استاد محمدحسن شایانفر - متولد 1335 - از ستون‌های اصلی روزنامه کیهان به‌عنوان یک رسانه واقعی و اصیل بود. مدیر فرهنگی در حوزه جنگ نرم که همیشه در سایه بود و با وجود نفوذ و اعتبار بسیار زیادش در میان مسئولان کشوری و لشکری، هیچ‌گاه کمترین استفاده شخصی از این موقعیت خود نکرد و همیشه تلاش داشت تا در کنار تربیت نیروهای کارآزموده و دلسوز، مانع پیشروی دشمن در جبهه جنگ نرم شود.
*******
** مختصری از نحوه آشنایی با مرحوم شایان فر بفرمایید؟
برای اولین بار مرحوم شایانفر را در سال ۶۹ که سردبیر روزنامه کیهان بودم در جلسه هیئت هنرمندان و نویسندگان مسلمان که در محل ساختمان نشریات رشد در خیابان ایرانشهر برگزار می‌شد، دیدم و همان آغاز آشنایی و رفاقت من با ایشان شد.
اساساً آن جلسه با این‌که صرفاً حالت گعده و تبادل خبر داشت منشأ برکات زیادی برای جبهه فرهنگی انقلاب بود. بنده با شهید آوینی هم در این جلسه آشنا شدم. دو بار این جلسه با مقام معظم رهبری دیدار داشت و هر بار ایشان از نفس چنین جلساتی که علی‌الظاهر هیچ دستور کار مشخصی به معنای اجرایی و تشکیلاتی نداشت اما بهانه‌ای برای تجمع و دیدار نیروهای ارزشی و انقلاب بود، ابراز رضایت و خشنودی فرمودند. ایشان باری فرمودند این جلسات سرریزهای بسیار خوبی برای جبهه فرهنگی انقلاب می‌تواند داشته باشد.
از سرریزهای این جلسه آشنایی بنده با سعید فقید مرحوم شایانفر بود که برکات عینی و کاری فراوانی داشت.
** با مرحوم شایان فر در چه حوزه‌هایی همکاری داشته‌اید؟
آن مرحوم محل رجوع بنده برای کسب اطلاعات پیرامون عناصر فرهنگی رژیم شاه و نیز جریان‌های چپ و راست بود که برای نگارش مقاله توسط خود من و یا دیگر نویسندگان کیهان مورداستفاده قرار می‌گرفت.
آن مرحوم به نحو شگفت‌انگیزی سرشار از دانستنی‌های سودمند درباره عناصر فرهنگی و هنری و رسانه‌ای رژیم شاه بود که بعضاً بعد از انقلاب از غفلت و بی‌اطلاعی نیروهای انقلابی استفاده کرده و مجدداً به عرصه فرهنگی جامعه برگشته بودند و بعضاً ژست‌هایی بس مترقی و آزادیخواه و مردمی به خود می‌گرفتند.
مرحوم شایان فر افشاگر این افراد بود و پروژه‌های آن‌ها را برای نفوذ و تخریب ارزش‌های دینی و انقلابی بر هم می‌زد.
** نقش ایشان در عرصه رسانه‌ای کشور به چه صورت بوده است؟
نقش مرحوم شایان فر بعد از آمدن جناب آقای شریعتمداری به کیهان و تشکیل دفتر پژوهش‌های فرهنگی کیهان بسیار گسترده‌تر شد و در این دفتر تولیدات مستند فراوانی درباره عناصر فرهنگی رژیم پهلوی و جریان‌های چپ و راست و عناصر غرب‌زده داشت که منبعی خوب برای تحقیقات و مطالعات در این زمینه محسوب می‌شود.
** ویژگی‌های اخلاقی ایشان برای ما بگویید؟
ویژگی ایشان در تمایل به گمنامی و پرهیز از شهرت همیشه برای من جالب و آموزنده بود. او به بسیاری از نویسندگان و روزنامه‌نگاران مشهور سرویس و اطلاعات و تحلیل می‌داد و آن‌ها از داده‌های او استفاده می‌کردند و به شهرت می‌رسیدند اما هیچ‌گاه اسمی از ایشان در میان نبود؛ و اساساً او دنبال چنین نام و شهرتی نبود.
تواضع و افتادگی ایشان هم برای همه مشهود بود.
او گاف خیلی از نشریات خودی را در پرداختن و ستایش از نیروهای بدسابقه می‌دید و می‌گرفت اما بسیار خیرخواهانه و صمیمانه به آن‌ها اطلاع می‌داد و اشتباهشان را گوشزد می‌کرد.
** برای آشنایی نسل جوان با مواضع سیاسی و یا به‌طورکلی سیره سیاسی ایشان، بیشتر توضیح دهید؟
مرحوم شایان فر نیرویی متدین و ولایی و درعین‌حال اهل تلاش و تحقیق و مطالعه فراوان بود و جمع بین این دو ویژگی همراه با اخلاص فوق‌العاده که برای هرکسی که ایشان را از نزدیک می‌شناخت، هویدا بود، از ایشان شخصیتی بسیار مؤثر برای انقلاب و نظام در عرصه فرهنگی و رسانه‌ای ساخته بود.
درسی که جوانان انقلابی از ایشان باید بگیرند همین جمع بین سه خصلت فوق‌الذکر است تا از خودشان عناصری تأثیرگذار و جریان ساز بسازند.
** می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم و بگوییم کیهان و جریان انقلابی، یکی از ستون‌های رسانه‌ای خود را از دست داد؟
بدون شک همین‌طور است و فقدان ایشان ضایعه‌ای جبران ناشدنی برای جبهه فرهنگی و رسانه‌ای انقلاب است. اگر شایانفر با آن وسعت اطلاعات و دانایی‌اش از جریان‌های ناسالم فرهنگی و هنری و رسانه‌ای کشور در قبل و بعد از انقلاب نبود، امروز جریان نفوذ فرهنگی بسیار قوی‌تر و فراگیرتر بود؛ اما این حسن شایانفر بود که با رصد مستمر عرصه‌های فرهنگی و هنری و رسانه‌ای کشور و ارائه اطلاعات خود مانع از جان‌گیری مجدد بسیاری از عناصر ناسالم و وابسته و معاند می‌شد.
ممنونم از وقتی‌که در اختیار مشرق قراردادید