همایون شجریان حالا دیگر برای خودش جایگاه و شانیتی بالا در هنر و موسیقی ایرانی پیدا کردهاست. هنرمند جوانی که فرزند استاد شجریان است و صدالبته روحیه مردمی بودن او و خاکی بودنش درکنار پویایی و علم جوییاش موجب شده است تا جوانهای زیادی دوستش داشته باشند و آثارش را به دقت دنبال کنند.
همایون حالا مدتی است که با گروه پورناظریها چفت شده است. گروه محکم و قدری که رگ و ریشهشان به استاد کیخسرو پورناظری میرسد و شهرام ناظری.شهرام ناظری و کیخسرو پورناظری در سالیان دور
بزرگ خانواده پورناظریها، استاد پرویز خان پورناظری (حاجی خان) از شاگردان درویش خان و کلنل وزیری بودهاست. اکثر موسیقیدانان کرمانشاه توسط وی با نت و موسیقی اصیل ایرانی آشنا شدهاند. کیخسرو پورناظری پسر استاد پرویزخان است و شهرام برادرزاده استاد. کیخسرو 5 سال از شهرام ناظری 66 ساله بزرگتر است و به همین واسطه پیش از او وارد گود موسیقی شده است.
شهرام ناظری
کیخسرو از کودکی موسیقی را با ساز تار شروع کرد و نزد پدر کتابهای هنرستان موسیقی، آثار وزیری و ردیف موسیقی سنتی ایران را فرا گرفت. وی در رشته مهندسی راه و ساختمان به تحصیل پرداخت و در سال سوم آن را رها کرد، چرا که آن را با حال و هوای خود هماهنگ ندید. پس از آن وارد رشته موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. وی بعدها با حضور در محضر استاد دادبه، به مدت ۱۲ سال تاریخ و فرهنگ ایران باستان را نزدش آموخت.
کیخسرو پورناظری
کیخسرو پورناظری در سال ۱۳۵۹ گروه تنبور شمس را بنیان نهاد که این کار، راهی نوین را برای نگاه به گروه نوازی موسیقی تنبور پیش اهل موسیقی نهاد. حاصل کار این گروه ساخت و ارائه آلبوم«صدای سخن عشق» با صدای شهرام ناظری بود. بعدها پورناظری آثاری چون «حیرانی» ، «مهتاب رو» را با ناظری کار کرد و البته در این میان برخی از آثار همانند تصنیف مردان خدا را هم با جلال الدین محمدیان به صحنه برد.
تهمورس پورناظری
سالهای میانی دهه ۷۰ فرزندان کیخسرو ، تهمورس بهصورت حرفهای وارد موسیقی شد و با کارهایی مانند سیوی سور(بیژن کامکار) و دلآرا (سید حسامالدین سراج) نوید ورود یک نابغه حوزه موسیقی را داد.
جلد آلبوم "دلآرا" اثر تهمورس پورناظری
او همانند پدر علاقه و سلیقهاش موسیقی عرفانی بود و پایبند اصول آن. لیکن باوجود پایبندی به اصول نوآوریهایش در موسیقی بهسرعت زبانزد شد.
جلد آلبوم "نه فرشتهام نه شیطان"
کار قبلی همایون شجریان یعنی "نه فرشتهام نه شیطان" را او آهنگسازی کرده بود و یکی از بهترین آلبومهای چند سال اخیر را به موسیقی کشور هدیه داد. این مجموعه، حاصل جمع شدن ۸ موسیقی مختلف بود و گردآمدن چند استاد موسیقی و نوازندگان بزرگ از نقاط مختلف دنیا. تمام قطعههای این آلبوم با کلام بود و شعرها نیز از میان آثار شاعرانی چون مولانا، محمدرضا شفیعی کدکنی، هومن ذکائی، سیمین بهبهانی و حسین منزوی انتخاب شدهبود. حسینخانی تهیهکننده آلبوم "نه فرشتهام، نه شیطان" درباره سرمایه تهیه این آلبوم گفت: حدود ۲۰۰ هزار دلار برای این آلبوم هزینه شده است.
همایون شجریان و سهراب پورناظری
حالا اما کار جدید همایون را برادر کوچکتر ساخته است.سهراب پورناظری. او اگرچه تنبور مینوازد اما مانند برادر و پدر گرایش جدیش موسیقی عرفانی نیست. سهراب عاشق هیجان است و تلفیق. تند نواختن نتها و اجرای سریع تر از حدانتظار یک قطعه. عاشق تلفیق گیتار و تار و تنبور و ...
همایون شجریان در افتتاحیه "آرایش غلیظ"
یکی از کارهای جدی سهراب موسیقی متن فیلم "آرایش غلیظ" بود که همایون هم برای این فیلم روی شعر" با من صنما دل یکدله کن..." خوانده بود.
حالا"خداوند اسرار" دومین همکاری سهراب و همایون است. کاری که اگرچه یک سروگردن از کارهای منتشر شده بالاتر است اما به پای کارهای برادرش و ازجمله "نه فرشتهام..." نمی رسد.
این اثر را سهراب در مقام اصفهان ساختهاست و همایون روی اشعاری از حافظ و خیام آن را اجرا کردهاست.
همایون شجریان و سهراب پورناظری
در "خداوندان اسرار" سه تصنیف ، دیباچهای بر اساس مقامهای تنبور، آواز رهایی و مهتاب با اشعاری از مولانا و با همراهی تنبور،
"خداوندان اسرار» شامل دو بخش است که در بخش اول «ساز و آواز» بداهه در مقام اصفهان با اشعاری از مولوی و در بخش دوم روایتی با نام «رهایی» در سه پرده «مهتاب»، «خداوندان اسرار» و «جانی و صد آه» بر روی اشعاری از خیام، مولوی و حافظ آمده است.
شهرام ناظری و کیخسرو پورناظری
دست آخر هم کاری از کیخسروپورناظری در این آلبوم گنجانده شدهاست که با تنظیم و رنگآمیزی متفاوتی از "یاوران مستم" شهرام ناظری است. کاری که شهرام ناظری آن را با توانایی هرچه تمامتر اجرا کرد و موسیقی کیخسرو و صدای شهرام، این قطعه را به یکی از ماندگارترین آثار موسیقی عرفانی بدل کرد. اما متاسفانه در "خداوندان اسرار" حتی صدای ششدانگ همایون هم نتوانست ضربه ناشی از نگاه نهچندان مناسب سهراب به این قطعه را جبران کند.آزاد میرزاپور، حسین رضایی نیا، همایون نصیری، آیین مشکاتیان، محمت اکاتای، آرشاک ساهاکیان، آرین کشیشی و سهراب پورناظری با بربت، دف، سازهای کوبه ای، کوزه، دودوک، گیتار بیس و تنبور در این آلبوم به نوازندگی پرداخته اند.
** کیوان امجدیان