وی افزود: همواره در طول تاریخ، شهرهای بزرگ آیینه‌ای بودند که تمدن یک ملت را به نمایش می‌گذاشتند. نحوه چیدمان مناطق مسکونی، تجاری، اقتصادی، عبادتگاه‌ها و مناطق علمی نشانگر شیوه نگرش عالمان و اندیشمندان آن جامعه بوده است.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: همواره در سایه شیوه اداره شهرها و نحوه بنای آن ما به زوایای تمدنی آن کشور پی می بریم و آشنا می‌شویم. البته در طول سال‌های اخیر به دو دلیل ارتباط شهرها با یکدیگر نزدیک‌تر شده است.
روحانی در همین خصوص گفت: از یک طرف وسایل ارتباطی شرایط گردشگری را برای همه جهان آسانتر کرده از طرف دیگر شبکه‌های فضای مجازی ارتباط اندیشه‌ها و نظرات را به یکدیگر نزدیک‌تر کرده و این نزدیکی انسان و افکار پایه و زیربنایی برای تعامل فرهنگ‌ها در جوامع انسانی شده است.
وی با تأکید بر اینکه اگر امروز می‌خواهیم در جهان به یک ثبات و آرامش قابل قبول برسیم باید تحمل و بردباری‌ها را افزایش دهیم، گفت: تمایز فرهنگ‌های مختلف را باید بپذیریم و قابل تفاهم بودن افکار و فرهنگ‌های گوناگون را باید قبول کنیم.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: اگر می‌خواهیم از خشونت، افراطی‌گری، تروریسم فاصله بگیریم و به یک صلح پایدار در جهان دست پیدا کنیم، راه آن بالا بردن بردباری،احترام به فرهنگ یکدیگر و نزدیک شدن جوامع مختلف از لحاظ فرهنگی و سبک زندگی است.
روحانی در ادامه خاطرنشان کرد: ما امروز در یک شرایطی بعد از برجام و توافق هسته‌ای قرار گرفته‌ایم که ارتباط میان ایران اسلامی و دیگر کشورها هم از لحاظ اقتصادی، هم از لحاظ اجتماعی و فرهنگی و هم از لحاظ علمی آسانتر و نزدیک‌تر شده است. ما باید از این فضا استفاده کنیم و از تجربه یکدیگر بهره‌برداری کنیم.
وی با بیان اینکه شوراها در همه جوامع به عنوان یک نهاد برآمده از آرای مردم و انتخابات، جایگاه خاص و ویژه و مردمی دارند، گفت: مخصوصا در جوامعی مثل ایران اسلامی که ریشه این موضوع را از اعتقادات دینی خود به دست آورده است.
روحانی خاطرنشان کرد: حکومت پیامبر با پیمان با طوایف آغاز می‌شود و این حکومت پس از آن با بیعت استحکام می‌یابد، بر خلاف آنچه که دیگران به نادرست از اسلام بیان می‌‌کنند اساس حکومت اسلامی بر مبنای آرای مردم به یک معنا و بالاتر بر اساس بیعت مردم با فرد صالحی که در چارچوب احکام و مقررات اسلامی و آنچه که خداوند بزرگ تبیین کرده است مسئولیت اداره جامعه را بر دوش می‌گیرد.
وی افزود: ما در کشوری که دارای اقوام مختلف هستیم و سلایق مختلفی در کشورمان وجود دارد و ویژگی‌های اقلیمی متفاوتی را داریم همسایگان گوناگون با شرایط مختلف داریم و در چنین کشوری ما برای اداره یک بخش یا شهر یا یک محله هر مقدار بتوانیم از نظرات و افکار مردم بیشتر استفاده کنیم بهتر می‌توانیم نظرات مردم و سلایق آنان را به کرسی بنشانیم.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: بحث شوراها هم از لحاظ ویژگی‌های کشوری هم از لحاظ تمدن دنیای امروز که یک نظام مردم‌سالار پذیرفته شده و مایه توسعه است و هم از لحاظ ویژگی‌های اقلیمی همواره می‌تواند راه بهتری برای اداره کشور و برای توسعه کشور باشد.
روحانی خاطرنشان کرد: اینکه امروز در کشور ما 117 هزار نفر مسئولیت را در شوراهای مختلف در 1240 شهر، 35 هزار روستا در طول 17 سال گذشته بر عهده گرفته‌اند و قدم‌های بسیاری برای عمران و آبادی کشور برداشته‌اند و مردم ما را نسبت به اجرای برنامه‌ها طبق رأیی که به نمایندگان خودشان می‌دهند با نظرات آنها نزدیک‌تر کرده یک قدم بسیار مهم و بزرگ در مردم سالاری دینی و اسلامی ماست.
وی افزود: برای اداره شهرها و حرکت شوراها اقدامات خوبی تا امروز صورت گرفته و اقدامات دیگری باید به کمک این راه بیاید. ما امروز نیازمند مدیریت یکپارچه و مدیریتی که همه بخش‌ها هم‌افزا باشند داریم. در این زمینه اگر ما نیاز به مقررات و قوانینی داریم باید کمبودها را در این حوزه رفع کنیم.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: هم لایحه نظام مدیریت شهری و هم درآمد پایدار برای شهرداری‌های سراسر کشور به عنوان دو لایحه مهمی است که مراحلش را در دولت طی خواهد کرد و به مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد و با قوانین جدید حتما راه برای حرکت دقیق‌تر و سریع‌تر برای شوراها و شهرداران آماده‌تر خواهد شد.
روحانی اظهار داشت: نداشتن درآمد پایدار برای شهرداری‌ها در مجموع مشکلات فراوانی را برای کلان‌شهرها، شهرها و حتی روستاهای ما به وجود خواهد آورد. امروز علی‌رغم اینکه در شهرهای بزرگ ما کارهای بسیار زیادی انجام شده اما در عین حال مردم آن احساسی که باید در برابر این همه کار داشته باشند را ندارند و دلیل آن این است که برای انجام پروژه‌های شهری گاهی از تراکم استفاده می‌شود و گاهی از تغییر کاربری اراضی و مشکلاتی برای شهر به وجود می‌آید.
وی افزود: همان اندازه که اتکای کشور برای اداره‌اش به درآمدهای نفتی مضر است از آن مضرتر درآمد شهرداری از تراکم است. برای این کار همانطور که ما باید قدم به قدم بودجه کشور را از درآمد نفتی جدا کنیم و درآمد نفتی برای سرمایه‌گذاری‌های ماندگار در کشور هزینه شود برای اداره شهرها نیز باید راهی پیدا شود و یک درآمد پایدار سالم برای این بخش در نظر گرفته شود.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: ما نگاه‌مان به آسمان است که خدا روزی برساند. شهرداری‌ها هم نگاهشان به بلندمرتبه‌هاست که ساختمان‌ها بالا رود و آنها بتوانند پول تراکم بگیرند و بتوانند کشور را اداره کنند که این مشکلات باید حل شود و این مشکل همه ماست.من نمی‌خواهم این نقد را به شهرداری‌ها و شوراها وارد بدانم. این مشکلی است که امروز به طول کل وجود دارد و باید دست به دست هم دهیم و این مشکل را حل کنیم.
وی ادامه داد: ما کشوری هستیم که بسیاری از شهرهای ما با بحران روبرو هستند، سیل، زلزله و اخیرا بیش از گذشته میهمان ناخوانده‌ای به نام ریزگردها، اینها مشکلاتی است که شهرهای ما با آنها روبرو هستند. برای این کار در شهرهای پیشرفته اقدامات بازدارنده صورت گرفته است.
روحانی افزود: در آن شهرها سیل می‌آید اما مقدار خسارت بسیار کم است. به خاطر پیش‌بینی‌ها و پیشگیری‌هایی که صورت گرفت. در آن شهرها هم اگر ریزگرد بیاید مردم را در مشکلات همراه می کند، اما نحوه ساخت ساختمان‌ها و ویژگی‌های آنها به گونه‌ای است که اگر درب‌ها و پنجره‌ها بسته شود می‌تواند از خودشان حراست و حفاظت کند. ما در این زمینه باید قدم‌های فراوانی برداریم.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: محیط زیست اگر تا دیروز به عنوان یک امر تجملاتی در ذهن بعضی می‌آمده امروز به عنوان ضرورت زندگی ما است و توسعه اگر پایدار نباشد و توام با پیوست‌های زیست محیطی نباشد ما نمی‌توانیم زندگی و سلامت مردم را تضمین کنیم.
وی افزود: در شهرهای ما گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها به چه صورت انجام می‌گیرد؟ از انرژی به چه صورت استفاده می‌کنیم؟ آلودگی هوای ما با خودروهایی که در شهرها کار می‌کند چگونه خواهد بود؟ بنزینی که ما تحویل مردم می‌دهیم چگونه است؟
روحانی با بیان اینکه در دولت یازدهم اقدامات اساسی در زمینه مسائل زیست‌محیطی صورت گرفته است، گفت: آنچه برای ما مهم بود، این بود که یک دریاچه زیبای ما تبدیل به منبع غبار توام با نمک برای تخریب 14 میلیون انسان نشود. اولین تصمیم هیأت وزیران در این دولت تصمیمات راجع به دریاچه ارومیه بود و من خوشحالم که امروز دریاچه ارومیه را به نقطه تثبیت رساندیم و از یک خطر بزرگ بخش غرب کشور را مصون کردیم.
رئیس‌جمهور گفت: من خوشحالم در بنزین یورو 4 که در دولت قبل در روز 2.1 میلیون لیتر تولید می‌شد، حال به بیش از 25 میلیون لیتر رسیده. من خوشحالم که برای خودروهای فرسوده در دولت تصمیماتی اتخاذ شده و این تصمیمات اجرایی خواهد شد. من خوشحالم که توانستیم تولید گاز را در طول این 3 سال در روز به 140 میلیون متر مکعب اضافه کنیم و به همین دلیل بسیاری از سوخت نیروگاه‌هایی که آن آلودگی‌ها را ایجاد می‌کرد را کم کردیم. ما تا پایان امسال می‌خواهیم فقط 9 درصد سوخت نیروگاه‌های ما از سوخت مایع باشد. این قدم بسیار بزرگی برای مسئله محیط زیست است.
وی گفت: مهم است که تدفین پسماندهای ما و فاضلاب ما چگونه باشد. در قضیه محیط زیست ما باید قدم‌های بسیار مهمی برداریم. حال یا با سرمایه خودمان و یا اگر نمی‌توانیم با مشارکت دیگران اقدامی انجام دهیم.
روحانی گفت: امیدواریم یک قدم بزرگ اجتماع امروز این باشد که ما بتوانیم سرمایه خارجی، تکنولوژی خارجی را بیاوریم. البته تکنولوژی تنها آن تاسیسات و ماشین‌آلات نیست. خود مدیریت مهمترین مسئله است ما بتوانیم از مدیریت‌ها استفاده کنیم. از تجربه دیگران استفاده کنیم و بتوانیم در شهری باشیم که اگر درست برنامه‌ریزی کنیم از همان مصرف ناکارای انرژی بتوانیم تحولات مثبتی را ایجاد کنیم آنهم در استفاده صحیح از انرژی.
وی در ادامه با مهم شمردن مسئله نوع حمل و نقل گفت: متاسفانه ما در کشورمان به اندازه کافی بار حمل و نقل را روی دوش ریل نگذاشتیم. شاید بهترین راه برای این مسئله، ریل بوده است. هم در داخل شهر و همچنین ارتباط بین شهرهای اقماری با شهر مادر. همه جای دنیا در شهرهای بزرگ راه‌آهن حومه وجود دارد و مرکز شهرها به همه شهرک‌ها و شهرهای اطراف اقماری متصل می‌شود. ما در این دولت روی ریل سرمایه‌گذاری بزرگی کردیم و البته باید آن را ادامه دهیم. آنهم در شهرهای مختلف.
رئیس جمهور با بیان اینکه امروز برای تهران ما بهترین راه برای مسافرت شهری مترو است، گفت: شاید امروز مترو سالم‌ترین، سریع‌ترین و بهترین باشد و در این زمینه باید کمک کنیم تا هم رفت و آمد مردم را آسان کنیم و هم سلامت محیط زیست را تضمین کنیم.
روحانی در ادامه گفت: یکی از نکاتی که باید بدان توجه کنیم مسئله شهر هوشمند و شهر الکترونیک است. استفاده از ابزار فضای مجازی است. باید بسیاری از سفرها، رفت و آمدها و ایستادن در صف‌های طولانی جایش را به ارتباط‌های شبکه‌های مجازی دهد. در این راستا دولت تلاش فراوانی کرده برای توسعه پهنای باند. امروز تقریبا تلاش این است که همه روستاها نیر متصل شوند. آن روستایی هم بتواند استفاده کند. اینجا تنها استفاده برای ارتباطات نیست، استفاده برای آخرین اطلاعات و تحولات علمی نیز هست. باید سفرها را بدین طریق به حداقل کاهش دهیم و سلامت اداری‌مان را تضمین کنیم.
وی پیرامون فساد اداری نیز گفت: ما به جای اینکه بخواهیم یک جوازی را اخذ کنیم از این اتاق به آن اتاق از آن ساختمان به این ساختمان که معلوم نیست در آن چه مسائلی قرار است اتفاق بیفتد، اگر همه کار از طریق فضای مجازی صورت گیرد فسادها به مراتب کاهش پیدا می‌کند. فساد یک موضوع مهم است که همه ما باید با آن مبارزه کنیم. تنها با موعظه، سخنرانی و بخشنامه و حتی قانون و دادگاه و حتی شلاق این موضوع حل نمی‌شود. فساد را باید از طریق علمی و با ریشه‌های آن برخورد کنیم البته دادگاه و برخورد هم لازم است اما باید با ریشه‌های مسئله برخورد کنیم. یکی از راه‌های آن استفاده از شهر هوشمند و فضای الکترونیک است که این کار در بسیاری از شهرها شروع شده و این را باید تقویت کنیم. وزارت ارتباطات باید در این زمینه کمک کند.
روحانی در ادامه با مهم شمردن موضوع معماری شهری گفت: الان در بعضی شهرهای ما که با معماری گذشته است، مشاهده می‌کنیم که نوع معماری، مردم را هدایت می‌کند که چه کار کنند. مردم وقتی صبح از خانه بیرون می‌آیند، اولین نگاهشان به گلدسته‌های مسجد است. خروج از خانه به معنای ورود به مسجد و خواندن نماز صبح است. خدا این موضوع را به مردم می‌گوید اما معماری هم این را می‌گوید.
وی با تاکید بر اینکه معماری سبک زندگی را به وجود می‌آورد، گفت: معماری می‌تواند هدایتگر جامعه در مسیر برنامه‌های روزمره باشد. در شهرهای بزرگ که یک نمونه زیبای آن اصفهان است ببینید اندیشمندان و علمای ما چه طراحی کردند. یک نخست‌وزیر معروف در یک مذاکره‌ای به من گفت که من همه جای دنیا را دیده‌ام اما زیباتر از اصفهان هیچ کجای دنیا را ندیدم.
رئیس جمهور در ادامه افزود: ما امروز دچار چه مسئله‌ای شدیم که در بعضی خیابان‌ها آدم احساس یک به هم ریختگی در معماری می‌کند. گاهی آلودگی بصری ایجاد می‌کند. آدم اگر بخواهد به ساختمان‌های کج و معوج و به هم ریخته نگاه کند مشکل روحی برای آدم درست می‌کند. باید هویت اسلامی- ایرانی و تمدنی‌مان در شهرهایمان پاس داشته شود. اینجا ایران است با آن فرهنگ بلند. با آن اسلام عزیز و در کنار آن انقلاب اسلامی هم هست.
روحانی در پایان خاطر نشان کرد: امیدواریم از این جلسات بتوانیم برای تبادل تجربیات و مشارکت در طرح‌های شهری استفاده کنیم.