به گزارش مشرق، حجتالاسلام وحید واحدجوان عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا موسیقی عرفانی داریم یا همه موسیقیها حکم غنا دارند و چگونه موسیقی عرفانی معنا پیدا میکند، نوشت:
هنرهای زیبا از جمله موسیقی اگر انسان را از کثرت به وحدت سوق دهند میتوانند مقدس و آسمانی باشند. اگر این هنرها انسان را از غفلت و بی خبری به ذکر و یادآوری حق تبارک و تعالی برسانند یا احساسی عرفانی پدید آورند به گونهای که انسان خود را در حضور الهی مشاهده کند، از مخالفت خداوند دوری کرده و از ظواهر دنیا به بواطن آن سیر نماید قطعا مورد تاییدند و با عرفان سازگارند.
این نوع هنر به ویژه در موسیقی، غیر از غنا، لهو، لعب، طرب، بازی، عشرت و سرگرمی بی خود و بی جهت است. غنا و موسیقی حرام، مبتنی بر التذاذات نفسانی و حیوانی است. غنا نه تنها به وحدت و توحید سوق نمیدهد بلکه انسان را از حق و حقانیات دور و گرفتار کثرات می کند.
این ملاک خوبی برای ارزیابی هنرهای زیباست.
نکته بعدی اینکه، به این علت که انسانها در اکثر موارد، غرق در کثرات و دنباله رو شهوات و تمایلات نفسانی خود هستند لذا از این هنرها هم غالبا سوء استفاده میکنند و آثاری پدید میآورند که با هدف عرفان که همان توحید است منافات دارد. مذمت روایات معصومین (ع) نسبت به موسیقی و غنا و آلات و ابزار آن بدین جهت بوده که غالب و بلکه در همه موارد - در آن زمان - موسیقیها و مطالبی که ضمن آنها خوانده می شد، نادرست و نشأت گرفته از نفس و نفسانیات بود و انسانها را از توحید و دین خداوند دور و به گناه سوق می داد یا همراه گناهان دیگر بود.
به بیان فقهی این روایات، منصرف به آلات مختص لهوی و موسیقیهای حرام است که در آن زمان، غالب و بلکه همه را شامل می شد.
اکنون که موسیقی خوب و هدفمند و موسیقی بد و نادرست وجود دارد، و میشود با توجه به پیشرفت علمی، موسیقی عرفانی و صحیح تولید کرد، نمیتوانیم استدلال کنیم که چون در روایات، موسیقی یا فلان ابزار موسیقی مذمت شده، پس موسیقی خوب و سالم نداریم.