به گزارش مشرق، بی.بی.سی. فارسی در ۱۲ خرداد ۱۳۹۵(اول ژوئن ۲۰۱۶) در برنامه ۶۰ دقیقه خود با تبلیغات فراوان مدعی شد به اسنادی دست یافته است که بر «تماس‌های سرّی آیت‌الله [امام] خمینی با دولت‌های جان اف. کندی و جیمی کارتر» دلالت دارند.
بنابر این گزارش، اسناد ادعایی بی. بی. سی. فارسی در دو بخش تهیه شده است؛ یک بخشی مربوط به تماس ادعایی ۱۵ آبان ۱۳۴۲ امام با سفارت آمریکاست و بخشی مربوط به دوران انقلاب.
درباره دوران انقلاب و مکاتبات جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا با امام خمینی در پاریس، سال‌ها پیش دکتر ابراهیم یزدی اولین وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران توضیح داده است. این توضیحات در کتاب «تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران» تألیف مرحوم سرهنگ غلامرضا نجاتی (۱۳۷۱)، (چاپ ششم، ۱۳۷۹، ج ۲، صص ۲۸۵- ۳۰۱) درج شده و در جلد سوم خاطرات دکتر ابراهیم یزدی نیز انتشار یافته است.
بنابراین، مکاتبات کارتر با امام مسئله تازه‌ای نیست که بی. بی. سی. فارسی به عنوان «کشف جدید» درباره آن این همه جنجال کرده است. در همان شب ۱۲ خرداد ۹۵ نیز دکتر یزدی توضیحاتی درباره برنامه بی. بی. سی. فارسی منتشر کرد و تأکید نمود:
«این سخن نادرستی است. آقای [امام] خمینی پیام شخصی برای کارتر نفرستاد بلکه این کارتر بود که پیام فرستاد و ایشان به پیام او جواب داد.» و آنچه در گزارش بی. بی. سی. آمده «خلاصه ناقصی از پنجمین و آخرین پیام مبادله شده است.» ضمن اینکه در این خبر به نقل از آقای [امام] خمینی آمده است: «ما با آمریکایی‌ها هیچ دشمنی خاصی نداریم»، در حالی که در متن اصلی پیام آمده است: «ما با مردم امریکا هیچ دشمنی خاصی نداریم.»
ابراهیم یزدی در واکنش به گزارش بی بی سی همچنین از «گری سیک» عضو شورای امنیت ملی وقت آمریکا نامبرد و گفت اولین بار تماس کارتر با ایران از طریق این شخص صورت گرفته است.
«گری سیک» در سال ۱۹۸۵ در خصوص تحولات سال های انقلاب اسلامی ایران و تماس های برقرار شده بین ایران و آمریکا در آن سال ها کتاب «All Fall Down» را نوشت.
در خصوص صحت و سقم ادعای بی بی سی گفتگویی با پروفسور «گری سیک» که این روزها مشغول تدریس در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا در نیویورک می باشد و همچنین مسئولیت پروژه خلیج فارس ۲۰۰۰ این دانشگاه را بر عهده دارد انجام داده ایم که مشروح آن در زیر آمده است.
وی در ابتدا در خصوص درخواست ما برای اظهار نظر درباره گزارش بی بی سی گفت: در روزهای اخیر درخواست های زیادی بوده تا من درباره گزارش بی بی سی در خصوص تماس های آمریکا و آقای خمینی در ژانویه ۱۹۷۹ اظهار نظر کنم. من مطالب زیادی در این خصوص در کتاب All Fall Down(Random House ۱۹۸۵) در صفحات ۱۴۰ تا ۱۴۷ آن نوشته ام. توصیفات من به طور مستقیم از اسنادی که الان منتشر شده بیرون کشیده شدند. من مطالب کلیدی بسیاری گفته بودم که برخی از آنها در گزارش بی بی سی آمده است و برخی مطالب بسیار مهم دیگری هم هستند که اهمیت آنها به میزان اهمیت مطالب ذکر شده در گزارش بی بی سی می باشند اما در گزارش بی بی سی گنجانده نشده اند. متاسفانه در حال حاضر من نسخه دیجیتالی کتابم را در اختیار ندارم تا آن را برای شما بفرستم اما نسخه چاپی آن موجود است و هر کسی بخواهد برایش ارسال می کنم.
گری سیک در ادامه درباره تماس های سال های انقلاب بین دولت آمریکا و ایران گفت: در خصوص برخی از ابعاد این ارتباطات نکاتی هستند که برای روشن شدن مطلب به آنها اشاره می کنم:
اولا گفتگوهای بین «وارن زیمرمن» کارمند وزارت خارجه آمریکا در پاریس و ابراهیم یزدی که در آن زمان از دستیاران نزدیک آیت الله خمینی بود، پیشتر نیز در یک مسافرخانه کوچک در نزدیکی Neuphle-le-Chateau به درخواست شاه مورد بحث قرار گرفته بودند همچنین این گفتگوها با شاپور بختیار که منتخب شاه و نخست وزیر وقت بود نیز صورت گرفته بود تا در آستانه خروج وی از ایران از خونریزی ها جلوگیری شود.
ثانیا، اساسا ماهیت این تماس ها برای گفتگو درباره نقش نظامیان ایران و روند قانون اساسی بعد از خروج شاه بود زیرا آمریکا خواستار حفاظت از ارتش به عنوان یک نهاد نظامی بود در حالیکه نیروهای آیت الله خمینی نگران انجام کودتای نظامی احتمالی از سوی نیروهای نظامی بودند. هر دو طرف خواهان جلوگیری از فروپاشی و خونریزی های احتمالی بودند. این گفتگوها، گفتگوهای جدی نبودند و نهایتا تاثیر بسیار کمی بر روند وقایع و رخدادها داشتند.
عضو اسبق شورای امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری کارتر در ادامه افزود: تا آنجائی که من می دانم هیچ کس در دولت آمریکا و در ایران از اظهارات آیت الله خمینی در این تماس ها و حتی از اظهارات وی در اعلامیه های عمومی منتشر شده درباره صلح، ثبات، دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان این برداشت را نکرد که وی خواستار ادامه رابطه نزدیک با ایالات متحده بود و یا انتظار ادامه روابط نزدیک با آمریکا را داشته باشد.
گری سیک درباره یکی دیگر از ادعاهای بی بی سی درباره تماس های فرستاده امام خمینی (ره) با «کندی» رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۱۳۴۲ گفت: دست آخر اینکه، من اطلاعاتی درباره گزارش اعلام شده در خصوص تماس های خمینی با رئیس جمهور «کندی» در سال ۱۹۶۳ ندارم و هیچ چیزی در این خصوص بیرون نیامده است.
وی در جمع بندی خود درباره گزارش ۱۲ خرداد بی بی سی و ادعاهای مطرح شده این شبکه گفت: در خصوص گزارش بی بی سی نیز باید بگویم این گزارش نه تنها گزینشی است بلکه دارای خطاهایی است که مبتنی بر واقعیت نیست. به طور مثال آنها (بی بی سی) مدعی می شوند که در ۹ نوامبر ۱۹۷۸ که الان معروف به «فکر کردن به فکر نکردنی ها» است، «ویلیام سالیوان» سفیر وقت آمریکا در ایران هشدار داده است که شاه محکوم به شکست است و به نقل از وی گفته شده که سالیوان پیشنهاد داده است تا شاه و ژنرال های ارشدش از ایران بیرون آورده شوند تا در خارج از ایران بین آنها و آیت الله خمینی و فرماندهان جوانتر توافقی صورت گیرد. حقیقت این است که این پیام متعلق به ۲ نوامبر است و در این گزارش ادعا نشده که شاه محکوم به شکست است و توافقی که نهایتا با تلاش های زیاد با مخالفان شاه صورت گرفت بدون اطلاع واشنگتن و بدون تایید واشنگتن صورت پذیرفت. این در حالی است که در گزارش مذکور هیچ اشاره ای به توافق ۲ نوامبر نشده است.
گری سیک در پایان گفت: اساسا این مسئله طوفانی است در داخل قوری چای. جزئیات این تبادلات و محتوای کامل آنها حداقل در سه دهه گذشته در بعد عمومی و علنی در دسترس بوده اند. با اینکه از انتشار آنها استقبال شده ولی انتشار این اسناد چیزی جدیدی مطرح نمی کنند که قبلا ناگفته مانده باشند.
بنابر این گزارش، اسناد ادعایی بی. بی. سی. فارسی در دو بخش تهیه شده است؛ یک بخشی مربوط به تماس ادعایی ۱۵ آبان ۱۳۴۲ امام با سفارت آمریکاست و بخشی مربوط به دوران انقلاب.
درباره دوران انقلاب و مکاتبات جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا با امام خمینی در پاریس، سال‌ها پیش دکتر ابراهیم یزدی اولین وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران توضیح داده است. این توضیحات در کتاب «تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران» تألیف مرحوم سرهنگ غلامرضا نجاتی (۱۳۷۱)، (چاپ ششم، ۱۳۷۹، ج ۲، صص ۲۸۵- ۳۰۱) درج شده و در جلد سوم خاطرات دکتر ابراهیم یزدی نیز انتشار یافته است.
بنابراین، مکاتبات کارتر با امام مسئله تازه‌ای نیست که بی. بی. سی. فارسی به عنوان «کشف جدید» درباره آن این همه جنجال کرده است. در همان شب ۱۲ خرداد ۹۵ نیز دکتر یزدی توضیحاتی درباره برنامه بی. بی. سی. فارسی منتشر کرد و تأکید نمود:
«این سخن نادرستی است. آقای [امام] خمینی پیام شخصی برای کارتر نفرستاد بلکه این کارتر بود که پیام فرستاد و ایشان به پیام او جواب داد.» و آنچه در گزارش بی. بی. سی. آمده «خلاصه ناقصی از پنجمین و آخرین پیام مبادله شده است.» ضمن اینکه در این خبر به نقل از آقای [امام] خمینی آمده است: «ما با آمریکایی‌ها هیچ دشمنی خاصی نداریم»، در حالی که در متن اصلی پیام آمده است: «ما با مردم امریکا هیچ دشمنی خاصی نداریم.»
ابراهیم یزدی در واکنش به گزارش بی بی سی همچنین از «گری سیک» عضو شورای امنیت ملی وقت آمریکا نامبرد و گفت اولین بار تماس کارتر با ایران از طریق این شخص صورت گرفته است.
«گری سیک» در سال ۱۹۸۵ در خصوص تحولات سال های انقلاب اسلامی ایران و تماس های برقرار شده بین ایران و آمریکا در آن سال ها کتاب «All Fall Down» را نوشت.
در خصوص صحت و سقم ادعای بی بی سی گفتگویی با پروفسور «گری سیک» که این روزها مشغول تدریس در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا در نیویورک می باشد و همچنین مسئولیت پروژه خلیج فارس ۲۰۰۰ این دانشگاه را بر عهده دارد انجام داده ایم که مشروح آن در زیر آمده است.
وی در ابتدا در خصوص درخواست ما برای اظهار نظر درباره گزارش بی بی سی گفت: در روزهای اخیر درخواست های زیادی بوده تا من درباره گزارش بی بی سی در خصوص تماس های آمریکا و آقای خمینی در ژانویه ۱۹۷۹ اظهار نظر کنم. من مطالب زیادی در این خصوص در کتاب All Fall Down(Random House ۱۹۸۵) در صفحات ۱۴۰ تا ۱۴۷ آن نوشته ام. توصیفات من به طور مستقیم از اسنادی که الان منتشر شده بیرون کشیده شدند. من مطالب کلیدی بسیاری گفته بودم که برخی از آنها در گزارش بی بی سی آمده است و برخی مطالب بسیار مهم دیگری هم هستند که اهمیت آنها به میزان اهمیت مطالب ذکر شده در گزارش بی بی سی می باشند اما در گزارش بی بی سی گنجانده نشده اند. متاسفانه در حال حاضر من نسخه دیجیتالی کتابم را در اختیار ندارم تا آن را برای شما بفرستم اما نسخه چاپی آن موجود است و هر کسی بخواهد برایش ارسال می کنم.
گری سیک در ادامه درباره تماس های سال های انقلاب بین دولت آمریکا و ایران گفت: در خصوص برخی از ابعاد این ارتباطات نکاتی هستند که برای روشن شدن مطلب به آنها اشاره می کنم:
اولا گفتگوهای بین «وارن زیمرمن» کارمند وزارت خارجه آمریکا در پاریس و ابراهیم یزدی که در آن زمان از دستیاران نزدیک آیت الله خمینی بود، پیشتر نیز در یک مسافرخانه کوچک در نزدیکی Neuphle-le-Chateau به درخواست شاه مورد بحث قرار گرفته بودند همچنین این گفتگوها با شاپور بختیار که منتخب شاه و نخست وزیر وقت بود نیز صورت گرفته بود تا در آستانه خروج وی از ایران از خونریزی ها جلوگیری شود.
ثانیا، اساسا ماهیت این تماس ها برای گفتگو درباره نقش نظامیان ایران و روند قانون اساسی بعد از خروج شاه بود زیرا آمریکا خواستار حفاظت از ارتش به عنوان یک نهاد نظامی بود در حالیکه نیروهای آیت الله خمینی نگران انجام کودتای نظامی احتمالی از سوی نیروهای نظامی بودند. هر دو طرف خواهان جلوگیری از فروپاشی و خونریزی های احتمالی بودند. این گفتگوها، گفتگوهای جدی نبودند و نهایتا تاثیر بسیار کمی بر روند وقایع و رخدادها داشتند.
عضو اسبق شورای امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری کارتر در ادامه افزود: تا آنجائی که من می دانم هیچ کس در دولت آمریکا و در ایران از اظهارات آیت الله خمینی در این تماس ها و حتی از اظهارات وی در اعلامیه های عمومی منتشر شده درباره صلح، ثبات، دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان این برداشت را نکرد که وی خواستار ادامه رابطه نزدیک با ایالات متحده بود و یا انتظار ادامه روابط نزدیک با آمریکا را داشته باشد.
گری سیک درباره یکی دیگر از ادعاهای بی بی سی درباره تماس های فرستاده امام خمینی (ره) با «کندی» رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۱۳۴۲ گفت: دست آخر اینکه، من اطلاعاتی درباره گزارش اعلام شده در خصوص تماس های خمینی با رئیس جمهور «کندی» در سال ۱۹۶۳ ندارم و هیچ چیزی در این خصوص بیرون نیامده است.
وی در جمع بندی خود درباره گزارش ۱۲ خرداد بی بی سی و ادعاهای مطرح شده این شبکه گفت: در خصوص گزارش بی بی سی نیز باید بگویم این گزارش نه تنها گزینشی است بلکه دارای خطاهایی است که مبتنی بر واقعیت نیست. به طور مثال آنها (بی بی سی) مدعی می شوند که در ۹ نوامبر ۱۹۷۸ که الان معروف به «فکر کردن به فکر نکردنی ها» است، «ویلیام سالیوان» سفیر وقت آمریکا در ایران هشدار داده است که شاه محکوم به شکست است و به نقل از وی گفته شده که سالیوان پیشنهاد داده است تا شاه و ژنرال های ارشدش از ایران بیرون آورده شوند تا در خارج از ایران بین آنها و آیت الله خمینی و فرماندهان جوانتر توافقی صورت گیرد. حقیقت این است که این پیام متعلق به ۲ نوامبر است و در این گزارش ادعا نشده که شاه محکوم به شکست است و توافقی که نهایتا با تلاش های زیاد با مخالفان شاه صورت گرفت بدون اطلاع واشنگتن و بدون تایید واشنگتن صورت پذیرفت. این در حالی است که در گزارش مذکور هیچ اشاره ای به توافق ۲ نوامبر نشده است.
گری سیک در پایان گفت: اساسا این مسئله طوفانی است در داخل قوری چای. جزئیات این تبادلات و محتوای کامل آنها حداقل در سه دهه گذشته در بعد عمومی و علنی در دسترس بوده اند. با اینکه از انتشار آنها استقبال شده ولی انتشار این اسناد چیزی جدیدی مطرح نمی کنند که قبلا ناگفته مانده باشند.