپاس» نیز از فعالان جنبش به حساب می‌آیند. چندین اتحادیه کارگری و دانشجویی از اعتراضات پاریس و شهرهای دیگر حمایت کرده‌اند. مصاحبه‌گر یورونیوز چند دانش‌آموز دبیرستانی را در تظاهرات پاریس یافته است که برای آینده خود آمده بودند: «من چند سال وارد بازار کار می‌شوم اما از هم‌اکنون نیازمند تغییریم... نسل بعدی در بازار کار، ما هستیم».

ایده‌های فردرک لاردون، اقتصاددان برجسته فرانسوی نیز به شدت مورد توجه معترضان است، گر چه خود او رهبری معترضان را منکر شده است. وی از جانب این جنبش نوشته است«ما هیچ تقاضایی نداریم. باید شما طبقات حاکم فرانسه فهمیده باشید که پس از گذشت دهه‌ها از نمایش توانایی‌‌ها و زورتان، فکر مذاکره با شما در هیچ موضوعی به ذهن ما خطور نمی‌کند. ما چپ‌های بی‌ترمزیم و داریم می‌آییم».

منابع:

http://www.independent.co.uk/news/world/europe/new-paris-protest-has-no-plans-and-no-leaders-but-still-1000-protesters-turn-up-every-night-to-call-a6975686.html

https://www.rt.com/news/339035-paris-protest-labor-gas

http://www.euronews.com/2016/04/05/fewer-students-turn-out-for-french-labour-reform-protest

http://www.thestar.com/news/world/2016/04/07/heads-roll-in-european-banks-protests-in-paris-after-panama-papers-leak.html

http://www.theguardian.com/world/2016/apr/08/nuit-debout-protesters-occupy-french-cities-in-a-revolutionary-call-for-change