پیشروی کسی مثل ترامپ تا به این جا، تا اندازه زیادی به خاطر سیاست‌های غلط شبکه‌های کابلی خبری در آمریکاست که حاضرند به هر قیمتی برای خبرساز شدن و منافع اقتصادی، ملاحظه کاری کنند و از یاد برده‌اند که یک برنامه خبری از اساس برای آگاهی بخشی ساخته می‌شود.

گروه فرهنگی مشرق -  ویترینی برای فیلم‌های مهم اروپایی بود اما به تدریج بدل ویترینی به فیلم های آمریکایی و در یک سیر تدریجی ویترینی برای فیلم های آسیایی شد. آنچه در پی خواهد آمد گزارشی از 3 روز نخست این جشنواره پر هیاهوست.


روز اول افتتاحیه – 11 می


فستیوال کن، شروع سال سینمایی در اروپاست. از نخستنی روز برگزاری نام‌هایی که در جدول ستاره‌ها و ارزش گذاری‌های منتقدان دیده می شود، فیلم‌سازان و بازیگرانی هستند که در جشنواره کن حضور خواهند داشت و خبرساز می‌شوند.

 فیلم‌هایی که در بخش مسابقه و بخش‌های جنبی به نمایش در می‌آیند، همه نام‌هایی خواهند بود که طی سال سینمایی پیش رو بارها آن‌ها را خواهید شنید و در جشنواره‌های متعدد اروپایی که در ادامه می‌آیند، شرکت خواهند کرد و باز هم خبرساز خواهند شد.ماراتن 10 روزه کن در جزیره خوش آب و هوای فرانسوی با ورود داوران و ستارگان از گوشه و کنار جهان با فرش قرمزی که زیر پای چهره‌های صنعت سینمای جهان پهن می‌شود در شب 11 می کار خود را آغاز کرد و شهر ساحلی کن بار دیگر پذیرای یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان شد. این شهر زیبا که در جنوب فرانسه واقع شده،‌ امسال میزبان 45 هزار مسافر از گوشه و کنار جهان است.

داوران: همیشه شب پیش از افتتاحیه داوران به کن می‌رسند. امسان جورج میلر، کارگران مشهور استرالیایی که سال 2015 با فیلم «مدمکس» جوایز متعددی کسب کرد. رئیس گروه داوران امسال جشنواره فیلم کن است. او سال 2006 با «خوش قدم» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین انیمیشن شد. او دو بار دیگر در سال 1988 و 1999 در جمع داوران جشنواره کن حضور داشته است.
کتایون شهابی، تهیه کننده ایرانی از اعضای گروه داوران بخش رقابت اصلی کن است. او سال 1994 کمپانی خود؛ «رسانه بین المللی شهرزاد» را تأسیس کرد که یکی از مهم‌ترین کمپانی‌های خصوصی فعال در عرصه توزیع بین المللی فیلم در خارج از ایران است.



مدس میکلسن و جورج میلر

وی سال 2012 کمپانی «نوری پیکچر» را نیز تأسیس کرد. با این کمپانی  «چهارشنبه 19 اردیبهشت» در ونیز 2014 و فیلم «ناهید» در بخش نوعی نگاه کن 2015 موفق به کسب جوایزی شدند. شهابی به عنوان چهارمین چهره ایرانی به جمع داوران بخش اصلی جشنواره کن پیوسته است. ونسا پارادی، والریا کولینو و کریستن دانست سه نفر از داوران بخش رقابت اصلی جشنواره هم در هتل اقامتی در کن حاضر هستند.


والریا گولینو، بازیگر، کارگران و نویسنده ایتالیایی برای بازی در فیلم «یک داستان عاشقانه» به کارگردانی فرانچسکو ماسلی جایزه مهم‌ترین بازیگر جشنواره فیلم ونیز را از آن خود کرد و سال پیش برای بازی در فیلم‌ «به خاطر عشق» ساخته جوزپه گادینو برای دومین بار جایزه بهترین بازیگر جشنواره ونیز را برد. او سال 2013 اولین فیلم خود را با عنوان «میله» ساخت که در بخش نوعی نگاه کن موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم معنوی شد. کریستین دانست، بازیگر آمریکایی که از 11 سالگی  با فیلم «مصاحبه با خون آشام» مقابل دوربین رفت و نامزدی گلدن گلوب را کسب کرد،‌ سال 2011 برای باز در فیلم «مالیخولیا»‌ به کارگردانی لارس فون‌تریه جایزه بهترین بازیگر زن جشنوادره کن را تصاحب کرد.


دونالد ساترلند هم دیگر داور جشنواره امسال از شناخته شده‌ترین بازیگران کانادایی- آمریکایی است که سابقه بازی با کارگردان‌های مهمی چون رابرت آلدریچ،‌ رابرت آلتمن، رابرت ردفورد، برناردو برتولوچی، فدریکو فلینی و الیور استون را داشته است. او پدر کیفر ساترلند، بازیگر سریال مشهور «24» است.

کافه سوسایتی، آغازگر ماراتن 10 روزه

شصیت و نهمین جشنواره بین المللی فیلم کن با نمایش فیلم «کافه سوسایتی» به کارگردانی وودی آلن آغاز شد. این سومین بار است که این کارگردان آمریکایی برای افتتاح «کن» اقدام می‌کند. او پس از تماشای فیلم «کافه سوسایتی» مورد تشویق تماشاچیان قرار گرفت اما با توجه به بازخوردها به نظر نمی‌رسد که فیلم اقبال فوق‌العاده‌ای داشته باشد. در تازه‌ترین فیلم وودی آلن،‌ کریستین استوارت، جف آیزنبرگ واستیو کارول بازی می‌کنند.



پس از نمایش فیلم،‌ تاد مک کارتی،‌ منتقد سینمایی هالیوود ریپورتر درباره فیلم «کافه سوسایتی» نوشت: «اولین ساخته «وودی آلن» در لس آنجلس، 40 سال پس از ساخت فیلم «آنی‌هال» یک کمدی رمانتیک تلخ و شیرین دیگر است» «کافه سوسایتی» چهاردهمین فیلم «وودی آلن» است که در جشنواره کن رونمایی می‌شود و کمپانی فیلم آمازون حق فروش فیلم را به مبلغ 15 میلیون دلار خریداری کرده و قرار است از تاریخ 29 جولای اکران خود را در آمریکا آغاز کند.



اما در مراسم افتتاحیه مهم‌ترین اتفاقی که افتاد، نمایش فیلم وودی آلن نبود بلکه شوخی‌هی مجری برنامه لورن لافیت با این کارگردان بود که با کنایه خطاب به وودی آلن گفت: «با وجود این که به جرم آزار جنسی در آمریکا متهم نشدی اما چند فیلمت را در اروپا فیلمبرداری کردی و این خیلی خوب است» این جوک حاضران در کاخ جشنواره را غافلگیر کرد و بسیاری این جمله را کنایه‌ای به وودی آلن و مقایسه او با رومن پولانسکی، کارگردان برنده اسکار برداشت کردند.

علت این شوخی هم این بود که درست ساعاتی پیش از نمایش فیلم،‌دیلان فاور، پسر خوانده آلن در نامه‌ای که در نشریه هالیوود ریپورتر به چاپ رسانده بود، یک بار دیگر ماجرای تجاوز به خواهرش در کودکی را پیش کشید و آلن تبدیل به اولین چهره جنجالی فستیوال امسال شد. البته این اولین باری نیست که وودی آلن به این اتهام در رسانه‌ها خبرساز می‌شود. در شرایطی که فیلمش پس از اکران واکنش بدی از منتقدان حاضر در کن نگرفته بود، این شوک خبری برای فیلم‌ساز 80 ساله شروع ناملایمی را رقم زد. آلن آخرین بار دو سال پیش در یادداشتی در ستون روزنامه نیویورک تایمز به این اتهامات پاسخ داده و آن‌ها را شایعاتی نامید که پیش از اندازه ادامه پیدا کرده‌اند اما نوشتن آن یادداشت موجب نشد که در فستیوال امسال یک بار دیگر او با موج خبر علیه خود در رسانه‌ها روبه رو نشود. در کنفرانس خبری پس از نمایش فیلم هیچ سوالی در این باره مطرح نشد و آلن کمی بعدتر در مصاحبه‌ای به نامه دیلان فارو این طور واکنش نشان داد: «هرگز چیزهایی که درباره‌ام در رسانه‌ها می‌نویسند را نمی‌خوانم نه مصاحبه‌ها و نه هر خبر دیگری که در این رابطه منتشر می‌شود. دو سال پیش به همه این اخبار نیز پاسخ دادم و از آن گذر کردم. ادامه پیدا کردن آن برایم بی‌معنی است.»

این واکنش آلن اما موجب نشد که موج منفی علیه او در فضای جشنواره حاکم شود با آن که شوخی لافیت با آلن برای بسیاری از جمله بازیگران «کافه سوسایتی» زننده بود اما آلن در پاسخ گفت که خودش یک کمدین است و از شوخی‌های تند دیگران ابدا ناراحت نمی‌شود و این حق را برای هر کمدینی قائل است که با مخاطبانش شوخی کند.

البته این ماجرا صرف به روز افتتاحیه ختم نشد و در رسانه‌ها ادامه داشت. در بین آخرین ریویوهای منتشر شده از اولین روز جشنواره کن،‌ یکی از نویسندگان گاردین، ملیسا سیلورستاین در اعتراض به عدم توجه جشنواره‌ها و مخاطبان و البته رسانه‌ها به چنین اتهاماتی در مقاله‌ای نوشت که حاضر نیست فیلم وودی آلن را تماشا کند چون نه تنها او متهم به آزار جنسی است بلکه در سینمایش هم فضایی کاملاً ضدزن حکمفرماست و اصولا نگاه او به زنان، کاملاً نگاهی ابژه‌وار است.

البته ناگفته نماند که در کنفرانس مطبوعاتی فیلم، خبرنگار هالیوود ریپورتز، نشریه‌ای که نامه دیلان فاروا به چاپ رسانده بود،‌ از ورود به کنفرانس منع شد و سخنگوی آلن در این باره گفت: «خیلی طبیعی است که تمایل نداشته باشم رسانه‌ای که به آلن با انتشار اخبارش ضرر می‌زند را در کنفرانس مطبوعاتی فیلم ببینم»

«کافه سوسایتی» در حال حاضر در جدول ارزش گذاری منتقدان کن، نمره 6 از 10 را گرفته و هنوز ریویوهای زیادی درباره آن نوشته نشده است. «کافه سوسایتی» نسبت به دیگر آثار اخیر وودی آلن مانند «مرد بی منطق» که سال گذشته در کن نمایش داده شد با بازخوردهای بهتری روبه رو بود. این فیلم از 15 جولای در آمریکا اکران می‌شود.

روز دوم جشنواره- فیلم‌های اکران شده و کنفرانس‌های مطبوعاتی

فیلم‌های بخش مسابقه: اولین روز اکران در جشنواره فیلم کن 2016 با دو فیلم آغاز شد؛ فیلم «عمودی ماندن» -Staying Vertical- اولین فیلمی بود که اکران شد. فیلمی به کارگردانی آلن گیرودی و محصول فرانسه . گیرودی بیش از این هم در کن حضور داشته و این کارگردان در سال 2013 در جشنواره کن دو جایزه دریافت کرد.



فیلم دیگر روز اول جشنواره –SIERANEVADA- سیرانوادا بود. این فیلم محصول مشترک کشورهای اروپایی از جمله رومانی، فرانسه، بوسنی و هرزگوین، کرواسی و مقدونیه، ساخته کارگردان رومانیایی، کریستی پوپو است. این کارگردان در سال 2010 موفق به دریافت جایزه بخش نوعی نگاه از جشنواره کن شده بود. فیلم، ریویوهای بسیار خوبی از منتقدان گرفت و در جدول ارزش گذاری جایگاه پیش بینی نشده‌ای را تصاحب کرد.



فیلم‌های خارج از مسابقه: «هیولای پول» در بخش خارج از مسابقه اکران شد. (Money Monster) به کارگرانی جودی فاستر و تهیه کنندگی و بازیگری جورج کلونی و جولیا رابرتز توسط منتقدان فیلم معمولی ارزیابی شد. کنفرانس‌های مطبوعاتی پس از نمایش فیلم با حضور کارگردان‌ها و بازیگران به روال همیشگی تشکیل شد. جولیا رابرتز، جورج کلونی و کارگردان این فیلم جودی فاستر روی فرش قرمز رفتند و در کنفرانس مطبوعاتی با خبرنگاران صحبت کردند. کنفرانس مطبوعاتی جنجالی یکی از سنت‌های همیشگی جشنواره کن است. امروز در اولین کنفرانس مطبوعاتی خبرساز، صحبت‌های انتقادی و سیاسی جورج کلونی به تیتر اول گزارش‌های خبری فستیوال تبدیل شد. «دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نخواهد شد» این جمله‌ای بود که کلونی در کنفرانس مطبوعاتی فیلمش خطاب به خبرنگاران گفت و توضیح داد که ظهور کسی مثل ترامپ و پیشروی او تا به این جا، تا اندازه زیادی به خاطر سیاست‌های غلط شبکه‌های کابلی خبری در آمریکاست که حاضرند به هر قیمتی برای خبرساز شدن و منافع اقتصادی، ملاحظه کاری کنند و از یاد برده‌اند که یک برنامه خبری از اساس برای آگاهی بخشی ساخته می‌شود، نه درآمدزایی و کوتاهی خبرنگاران تلویزیونی در ایجاد چالش های جدی و پرسیدن سوالات تند و تیز موجب شده کسی مثل ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا نزدیک شود.


جورج کلونی در راستانی همین انتقادات گفت که فیلم «هیولای پول» در واقع تلاش می‌کند مرز بین خبر رسانی و تولید سرگرمی را تعیین کند و باید تعریف یک برنامه خبری را از نو احیا کرد. جودی فاستر که از آخرین حضورش در فستیوال پنج سال می‌گذرد هم به عنوان کارگردان فیلم، صحبت‌هایی درباره برابری حقوق زنان و مردان در صنعت سینما کرد و حرفه کارگردانی را به پدر و مادر خوب بودن تشبه کرد و گفت: «من به عنوان کارگردان باید اجازه بدهم در یک چارچوب تعیین شده، بازیگرهای فیلم‌ام آزاد باشند و هر چه دوست دارند، تجربه کنند.»

فاستر در این نشست به نبودن کارگردان‌های زن در بدنه اصلی هالیوود اشاره کرد و گفت: «فکر می‌کنم مدیران استودیوها از این مسئله می‌ترسند»
فاستر  با چهارمین فیلمی که کارگردانی کرده، خارج از بخش رقابتی جشنواره حضور دارد و پیش از این در سال 1991 فیلم «مرد کوچولو» در سال 1995 کمدی جشن شکرگزاری با عنوان «خانه‌ای برای تعطیلات» و در سال 2011 فیلمی با بازی مل گیبسون با عنوان «سگ‌ آبی» را کارگردانی کرده بود.
او در کن به سابقه 50 ساله‌اش در صنعت سینما اشاره کرد و از این گفت که باور دارد زنان با وجود همه چالش‌هایی که هنوز پیش روی‌شان است به هالیوود آمده‌اند. این در حالی است که در گزارشی که به تازگی منتشر شده،‌ اعلام شده زنان تنها هفت درصد از کارگردانی 250 فیلم اول هالیوود در سال 2014 را برعهده داشتند.



جولیا رابرتز هم که کوتاه در کنفرانس مطبوعاتی صحبت کرد،‌ فقط در پاسخ به این سوال که آیا او هم به کارگردانی فکر می‌کند یا نه، گفت: «نه تجربه این کار را دارم و نه دانش‌اش را» یکی دیگر از خبرنگاران هم درباره وضعیت امنیتی حاکم بر فستیوال و تهدیدات احتمالی بمب گذاری‌های تروریستی از رابرتز سوال کرد و او پاسخ داد که درجشنواره کاملا احساس امنیت می‌کند.

روز سوم


در این روز هم دو فیلم دیگر بخش مسابقه اکران شدند.فیلم‌های بخش مسابقه: فیلم اول خلیج اسلک(Slack BayMa Loute)محصول مشترک فرانسه و آلمان ساخته کارگردان فرانسوی برونو دومو است. قصه فیلم کمدی/سیاهی است که در اوایل قرن بیستم در فرانسه اتفاق می‌افتد و چهره‌هایی هم چون ژولیت بینوش درآن حضور دارند. این کارگردان چهار بار در جشنواره فیلم کن حضور داشته و برنده جوایزی هم شده است.

پیتر بردشاو درباره فیلم در گاردین نوشت: «حضور ژولیت بینوش در این کمدی سیاه ساحلی،‌عجیب خیره کننده است» و در ادامه از دیگر بازی‌های خیره کننده فیلم و همین طور جسارت‌های بصری دومو در تصویر کردن قصه‌ای متفاوت نوشت که برای بعضی جنبه کمدی پر رنگ‌تری دارد و برای بعضی، فیلمی فراموش نشدنی است. چهارستاره، امتیاز بردشاو به فیلم بود و در حال حاضر در جدول ارزش گذاری فیلم‌های جشنواره، «خلیج اسلک» با امتیاز 7،17 در صدر بخش فیلم‌های خوب قرار دارد.


درساعات پایانی روز دوم از این ماراتن 10 روزه، منتقدان به تماشای آخرین فیلم کن لوچ، فیلم‌ساز بریتانیایی نشستند. «من، دنیل بلیک» در جدول ارزش گذاری منتقدان پس از اکران از نمره هشت تا نمره چهار، نظرات متفاوتی را برانگیخت و منتقدی مثل پیتر بردشاو از گاردین با انتشار ریویویی در سایت گاردین و در توییترش هم نوشت: «آخرین ساخته کن لوچ به شدت تأثیر گذار بود و رک گویی تند و تیز و ایده آلیسم نهفته در نگاه فیلم ساز و هم چنین بازی درخشان نابازیگرها از جمله ویژگی‌های انکار نشدنی آن است»‌ در حال حاضر فیلم کن لوچ امتیاز 6،3 را در جدول ارزش گذاری منتقدان به دست آورده است.


کنفراس مطبوعاتی: کن لوچ، فیلم ساز چپ بریتانیایی که امسال 80 ساله می‌شود، دو سال پیش هم‌زمان با نمایش «تالار جیمی» در جشنواره فیلم کن اعلام کرد که می خواهد بازنشسته شود اما امسال با «من دنیل بلیک» به جزیره کن بازگشته و برای دریافت نخل طلا رقابت می‌کند.
لوچ در کنفرانس مطبوعاتی فیلمش به خبرنگاران گفت: «در آن لحظه‌ای که تحت نهایت فشار بود» اعلام بازنشستگی کرد: «زمانی که ما نمی‌توانیم یک پلان از فیلم را فیلم‌برداری کنیم و کوه مقابل‌مان بسیار بلند است،‌ من فکر می کردم نمی‌توانم دوباره از این کوه رد شوم» اما کن لوچ دوباره قدرت و عطش فیلم‌سازی را بازیافت. دنیای کار – یا کمبود کار و بیکاری- مدت‌هاست که مضمون محبوب این فیلم‌ساز کهنه‌کار و مضمون سینمای رئال و اجتماعی انگلستان برای مایک لی و استفن فریزر بوده است.


او در اراذل و اوباش(1991) به زندگی کارگرهای قراردادی در شهر لندن پرداخت و در «نان‌ها و رزها» به اعتصاب خدمه یک هتل شهر لس آنجلس. لوچ همیشه نسبت به تأثیر فیلم‌هایش واقع بین بوده است:‌ «من هرگز به خودم نگفتم که فیلم‌های من می‌توانند چیزهایی را تغییر دهند. یک فیلم جنبش سیاسی، حزبی یا حتی یک مقاله نیست. در بهترین حالت می‌تواند صدایش را به خشم عمومی اضافه کند»

با این وجود، کنفرانس مطبوعاتی کن لوچ کاملاً  در فضایی سیاسی گذشت. او درباره جدایی از اتحادیه اروپا و همین طور جرمی کوربین،‌ رئیس حزب کارگر بریتانیا صحبت کرد و گفت: «فکر می‌کنم پس از مدت‌ها در شیوه ریاست کوربین و بعضی از همراهانش می‌توان توجهی نسبت به طبقه کارگردید که پیش از این شاهد آن نبوده‌ایم. او مشکلات این طبقه را می‌دان اما متأسفانه افرادی که در پارلمان حضور دارند، علاقه‌ای به شنیدن حرف‌های کوربین ندارند و او هم در این ساختار بازدارنده توان ایجاد تغییر ندارد.»


نمایش فیلم «من،‌ دنیل بلیک» با استقبال تماشاگران و منتقدان روبه رو شد و بسیاری در پایان فیلم با چهره‌هایی خیس از اشک سالن نمایش را ترک کردند. کن لوچ درباره این واکنش‌ها گفت:‌ «معتقدم سوژه آن قدر شوکه کننده است که هر کسی در هر جای دنیا آن را درک می‌کند. این مشکل فقط مشکل مردم کشور ما نیست. در سراسر اروپا نوعی بی‌رحمی آگاهانه در شیوه زندگی همه ما رخنه کرده. به آسیب پذیرترین افراد جامعه می‌گوییم فقر تقصیر خود شماست. اگر شغل نداری،‌ تقصیر خودت است. تعداد این آدم‌ها هم کم نیستند.


در سراسر اروپا قشر عظیمی از مردم در چنین وضعیتی قرار دارند. ده‌ها هزار نفر و این اتفاق هولناکی است که در قلب جامعه ما در حال وقوع است.» کن لوچ در 19 حضوری که با فیلم‌هایش در جشنواره فیلم کن داشته، سه بار جایزه هیئت داوران را برای فیلم‌های «خاکستر آنجلا»، «بارش سنگ‌ها» و «دستور کار پنهان» برده است و باید منتظر ماند و دید که فیلم‌ساز 80 ساله باز هم از جشنواره دست خالی بیرون خواهد رفت یا نه.