گروه اقتصادي مشرق - ایران خودرو و سایپا در یکی دو سال اخیر اقدام به مونتاژ برخي خودروهاي چینی کرده‌اند؛ كه از جمله اين شركت ها مي‌توان از دانگ فنگ و چانگان نام برد.
مطمئنا برای مشتریان خودروهای چینی عرضه‌شده توسط ایران خودرو و سایپا مهم خواهد بود تا بدانند محصولات چینی این دو خودروساز در چه سطحی از کیفیت قرار دارند.
* برتری دانگ فنگ
نگاهی به وضعیت این دو خودروساز چینی نشان از برتری دانگ فنگ بر چانگان می‌دهد؛ دانگ فنگ هم از لحاظ تیراژ تولید برتر از چانگان است و هم از لحاظ شرکایش.
دانگ فنگ پس از شرکت سایک SAIC که شریک اصلی جنرال موتورز و فولکس واگن در چین است، دومین خودروساز بزرگ چین محسوب می‌شود.
شرکت دانگ فنگ موتور DFM در سال 1969 میلادی در شهر ووهان در استان هوبئی واقع در چین مرکزی تأسیس شد. کارخانجات اصلی این شرکت در شهرهای شیان، ژیانگ یانگ، ووهان و گوانگژو قرار دارد.
این خودروساز در حال حاضر در زمینه تولید و مونتاژ انواع خودرو، اتوبوس، کامیون و وسایل نقلیه تجاری، همچنین تولید قطعات خودرو فعالیت می‌کند.
در سال 2004 مجموعه شرکت‌های وابسته به دانگ فنگ، هولدینگ جدیدی با نام گروه صنعتی دانگ فنگ DFG را تاسیس کردند. این گروه صنعتی بزرگ از ادغام شرکت‌های دانگ فنگ، دانگ فنگ پژو سیتروئن، دانگ فنگ هوندا، دانگ فنگ الکتریک و دانگ فنگ کراس کانتری تشکیل شد.
گروه صنعتی دانگ فنگ در سال 2005 در بورس هنگ کنگ ثبت شد. در پایان سال 2011 مجموع دارایی دانگ فنگ 232 میلیارد یوان، میزان فروش آن بیش از 3 میلیون خودروی سبک و سنگین، درآمد فروش 390 میلیارد یوان و تعداد کارکنان آن 160 هزار نفر بود.
در سال 2012 در لیست معتبر فورچون، شرکت دانگ فنگ در میان 500 بنگاه اقتصادی برتر چینی رتبه 16 و در میان 500 کارخانه بزرگ چین رتبه 3 را به دست آورد.
دانگ فنگ عمده فعالیت خود را با مونتاژ و تولید مشترک خودرو با شرکت‌های معتبر اروپایی، کره‌ای و چینی آغاز کرد، اما نسبت به تولید محصولات اختصاصی نیز بی تفاوت نبود به طوری که در سال 2011 فروش خودروهای غیرمونتاژی این شرکت از مرز یک میلیون خودرو گذشت.
دانگ فنگ از لحاظ تولید خودروهای سنگین رتبه اول و از لحاظ خودروهای سواری رتبه سوم چین را در اختیار دارد.
دانگ فنگ هم‌اکنون بیش از 66 مدل خودروی سواری (مونتاژی، تولید مشترک، اختصاصی) تولید می‌کند که خودروهای مونتاژی آن مربوط به هوندا، پژو ستروئن، رنو، کیا و نیسان است.
دانگ فنگ پس از شروع تحریم‌های بین‌المللی ایران و قطع رابطه شرکت‌های بزرگ خودروسازی به عنوان شریک تجاری سایپا دیزل در فروش کامیون‌ها وارد ایران شد. کامیون‌های T300 و T375 اولین کامیون‌های دانگ فنگ در ایران بودند که بعدها با نام‌های البرز و کاوه در ایران مونتاژ شدند.
اخیرا نیز ایران خودرو یک خودروی سواری دانگ فنگ با نام H30 را در معرض فروش گذاشته است كه با توجه به قيمت و امكانات معرفي شده در تبليغات، اين محصول با استقبال خوبي از سوي مردم مواجه شد.
چانگان موتورز
چانگان موتورز نسبت به دانگ فنگ، رتبه پایین‌تری دارد. دفتر مرکزی و کارخانه اصلی آن، در شهر چونگ‌کینگ قرار دارد. این شرکت همچنین به چانا هم مشهور است. این شرکت چهارمین شرکت بزرگ خودروسازی چین است.
چانگان ابتدا یک کارخانه مهمات‌سازی و اسلحه‌سازی بود که بعدها به یک کارخانه خودروسازی تبدیل شد و در سال 1984 اولین خودرو را تولید کرد. در سال 1993 با سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت سوزوکی ژاپن، توسعه چانگان کلید خورد.
در سال 2001 نیز فورد با چانگان قرارداد همکاری بست. در سال 2006 نیز چانگان، پای مزدا را به چین باز کرد و در سال‌های بعد هم سوزوکی و پژو سیتروئن به چانگان پیوستند.
چانگان هم‌اکنون تولید مشترک با فورد، مزدا، پژو سیتروئن، ولوو و سوزوکی دارد.
چانگان در سال 2013 بیش از 2.1 میلیون خودرو به فروش رساند که فقط 409 هزار خودروی آن محصول اختصاصی این شرکت بود و مابقی خودروهای مونتاژی و تولید مشترک با شرکت‌های خارجی بود.
چانگان مجموعا 15 خودرو تولید می‌کند که در مقایسه با 66 خودروی دانگ فنگ، کوچک بودن آن را نشان می‌دهد.
در سال ۲۰۱۴ چانگان موتور و سایپا بر سر تولید دو خودرو جدید در ایران و ارسال قطعات با هم قرارداد بستند. یکی از این خودروها که سایپا آن را عرضه می کند چانگان cs35 است و دیگری چانگان eado است.
نتیجه
بررسی شرکای چینی ایران خودرو و سایپا نشان می‌دهد اعتبار این خودروسازان چینی به شرکای اروپایی، کره‌ای و ژاپنی آنها است.
بنابراین در ارزیابی همکاری خودروسازان داخلی با شرکت‌های چینی دانگ فنگ و چانگان باید به نوع محصولی که وارد ایران می‌شود، توجه کرد که آیا این خودرو جزو تولیدات مشترک با شرکت‌های معتبر اروپایی و آسیایی است یا تولید اختصاصی خودروساز چینی است.
مطمئنا خودرویی که نتیجه تولید مشترک شرکت چینی و یک شرکت معتبر مثلا فولکس واگن یا تویوتا باشد، از کیفیت و مرغوبیت قابل قبولی برخوردار بوده و رسیدن آن به بازار ایران، قابل توجیه است خصوصا آن که فولکس واگن و تویوتا همکاری مستقیمی با خودروسازان ایرانی ندارند.
از سوی دیگر، خودروی چینی عرضه‌شده به بازار ایران، محصول تولید مشترک با شرکت‌های درجه دوم جهان مثل پژو سیتروئن یا رنو باشد، وقتی خودروسازان کشورمان هم‌اینک با این شرکت‌ها همکاری دارند، چه توجیهی به مونتاژ چنین محصولاتی است؟
بدترین حالت هم این است که خودروی عرضه‌شده به بازار ایران، محصول اختصاصی خودروساز چینی باشد که چنین حالتی هیچ امتیازی برای صنعت خودروسازی ایران محسوب نمی‌شود.
در شرایط فعلی مشخص است که خبری از حالت اول یعنی عرضه محصولات مشترک چینی‌ها با خودروسازان درجه یک جهان در بازار ایران نیست و بیشتر گزینه سوم یعنی فروش خودروهای صرفا چینی و در مواردی نیز گزینه دوم یعنی محصولات مشترک با درجه دوهای جهان مطرح است.
علت تمایل سایپا و ایران خودرو به این نوع شراکت با چینی‌ها سودآوری کوتاه‌مدت آن است، زیرا خودروهای چینی را به بهانه مونتاژ در داخل کشور با تعرفه پایین وارد کرده و به فروش می‌رسانند. هرچند این نوع رابطه به سودآوری ایران خودرو و سایپا منتهی خواهد شد، اما در بلندمدت به زیان صنعت خودروسازی کشور خواهد شد.
به عنوان مثال خودروی چانگان CS35 که توسط سایپا به قیمت 64 میلیون تومان به فروش می‌رسد، در حالی که همین خودرو هم‌اکنون در امارات 20 میلیون تومان ارزان‌تر و به قیمت 45 میلیون تومان و در بازار داخلی چین حدود 35 میلیون تومان فروخته می‌شود. همچنین خودروی دانگ فنگ H30 که توسط ایران خودرو 43 میلیون تومان قیمت خورده، در داخل چین حدود 30 میلیون تومان به فروش می‌رسد.