گروه بین‌الملل مشرق- خلاصه گزارش: حملات پهپادی آمریکا که 90 درصد از قربانیان آن‌ها غیرنظامیان بی‌گناه هستند، هرچند وقت یک بار صدای نظامیان خود این کشور را هم درمی‌آورد. این حملات نه تنها انسان‌های بی‌گناه را به کام مرگ می‌کشد و کابوس کودکان در پاکستان، افغانستان، یمن، سومالی، و اخیراً عراق و سوریه شده، بلکه موجب کابوس‌هایی از همین دست در میان سربازان آمریکایی شده که بدون هیچ ترس و استرسی پشت مانیتورهایشان می‌نشینند و اهدافی را بمباران می‌کنند که گاه آن سوی کره زمین هستند. تعداد سربازانی که تا کنون اعتراف کرده‌اند درباره این بمباران‌ها کابوس می‌بینند و حتی چهره قربانیان‌شان در خواب جلوی چشمانشان می‌آید، قطعاً انگشت‌شمار نیست. با این حال، اخیراً یکی دیگر از پرسنل نظامی آمریکا در افغانستان دست به افشاگری علیه برنامه حملات پهپادی این کشور زد که اگرچه خودش این پهپادها را کنترل نکرده، اما به علت اعتقادات دینی، صدای اعتراض خود به این حملات را بلندتر از اپراتورهای پهپادها به گوش دنیا رسانده است. «کریس آنتال» کشیشی است که برای حفظ روحیه سربازان آمریکایی به افغانستان اعزام شد، اما بعد از مدتی به خاطر موعظه‌هایش او را به خانه فرستادند.

حملات جنجالی پهپادهای دولت آمریکا^[1] در کشورهایی مانند پاکستان^[2]، افغانستان، یمن و سومالی تا کنون جان هزاران نفر را گرفته است که طبق برخی گزارش‌ها 90 درصد این افراد غیرنظامی هستند^[3]. اعتراضات مردمی به این سیاست وحشیانه در آمریکا دیگر آن‌قدر تکراری شده که تأثیرگذاری خود را تقریباً از دست داده است. با این حال، هر یک از این حملات برای قربانیان در خاورمیانه معنا و مفهوم منحصربه‌فردی دارد.

کابوس‌های قاتل و مقتول

«محمد طعیمان» نوجوان 13 ساله یمنی بود که تنها چند ماه پس از مصاحبه با گاردین درباره کشته شدن پدر و برادرش بر اثر حملات پهپادی آمریکا، خودش نیز به همین سرنوشت دچار شد و طی حملات پهپادی سیا، جان خود را از دست داد^[4]. وی در مصاحبه‌اش با گاردین گفته بود: «من هر روز [پهپادها را] می‌بینم و از آن‌ها وحشت دارم. منطقه ما را به جهنم تبدیل کرده‌اند. ما حتی شب‌ها هم کابوس [این حملات را] می‌بینیم.»

کابوس‌های نوجوانان در یمن و کشورهای دیگر، پایان کار نیست. هرچند وقت یک بار صدای عده‌ای درون خود ارتش آمریکا هم درمی‌آید و این افراد از حملات پهپادی^[5] کشورشان انتقاد می‌کنند. کم‌تر از یک ماه پیش (از نگارش این گزارش) بود که «سیان وستمورلند» فردی که زیرساخت‌های ارتباطی برنامه پهپادی آمریکا^[6] را ساخته بود، از نیروی هوایی آمریکا جدا شد و به افشاگران علیه این سیاست آمریکا پیوست^[7].

اتفاقاً وستمورلند هم می‌گوید شب‌ها کابوس‌های عجیب و غریب می‌بیند. او که می‌داند بسیاری از قربانیان حملات پهپادی آمریکا انسان‌های بی‌گناه و غیرنظامی هستند^[8]، درباره بمباران روستاها و قرار گرفتن خودش زیر بمباران خواب می‌بیند. خواب می‌بیند که دارد کودکان را می‌کشد و تلاش می‌کند آن‌ها را نجات دهد. همین خواب‌های ضد و نقیض او را دچار بیماری‌های روانی، اعتیاد به الکل، انزوای روحی و مشکلات دیگر کرده است.

علاوه بر وستمورلند شماری از دیگر اپراتورهای پهپاد ارتش آمریکا^[9] نیز زبان به همین نوع اعترافات گشوده‌اند^[10]. برخی از این‌ها می‌گویند در کابوس‌هایشان حتی صورت قربانیان را می‌بینند. برخی عملیات‌هایشان را نیمه‌کاره رها می‌کنند و به خانه برمی‌گردند^[11] تا با بیماری‌های روانی‌ای که پیدا کرده‌اند دست و پنجه نرم کنند. گزارش امروز نیز درباره یکی از پرسنل نظامی آمریکاست که اگرچه خودش در حملات پهپادی نقش مستیمی نداشته، اما خروجش از ارتش آمریکا ابعاد رسانه‌ای بسیار گسترده‌ای پیدا کرده است.

«دین‌یاری» که نپذیرفت «کشیش درباری» باشد

اواسط ماه می سال جاری، یکی از اعضای ارتش آمریکا برنامه پهپادی واشنگتن را زیر سؤال برد که انتظار نمی‌رفت این کار را بکند. سروان «کریس آنتال» به عنوان «کشیش ارتشی» یا همان «دین‌یار» مسئولیت امور دینی بخشی از ارتش آمریکا را به عهده داشت و در افغانستان مستقر بود، اما اخیراً طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به اوباما اعلام کرد که از سمت خود استعفا می‌دهد^[12].

وی که قبلاً هم به اشکال مختلف (از جمله در قالب یک موعظه^[13]) با سیاست‌های نظامی آمریکا مخالفت کرده بود^[14]، در نامه اخیر خود که در حقیقت انتقاد شدید از سیاست‌های اوباماست^[15]، تحت عنوان «استعفا به نشانه اعتراض» به طور کامل دلایل استعفای خود را ذکر می‌کند:

من استعفا می‌دهم چون نمی‌خواهم از سیاست آمریکا در استفاده از پهپادهای مسلح حمایت کنم. قوه مجریه هم‌چنان ادعا می‌کند حق دارد هر کسی را، هر کجا روی کره زمین، هر زمان، به دلایل محرمانه، بر اساس شواهد محرمانه، و طی یک روند محرمانه که توسط مقامات بی‌نام اجرایی می‌شود، به قتل برساند.

استعفا می‌دهم چون نمی‌خواهم از سیاست آمریکا در [برخورداری از] سلاح‌های هسته‌ای حمایت کنم. قوه مجریه هم‌چنان به میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در زمینه [ساخت و توسعه] سلاح‌های هسته‌ای ادامه می‌دهد، سلاح‌هایی که موجودیت بشر و کره زمین را تهدید می‌کنند. من از این سیاست ارعاب با [بازدارندگی به سبک] «اطمینان از تخریب دوجانبه» حمایت نمی‌کنم.

استعفا می‌دهم چون نمی‌خواهم از سیاست آمریکا در جنگ پیش‌گیرانه، برتری دائمی نظامی و اِعمال قدرت در سطح جهان حمایت کنم. قوه مجریه هم‌چنان اختیارات فراتر از قانون اساسی و مصونیت از مجازات طبق قوانین بین‌المللی را برای خود قائل است. من از این سیاست دست‌درازی امپریالیستی حمایت نمی‌کنم.

استعفا می‌دهم چون نمی‌خواهم یک «دین‌یار امپراتوری» [و درباری] باشم. من این سیاست‌ها را نه می‌توانم با وظیفه‌ای تطبیق دهم که به آن قسم خورده‌ام یعنی حمایت و دفاع از آمریکا و دموکراسی مبتنی بر قانون اساسی، و نه با تعهد موثقی که به اصول اساسی ایمان دینی خود دارم. این اصول عبارتند از: عدالت، انصاف و شفقت در روابط انسانی؛ جست‌وجوی آزادانه و مسئولیت‌پذیرانه به دنبال حقیقت؛ و ارزش و منزلت ذاتی هر انسان.

دفاع اوباما از قتل‌عام غیرنظامیان بی‌گناه

باراک اوباما اخیراً طی یک سخنرانی در دانشگاه نیروی هوایی «کلرادو اسپرینگز» از سیاست خارجی خود دفاع کرد و بدون نام بردن از هزاران قربانی بی‌گناهی که طی سال‌ها بمباران کشورهای مختلف توسط پهپادهای آمریکایی جان خود را از دست داده‌اند، صرفاً چند تروریستی را نام برد که به دست ارتش آمریکا کشته شده‌اند. وی ضمن تقدیر از متخصصین نظامی، اطلاعاتی و ضدتروریستی آمریکا گفت: «من به عنوان فرمانده کل قوا، هر جا برای حفاظت از مردم آمریکا نیاز به استفاده از زور به طور یک‌جانبه وجود داشته، [در صدور فرمان حمله] تردید نکرده‌ام.»

وی پس از پایان لیست ترورهای آمریکا در کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان، سومالی، و یمن گفت: «این لیست همین‌طور ادامه دارد، چون اگر شما آمریکایی‌ها را هدف بگیرید، ما شما را پیدا می‌کنیم؛ عدالت پیاده خواهد شد؛ و ما از ملتمان دفاع می‌کنیم.» این صحبت‌های اوباما که به نظر می‌رسید تنها هدفش کف زدن دانش‌جویان نیروی هوایی برای رئیس‌جمهور آمریکا بود، در حالی بیان شد که عراق و سوریه آخرین کشورهایی هستند که واشنگتن در آن‌ها نیروی ویژه کمی دارد و به جای حضور زمینی، از پهپاد استفاده می‌کند. البته تعداد دقیق غیرنظامی کشته شده در این حملات مشخص نیست، چون برنامه پهپادی واشنگتن عمدتاً به صورت محرمانه اجرا می‌شود.

همین توسعه‌طلبی‌های آمریکا موجب شد تا سال 2012، آنتال یک موعظه جنجالی را ایراد کند. وی در بخشی از این موعظه که اگرچه به زبان مذهبی، اما سراسر انتقاد از اقدامات ارتش و دولت آمریکا بود، گفت: «ما قتل را پاک [تلقی] کرده‌ایم و از ترورهای فراتر از قانون اغماض کرده‌ایم. جنگ بدون محاکمه عادلانه را آسان کرده‌ایم و [با استفاده از پهپادها] خودمان را از هزینه‌های انسانی جنگ محفوظ داشته‌ایم. خود را فریب داده‌ایم و رنج‌های عظیمی را نادیده گرفته‌ایم که جنگ‌های ما بر بی‌گناهان تحمیل می‌کند.»

وقتی یک کشیش به خاطر موعظه توبیخ می‌شود

آنتال که اعتقاد به یکتاپرستی دارد، در مصاحبه با پایگاه تحلیلی «دموکراسی حالا!» درباره موعظه‌اش خطاب به سربازان آمریکایی این‌گونه توضیح می‌دهد: «این موعظه را در روز ملی کهنه‌سربازان در پایگاه هوایی قندهار مقابل جمعی از سربازانی ایراد کردم که برای برگزاری مراسم دعا و عبادت از من دعوت کرده بودند و می‌خواستند با توجه به سنت من [یکتاپرستی] دعا بخوانند. حدود 6 هفته بود که در افغانستان مستقر شده بودم. با دیدن استفاده ارتش از پهپادها، پی بردم که [در ارتش آمریکا] اعمالی انجام می‌شود که اعتقادات من درباره درست و نادرست را نقض می‌کند.»

این دین‌یار سابق ارتش آمریکا ادامه می‌دهد: «به این نتیجه رسیدم که حق و وظیفه من است که به عنوان یک رهبر مذهبی، در قالب یک مراسم مذهبی، نوعی مرثیه یا اعتراف [و توبه]، به این [جنایت‌ها] اشاره کنم. این کاری بود که در موعظه‌ام [تحت عنوان «اعترافی برای آمریکا در روز ملی کهنه‌سربازان»] انجام دادم. ضمناً از آن‌جایی که فکر می‌کنم مسائلی که مطرح کردم، به مخاطبان گسترده‌تری در سطح کل کشور ارتباط پیدا می‌کند، موعظه‌ام را از طریق یک وب‌سایت در دست‌رس دیگران قرار دادم.»

کریس آنتال سپس اتفاقاتی را تشریح می‌کند که بعد از ایراد آن موعظه برایش رخ داد: «دو روز بعد از آن‌که موعظه‌ام در فضای مجازی منتشر شد، یکی از وکلای ارتشی که موعظه من را خوانده بود، با من تماس گرفت. وی متن موعظه را برای فرمانده من فرستاد و چیزی نگذشت که من را به دفتر فرمانده احضار کردند.»

وی ادامه می‌دهد: «فرمانده به من گفت که این پیام من [و محتوای موعظه‌ام] به نفع مأموریت ما [در افغانستان] نیست. به من گفت موعظه‌ام موجب می‌شود تا ما «آدم بد»ها به نظر برسیم. سپس از من خواست موعظه‌ام را از وب‌سایت حذف کنم. من هم بلافاصله این کار را کردم. با این وجود، تحقیق و تفحص درباره من انجام شد و دو ماه بعد، چیزی به نام یک «یادداشت توبیخ» به من دادند مبنی بر این‌که اظهارات سیاسی تنش‌زا داشته‌ام. بر همین اساس من را از خدمت در افغانستان «مرخص» و به هم‌راه یک نامه «ترفیع رتبه ندارد» راهی خانه کردند. این نامه به معنای نابودی زندگی حرفه‌ای یک سرباز در ارتش است.»

دین رسمی در ایالات متحده «دین ملی آمریکایی» است، نه مسیحیت

آنتال که می‌گوید اوباما پاسخی به نامه سرگشاده او نداده است، در انتقاد از سیاست‌های اوباما و به خصوص برنامه حملات پهپادی توضیح می‌دهد: «به نظر من دموکراسی یعنی ایجاد کنترل و توازن. یعنی محاکمه مقتضی و عادلانه. این جنگ‌های پهپادی محاکمه مقتضی را دود کرده‌اند و به هوا فرستاده‌اند. کنترل و توازن را هم دود کرده‌اند.»

دین‌یار ارتش آمریکا تشبیه جالبی نیز درباره سیاست‌های مذهبی در آمریکا نقل می‌کند: «دموکراسی یعنی عدم تحمیل، بلکه آزادی مذهب. ما در کشورمان یک دین رسمی داریم. البته مسیحیت نیست، بلکه آن‌گونه که «جرمی گان^[16]» [استاد دانشگاه در زمینه دین‌شناسی] آن را «دین ملی آمریکایی^[17]» می‌نامد. این دین متشکل از تثلیث نامقدس «خداباوری دولتی، برتری‌جویی نظامی و برداشتی از سرمایه‌داری به معنای آزادی» است.»

وی هم‌چنین درباره موضعش مقابل این دین رسمی می‌گوید: «من به عنوان یک رهبر مذهبی، احساس می‌کنم حق و وظیفه‌ام است که خودم را از این دین حکومتی متمایز کنم و از منظر سنت معتبر خودم و به گونه‌ای صحبت کنم که در برابر این سیاست‌های ملی مقابله کرده باشم. این همان کاری است که با ارائه استعفا و بیان صریح این مطلب انجام داده‌ام که نمی‌خواهم یک «کشیش امپراتوری» باشم. من حاضر نیستم مشروعیت مذهبی را پای این خشونت‌های دولتی بریزم.»

آمار قربانیان حملات پهپادی را به شما نمی‌گویند

هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات در انتخابات سال 2016، در سال قبل یعنی سال 2014 با سؤال زیرکانه‌ای از سوی «اوون جونز» خبرنگار گاردین درباره استفاده از پهپادها مواجه شد: «شما به عنوان یک مادر، عاشق فرزندتان هستید. چه پیامی برای 202 مادری دارید که عاشق کودکان خود بودند، اما کودکانشان توسط برنامه حملات پهپادهای آمریکایی در پاکستان، که خود شما در زمان وزارت خارجه آن را تشدید کردید، کشته شدند؟»

کلینتون نیز پاسخ نسبتاً زیرکانه‌ای به این سؤال داد. «من به فرضیه این استدلال [شما] اعتراض دارم، چون واضح است که قصد دولت آمریکا از تلاش‌ها و هم‌کاری‌ها با متحدان‌مان در افغانستان و مطمئناً با دولت این کشور، برای جلوگیری از انتقال تهدیدات در پاکستان به این سوی مرز، که موجب کشته شدن افغان‌ها، آمریکایی‌ها، انگلیسی‌ها و غیره می‌شد، هدف قرار دادن افرادی بود که شناسایی شده بودند و تهدید تلقی می‌شدند. اعداد [گزارش‌شده] درباره تلفات احتمالی غیرنظامی را نیز من با تردید بسیار زیاد می‌نگرم، چراکه مطالعات دیگری ثابت کرده‌اند که این تعداد تلفات غیرنظامی وجود نداشته است.»

کریس آنتال در این‌باره می‌گوید: «آن‌چه این‌ها به شما نمی‌گویند، اعداد و ارقام [واقعی] است. «اداره خبرنگاری تحقیقی» اخیراً گزارش منتشر کرد که نشان می‌داد 7142 نفر، اغلب آن‌ها در پاکستان، بر اثر حملات پهپادی آمریکا کشته شده‌اند. حالا بگذارید من این سؤال را بپرسم: ضرورت این [حملات] کجاست؟ تهدید قریب‌الوقوع علیه خانواده من و علیه دیگر خانواده‌های ما این‌جا در آمریکا کجاست که به خاطر آن با حملات پهپادهایمان مردمی را می‌کشیم که نیم‌کره آن‌طرف‌تر در جهان زنگی می‌کنند؟»