به گزارش مشرق، در حالی که نظام بانکی مان در انتظار گشایش روابط بانکی با اروپا و آغاز یک فصل جدید روابط بین بانکهای ایرانی و خارجی بویژه اروپایی پس از رفع تحریم ها بود اما گویا این بار قفل دیگری بر این روابط زده شد و بانکهای اروپایی را از بازگشت دوباره ارتباطات با بانکداران ایرانی منع کرده و ترسی برای روابط دوباره ایجاد کرده است.
با وجود اینکه به نطر می رسد تحریم های بانکی و اقتصادی برداشته شده، اما بانکهای خارجی و اروپایی برای برگشت به صحنه با ترس بازگشت دوباره تحریم ها مواجهند، کما اینکه مدیران برخی از این بانک های خارجی با وجود برداشته شدن تحریم ها هنوز نگران تحریم های دیگری از سوی آمریکا و جریمه شدن از این ناحیه هستند.
این در حالی است که پیش از برداشته شدن تحریم ها در سال گذشته ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی ایران با اعلام اینکه ایران با ۲۷ بانک آلمانی روابط کاری دارد، تاکید کرده بود: تمرکز بانک‌مرکزی ایران روی بازگشت نظام بانکی کشور به بازارهای مالی جهانی است و در این زمینه، به همکاری میان بانکهای ایرانی و اروپایی، توجهی ویژه خواهد شد.
بانکهای خارجی به ایران نمی‌آیند؟
در اصل سیف با این وعده قصد داشت که نظام بانکی را برای یک ماراتن نفس گیر با بانکهای خارجی آماده کند، اما با وجود گذشت چند ما از برداشته شدن تحریم ها هنوز امیدی برای بانکهای ایرانی برای همکاری متقابل با بانکداران اروپایی ایجاد نشده است.
حال خبر می رسد که بزرگترین بانک های ایرانی دولتی و خصوصی به دنبال از سرگیری روابط بانکی خود با بانکهای بزرگ اروپایی هستند، این در حالی است که به نوشته المانیتور، تنها موسسات مالی کوچک تمایل خود را برای بازگشت به بازارهای ایرانی در دوران پساتحریم اعلام کرده اند.
یکی از اعضای ارشد یک بانک خصوصی ایرانی در حاشیه اجلاس اخیر مونیخ گفته است که دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا باید به این بانک ها اطمینان دهد که هیچ ممنوعیتی درباره تبادل تجاری قانونی با ایران وجود ندارد.
مقامات دولتی می گویند که اقتصاد ایران در پسابرجام خیز بلندی را تجربه خواهد کرد و امسال رشد اقتصادی به بالای ۴.۵ درصد خواهد رسد، اما در این مسیر مشکلاتی وجود دارد که یکی از مهمترین آنها اتصال بانک های ایرانی به بانک های اروپایی است و باید دید که چگونه بانک های ایرانی می توانند بانک های بزرگ بین المللی را جذب کنند و دولتمردان چه وعده هایی به بانکداران خارجی برای اطمینان بخشی خواهند داد و از سوی دیگر مقامات آمریکایی هم زمینه چینی هایی برای گام های بعدی روابط بانکی ایران و اروپا کرده اند.
از سوی دیگر این مقام بانکی ایرانی می گوید که تحریم ها بانک های ایرانی را تحت فشار قرار داده و تبادلات تجاری را وارد کانال های غیرمستقیم کرده است. وی با بیان اینکه باید اجازه دهیم بخش بانکی پرداخت ها را برعهده بگیرد، گفته است: این موضوع می تواند به خوبی تحت نظارت قرار بگیرد.
احتمال تحریم دوباره ایران!
دیروز هم یکی از مدیران ارشد بانک استاندارد چارترد به فایننشال تایمز گفته است هنوز احتمال تحریم ها علیه بانک های اروپایی در معامله با ایران وجود دارد. با وجود مذاکرات جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با بانک های انگلیس برای معامله با شرکت های ایرانی هنوز مدیران این بانک ها نگران تحریم های آمریکا هستند. بر این اساس بانک چارترد اعلام کرده است فعلاً قصد ندارد با هیچ شرکت و بانک ایرانی وارد معامله شود.
این در حالی است که بانک های استاندارد چارترد و اچ ای بی سی به خاطر معامله با شرکت های ایرانی در پنج سال گذشته حدود ۱۵ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرده اند و به همین دلیل است که آنها از ارتباطات جدید با بانک های ایرانی هراس دارند. با وجود گفتگوهای جان کری و فیلیپ هاموند وزرای خارجی آمریکا و انگلیس با مدیران این بانک ها به نظر می رسد هنوز تردیدها برای معامله با ایران وجود دارد.
ولی الله سیف؛ رئیس کل بانک مرکزی در آخرین سفری که به واشنگتن داشت از بازگشت شرکای خارجی ایران در پساتحریم خبر داد و اعلام کرد که ارتقای وضعیت ایران در سطح بین المللی موجب شده که در دوران پساتحریم با شرکای خارجی خود دوباره همکاری کنیم.
وی همچنین در پائیز ۹۴ با پروازی به فرانکفورت در تدارک ساز و کارهای حضور بانکهای خارجی در ایران پساتحریم بود و اعلام کرد: تهران قصد دارد در دوران پساتحریم، همکاری‌های بانکی خود را در سطح بین‌المللی گسترش دهد. باور داریم که تنها روابط کوتاه‌مدت میان ایران و شرکای بین‌المللی سودمند نخواهد بود و داشتن یک چشم‌انداز بلندمدت برای سرمایه‌گذاری در بخش بانکی ایران ضروری است.
رئیس کل بانک مرکزی از ورود به بازار، تشویق ثبات مالی، پایداری و پشتیبانی از سرمایه‌گذاران به‌عنوان تعهد بانک مرکزی ایران یاد کرد و گفت: سرمایه‌گذاران خارجی فعلا می‌توانند ۱۰۰ درصد از سهام بانک‌ها در مناطق آزاد و ۴۰ درصد از سهام بانک‌ها در دیگر مناطق ایران را در تملک داشته باشند و ایران قصد دارد همکاری برای تاسیس بانکهای مشترک و فرامرزی را افزایش دهد.
پیش از این هم بارها خبرهایی مبنی بر درخواست های ژاپنی ها و هندی ها برای ورود به بازار بانکی ایران و افتتاح بانک در ایران را شنیده ایم، اما همچنان این حضور در بلاتکلیفی قرار دارد
حال گرچه اقتصاد ایران و در راس آنها بانکهای ایرانی خود را برای یک اتفاق مهم آماده کرده بودند، اما به نظر می رسد که تحقق این اتفاق به این سادگی ها امکانپذیر نباشد و نگرانی نسبت به بازگشت تحریم های بانکی ایران با وجود اطمینان هایی که به بانکهای اروپایی داده می شود، همچنان پابر جاست.
بازگشت برخی بانک‌ها در ابهام
جدا از این مسائل، بازار بانکی ایران که بازاری بکر برای خارجیان سرمایه گذار محسوب می شود و پول زیادی را در خود جای داده هنوز بسترهای لازم برای ورود خارجیان را فراهم نکرده. قوانین بانکی ایران، تهدیدهایی که موسسات اعتباری غیرمجاز برای بازار پولی و مالی ایران دارند، عقب ماندگی های فناوری های بانکی ایران و فاصله بانکداری ایرانی با بانکهای بین المللی نیز از مشکلات جدی در این بخش تلقی می شود.
پیش از این و در زمان دولت قبل نیز یک بانک مشترک بین ایران و ونزوئلا با سرمایه اولیه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار تاسیس شده بود اما حواشی فراوانی برای آن ایجاد و نمایندگان وقت مجلس با طرح سوال از وزیر اقتصاد خواستار پاسخ‌گویی دولت درباره مجوز قانونی این بانک شده بودند.
علاوه بر این، انطباق عملکرد بانک هایی که احتمالا تمایل به حضور در صنعت بانکداری ایران را داشته باشند با بانکداری اسلامی از مسائلی است که بر تردید ورود بانک های بزرگ اروپایی به اقتصاد ایران می افزاید. نرخ‌های بالا در ارائه خدمات و تسهیلات به مشتریان هم یک ضعف بزرگی است که نباید از کنار آن گذشت.