دوران هشت‌ساله اصلاحات را به جرأت می‌توان دوره «فعال ما یشاء» دانستن طیف‌های مختلف اصلاح‌طلب و چپ در عرصه سیاسی کشور و سطوح مختلف مثل شورای شهر، مجلس، دولت، مطبوعات و دانشگاه دانست.
2 سال اول حاکمیت دولت اصلاحات را باید دوره «جنون اصلاح‌طلبی» دانست چر اکه چپ‌های لیبرال شده سرمست از رأی بیست‌میلیونی خاتمی، هرروز دنبال ساختارشکنی جدید و فتح سنگری در نظام بودند. مطبوعات زنجیره‌ای و تریبون‌های متعدد اصلاحات هم هرچند وقت یک‌بار هماهنگ و هم‌صدا موج تخریب‌ها و فشارهایشان را روی یک موضوع متمرکز می‌کردند. از زیر سؤال بردن امام به بهانه دفاع از آیت‌الله منتظری و نهضت آزادی و رابطه با امریکا گرفته تا حمله به مبانی و مفاهیم دینی و انقلابی.
آشوب 18تیر 1378 که به «حادثه کوی دانشگاه» معروف شد یکی از مهم‌ترین نقاط عطف این دوره 8 ساله است که در شکل‌گیری اتفاقات سال‌های بعد نیز مؤثر است و هرچند وقت یک‌بار مورد رجوع واقع می‌شود. این روزها که برخی متصدیان فتنه سال 78 و سال 88 جزو مسئولان و مدیران میانی دولت هستند، ضرورت بازخوانی وقایع هجده تیر را بیشتر می‌کند؛ هرچند که جایشان در مصاحبه‌های این پرونده به علت «حاضر نشدن به مصاحبه» و «عدم تمایلشان به صحبت دراین‌باره» خالی مانده است.
مرتضی طلایی رئیس پلیس اسبق تهران در گفت‌وگو با فارس در خصوص شکل‌گیری غائله 18 تیر گفت: واقعه 18 تیر را باید در دو مقطع موردبررسی قرارداد. نخست نقطه آغاز شکل‌گیری آن در سال 78 و دیگری در سال 82 که به مناسبت سالگرد این واقعه اتفاقاتی در سطح تهران رخ داد.
وی افزود: البته در فاصله نقطه آغاز تا اوج معمولاً تحرکاتی به بهانه سالگرد این اتفاق از سوی گروه‌های فرصت‌طلب برگزار می‌شد اما به عقیده من این واقعه در این دو بخش تاریخی قابل‌بررسی است.
طلایی در تشریح علل آغاز این غائله تصریح کرد: همان‌طور که می‌دانید این واقعه به بهانه احقاق مطالبات دانشجویی و صنفی آغاز شد و توقیف روزنامه «سلام» بر شدت آن افزود اما واقعیت امر این بود که برخی از جریانات که منتظر فرصتی برای دستیابی به اهدافشان بودند از شرایط پیش‌آمده پس از توقیف این روزنامه بهره‌برداری کردند.
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران در ادامه اظهار کرد: محیط دانشگاه و دانشجو از یک ظرفیت بالقوه برای تحرکات و فعالیتهای گوناگون برخوردار است و غالباً نیز با مشکلاتی نظیر غذا، وضعیت خوابگاه و ... دست‌وپنجه نرم می‌کنند بنابراین این موضوعات ازجمله مباحث همیشگی صنفی و اجتماعی محیط‌های دانشگاهی است و مبحث جدیدی نبود که بخواهد زمینه‌ساز غائله 18 تیر باشد.
وی با تأکید بر این مطلب که توقیف روزنامه «سلام» باعث شد که جریان‌هایی برای بهره‌برداری از این ماجرا دانشگاه را وسیله تحقق اهدافشان بدانند، گفت: متأسفانه این حرکت با غفلت و مجموعه‌ای از اقدامات پیش‌بینی‌نشده توأم شد و همه این شرایط یک مسئله صنفی - دانشجویی را تبدیل به غائله‌ای کرد که تقریباً گسترش پیداکرده و درنهایت با راهپیمایی مردم جمع شد.
*سوء استفاده از دانشجویان برای رسیدن به اغراض سیاسی
طلایی با اشاره به این مطلب که بین اقدامات دانشجوی سیاسی و یک کنشگر فعال سیاسی ـ اجتماعی تفاوت زیادی وجود دارد، افزود: برحسب تجربه‌ای که در این خصوص دارم برخی از جریانات داخلی و خارجی از دانشجویان به‌عنوان نیروی تحت امرشان برای رسیدن به اغراض سیاسی استفاده کردند. گروه‌هایی که هرگز احقاق حقوق دانشجویان مدنظرشان نبود بلکه با تحریک دانشجویان درصدد اجرای برنامه‌های خودشان بودند.
*درگیری‌ها از خارج کوی دانشگاه هدایت می‌شد
رئیس پلیس اسبق تهران بابیان این مطلب که قداست دانشجو و دانشگاه هیچ‌گاه برای این دسته از جریانات فرصت‌طلب مورد اهمیت نبود، تصریح کرد: برای افرادی نظیر بنده که از نزدیک در جریان اتفاقات کوی دانشگاه، تنش‌ها و درگیری‌های آن بودم این واقعیت مسجل بود که عدهای از خارج از کوی دانشگاه مبادرت به ایجاد این درگیری‌ها می‌کنند.
*براندازی نظام پشت پرده غائله 18 تیر
طلایی در ادامه اظهار کرد: در قضیه 18 تیر جریان‌هایی از بیرون بر این فتنه نظارت داشتند و عدهای نیز از درون به‌صورت خواسته یا ناخواسته و آگاهانه و ناآگاهانه در خدمت این پروژه بودند که پشت پرده غائله 18 تیر چیزی غیر از براندازی نظام نبود چرا که این اقدامات تا سال 82 به‌صورت سالانه همراه با درگیری‌ها و تحرکاتی انجام می‌شد بنابراین تداوم آن بیانگر این مطلب بود که قضایای 18 تیر دارای یک عقبه است و اتاق فکری خاصی آن را مدیریت می‌کند.
رئیس پلیس اسبق تهران بزرگ در خصوص جریانهای داخلی که تمایل داشتند واقعه 18 تیر را در تقویم سیاسی کشور ثبت و ماندگار کنند، گفت: بر اساس یافته‌های شخصی و اخباری که به دستمان می‌رسید گروه‌هایی نظیر عناصر فراری خارج نشین و ضدانقلاب که در قالب اپوزیسیون دنبال بهره‌برداری از وقایع این‌چنینی بودند در واقعه 18 تیر هم مجری اوامر دشمنان اصلی نظام اسلامی یعنی آمریکا و انگلیس بودند اقدامی که در سال 82 سازمان‌یافته‌تر شد.
*مشارکتی‌ها مجریان اصلی غائله 18 تیر
وی اعضای حزب منحله مشارکت را ازجمله فعالان اصلی غائله 18 تیر دانست و افزود: افراد فعال این حزب با اتخاذ مواضعشان دنبال فرصتی برای رسیدن به هدفشان بودند و از این فضا استفاده کردند البته افراد و جریانهای دیگری که آن‌قدر نام و نشان نداشتند هم اقداماتی را در خصوص غائله 18 تیر انجام دادند.
*تلاش برای ثبت غائله 18 تیر به عنوان یک کد در تقویم سیاسی
طلایی با تأکید بر اینکه واقعه‌ای نظیر 18 تیر مطمئناً ناگهانی صورت نمی‌گیرد، تصریح کرد: برپایی مراسم سالگرد توسط جریان‌هایی نظیر نهضت آزادی، جبهه ملی و عناصر ناراضی نیز نشان از تحت تأثیر قرار گرفتن آنها داشت و عناصر فعال در این مجموعه با نگاه تشکیلاتی سعی داشتند اقدامات سازمانی واقعه 18 تیر را به‌عنوان یک کد سیاسی در کشور ثبت کنند و هرسال با فعال کردن این کد از آن به نفع اهدافشان بهره‌مند شوند.
نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به این مطلب که نمی‌توان به ضرس قاطع کل تشکیلات یک جریان را در غائله 18 تیر مقصر دانست، گفت: با نگاهی منصفانه به این مقوله می‌توان به این نتیجه رسید که افراد فعال در این حادثه اغلب منتسب به یک جریان سیاسی خاص بودند و نمی‌توان آنها را بی‌هویت دانست لذا اینکه ما از تشکیلات حزبی سخن می‌گوییم به این معناست که در طول این واقعه موضع‌گیری خاصی از سوی این احزاب صورت نگرفت تا با اتخاذ موضعی خاص و اظهارنظر، رفتار این افراد را از حزبشان جدا کرده و نسبت به آنها معترض شوند.
طلایی بی‌توجهی به این موضوع را نقطه ابهام کارنامه این تشکل‌ها و فعالان سیاسی دانست و افزود: این سکوت معنادار مجدداً در فتنه 88 هم تکرار شد بنابراین ما نمی‌توانیم این احزاب و اعضای آن را در ردیف کسانی بدانیم که با واقعه 18 تیر و فتنه 88 مخالف بودند.
وی در خصوص اتاق فکر جریان 18 تیر که به کمیته ایکس معروف بود، تصریح کرد: اطلاعات جزئی در این خصوص ندارم اما مطمئناً اتاق فکر متشکل از افرادی است که ابعاد مختلف یک موضوع را دنبال می‌کردند اما به عقیده من آنچه در این مقوله از اهمیت خاصی برخوردار است توجه به این مطلب است که در جریان شناسی‌ها به معیارهای شناخت عوامل فتنه دقت داشته باشیم تا با معرفی شاخص‌های موردنظر مشخص شود که به چه حوادثی فتنه گفته می‌شود و چرا این وقایع به این عنوان خوانده می‌شوند تا افکار عمومی با معیارها آشنا شده و به این امر واقف شوند افرادی که به قیمت عبور از امنیت و منافع ملی درصدد دستیابی به منافعشان هستند و در این مسیر به چالش با نظام سیاسی کشور و حاکمیت می‌پردازند و از وارد ساختن هیچ آسیبی نیز ابا ندارند فتنه‌گر هستند.
رئیس پلیس اسبق تهران درخصوص سکوت دولت اصلاحات در قبال مباحث طرح‌شده در روزنامه‌های زنجیره‌ای اظهار کرد: به اعتقاد بنده فعالان غائله 18 تیر بنای اصلی خود را رسیدن به هدفشان گذاشته بودند و برای دستیابی به این امر نیز شیوه‌های مختلف را به خدمت می‌گرفتند. یکی از این ظرفیت‌ها هم روزنامه‌ها و رسانه‌ها بودند کما اینکه با مطالعه اخبار منتشرشده در جراید آن ایام می‌بینیم که روزنامه‌ها به‌مراتب از رسالت اصلی خودشان که همان آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی است دور و باهدف اجرای یک کارکرد سیاسی خاص تبدیل به تریبون دولت شده بودند.
*مواضع بسیاری از افرادی که دیروز در رأس امور بودند تفاوت‌های فاحشی با امروز دارد
برخورد گازانبری از دیگر موضوعات طرح‌شده در این گفت‌وگو بود که نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر تهران در تشریح آن گفت: برای بررسی این مسائل باید از نقطه دوم حادثه 18 تیر که مربوط به سال 82 بود استفاده کنیم زیرا مواضع بسیاری از افراد که در رأس امور بودند تفاوت‌های فاحشی با امروز کرده است.
طلایی در ادامه افزود: به نظر بنده یکی از بدترین رفتارها این است که با یک موضوع اجتماعی بازی سیاسی کنیم. حوادث 18 تیر از جمله این موارد است که باید در شرایط خودش مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد اما آنچه ما شاهدش هستیم این است که مباحث مرتبط با این مسئله به مباحث دیگر نیز کشیده شد که یکی از آنها تغییر رویکرد افراد و رفتارشان در مقاطع مختلف است.
این عضو شورای شهر بابیان این مطلب که همزمان با آغاز غائله 18 تیر در تهران مشغول خدمت در مازندران بودم، تصریح کرد: همان‌جا هم زمینه شکل‌گیری این مسائل بود با ورود به هنگام موفق به انجام هماهنگی‌های لازم شدیم تا از آنچه فتنه گران در آن مقطع به دنبالش بودند جلوگیری کردیم.
وی در خصوص حضور در تهران به‌عنوان رئیس پلیس اظهار کرد: سال 80 شرایط خیلی خاصی بود پس از وقایع سال 78 از درون و بیرون آسیب‌های جدی به پلیس وارد و اتهامات ناروایی به فرماندهان و افراد خدمتگزار در این سازمان زده شد و به‌قول‌معروف همه کاسه کوزه‌ها سر پلیس شکست لذا افکار عمومی هم نگاه خوبی به پلیس نداشتند بنابراین با توجه به این مباحث و به‌محض ورودم تمرکز بر رویکرد اجتماعی را در دستور کار این نهاد قرار داده و بنا را بر این گذاشتم که از سیاسی و امنیتی کردن مسائل پرهیز شود تا با این دستورالعمل فرصت‌طلبان نتوانند از این شرایط به نفع خود بهره‌برداری کرده و زمینه آشوب را فراهم کنند.
به گفته طلایی علاوه بر شرایطی که بر پلیس حاکم شده بود در آن ایام با ناهنجاری دیگری هم مواجه بودیم و آن فراموشی اخلاق در جریانهای سیاسی بود موضوعی که خودش زمینه‌ساز بروز ناهنجاریهای مختلف بود بنابراین ما با اتخاذ رویکرد اجتماعی سعی در نهادینه‌سازی این فرهنگ داشتیم که پلیس باید مظهر آرامش شهر باشد و شهروندان باید با مشاهده پلیس احساس آرامش کنند.
*جلسه با مجریان دستورات کمیته ایکس
رئیس پلیس اسبق تهران در ادامه اظهار کرد: از همین رو برای مذاکره با مجریان دستورات کمیته ایکس پیش‌قدم و جویای این شدم که در سایه این آشوب و بی‌نظمی‌ها دنبال چه چیزی هستند که آنها شروع به طرح ادعاهای واهی نظیر محاکمه پلیس و آزادی زندانیان سیاسی کردند بنده هم خطاب به آنها گفتم شما آزادید که مطالباتتان را دنبال کنید اما من به شما اجازه نمی‌دهم که از محیط دانشگاه استفاده سیاسی کنید و به‌این‌ترتیب خط روشنی برای آنها ترسیم کردم.
وی با اعلام این مطلب که نقطه آغاز حوادث 18 تیر بر اساس پدیده اجتماعی ـ صنفی بود اما جریانهای آن‌وقت می‌خواستند هرکدام از این موضوعات را تبدیل به پروژه سیاسی کنند، افزود: 20 خرداد 82 استارت موضوع با عنوان این مسئله که غذا خوب نیست خورد اما این مطالبه همان شب تبدیل به مسئله‌ای سیاسی شد. در این پدیده نیروهای متعددی را در صحنه می‌بینیم، به این معنا که جریانهای سیاسی سوار بر این رویدادها می‌شوند تا با عناصر فرصت‌طلبشان از این موضوع بهره‌برداری کنند و از سوی دیگر نیز افراد فریب‌خورده نیز درگیر این مباحث شده و این‌طور است که می‌بینیم در اقدامات این‌چنینی گروه‌های متعددی درگیر این مباحث می‌شوند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران در ادامه به تشریح هنر پلیس در سال 82 پرداخت و تصریح کرد: پلیس در این مقطع همه مسائل را با رویکرد اجتماعی آنالیز کرد تا با قدرت و مسلط وارد کارزار شود چرا که در این مواقع برخورد با گروه‌هایی که به‌قصد براندازی نظام پا به عرصه گذاشته‌اند با افرادی که در جایگاه عمله سیاسی ضدانقلاب مشغول فتنه‌انگیزی هستند جداست زیرا بسیاری از کسانی که وارد این فتنه‌ها می‌شوند به دلیل ترفندها و مظلوم‌نمایی مجریان آن است و به‌طور ناخواسته درگیر می‌شوند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه هرچقدر آنالیز بهتری در خصوص حوادث صورت بگیرد راحت‌تر می‌توان با مرکز ثقل فتنه برخورد و هزینه‌های کم‌تری را به جامعه تحمیل کرد، گفت: در تاریخ 20 خرداد سال 82، مشغول فعالیتهای جاری‌مان بودیم اطلاعاتی مبنی بر اینکه قرار است امشب تحرکاتی در کوی و خوابگاه صورت گیرد به ما رسید موضوعی که برای ما تعجب‌برانگیز بود زیرا ما پیش‌بینی 18 تیر را کرده بودیم، نه 20 خرداد به‌هرحال در پایان روز دیدیم اخبار درست است و جمعی از سالن غذاخوری کوی به سمت خیابان کارگر حرکت کرده و در حال سردادن مطالبات صنفی هستند موضوعی که در کم‌ترین زمان تبدیل به شعار سیاسی شد.
*تحصن مجلس ششمی‌ها رفتاری غیر عقلایی و متضاد با منافع و امنیت ملی بود
وی افزود: اینکه عرض می‌کنم نتیجه یک ماه مدیریت بر حوادثی بود که 20 خرداد شروع و 20 تیر جمع شد، در طول این‌یک ماه آنچه دیدیم این بود که دشمن با برنامه‌ریزی جامع و کامل می‌خواست از فرصت 18 تیر برای براندازی نظام استفاده کند، از این‌سو مواجه با تحصن مجلس ششمی‌ها بودیم که در نوع خود و در آن شرایط زمانی رفتاری غیر عقلایی و متضاد با منافع و امنیت ملی بود به همه این موارد اظهارنظرهای غیرمنطقی را که در حدفاصل 20 خرداد تا 20 تیر توسط وزرا و استانداران صورت می‌گرفت را هم به آن اضافه کنید بنابراین نمی‌توان گفت که همه این اتفاقات ناخودآگاه و تصادفی است و نمی‌توان آنها را به هم ربط داد.
طلایی اظهار کرد: ما نیز بنا بر وظیفه در فضای دانشگاه مستقریم و شب‌ها شاهد تحرکاتی در خوابگاه‌ها هستیم که برچسب تجمعات و اعتراضات دانشجویی تلقی می‌شود من بر به نام دانشجو تأکیددارم، چون در 20 تیر وقتی عناصر اصلی را دستگیر کردیم هیچ‌کدام از آنها دانشجو نبودند و شب‌ها با حضور در محیط‌های دانشگاهی به تحریک دانشجویان پرداخته و آنها را آماده اعتراض می‌کردند، مثلاً دانشجو به دلیل ذهنیت قبل نسبت به صدای موتورسیکلت حساس است. این افراد، با ایجاد این سروصداها دانشجویان را تحریک می‌کردند، این‌ها که می‌گویم همه مشاهدات خودم است که فرد یا افرادی روی دیوار خوابگاه ایستاده و به دانشجو توهین می‌کردند که چرا برای اعتراض نمی‌آیید و این‌چنین دانشجویان فهمیدند که بازیچه دست جریانات سیاسی هستند.
رئیس اسبق پلیس تهران تصریح کرد: نکته جالب‌توجه دیگر در پیدایش غائله 18 تیر این بود که نمایندگان آن زمان که برخی از آنها در شرایط کنونی خارج نشین هستند شب‌ها وارد کوی می‌شدند با اینکه بر نیتشان که تحریک دانشجویان و برنامه دادن به آنها بود واقف بودیم اما به دلیل برخورداری از جایگاه نمایندگی نمی‌توانستیم مانع حضورشان شویم درحالی که در همان مقطع جوانانی را دستگیر کردیم که ناخواسته تحت تأثیر شیطنت‌ها و فتنه‌افروزی این افراد قرارگرفته بودند و با اعترافاتشان از نیت آنها رونمایی کردند ولی درعین‌حال ما مشغول به کار خودمان بودیم و شخصاً سر کوی می‌نشستم و دانشجویان دورم حلقه می‌زدند و با آنها حرف می‌زدم و برایشان روشنگری می‌کردم.
*پلیس به دنبال قیچی و یا برخورد گازانبری نبود
بنا برگفته سردار طلایی، آشوبگران غائله 18 تیر به دنبال دستیابی به دو نکته بودند؛ نخست اینکه کشته‌‌سازی کنند و دیگری اینکه با اقداماتشان پلیس را عصبانی کرده و آنها را دچار تنش کنند تا نقش آرام‌بخشی پلیس ـ که در رویکرد اجتماعی درصدد نهادینه کردن آن بودیم ـ را حذف کند من هم‌دست آنها را خوانده بودم و با حرف زدن آنها را قانع می‌کردم که پلیس قصد قلع‌وقمع ندارد و اصلاً دنبال قیچی کردن و برخورد گازانبری نیست و نبود با آرامش و طمأنینه شنوای سخنان دانشجویان و مطالبات آنهاست.
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه پلیس در آن مقطع عهده‌دار وظایف مسئولان دانشگاهی نیز بود، گفت: مدیریت دانشگاه موظف بود در آن فضا با اقدامات روشنگرانه حساسیت این وضعیت را به دانشجویان گوشزد کند اما این کار را انجام نداد و عملاً ما این مسئولیت را انجام دادیم تا نخبگان و دانشجویان ابزاردست فرصت‌طلبان نشوند و در این مسیر ضمن تبیین مظلومیت رهبری به تشریح سبک زندگی‌اش پرداختم تا این شبهات که ایشان در کاخ زندگی می‌کنند و این دست از مسائل برای آنها حل‌وفصل شود تا اینکه شرایط به نحوی رقم خورد که 20 تیرماه یعنی دو روز پس از سالگرد 18 تیر، هیچ‌کس از خوابگاه برای اعتراض و اقدامات تنش‌زا بیرون نیامد اما کماکان آن نفراتی که در داخل کوی از مصونیتی برخوردار بودند شروع به تحریک دانشجویان و توهین به آنها کردند و همه این اقدامات در حالی صورت می‌گرفت که پلیس اجازه ورود به کوی را نداشت.
طلایی در ادامه به ذکر خاطره‌ای از آن دوران پرداخت و تصریح کرد: با مرور اتفاقات آن روزها با وقایعی روبه‌رو می‌شویم که از کنار آنها نمی‌توان به‌سادگی از کنار آنها گذاشت چرا که علی‌رغم توانشان حاضر به همکاری نبودند روزی به یکی از مسئولین عرض کردم شما وقت زیادی برای جلسه با چندین گروه دانشجویی که عموماً قشر خاصی هستند و در تحرکات 18 تیر نقش اصلی را عهده دارند می‌گذارید و هیچ فرد و گروهی هم از محتوای جلسات باخبر نیست اما وقتی‌که من به‌عنوان رئیس پلیس از شما درخواست برگزاری جلسه‌ای با هدف چاره‌اندیشی مسائل کوی را دارم و می‌خواهم با حضور دستگاه‌های مختلف این غائله ختم شود این وقت را نمی‌دهید و می‌گویید که وقت ندارید و این مسئله برای من تعجب‌آور است.
*کشف سلاح‌های خاص و خیلی کوچک
وی اظهار کرد: علی‌رغم همه این موارد در فاصله این‌یک ماه در خوابگاه‌های دانشجویی علامه شهید بهشتی روزها و شب‌ها درگیر بودیم و همزمان نیز با دانشجویان در ارتباط بودیم تا اینکه در همین فاصله افرادی را دستگیر کردیم که به سلاح‌های خاص و خیلی کوچک که شناسایی‌اش سخت بود را به همراه داشتند؛ این افراد در محیط کوی و اطراف آن برای همان پروژه کشته سازی کیمن داشتند، که با حضور مداوم پلیس هدفشان محقق نشد این در حالی بود که نیروهای پلیس دائماً مورد توهین و آزار قرار داشتند و حتی سنگ به سمت ما پرتاب می‌شد اما با تمام این تفاسیر با خویشتن‌داری و صبوری توأم با مدیریت، درصدد بازگرداندن آرامش به فضای کوی دانشگاه و جامعه بودیم مسئله‌ای که برخی از جریانها از تحقق آن نگران بودند.
این مقام مسئول افزود: نکته جالب‌توجه در این میان گزارش مستقیم شبانه شبکه‌های ماهواره‌ای از وقایع کوی بود و این سؤال را در اذهان ایجاد می‌کرد که چه کسانی موظف بودند که مانع حضور خبرنگاران شبکه‌های ماهواره‌ای در آن فضا باشند زیرا همان‌طور که عرض کردم این تصاویر و گزارش‌ها آنلاین بود بنابراین می‌توان این نتیجه را گرفت که برخی از افراد شبکه‌های ماهواره‌ای را برای انعکاس اقداماتشان در کوی به خدمت گرفته بودند تا کشته سازی، درگیری و تنشی که به دنبالش بودند بین پلیس و دانشجو ایجاد کنند و سپس این تصویر را به مردم نشان داده و آنها را تحریک به مقابله کرده و این مطلب را به آنها القا کنند که چه نشسته‌اید که در کوی دانشگاه جوی خون راه افتاده است و در همین راستا شبی که به پارک ملت رفته بودم شبکه جام جم به‌صورت آنلاین ضمن پخش این تصاویر اعلام کرد که رئیس پلیس تهران به تفریح آمده است.
طلایی در ادامه گفت: تلاش اصلی آشوبگران این بود که موضوع محدود به کوی نباشد و هدف اصلی‌شان تحریک مردم و کشیدن دامنه اعتراضات به خیابان‌ها و داخل شهر بود همان کاری که در سال 78 موفق به اجرای بخشی از آن شدند اما به فضل الهی این توطئه در سال 82 خنثی شد بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که دشمن با راه‌اندازی غائله 18 تیر درصدد براندازی نظام بودند اینجاست که انسان در برابر این سؤال قرار می‌گیرد که با توجه به این شرایط چرا برخی از مسئولان، شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی فعال در جامعه در قبال این اتفاقات سکوت کرده و موضعی را دراین‌باره اتخاذ نکردند و با اظهارنظرهایشان مردم را در جریان هدف اصلی این آشوب قرار ندادند تا فتنه‌های دشمن رونمایی شود.
*مشارکتی‌ها اعضای ثابت اتاق فکر فتنه
رئیس اسبق پلیس تهران در خصوص فعالیت حزب منحله مشارکت در غائله 18 تیر گفت: بنا بر اخباری که از جلسات و محافل این حزب به دستمان می‌رسید فعالان آن از اعضای ثابت اتاق فکر فتنه بودند موضوعی که غیرقابل‌انکار است و نمی‌توان دلیل قانع‌کننده‌ای را برای آن لحاظ کرد زیرا این حزب در سایه انقلاب شکل‌گرفته بود و به‌عنوان‌مثال مانند گروه‌هایی مثل نهضت ملی و منافقین نبود که موضعش با انقلاب و آرمان‌های آن مشخص باشد بلکه این تشکیلات در داخل کشور مجوز فعالیت گرفته بود اما بر اساس مرامنامه‌اش فعالیت نمی‌کرد گویا هدف از تأسیس این حزب جمع‌کردن همه عناصر فعالی بود که دنبال فتنه افروزی بودند.
طلایی با اشاره به این مطلب که تنش‌های بین 20 خرداد تا 20 تیر واقعاً دشواری‌های خاصی را به مردم و پلیس تحمیل کرد، گفت: بعضاً شب‌ها صحنه را ترک نمی‌کردیم و شخصاً سرم به دست در امیرآباد مستقر بودم تا مانع بروز حوادث خاص شویم زیرا در آن مقطع عهده‌دار امنیت و منافع ملی بودیم و برای تحقق این مهم باید با دقت شرایط را آنالیز می‌کردیم چرا که از یک‌سو در مواجهه با فتنه‌گرانی بودیم که از هر فرصتی برای دستیابی به اهدافشان بهره می‌بردند بنابراین برای شناسایی و برخورد با هسته مرکزی آنها مصر بودیم و مبنای کارمان این بود که با شدت، قاطعیت و بدون هیچ مماشاتی با افرادی که درصدد ایجاد آشوب هستند برخورد کنیم.
وی ادامه داد: در همین حال با دانشجویان هم مواجه بودیم و به آنها توصیه می‌کردیم مراقب باشند تا تبدیل به ابزار افراد فرصت‌طلب نشوند از طرف دیگر نیز نیروهای خودسری حضور داشتند که به‌صورت آگاهانه و ناآگاهانه درصدد ایجاد تحرکاتی بودند و به‌نوعی محرکی برای تشدید حوادث بودند با این افراد صحبت می‌کردم و مطلقاً اجازه مداخله آنها در حادثه 18 تیر را ندادم اما در همین میان مسئله‌ای که برایم سؤال‌برانگیز بود را مطرح می‌کردم که اگر هدف شما برای ورود به این مقوله کمک به پلیس است بنده به‌عنوان رئیس پلیس از شما می‌خواهم مداخله نکنید و خارج از صحنه عملیات باشید و در صورت نیاز خودمان درخواست کمک خواهیم کرد پس چرا پلیس را دور زده و اقداماتتان را انجام می‌دهید؟
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران در ادامه افزود: یکی از نکات قابل‌تأمل در خصوص وقایعی نظیر 18 تیر این است که ممکن است فتنه گران وقتی ببینند که از طریق اپوزیسیون و شیوه‌های مرسومشان نتوانسته‌اند به اهداف شومشان دست پیدا کنند بانفوذ به شبکه نیروهای انقلابی، فردی را وارد حلقه این جمع می‌کنند تا این مهره مجری برنامه‌های آنها باشد بنابراین در این شرایط حساس باید با این دست از مسائل هوشمندانه، آگاهانه و عاقلانه برخورد کرد اگرچه آن سال پلیس یک ماه همه امکانات و نیروهایش را صرف ایجاد امنیت و انجام‌وظیفه‌اش کرده بود اما متأسفانه مورد تعرض قرار گرفت که بسیار سخت بود.
*ردپای گروه‌های ضدانقلاب خارج نشین در غائله 18 تیر
رئیس اسبق پلیس تهران با اشاره به وجوه تأثیرگذار در واقعه 18 تیر سال 82 اظهار کرد: با آنالیز وقایع رخ‌داده در آن برهه از تاریخ ردپای گروه‌های ضدانقلاب خارج نشین را می‌بینیم که با استفاده از ظرفیت‌های نامحدودشان سیاست‌گذاری جامعی را برای براندازی نظام طراحی کرده و در این مسیر از همراهی اپوزیسیون داخلی هم بهره‌مند بودند و به‌منظور تحقق کامل این امر از جریانهای سیاسی دانشگاه که بخش اعظمشان سرمایه‌های این مملکت هستند و به‌منظور کسب دانش و خدمت به کشور در این محیط حضور دارند نیز سوءاستفاده کردند زیرا این گروه‌های دانشجویی به‌صورت ناخواسته و ناآگاهانه و تنها به دلیل تحت تأثیر قرار گرفتن فضاسازی‌ها و القائات آنها به‌صف مخالفان پیوسته و در تجمعات و اعتراضات شرکت می‌کردند بنابراین مدیریت بر این شرایط که لایه‌های گوناگونی در آن حضور دارند امری پیچیده است.
سردار طلایی درخصوص اظهاراتی مبنی براینکه درجریان برخوردهای سال 82 پلیس از نیروی یگان ویژه در پوشش پلیس راهنمایی و رانندگی استفاده می‌کرد، گفت: ما در آن زمان با یک اقدام حساب‌شده دیدیم که شرایط اقتضا می‌کند که نقش‌ها تغییر کند بنابراین به‌جای اینکه سر معابر و چهارراه‌ها عامل انتظامی قرار دهیم پلیس راهنمایی و رانندگی را که یک نیروی اجتماعی است و مردم نسبت به آن هیچ ذهنیتی ندارند را موظف به این کارکردیم تا عهده‌دار ایجاد نظم و کنترل ترددها شود و به‌نوعی ایفاگر نقش پلیس انتظامی باشد اتخاذ این ترفند موضوعی بود که مجریان غائله پیش‌بینی آن را نمی‌کردند زیرا عوامل فتنه‌گر از ظرفیت، مهارت و توان پلیس بی‌اطلاع بودند و طرح شبهاتی نظیر فعالیت یگان ویژه در قالب پلیس راهنمایی و رانندگی هم ناظر بر این مسئله و بیشتر قصه‌پردازی است. وظیفه ما در آن مقطع دفاع از حقانیت نظام و حقوق مردم و استقرار امنیت و نظم با رویکرد اجتماعی و اخلاق‌مداری بود و گفتن حرف‌های این‌چنینی به‌نوعی گمانه‌زنی‌هایی است که از بیرون صورت می‌گرفت زیرا برنامه‌ریزی پلیس به نحوی بود که از قدرت مانورمان متناسب با شرایط استفاده کنیم اما طرف مقابل می‌خواست با ایجاد شبهات مختلف مانع اثرگذاری ما شود.
عضو شورای اسلامی شهر تهران در ادامه با تأکید بر این مطلب که فتنه گران با طرح ادعاهای واهی و اقدامات مختلف سعی در تحریک مردم داشتند، گفت: هیچ موردی نیست که بتوان با استناد به آن پلیس را به انجام اقدامات غیرقانونی و خارج از ضوابط متهم کرد زیرا در آن مقطع تمام تلاش ارکان مختلف پلیس این بود که با استفاده از ظرفیت قانونی‌اش شیوه‌های مختلفی را برای انجام وظایف محوله در دستور کار قرار دهد و همین اقدامات بود که منجر به آشتی مردم با پلیس و تبدیل شد و از همان‌جا پلیس اجتماعی شکل گرفت.
طلایی در ادامه اظهار کرد: دغدغه آن زمان پلیس فقط محدود به مسئله کوی نبود و روزهای پرکاری داشتیم به‌نحوی‌که روزانه شاهد دو الی سه تجمع صنفی بودیم و انواع و اقسام مراسم از قبیل برگزاری سالگرد برای افرادی که تاکنون سابقه برپایی نداشت انجام می‌شد و همین می‌توانست بهانه‌ای برای فرصت‌طلبان باشد تا به اهداف پشت پرده خود دست پیدا کنند علاوه بر این موارد حتی مناسبت‌هایی مثل چهارشنبه‌سوری توسط همین معاندان تبدیل به پدیده‌‌ای امنیتی شده بود تا به این بهانه پلیس با مردم درگیر شود که بافضل الهی همه این توطئه‌ها خنثی و تمام کدهایی که در تقویم سیاسی کشور ما می‌توانست زمینه‌ای برای رویارویی پلیس و مردم باشد پاک شد و این‌چنین پلیس در جایگاه خودش قرار گرفت.
*شورای امنیت مجوز ورود به کوی دانشگاه را صادر کرد
این مقام مسئول در خصوص مجوزی که برای ورود به کوی به نیروی انتظامی داده شد، تصریح کرد: آشوب‌های 20 خرداد تا 20 تیر اوج و فرودهایی داشت و ما نیز گزارش‌ها را به‌صورت روزانه جمع‌آوری‌شده و در اختیار مسئولان ذی‌ربط قرار می‌دادیم تا در این خصوص تصمیم‌گیری کنند در همین راستا گزارش‌های کوی برای سیاست‌گذاری امنیت در اختیار شورای تأمین، شورای امنیت و سطوح بالاتر قرار می‌گرفت تا اینکه درنهایت شورای امنیت به این نتیجه رسید که شرایط برای ورود پلیس به کوی دانشگاه آماده و ذهنیت‌های قبلی پاک‌شده است.
وی اظهار کرد: پلیس به درخواست دانشجویان و مسئولان دانشگاهی گه خواستار سروسامان دادن به اوضاع بودند وارد کوی دانشگاه شد و با مشاهده تاریخ صدور مجوز این امر که مصادف با روزهای پایانی غائله اتفاق افتاد متوجه می‌شوید ادعاهایی نظیر اینکه پلیس برای زد و بند رفته بود کذب و بیانگر توفیق ما برای کنترل اوضاع در آن شرایط حساس است زیرا توانسته بودیم با اتحاد شیوه‌های مدیریتی خاص با دانشجو ارتباط صمیمانه‌ای برقرار و این‌چنین توطئه‌های عدهای که از بیرون برای ایجاد تنش به کوی می‌آمدند را خنثی کنیم.
طلایی با اشاره به این مطلب که دانشجویان اذعان داشتند که ما مخالف انجام هرگونه اقدام اعتراضی هستیم؛ افزود: به گفته دانشجویان کوی تمام فتنه‌ها از سوی بیرون هدایت می‌شد لذا آنها خواستار این بودند که پلیس با ورود خود مانع بروز تحرکات شود بنابراین همه این نکات در گزارش کاری که بنده به آقای قالیباف فرمانده نیروی انتظامی وقت ارائه کردم درج شد و مسئولان متوجه تغییر شرایط داخل کوی شدند بر همین اساس فرمانده نیروی انتظامی با استناد به این گزارش‌ها از شورای امنیت خواستند که با درخواست دانشجویان موافقت کرده و زمینه ورود ما به کوی را مهیا کند.
*وقتی پای منافع ملی در میان است اهمیتی ندارد سرهنگ باشی یا حقوقدان
رئیس اسبق پلیس تهران در ادامه گفت: به عقیده من هیچ اهمیتی ندارد که ما سرهنگ باشیم یا حقوقدان بلکه موضوع قابل‌توجه این است که وقتی پای نظام، انقلاب و منافع ملی در میان است افراد به تکلیفشان عمل کنند افتخار ما هم این است وقتی‌که در کسوت سرهنگی و سردار که بزرگ‌ترین افتخارش نوکری مردم است قرار داشتیم در خدمت دانشجویانی بودیم که مظلومانه ابزار اغراض سیاسی گروه‌های خاصی بودند و این کار به حدی خوب انجام شد که علاوه بر تحکیم رابطه پلیس و دانشجو، امنیت را به دانشگاه بازگرداند تا این محیط فقط فضایی برای کسب علم باشد.
*تحسین آشوبگران از سوی برخی نمایندگان مجلس
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه قصد ندارم در تشریح وضعیت آن زمان اسامی افراد تأثیرگذار را ذکر کنم، تصریح کرد: کدها و نشانه‌هایی که به‌منظور ترسیم بخشی از آنچه که در غائله 18 تیر رخ داد عنوان کردم کاملاً گویاست و ذهن مخاطبان را به سمت شناسایی عناصری که در رأس این فتنه قرار داشتند سوق می‌دهد با مرور وقایع آن زمان می‌بینید افرادی که باید در مجلس سرگرم قانون‌گذاری و تصمیمات این‌چنینی برای کشور باشند و با موضع‌گیری قاطع و به‌موقع در خصوص این حوادث دشمن را ناامید و مردم را دعوت به آرامش کنند متأسفانه نه‌تنها وظایف قانونی‌شان را انجام نمی‌دادند بلکه با تحسین آشوبگران و حضور شبانه در کوی دقیقاً در موقعیتی قرار می‌گرفتند که مجری خواسته‌های دشمنان بودند زیرا با حضور در کوی دانشگاه به‌جای دعوت دانشجویان به آرامش آنها را تشویق به بلوا می‌کردند کما اینکه برخی از آنها اکنون خارج نشین هستند.
به گفته نائب رئیس شورای اسلامی شهر، نکته جالب‌توجه این است که همین افراد در فتنه 88 هم فعالیت داشتند و آب در آسیاب دشمن ریختند و با تأمین منافع آنها به همراهی با دشمنان نظام می‌پرداختند؛ بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید آنچه در سال 78 و 82 رخ داد کاملاً مدیریت‌شده بود و توسط افراد خاصی هدایت می‌شد و با مرور این وقایع متوجه کلام نغز امام راحل می‌شویم که فرمودند «میزان حال کنونی افراد است» و این ضرب‌المثل را به یادمان می‌آورد که «گیرم پدر تو بود فاضل از فضل پدر تو را چه حاصل» بنابراین نمی‌توان با استناد به گذشته انقلابی هر کاری را که مایل هستیم در حال حاضر انجام دهیم.
وی افزود: این‌چنین است که ما در سال 88 به‌نوعی دیگر شاهد حضور افرادی هستیم که مشابه خارج نشینان فعلی عمل کردند و در حاشیه 18 تیر و سالگرد آن فعالیت همه جانبه‌ای را برای دستیابی دشمنان انقلاب به اهدافشان داشتند و با اظهارنظرها و موضع‌گیری‌هایشان مردم را تحریک می‌کردند درحالی‌که اگر کسی به ملت و مملکتش علاقه‌مند‌است نمی‌تواند در رأس اموری باشد که در تضاد کامل با امنیت ملی و به‌نوعی دشمن‌شاد کن است زیرا همه این اقدامات به‌نوعی کمک به دشمنان برای رسیدن به اغراضشان بود.
عضو شورای شهر تهران در ادامه تصریح کرد: برفرض محال حتی اگر محق هم باشند وقتی می‌بیند که دشمن از همین راه قصد نفوذ به آرمان‌های انقلاب را دارد و منافع ملی را تهدید می‌کند باید به شعارشان که تحقق مردم‌سالاری و دفاع از حقوق مردم بود عمل کرده و لااقل با صدور بیانیه از معاندان نظام برائت می‌جستند اما مجریان و موافقان فتنه نه‌تنها این کار را نکردند بلکه به همسویی با دشمنان پرداختند و نمی‌توان به‌سادگی از کنار این عملکردشان گذشت زیرا هزینه سنگینی را به کشور ملت و نظام تحمیل کرد.
سردار طلایی اظهار کرد: البته نباید از آنالیز مردم هم در وقایع پس از فتنه 88 غفلت کرد در آن سال حتی مردمی هم که به حمایت از کاندیدای معترض راهپیمایی می‌کردند قصدشان حمایت از نظام بود و این‌چنین بود که دیدیم این حمایت‌ها پس از توهین به مقدسات و امام حسین (ع) رنگ دیگری به خود گرفت چرا که فهمیدند بازیچه عدهای فرصت‌طلب شده‌اند و بر همین اساس حماسه 9 دی رقم خورد و مردم نشان دادند که بر سر آرمان‌های انقلاب با کسی تعارف ندارند و تا جایی به حمایت از برخی از افراد می‌پردازند که آنها هم در مسیر خدمت به مردم و دین باشند.
رئیس اسبق پلیس تهران تأکید کرد: وقتی تاریخ انقلاب را مطالعه می‌کنیم متوجه می‌شویم که عملکرد مسئولان از بالاترین مقام تا پائین ترین آن توسط مردم ارزیابی می‌شود بنابراین اگر فرد یا گروهی با نام مردم پا به عرصه گذاشت اما اقداماتش در مسیر تخریب دین و نظام بود ساکت نمانده وصفشان را از این افراد و گروه‌ها جدا می‌کنند.
طلایی درباره عزل یکی از فرماندهان ناجا در پی حوادث 18 تیر توسط رئیس‌جمهور تصریح کرد: در حادثه سال 78، نهاد خدمتگزار پلیس و یک رزمنده بسیجی قربانی شد. درحالی‌که هر فرمانده‌ای در حال انجام خدمت ممکن است اشتباهاتی انجام دهد اما این اقدامات در خصوص شخصی که تمام سرمایه‌اش را صرف نظام انقلاب و مردم کرده بی‌انصافی است و خدا را شکر که باگذشت زمان حقیقت روشن و حداقل ایشان از اتهاماتی که به خودش و سازمان محل خدمتش نسبت می‌دادند مبرا شد اما برخی از افراد و گروه‌ها در آن ایام نهاد پلیس را به قربانگاه غفلت‌ها و کوتاهی‌های خودشان بردند و متأسفانه این اشتباه هنوز هم جبران نشده است و تاکنون فرد و نهادی برای دلجویی پیش سردار نظری نرفته است.
فرمانده اسبق نیروی انتظامی تهران بزرگ در ادامه تأکید کرد: همان‌طور که عرض کردم ممکن است بنده و یا هر فرد دیگری در میدان فرماندهی اشتباهاتی را نیز مرتکب شده باشیم اما خدمتگزار مردم بودند موضوعی نیست که از حافظه آنها و تاریخ پاک شود.
سردار طلایی در خصوص جلساتی که در کوی دانشگاه برای حل غائله 18 تیر برپا می‌شد به برگزاری جلسه مشترک با اعضای تحکیم وحدت اشاره و تصریح کرد: افراد فعال در این دفتر خودشان را لیدر و مدعی دانشجویان می‌دانستند و به‌نوعی مطالبه گر حقوق دانشجویان بودند اما حرف‌ها و خواسته‌هایی که مطرح می‌کردند اصلاً پشتوانه منطقی و عقلایی نداشت و یادم هست خطاب به آنها گفتم شما مدعی هستید که پلیس بدرفتار کرده است اگرچه عامل این اقدام خودتان هستید اما من به‌عنوان فرمانده نیروی انتظامی تهران حاضر به عذرخواهی از دانشجویان هستم و این کار را هم در سالن اجتماعات کوی انجام دادم اما مطالبه آنها این نبود و مطالبات سیاسی داشتند که هیچ ربطی به مسائل دانشجویی نداشت.
*امروز عدهای به دنبال بحرانی نشان دادن شرایط هستند
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران در تشریح پروژه نوارسازان گفت: فتنه گران برای دستیابی به اهدافشان شیوه‌های متعددی را امتحان کردند که نوارسازان یکی از آنها بود البته نمی‌توان این ترفندها را محدود به آن سالها کرد چراکه در حال حاضر نیز با افرادی مواجه هستیم که با اظهارنظرهایشان می‌خواهند همه حوادث انقلاب را با یک جمله در کنار هم قرار دهند و وانمود کنند که شرایط بحرانی است.
*تشریح پروژه‌نوارسازان
طلایی در پایان اظهار کرد: در این پروژه از طریق نوار کاست صدا را ضبط و با صداسازی صحنه‌هایی را خلق می‌کردند تا مخاطب با شنیدن آن احساس کند که الآن پلیس در محله امیرآباد حضورداشته و مشغول قلع‌وقمع دانشجویان است البته بعداً این نوارهای صوتی، تصویری شد و صحنه‌هایی را بازسازی کردند که در آن پلیس اقدامات خشن انجام می‌دهد به نظر من اقدامات روشنگرانه در این خصوص یکی از اقدامات مهمی است که باید در دستور کار قرار گیرد تا مردم در جریان این موضوعات قرار گیرند و به‌سادگی فریب نخورند چراکه تدوین و میکس صحنه‌های مختلف در حال حاضر امری عادی است و مسئولان حوزه‌های اجتماعی و امنیتی باید هوشیارانه وارد عمل شوند.