یک منبع آگاه در این باره گفت: در حال حاضر از 200 هزار تن چای سنواتی سال‌های 79، 80 و بعد از آن 50 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته در انبارهای پلمب شده بخش خصوصی و دولتی موجود است که با تدابیر ویژه امنیتی، تاکنون اجازه ورود این چایها به بازار مصرف داده نشده است.
وی افزود: 30 هزار تن از 50 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته موجود در انبارهای پلمب شده کشور، متعلق به یک بانک دولتی و 20 هزار تن دیگر هم متعلق به یک خریدار خصوصی است.
این مقام آگاه با بیان اینکه 30 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته یک بانک دولتی، بابت بازپرداخت وام‌های معوق کارخانجات در 14 سال پیش از صاحبان کارخانه‌های چای تصاحب و تملک شده است، تصریح کرد: دستورالعملی در هفته گذشته توسط هیئت دولت برای تعیین تکلیف این چایها ابلاغ شد.
وی بیان داشت: برپایه مصوبه مذکور این 30 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته باید برای مصارف صنعتی به خارج از کشور صادر شود.
این کارشناس در مورد بقیه چای تاریخ مصرف گذشته موجود در انبارهای پلمب شده کشور که 20 هزار تن است، افزود: خریدار این چای یکی از مدیران سابق سازمان چای کشور در دهه 80 است که در زمان انعقاد قرارداد خرید چای تاریخ مصرف گذشته بازنشسته بوده است.
وی با بیان اینکه چای تاریخ مصرف گذشته از سازمان تعاون روستایی خریداری شده است، گفت: 52 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته و دارای تاریخ مصرف کم برای مصرف کمپوست و انسانی در سال 91 به این فرد (مدیر بازنشسته سازمان چای کشور) فروخته شده است.
این منبع آگاه بیان داشت: در مصوبه‌ای که در سال 90 با امضای معاون اجرایی وقت رئیس جمهور برای فروش چای فوق به امضا رسیده بود، دقیقا ذکر شده که بخشی از چای مربوط به تولید سال‌های 86 و 87 است که دیگر فاقد مصرف انسانی است و بقیه چای هم مربوط به تولید سال 88 است که تنها مدت کوتاهی قابلیت مصرف انسانی داشته است.
این کارشناس با بیان اینکه تاریخ عقد قرارداد فروش چای تاریخ مصرف گذشته مربوط به دی یا بهمن 91 است، گفت: از آنجا که مدت مصرف چای 3 سال است، در زمان عقد قرارداد فروش چای در اواخر سال 91 کل 52 هزار تن چای غیر قابل مصرف بوده است و در حال حاضر هم حداقل 7 سال از تاریخ مصرف آن چایها گذشته است.
این کارشناس بیان داشت: براساس ادعای خریدار طی سال‌های گذشته بخشی از چای‌های خریداری شده برای مصرف غیرانسانی از کشور خارج شده است.
وی افزود: در حال حاضر از 50 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته خریداری شده در سال 91 از سازمان تعاون روستایی توسط بخش خصوصی، 20 هزار تن باقی مانده است که سازمان‌های مربوطه و مسئول از جمله سازمان چای کشور، استاندارد و ... اجازه خروج از انبارهای پلمب شده و توزیع آن در بازار مصرف داخلی را نمی‌دهند.
این مقام آگاه افزود: خریدار چای تاریخ مصرف گذشته به همین دلیل از رئیس سازمان چای کشور شکایت کرده و وی به دادگاه احضار شده است.
وی تأکید کرد: فروش چای غیرقابل مصرف تحت عنوانی غیر از کمپوست در سال 91 که تاریخ مصرف آن گذشته از طریق مراجع ذیربط به خریدار، ابهامات فراوانی دارد.
این منبع آگاه تصریح کرد: خریدار چای علاوه بر شکایت از سازمان چای کشور از سازمان تعاون روستایی کشور هم شکایت کرده، چرا که سازمان تعاون روستایی این چای را برای تبدیل به کمپوست به غیر فروخته و خریدار هم تحت عنوان فروش اموالش به غیر از این سازمان شکایت کرده است.
این مقام آگاه بیان داشت: البته پرداخت پول خرید این 52 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته توسط خریدار هم چندان شفاف نیست.
وی گفت: بخشی از 52 هزار تن چای تاریخ مصرف گذشته با قیمت کیلویی 100 تومان و بخش دیگری از آن با قیمت حدود 400 تومان به خریدار فروخته شده است.
این منبع آگاه با تأکید بر اینکه خروج این چایها از انبارها می‌تواند مفسده آور باشد، گفت: در صورتی که دستگاه قضا پس از بررسی پرونده مجوز خروج آن را برای مصارف غیرانسانی صادر کند، قطعا تدابیر لازم برای جلوگیری از توزیع آن در بازار داخلی اندیشیده می‌شود و تمام مسائل امنیتی برای خروج آن از کشور در نظر گرفته می‌شود.
وی افزود: البته خریدار چای تاریخ مصرف گذشته معتقد است که در زمان مصوبه دولت در سال 90 بخشی از این چای قابل مصرف انسانی بوده که الان هم همان قابلیت را دارد، اما خوش‌بختانه با مداخله دادگستری اجازه خروج چایها از انبارها داده نشده است.
این کارشناس با بیان اینکه در سال‌های 83 تا 89 سازمان چای کشور منحل شده بود، گفت: از آنجا که مالک چای خشک تولیدی کارخانه‌ها قبل از سال 89 بخش دولتی (سازمان تعاون روستایی) بوده و کارخانجات چای به صورت حق‌العمل‌کاری برگ سبز چای را تحویل و به چای خشک تبدیل می‌کردند هم کیفیت تولید چای پایین بود و هم فروش محصول نهایی به درستی انجام نمی‌شد.
وی با تأکید بر اینکه مردم از مصرف چای داخلی نگرانی نداشته باشند، افزود: در حال حاضر به هیچ عنوان چای تاریخ مصرف گذشته در بازار داخلی وجود ندارد و تمام چای‌های غیرقابل مصرف در انبارهای پلمب شده بخش خصوصی و سازمان تعاون روستایی قرار دارد.
این مقام آگاه بیان داشت: این چایها باید به کمپوست یا رنگ و اسانس تبدیل شود که در حال حاضر در کشور فاقد صنعت تبدیل چای به رنگ و اسانس هستیم و لازم است که این چایها برای مصارف صنعتی از کشور خارج شود.
دولت از سال 93 تاکنون با اقدامات به زراعی، پرداخت وام و همچنین افزایش قیمت خرید تضمینی چای تولید این محصول در کشور را رونق داده و حتی بخشی از زمین‌های رها شده طی سال‌های گذشته به چرخه تولید بازگشته است.
این گزارش می‌افزاید: در سال گذشته 87 هزار تن برگ سبز چای در کشور تولید و پیش‌بینی می‌شود امسال 105 هزار تن از این محصول در کشور تولید شود.