به گزارش مشرق، پارک گئون هی، رئیس جمهور کره جنوبی 12 اردیبهشت ماه همراه با هیاتی 236 نفره متشکل از مقامات، روسای شرکت‌های کره‌ای و صاحبان صنایع وارد تهران شد و در فرودگاه مهرآباد تهران مورد استقبال محمد رضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت. تقویت همکاری مشترک میان ایران و کره جنوبی در حوزه‌های انرژی، بانک و بیمه،  پروژه‌های زیر بنایی، بهداشت و درمان، علم و فناوری از جمله اهداف این سفر تاریخی سه روزه عنوان شده بود.

در اخبار منتشر شده از جزئیات و نتایج این سفر به انعقاد 19 سند همکاری در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی، حمل و نقل، شیلات، بهداشت، کشاورزی، آموزش عالی، قضایی، بانکی، آب، علمی و .... اشاره شده است. از جمله مهمترین این اسناد که می‌توان به آنها اشاره کرد عبارتند از :

1- تفاهم نامه همکاری بین شرکت‌ ملی گاز ایران و شرکت کوگاز کره جنوبی: به گفته عزیز الله رمضانی مدیر امور بین الملل شرکت گاز بر اساس  این تفاهم نامه مقرر شده کار گروه‌های مشترکی تشکیل و زمینه‌های همکاری در زمینه مهندسی، اجرا و بهره برداری از خطوط 9 و 11 سراسری،اجرای خط لوله زیر دریایی انتقال گاز به عمان و انجام مطالعات در زمینه اجرای پروژه‌های مینی ال.ان.جی در این کار گروه‌ها تشریح شود.

2- تفاهمنامه‌ صندق ضمانت صادرات ایران و کره جنوبی: کیم یونگ هاک مدیر عامل صندوق ضمانت صادرات کره جنوبی در مورد این تفاهم نامه می‌گوید: صندوق ضمانت صادرات کره 6/1 میلیارد دلار ریسک صادرات به ایران را تحت پوشش قرار داده که این رقم در سال 2014 به 800 میلیون دلار تقلیل یافته است و اکنون انتظار می‌رود با توجه به تمایل شرکت‌های کره‌ای به حضور مجدد در بازار ایران، این رقم به بیش از دو میلیارد دلار برسد.

3-تفاهم نامه راهبرد بلند مدت همکاری در زمینه نفت و گاز: همزمان با افزایش 4 برابری فروش نفت ایران به کره جنوبی، وزیران نفت و انرژی دو کشور تفاهمنامه راهبرد بلند مدت همکاری در زمینه نفت و گاز را امضا کردند. وزیر نفت ایران و «جوهیونگ هوان» وزیر بازرگانی، صنعت و انرژی کره جنوبی این تفاهم نامه را امضا کردند.

4-تفاهم نامه همکاری بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک کی. دی. بی (KDB) کره جنوبی: غلامعلی کامیاب معاون ارزی بانک مرکزی در این رابطه گفته است: یکی از ضروریات توسعه تجارت و سرمایه گذاری، ایجاد و افزایش روابط کار گزاری بین بانک‌های ایرانی و کره‌ای است. بانک توسعه کره جنوبی (KDB) در سال 1954با هدف عرضه و مدیریت سرمایه صنعتی تاسیس شده تا به توسعه صنایع کره و اقتصاد ملی کمک کند. این بانک 100 درصد دولتی بوده و مدیر عامل آن توسط رئیس جمهور کره تعیین می‌شود. (KDB) نقش مهمی در تامین مالی طرح‌ها در خارج از کشور و عرضه سرمایه صنعتی برای بانک‌ها و شرکت‌های داخلی کره دارد.

5-تفاهم برای ساخت خط انتقال برق: شرکت‌های توانیر ایران و «کپکو» کره جنوبی تفاهم نامه‌ای به منظور ساخت خطوط انتقال برق و اجرای طرح‌های کاهش تلفات انرژی امضا کردند. آرش کردی مدیر عامل شرکت توانیر در مورد این تفاهم نامه گفته است: کاهش تلفات برق، هوشمند سازی شبکه برق و احداث خطوط 765کیلو ولت انتقال برق از مهمترین محورهای امضای تفاهم نامه برقی با شرکت کره جنوبی خواهد بود.

در کنار موارد فوق تفاهمات دیگری نیز در زمینه‌های مختلف بین مقامات ایرانی و کره‌ای صورت گرفت که به صورت خلاصه به این شرح است: موافقت نامه حمل و نقل دریایی یادداشت تفاهم چارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل و امور زیر بنایی»، «یادداشت تفاهم همکاری نفت، گاز طبیعی، پالایشگاه و پتروشیمی»، « یادداشت تفاهم در خصوص همکاری در زمینه آب»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه توسعه انرژی الکتریکی و صنایع جدید انرژی»، «یادداشت  تفاهم همکاری در زمینه ماهیگیری و آبزیان»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه علوم و تکنولوژی»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه آموزش عالی»، «یادداشت تفاهم نامه همکاری اعلام سال 2017 به عنوان سال فرهنگی و تأسیس مرکز فرهنگی کره در تهران و مرکز فرهنگی ایران در سئول»، «سند برنامه مبادلات فرهنگی، علمی و آموزشی دولت جمهوری اسلامی ایران و کره جنوبی»، «یادداشت تفاهم همکاری توسعه بنادر»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه مراقبت‌های بهداشتی و علوم پزشکی»، «یادداشت تفاهم همکاری وزارت بهداشت و آموزش پزشکی و وزارت بهداشت و رفاه کره جنوبی و بانک صادرات و واردات کره جنوبی»، «معاهده معاضدت حقوقی دوجانبه در امور کیفری»، «معاهده استرداد مجرمین»، «یادداشت تفاهم همکاری میان وزارت امور اقتصاد و دارایی و شرکت بیمه تجاری کره جنوبی»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه تکنولوژی‌های فرهنگی و صنایع خلاق»، «چارچوب توافق همکاری»، «توافقنامه همکاری و کمک‌های اداری دوجانبه در امور گمرکی میان دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری کره».

جمع بندی و نتیجه گیری:

با نگاهی مختصر به فهرست توافقات صورت گرفته بین مقامات ایرانی و کره‌ای و همچنین اظهاراتی که مقامات دو طرف قبل و پس از امضا تفاهم‌نامه‌ها بیان داشته‌اند می‌توان به چند نکته مهم اشاره کرد:

الف- همانطور که انتظار می‌رفت مقامات و تجار کره‌ای با درنظر گرفتن شرایط پسابرجام و به منظور عقب ماندن از دیگر کشورها در بدست آوردن بازار گسترده ایران با رویکردی کاملا تجاری وارد ایران شده‌اند و اصلی‌ترین کلید واژه‌های بکار برده شده توسط آنها نیز موید این مسأله است. این تحلیل با درنظر گرفتن بازار 80 میلیونی ایران و جایگاه با ثبات آن در منطقه و همینطور افت صادرات کره (که بنا بر اعلام نخست وزیر این کشور در ماه فوریه 2016 به 12،2 درصد رسیده است) منطقی به نظر می‌رسد.

ب- درحالی که بسیاری از مسئولان ایرانی در بخش خصوصی و دولتی توقع انتقال فناوری را در تعاملات تجاری خود با کشورهای مختلف به خصوص پس از برجام و به طور خاص در سفر اخیر رییس جمهور کره به ایران پنهان نکرده‌اند، در تفاهم‌نامه‌های امضا شده با طرف کره‌ای بجز در موارد معدودی اشاره‌ای به این موضوع نشده است. در واقع با وجود تأکیدات افرادی همچون رئیس سازمان توسعه و تجارت (1) و همینطور معاون علمی و فناوری رییس جمهور در مورد رعایت انتقال فناوری در تفاهم‌نامه‌های اخیر بین ایران و کره جنوبی، به نظر میرسد اصلی‌ترین هدف تفاهم‌نامه‌ها از نظر امضاکنندگان کره‌ای همان گسترش دسترسی به بازار ایران در دوران پسابرجام باشد.

ج- مسأله با اهمیت دیگر در مورد تعاملات اخیر ایران و کره جنوبی چارچوب حقوقی این تعاملات است. در واقع بر اساس اخبار منتشر شده تمام این تعاملات در چارچوب تفاهم‌نامه‌ها و یادداشت‌های همکاری به امضا رسیده‌اند. این امر نشان دهنده این است که دو طرف تا اجرایی شدن و تبدیل این تفاهم‌نامه‌ها به قراردادهای قابل اتکا نیاز به صرف توان و زمان زیادی دارند.

د- در نهایت می‌توان گفت علیرغم اهمیت بسیار زیاد سفر رییس جمهور  کره جنوبی به ایران و سابقه طولانی روابط این دو کشور در تعاملات تجاری، درحال حاضر باید از سهم بازار داخلی ایران به عنوان یک امتیاز ارزشمند استفاده کرد و در ازای قراردادن آن در دست هر کدام از شرکای تجاری ایران، مابه ازای ارزشمندی که همان انتقال تکنولوژی و پروسه‌های ساخت به داخل کشور است را دریافت نمود.