به گزارش مشرق، المانیتور در گزارشی نوشت: زمانی که «عبدالفتاح سیسی» در ژوئن سال 2014 (30 روز منتهی به 9 تیر 93) به قدرت رسید، از رئیسجمهور ایران دعوت کرد در مراسم تحلیف وی شرکت کند. فرصتی که دو کشور از آن برای انجام مذاکرات به منظور ترمیم روابط بهره بردند.
«سامح شکری،» وزیر خارجه مصر، در مصاحبهای که 31 مارس (10 فروردین) با روزنامه سعودی «اکاز» انجام داد گفت تداوم بازسازی روابط با تهران به چند عامل بستگی دارد. او در ادامه مدعی شد: مهمترین نکته این است که ایران رویکرد و سیاستش را نسبت به شرایط منطقه تغییر دهد. تهران باید نشان دهد تمایل دارد روابط را بر پایه همکاری متقابل، احترام و منافع یکسان پایهگذاری کند. در نهایت نیز به استقلال و حاکمیت کشورهای عربی احترام بگذارد و در امور آنها مداخله نکند.
بنابر این گزارش، روابط میان دو کشور دهههاست پرتنش است. در زمان ریاستجمهوری «جمال عبدالناصر،» اختلاف و خصومت شاخصه روابط تهران و قاهره بود. تشکیل «سازمان پیمان مرکزی» در سال 1954، تنش میان دو کشور را افزایش داد. ایران نیز به این پیمان ملحق شد؛ در حالی که مصر آن را غیرقابل اعتماد میدانست.
روابط دو کشور در دوران ریاستجمهوری «انور سادات» چرخشی مثبت داشت. اما بار دیگر با ظهور انقلاب ایران و سقوط رژیم پهلوی، این روابط شکل دیگری به خود گرفت. در سال 1980 روابط دو کشور به طور کامل قطع شد. اما با به قدرت رسیدن «حسنی مبارک» و به دلیل منافع مشترک دو طرف، در سال 1991 روابط سیاسی در سطح تجاری ازسرگرفته شد. با این وجود، روابط تهران و قاهره هرگز به سطح عادی یا دوستانه نرسید. ایران توافق صلح مصر و رژیم صهیونیستی را محکوم کرد و راه مقاومت را در پیش گرفت. مصر نیز از سویی دیگر، از جنگ عراق علیه ایران حمایت کرد.
بنابر این گزارش، گرچه مصر در سال 1999 با عضویت ایران در گروه 15 موافقت کرد، تنش در روابط دو طرف در سال 2004 بار دیگر بالا گرفت. دلیل این مسئله، اتهامی بود که از جانب مصر مطرح شد. مصر ادعا کرد تهران قصد داشت یکی از شخصیتهای این کشور که قاهره هویتش را فاش نکرد ترور کند.
در دوران «محمد مرسی» روابط تهران و قاهره شکل مثبتی به خود گرفت. مرسی در اوت 2012 (31 روز منتهی به 9 شهریور 91) در اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران شرکت کرد. او نخستین رئیسجمهور مصری بود که پس از انقلاب ایران به تهران سفر میکرد. بسیاری این مسئله را آغاز فصلی جدید در روابط دو کشور دانستند.
در ادامه این گزارش آمده است: کشورهای حوزه خلیج فارس مانند موتور محرک مصر هستند. مسئلهای که سیسی پیش از رسیدن به قدرت در مصاحبه خود با العربیه به آن اشاره کرد و مدعی شد: ایران به خوبی میداند که روابط با مصر از مجرای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس عبور میکند. این کشورها خانواده ما هستند و زندگی آنها در صلح برای ما اهمیت زیادی دارد. تمام چیزی که از ایران میخواهیم، برقراری روابط عادلانه است.
«محمد سعید ادریس،» رئیس بخش مطالعات عربی و منطقه ای مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی «الاهرام،» معتقد است شرایط برای بازسازی روابط تهران و قاهره مساعد نیست. نزدیکی دو کشور در شرایط کنونی، گامی علیه عربستان تلقی میشود.
«ایمان راغب،» کارشناس امور خلیج فارس در همین مرکز، همچنین اعتقاد دارد سایر مقامات بلندپایه مصر نیز موافق روابط با ایران نیستند و تا زمانی که خواستههای عربستان محقق نشود، برقراری روابط با این کشور را امکانپذیر نمیدانند. او گفت: تهران تمایل دارد روابطش را با مصر بر جنبه اقتصادی متمرکز کند؛ اما مصر چشمانداز روشنی درباره ماهیت روابط میان دو کشور ندارد. قاهره نمیداند باید به دنبال چه نوع روابطی با تهران باشد.
وی در خصوص نقش عربستان در روابط مصر و ایران گفت: با توجه به روابط استراتژیک قاهره و ریاض، عربستان به خصوص پس از انقلاب مصر در 30 ژوئن 2013 (10 تیر 92) عنصر بسیار مهمی به شمار میرود. به همین دلیل قاهره هرگز موضعی که به روابطش با ریاض آسیب برساند اتخاذ نخواهد کرد.
راغب در پایان گفت: شرایطی که شکری برای ایران تعیین کرده است، یک بازی دیپلماتیک است. زیرا وزیر خارجه مصر اطمینان دارد تهران این شرایط را نخواهد پذیرفت. شکری با این اقدام توپ را به زمین ایران انداخته و منتظر حرکت بعدی این کشور است.
«سامح شکری،» وزیر خارجه مصر، در مصاحبهای که 31 مارس (10 فروردین) با روزنامه سعودی «اکاز» انجام داد گفت تداوم بازسازی روابط با تهران به چند عامل بستگی دارد. او در ادامه مدعی شد: مهمترین نکته این است که ایران رویکرد و سیاستش را نسبت به شرایط منطقه تغییر دهد. تهران باید نشان دهد تمایل دارد روابط را بر پایه همکاری متقابل، احترام و منافع یکسان پایهگذاری کند. در نهایت نیز به استقلال و حاکمیت کشورهای عربی احترام بگذارد و در امور آنها مداخله نکند.
بنابر این گزارش، روابط میان دو کشور دهههاست پرتنش است. در زمان ریاستجمهوری «جمال عبدالناصر،» اختلاف و خصومت شاخصه روابط تهران و قاهره بود. تشکیل «سازمان پیمان مرکزی» در سال 1954، تنش میان دو کشور را افزایش داد. ایران نیز به این پیمان ملحق شد؛ در حالی که مصر آن را غیرقابل اعتماد میدانست.
روابط دو کشور در دوران ریاستجمهوری «انور سادات» چرخشی مثبت داشت. اما بار دیگر با ظهور انقلاب ایران و سقوط رژیم پهلوی، این روابط شکل دیگری به خود گرفت. در سال 1980 روابط دو کشور به طور کامل قطع شد. اما با به قدرت رسیدن «حسنی مبارک» و به دلیل منافع مشترک دو طرف، در سال 1991 روابط سیاسی در سطح تجاری ازسرگرفته شد. با این وجود، روابط تهران و قاهره هرگز به سطح عادی یا دوستانه نرسید. ایران توافق صلح مصر و رژیم صهیونیستی را محکوم کرد و راه مقاومت را در پیش گرفت. مصر نیز از سویی دیگر، از جنگ عراق علیه ایران حمایت کرد.
بنابر این گزارش، گرچه مصر در سال 1999 با عضویت ایران در گروه 15 موافقت کرد، تنش در روابط دو طرف در سال 2004 بار دیگر بالا گرفت. دلیل این مسئله، اتهامی بود که از جانب مصر مطرح شد. مصر ادعا کرد تهران قصد داشت یکی از شخصیتهای این کشور که قاهره هویتش را فاش نکرد ترور کند.
در دوران «محمد مرسی» روابط تهران و قاهره شکل مثبتی به خود گرفت. مرسی در اوت 2012 (31 روز منتهی به 9 شهریور 91) در اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران شرکت کرد. او نخستین رئیسجمهور مصری بود که پس از انقلاب ایران به تهران سفر میکرد. بسیاری این مسئله را آغاز فصلی جدید در روابط دو کشور دانستند.
در ادامه این گزارش آمده است: کشورهای حوزه خلیج فارس مانند موتور محرک مصر هستند. مسئلهای که سیسی پیش از رسیدن به قدرت در مصاحبه خود با العربیه به آن اشاره کرد و مدعی شد: ایران به خوبی میداند که روابط با مصر از مجرای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس عبور میکند. این کشورها خانواده ما هستند و زندگی آنها در صلح برای ما اهمیت زیادی دارد. تمام چیزی که از ایران میخواهیم، برقراری روابط عادلانه است.
«محمد سعید ادریس،» رئیس بخش مطالعات عربی و منطقه ای مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی «الاهرام،» معتقد است شرایط برای بازسازی روابط تهران و قاهره مساعد نیست. نزدیکی دو کشور در شرایط کنونی، گامی علیه عربستان تلقی میشود.
«ایمان راغب،» کارشناس امور خلیج فارس در همین مرکز، همچنین اعتقاد دارد سایر مقامات بلندپایه مصر نیز موافق روابط با ایران نیستند و تا زمانی که خواستههای عربستان محقق نشود، برقراری روابط با این کشور را امکانپذیر نمیدانند. او گفت: تهران تمایل دارد روابطش را با مصر بر جنبه اقتصادی متمرکز کند؛ اما مصر چشمانداز روشنی درباره ماهیت روابط میان دو کشور ندارد. قاهره نمیداند باید به دنبال چه نوع روابطی با تهران باشد.
وی در خصوص نقش عربستان در روابط مصر و ایران گفت: با توجه به روابط استراتژیک قاهره و ریاض، عربستان به خصوص پس از انقلاب مصر در 30 ژوئن 2013 (10 تیر 92) عنصر بسیار مهمی به شمار میرود. به همین دلیل قاهره هرگز موضعی که به روابطش با ریاض آسیب برساند اتخاذ نخواهد کرد.
راغب در پایان گفت: شرایطی که شکری برای ایران تعیین کرده است، یک بازی دیپلماتیک است. زیرا وزیر خارجه مصر اطمینان دارد تهران این شرایط را نخواهد پذیرفت. شکری با این اقدام توپ را به زمین ایران انداخته و منتظر حرکت بعدی این کشور است.