سرویس سیاست مشرق - علیرغم حمایت اصلاح طلبان از روحانی در انتخابات 92 و اصرار در همراهی با رئیس‌جمهوری در طول این سه سال؛ حال افزایش کنایه‌ها و نقدهای گاه و بیگاه اردوگاه رسانه ای اصلاح طلبان، گواه واقعیت های است که در یادداشت ذیل به برخی از آنها اشاره میکنیم.
آیا پروژه عبور از روحانی کلید خورده است؟
با وجود تغییر لحن اصلاح طلبان نسبت به دولت و افزایش انتقادات آنها این سوال به ذهن میرسد که آیا پروژه عبور از روحانی کلید خورده است؟ در مقدمه لازم به ذکر است که طیف اصلاح طلب در استراتژی انتخاباتی خود نسبت به آقای روحانی به سه گروه تقسیم میشوند:
1. عده ای از اصلاح طلبان همچنان بر حمایت بی چون و چرا از روحانی تاکید دارند و بدون هيچ شرط و درخواستي همه اندوخته خود را براي حمايت از آقاي روحاني در طبق اخلاص مي‌گذارند. این طیف در حالی استراتژي انتخاباتی خود را به نام تمام اصلاح‌طلبان مطرح میکنند که با توجه به انتقادات مطرح شده نمي‌توان همه اصلاح‌طلبان را دارای استراتژي واحد دانست.
2. برخی دیگر ضمن انتقاد از عملکرد روحانی تداوم حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی را منوط به بررسی عملکرد وی و آغاز گفت‌وگوهای سازنده با وی میدانند و معتقدند مسدود کردن راه نقد دولت با اعلام حمایت بی قید و شرط عدول از هویت اصلاح‌طلبانه است.
3. طیف دیگر اما در ظاهر مواضع تندتری نسبت به دولت دارند؛ این عده با ایجاد تردید در پايگاه رأي حسن روحاني و سخن گفتن از قرار گرفتن آلترناتیو اصلاح‌طلب در کنار وی، به نوعی رئیس جمهور را تهدید به عدم حمایت میکنند.
چند نکته در خصوص مواضع اصلاح طلبان:
- - مواضع رسانه های طیف اصلاح طلب و تحلیل های سیاسی آنها نشان میدهد که اکثر اصلاح طلبان در حمایت از روحانی به نوعی دچار سرخوردگی شده و در حمایت مجدد از وی در انتخابات 96 دچار تردید جدی هستند؛ تا جاییکه انتخاب آقای روحانی در بین سایر گزینه ها از منظربسیاری از آنها، انتخاب بین بد و بدتر است.
- در این بین اظهارات برخی تئوریسین های جریان اصلاح طلب بسیار قابل تامل است، برخی از آنها ضمن طرح انتقادات جدی نسبت به دولت تدبیر و امید، این دولت را فاقد کارنامه موفق و جریان اعتدال را بی بهره از گفتمان و پایگاه گفتمانی دانسته و تنها شانس آقای روحانی در انتخابات آتی را فقدان آلترناتیو میدانند! برخی دیگر نیز به‌صراحت به آقای روحانی هشدار داده اند که در صورت ادامه این رویه ممکن است پایگاه رأی خود را از دست بدهد !
- این اظهارات منتقدانه در حالی مطرح میشود که موج نارضايتي مردم به دلیل عملکرد نامناسب، عدم تحقق وعده های انتخاباتی و شکست برجام بالا گرفته است؛ در این شرایط همان طیفی که هر روز برچسب جدیدی بر منتقدان دولت میزدند در چرخش 180 درجه ای تلاش مي‌كنند با گرفتن ژست اپوزيسيون دولت خود را در برابر تركش‌هاي اين نارضايتي‌ها حفظ کنند.
- از سوی دیگر عدم اعتماد اصلاح طلبان در پایبندی روحانی به حمایت از آنها را میتوان دلیل دیگری بر گذاشتن شرط و شروطها دانست. به عنوان نمونه ائتلاف جریان دولت با لاریجانی در ریاست مجلس یکی از مواردی است که به این تردیدها دامن میزند در واقع این طیف نگرانند که با وجود حمایت از روحانی، در دولت دوازدهم به جایگاه مورد نظر خود نرسند.
- نکته مهم دیگر آن است که اظهارات برخی از اصلاح طلبان مبنی بر اینکه اصلاح‌طلبان گزینه آلترناتیو روحانی را در بدنه خود دارند، اما آن را کنار گذاشته و به تحقق شروط خود از حسن روحانی امیدوار هستند، هرگز قابل قبول نیست، در واقع این نوع اظهارات تهدید آمیز را باید به عنوان مرحله‌اي ديگر از اختلافات اصلاح‌طلبان با دولت يازدهم بر سر زياده‌خواهي‌هايشان از روحاني نگاه کرد. با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری و بلارقیب فرض کردن این دوره، جریان اصلاح طلبی می‌کوشد تا با اینگونه اظهارات سهم خود را در دولت دوازدهم افزایش دهد. از طرفی اگرچه مواضع دولت روحانی خواستگاه اصلاح طلبی دارد اما اصلاح طلبان معتقدند:
1. روحانی به دلیل داشتن سابقه اصولگرایی سنتی از جنس آنها نیست.
2. موضع روحانی درباره جریان اصلاحات هیچ گاه شفاف نبوده و نیست.
3. کارنامه قابل قبولی در طول سالهای ریاست جمهوری ندارد و اشتباهات وی به پای اصلاح طلبان نوشته میشود.
4. به دلیل عملکرد غیر قابل قبول آقای روحانی احتمال یک دوره ای شدن وی وجود دارد و در این صورت شکست وی به پای اصلاح طلبان نیز نوشته میشود.
از این رو اصلاح طلبان تنها به عنوان گزینه اضطرار به آقای روحانی نگاه کنند و در صورتیکه گزینه قابل مطرحی داشتند قطعا از وی حمایت میکردند.
سخن آخر
علارغم مواضع منتقدانه و اختلاف نظرهای موجود در اردوگاه اصلاح طلبی بر سر حمایت از آقای روحانی به نظر میرسد اصلاح طلبان در نظر دارند تا در انتخابات آتی نیز سناریوی 92 ر ا با دقت و سختگیری بیشتری اجرا کنند و در برنامه‌ریزی‌ها و انتصابات در دولت با روحانی مذاکره و مفاهمه داشته باشند. در واقع آنها به همان دلایلی که در انتخابات 92 از روحانی حمایت کردند خود را ناگزیر از حمایت وی در انتخابات آتی میبینند، چرا که آنها به این اطمینان رسیده اند که با مهره‌های خود شانسی برای پیروزی ندارند و سعی میکنند با حمایت مشروط از روحانی، حیات سیاسی خود حفظ کنند. اما سوالی که در این میان مطرح است، این است که آیا در صورت نپذیرفتن شروط اصلاح‌طلبان توسط روحانی، اصلاحات گزینه‌ای برای جایگزین کردن در انتخابات ۹۶ دارد؟ و در صورت پذیرفته شدن شروط اصلاح طلبان، آیا روحانی به آنها پایبند خواهد ماند؟
محمد عبداللهی - تحلیلگر مسائل سیاسی-فرهنگی و سردبیر خردنامه