سرویس جهان مشرق - پس از شوک «حلب» که به از دست دادن این شهر توسط گروه های تروریستی منتهی شد، سوریه و متحدینش عزم خود را جزم کردند تا زمینه برقراری «آتش‌ بس» فراگیر را در سوریه فراهم کنند.

 

طرح آتش بس سراسری در سوریه

آتش بس کنونی سوریه، حاصل توافق 3 کشوری است که با دیدگاه و مواضع مختلف، از بازیگران اصلی بحران سوریه به شمار می آیند، به همین دلیل توافق آنها جهت برقراری آتش بس سراسری در سوریه حائز نکات بسیار مهمی است و مهمترین پیام آن بود که « تنها درپی تحقق اهداف خود در سوریه نبودند، بلکه نگاهی "فرا سوری" در دو سطح منطقه ای و جهانی بودند».

 

یک: روسیه

پوتین خواهان ارتقاء جایگاه کشورش در نظام بین ‌المللی بعنوان یک ابرقدرت است و تلاش می کند، حضور و نفوذ ژئوپلتیک روسیه در غرب آسیا و چهار گوشه جهان و پرونده های بین المللی را افزایش دهد. یکی از مولفه های موفقیت این راهبرد،‌ مدیریت رفتار آمریکا و ایجاد موازنه هایی است که تهدیدات واشنگتن علیه مسکو را خنثی کند.

 

نشست مسکو با حضور وزرای خارجه ایران – روسیه - ترکیه

 

دو: ترکیه

حضور ترکیه بعنوان یکی از طرف های توافق، با توجه به نقش آنکارا طی بحران سوریه با انتقاداتی هم از سوی دوستان و هم مخالفان آنکارا همراه بود. حضور اردوغان - با توجه به نقش مهمش در تشدید بحران سوریه - در جمع ایران و روسیه، متحدین دمشق تعجب بسیاری از مخافل سیاسی را برانگیخت.

 

چرخش رویکرد اردوغان
عواملی که اردوغان را وادار به چرخش رویکردش در پرونده سوریه کرد، متعدد و بی شمارند:

- تشدید اوضاع امنیتی ترکیه، در این اواخر هفته ای نیست که اردوغان شاهد اقدامی تروریستی یا انتحاری در یک یا چند نقطه از کشورش نباشد.

 

معارضان سوری چشم انتظار نتایج نشست مسکو

 

- رکود اقتصادی، خطر بحران مالی و اقتصادی اردوغان را وادار به یافتن راهبردی برای متوقف کردن این روند و مقابله با بحران بیابد، بویژه آنکه شکست های اخیر داعش در سوریه و عراق که با سقوط مناطق نفت خیز تحت اشغال این گروه همراه بود، تنها به درآمدهای داعش لطمه نمی زد، بلکه ضربه سنگینی به اقتصادی ترکیه نیز وارد می کرد که مهمترین بازار عرضه و فروش محصولات داعش از نفت گرفته تا آثار باستانی به پایین ترین قیمت بود.

 

- باز تعریف ظرفیت و توانمندی ترکیه برای از سرگیری تعاملی جدید با غرب و آمریکا، اردوغان می بایست با خروج از رویکرد «جمع جبری صفر» در سوریه، قدرت نقش آفرینی ترکیه در تحولات منطقه‌ ای را بالا ببرد.

 

- افول محور ضد سوری، با آزادسازی حلب و ورود ترامپ به کاخ سفید، قدرت محور ضد سوری رو به افول گذاشته و با توجه به مواضع ترامپ در قبال بحران سوریه که حمایت آمریکا را به مبارزه با داعش به جای براندازی نظام در سوریه و برکناری اسد محدود کرده، بار اصلی حمایت از گروه های تروریستی از این پس بر دوش ترکیه خواهد بود.

 

- ترور سفیر روسیه و تعامل هوشمندانه پوتین با این حادثه و تبدیل آن به فرصتی جهت جذب اردوغان به محور مسکو و تلاش آنکارا از ورود به بحرانی جدید با روس ها، در کنار درک درست از موازنه های جدید حاکم بر بحران سوریه که بر افزایش اقتدار محور تهران – دمشق - مسکو در مقابل تضعیف آنکارا و شکست در تحقق اهدافش تاکید می کرد، اردوغان را وادار به پذیرش دعوت پوتین جهت حضور در مذاکرات کرد.

 

ترور سفیر روسیه در آنکارا شبانگاه برگزاری نشست مسکو

دیپلماسی انعطاف - تبدیل چالش به فرصت

آنچه مسکو و آنکارا در عرصه سیاسی و دیپلماسی به نمایش گذاشتند، تجسم عینی انعطاف دیپلماتیک و نرمش در سیاست خارجی و دوری از دیپلماسی تک بعدی سیاسی و نظامی بود. طرفین تمام امکانات و ابزارهای دیپلماسی آشکار و پنهان و ظرفیت‌ های دیگر خود را جهت تحقق اهداف و تامین منافع اشان در پرونده سوریه به کار گرفتند و در این بین پوتین با زیرکی موفق شد، تایید اردوغان از آتش بس در سوریه را بگیرد.

 

موافقت اردوغان با آتش بس را باید موافقت ضمنی آنکارا با نفوذ روسیه در سوریه و ابقای اسد در قدرت و در ادامه پذیرش خارج کردن نظامیانش از سوریه ارزیابی کرد تا در مقابل از روسیه و سوریه بخواهد، مانع تشکیل کیانی سیاسی و موجودیت نیمه مستقل کُردی در شمال سوریه شوند.

 

سه: ایران

ایران طرف سوم نشست مسکو بود. از آنجا که مواضع ایران در بحران سوریه روشن و شفاف است، از ورود به آن خودداری کرده،‌ مجددا بر عملکرد موفق دستگاه دیپلماسی روسیه در حادثه ترور سفیر این کشور و بهره برداری از این حادثه در تغییر رویکرد اردوغان در قبال توافقنامه آتش بس تمرکز و تاکید می کنیم، مثلث «وقت شناسی»، «زیرکی» و «درک درست» تحولات منطقه موجب رقم خوردن این پیروزی شد و این نکته بسیار مهم و درس بزرگی برای دیپلماسی ایران است که برای تحقق اهداف منطقه ای و بین المللی خود از تمام ظرفیت ها و در تمام ابعاد استفاده کند.

 

 

رسیدن به نقطه توافق
نکته مهم در آتش بس کنونی، تایید و موافقت تقریبا بدون مخالفت و اعتراض به بندهای آن، برخلاف توافقنامه های پیشین بود که دلایل آن را می توان به شرح زیر ملاحظه کرد:

- شفافیت و تعیین کارکردها
طرح آتش بس کنونی نمونه یک طرح شفاف و روشن است که در آن نقطه مبهمی مشاهده نمی شد. تقسیم نقش و وظیفه بازیگران در آن صورت گرفته بود تا طرف های امضا کننده توافق نشان دهند، برای یک پروسه جدید در بحران سوریه وارد میدان شده ‌اند.  

- ارائه و معرفی جایگزین ها
این طرح برای اقدامات تخریبی و اثرگذار برخی از پارامترها و متغییرهای مرتبط با گروه های تروریستی ویا رویکرد بازیگران حامی آنها که از بحران سوریه و توافق اخیر بی ‌بهره مانده بودند و ممکن بود، اقداماتی برای پایین آوردن سطح دستاوردهای توافق انجام دهند، جایگزین هایی در نظر گرفته بود، از جمله اجرای «مرحله ‌ای» طرح با مدت زمان متغییر و قابل پیش‌ بینی.

- شوک حلب
شرایط میدانی و شوک شکست سهمگین گروه های تروریستی در حلب شرقی و آثار روانی و امنیتی برجای مانده از آن در مرحله پسا حلب، نقش مهمی در پیوستن اردوغان به مذاکرات و امضای توافق و همچنین پیوستن شماری از گروه های تروریستی و حامیان آنها به توافق و تایید آتش بس بود و موجب پذیرش مذاکرات «آستانه» شد، به نحوی که معارضان و حامیان پروژه تروریسم تکفیری در سوریه برای اولین بار بدون ‌شرط آمادگی خود را برای حضور در مذاکرات آستانه اعلام کردند.

اجرای آتش بس
به این ترتیب، مسکو و تهران و آنکارا توافق کردند، آتش بس سراسری در سوریه از ساعت صفر جمعه 30 دسامبر آغاز شود و به موجب آن، دولت سوریه و مخالفان از سیطره بر مناطق تحت کنترل یکدیگر خودداری کنند. این آتش بس شامل مناطق تحت اشغال داعش و جبهه النصره نمی شود و روسیه و ترکیه ضامن اجرای آن از سوی دولت سوریه و مخالفان سوری هستند. دمشق با استقبال از آتش ‌بس، توقف درگیری های مسلحانه را تنها راه دستیابی به راه‌ حل سیاسی برای بحران 6 ساله سوریه دانست.

گروه های امضا کننده توافق
گروه های مسلحی که با طرح آتش بس موافقت کرده و به آن محلق شدند، عبارتند از:
- گروه تروریستی فیلق الشام که 19 گروه مسلح با بیش از 4 هزار عنصر مسلح را دربرمی گیرد و عمدتا ریف های حلب، ادلب، حماه و حمص کانون فعالیت آنها شمرده می شود.

- گروه تروریستی جیش‌ الاسلام که 64 گروه مسلح با 12 هزار عنصر مسلح را دربرمی گیرد و عمدتا ریف های حلب، دمشق، درعا، حماه و حمص کانون فعالیت آنها شمرده می شود.

- گروه تروریستی ثوار الشام که 8 گروه مسلح با 2 هزار و 500 عنصر مسلح را دربرمی گیرد و عمدتا ریف های حلب، ‌ادلب و لاذقیه کانون فعالیت آنها شمرده می شود.

- گروه تروریستی جیش ‌المجاهدین که 13 گروه مسلح با 8 هزار عنصر مسلح را دربرمی گیرد و عمدتا ریف های حلب، ‌ادلب و حماه و لاذقیه کانون فعالیت آنها شمرده می شود.

- گروه تروریستی جیش ادلب که 3 گروه بزرگ مسلح با بیش از 6هزار فرد مسلح را دربرمی گیرد و عمدتا ریف ‌ادلب کانون فعالیت آنها شمرده می شود.

- گروه تروریستی الجبهه الشامیه که 5 گروه بزرگ مسلح با حدود 3 هزار فرد مسلح را دربرمی گیرد و عمدتا ریف های حلب، ‌ادلب و دمشق مهمترین مناطق فعالیت آنها شمرده می شود.

 

 

براین اساس حدود 40 هزار فرد مسلح توافقنامه را امضا کرده و به آتش‌ بس ملحق شده ‌اند.

 

افشاگری معارضان و گروه های مسلح
تنها ساعاتی پس از برقراری آتش بس، معارضان سوری و عناصر مسلح وابسته به گروه های پیوسته به آتش بس خفایای مذاکرات و دیدارهای صورت گرفته با طرف های روس را برملا کردند.

این منابع با بیان اینکه اولین بار بود، مذاکرات مستقیمی با روس ها داشته اند، تصریح کردند: طی این دیدارها از مسئولان روسی ملتمسانه خواستیم، نهایت تلاش جهت برقراری آتش بس جدی را انجام دهند.

«فارس بيوش»، مسئول دایره روابط سیاسی گروه مسلح «ارتش آزاد ادلب» در این‌ باره گفت: مناطق غوطه شرقی دمشق، کوی الوعر در استان حمص، بخش هایی از استان ريف دمشق و استان ادلب شامل توافق آتش بس نمی شوند.

«اسامه ابو زید»، سخنگوی هیئت معارضان سوری شرکت کننده در مذاکرات نظر رهبران معارضان خارج نشین را اینگونه بیان کرد: «وقتی روند مذاکرات را به ریاض حجاب گزارش دادم، وی از هر گفتگو و مذاکره ای که به دستیابی به راه حل سیاسی و برقراری صلح و امنیت و پایان درگیری های مسلحانه در سوریه بیانجامد، استقبال کرد.

وضعیت این معارضان و موضع آنها طی گفتگوها چنان انفعالی، خوار و ترحم برانگیز بود که موجب انتقاد و اعتراض برخی از گروه ها و جریان های معارض شده بود.

معارضان سوری طی افشاگری های خود توافق کنونی را بخشی از توافق روسیه و ترکیه عنوان کردند که از دو بخش تشکیل شده است، بخش اول نظامی و شامل برقراری آتش بس و نظارت بر اجرای آن است و بخش دوم سیاسی که پیش زمینه و مقدمات مذاکرات آتی بین نظام سوریه و معارضان سوری را فراهم می کند.

به گفته این منابع مذاکرات از 2 ماه قبل تحت نظر آنکارا بین افسران روس و نمایندگان 7 گروه مسلح آغاز شد که عناصر آنها 2 سوم مجموع عناصر مسلح در سوریه را تشکیل می دهند و عمدتا در شمال و مرکز سوریه مستقر هستند و آنکارا برای موفقیت اجرای طرح به صورت مستمر برای اطلاع از مواضع این گروه ها و ایجاد هماهنگی بین آنها با مسکو و گرفتن تایید نهایی با سرکردگانشان در تماس بود.

این منابع ادعا می کنند، مذاکرات آستانه بر سه محور متمرکز خواهد بود:
یک: عدم تشکیل هر نوع منطقه خودمختار فدرال در شمال سوریه
دو: عدم دعوت از طرف‌ ها و نمایندگان کمیته‌ های مردمی دفاع مردمی کُردهای سوریه
سه: عقب نشینی فوری نظامیان خارجی از سوریه پس از تثیبت برقراری آتش بس و پیشبرد روند سیاسی

درباره عناصر مسلح خارجی قرار است، طرح موسوم به طرح «بوسنی» اجرا شود که به موجب آن، این عناصر در یک جا گرد آمده و سپس از سوریه بیرون رانده می شوند.

در این چارچوب معارضان سوری تا 16 ژانویه باید هیئت شرکت کننده به نمایندگی از خود را به نهادهای ذیربط معرفی کنند تا از روز بیست و سوم ژانویه مذاکره با نمایندگان نظام سوریه را در آستانه آغاز و نقشه راهی برای حل بحران سوریه در سریع ترین زمان ممکن تدوین کنند. روس ها پیشنهاد افزایش تعداد کشورهای شرکت کننده در مذاکرات از جمله مصر، عربستان، كويت، اردن را داده اند.

 

 ساختمان روزنامه «حریت» ترکیه

به موازات این افشاگری ها «مراد یتکین»، سردبیر روزنامه «حریت» ترکیه آتش بس کنونی را طرحی 3 مرحله ای عنوان کرد که مرحله اول آن شامل توقف عملیات های مسلحانه و برقراری آتش بس، مرحله دوم آن، در صورت موفقیت آتش بس برگزاری نشست آستانه، و سرانجام در صورت موفقیت مرحله اول و دوم طرح و دستیابی شرکت کنندگان آستانه به راه حلی مورد توافق، ترکیه و روسیه موارد مورد توافق را به صورت پیش نویس یک طرح جهت تصویب به شورای امنیت ارائه خواهند داد. تصویب این پیش نویس پیش زمینه برقراری صلح و پایان بحران 6 ساله سوریه خواهد بود.

شکل گیری موازنه جدید قدرت
نشست سه جانبه مسکو که جمهوری اسلامی ایران یکی از طرف های آن بود، بازتاب گسترده ای در عرصه بین المللی داشت و تحلیل ها و تفسیرهای بسیاری در مورد آن صورت گرفت.

روزنامه انگلیسی «فایننشال تایمز» چاپ لندن این نشست سرآغاز شکل گیری موازنه جدید قدرت در خاورمیانه دانست و بزرگترین غایب این نشست را آمریکا عنوان کرد.

فایننشال تایمز حضور ترکیه در این نشست را به معنای تغییر رویکرد آنکارا از تلاش برای سرنگونی اسد و حمایت از گروه های تروریستی و معارضان سوری و روی آوردن به روسیه و ایران برای جلوگیری از اتحاد کُردهای سوریه و ترکیه و تشکیل کیانی مستقل توسط آنها در مناطق مرزی بین ترکیه و سوریه ارزیابی کرد.

توقف گفت‌وگو درباره مذاکرات
در چهارمین روز آتش بس و درحالی که طی روزهای گذشته تحرکاتی دیپلماتیک در عرصه بین المللی آغاز شده بود تا مقدمات نشست آستانه را فراهم کند، گروه مسلح موسوم به «ارتش آزاد» در بیانیه ای با متهم کردن دولت سوریه به نقض آتش بس، انصراف خود را از شرکت در مذاکرات آستانه اعلام کرد.

درپی آن حدودا 10 گروه از معارضان سوری اعلام کردند که گفتگوهای مقدماتی برای شرکت در مذاکرات صلح سوریه در قزاقستان را به دلیل نقض آتش ‌بس 4 روزه توسط دمشق متوقف می ‌کنند.

دستور ترکیه برای افزایش حملات تروریستی
علی رغم بیانیه این گروه ها و ادعای آنها مبنی بر نقض آتش بس از سوی ارتش سوریه، دمشق و متحدینش اعلام کردند، نسبت به آتش بس و تصمیمات نظام سوریه پایبند هستند. این درحالی است که هرچه از زمان آتش بس می گذرد و موعد برگزاری نشست آستانه نزدیک تر می شود، سوریه شاهد تشدید اوضاع امنیتی و افزایش حملات تروریستی گروه های مسلح در نقاط مختلف این کشور است که نقاط مسکونی و غیر نظامیان را هدف خود گرفته است.

 

در این راستا، گروه های مسلح مورد حمایت ترکیه و نزدیک به آنکارا پنج شنبه گذشته درباره افزایش این حملات و تشدید اوضاع امنیتی در سوریه طی روزهای اخیر، افشا کردند، ترکیه از گروه های تروریستی مورد حمایت خود خواسته است، حملات تروریستی و بمبگذاری در مناطق مختلف سوریه را افزایش دهند.

به گفته این گروه ها، هدف آنکارا اعمال فشار بر روسیه است تا شانس امتیاز گیری در مذاکرات آستانه از مسکو را افزایش دهد. هدف دیگر این حملات تلاش برای وارد کردن گروه تروریستی تکفیری «جبهه النصره» در توافق آتش بس است، زیرا بر اساس توافق داعش و النصره از آتش بس مستثنی هستند.

اطلاعات موثقی وجود دارد، افسران بلندپایه ترکیه در غرب حلب و ادلب حضور و با سرکرده های النصره هماهنگی بالایی دارند و درحال فراهم کردن زمینه همکاری النصره با داعش هستند.

سرمایه‌ گذاری7 میلیون دلاری اسرائیل
درحالی که دخالت رژیم صهیونیستی در بحران سوریه چون روز روشن و غیر قابل انکار بود، «گادی ایزنکوت»، رئیس ستاد مشترک ارتش این رژیم طی سخنرانی که در کنفرانس سالانه بررسی چالش‌ های امنیتی اسرائیل در سال 2017 در موسسه تحقیقاتی «هرتزلیا» ایراد کرد، از سرمایه گذاری حدود 7 میلیون دلاری ارتش اسرائیل جهت کمک به معارضان سوری و گروه های تروریستی در سوریه پرده برداشت.

ایزنکوت با اشاره به اینکه تاکنون نزدیک به 3000 عنصر مسلح وابسته به گروه های تروریستی در بیمارستان های این رژیم مداوا شده ‌اند، مدعی شد: حزب ‌الله بیشترین تلفات را با اعزام یک سوم نیروهایش به سوریه متحمل شده است.

رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل همچنین از شهادت 1700رزمنده حزب الله و مجروح شدن 7 هزار نفر دیگر خبر داد و در ادامه ادعاهایش گفت که 20 درصد از مناطق سوریه توسط گروه‌ های مسلح کنترل می ‌شود و سوریه ‌ای که «حافظ اسد» سال ‌ها قبل تلاش کرده بود، تاسیس کند، اکنون برای همیشه نابود شده است.

هیئت فرانسوی در سوریه
منابع خبری سوری از سفر سه نماینده پارلمان فرانسه به همراه شماری از اصحاب رسانه و روسای سازمان های مردم نهاد و مدنی فرانسه به سوریه خبر داده و توضیح دادند، هدف این سفر اطلاع از جدیدترین تحولات جاری در عرصه میدانی سوریه به خصوص بازدید از حلب و دیدار با مقامات ارشد نظام در سوریه عنوان شده است.

«تری ماریانی»، نماینده راستگرای پارلمان فرانسه ریاست این هیئت را برعهده دارد که به «فرانسوا فیون»، کاندیدای آینده ریاست جمهوری فرانسه نزدیک است. «ژان لاسال» و «نیکولا دویک» دو نماینده دیگر پارلمان فرانسه هستند که ماریانی را در این سفر همراهی می کنند.

 
«رقه» جولانگاه آمریکا – انگلیس - ترکیه
با آزادی حلب و خروج تروریست ها از آن، اکنون یکی از مهمترین محور نبردها در سوریه شهر «رقه»، پایتخت خلافت خودخوانده داعش است. اگرچه گروه موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» متشکل از گروه های مختلف، به ویژه کردهای سوریه، بیش از دیگر گروه ها به رقه نزدیک است، اما برنامه های ترکیه برای پیشروی به سوی این شهر پس از تصرف «الباب»، وضعیت میدانی رقه را نه تنها برای ترک ها بلکه کشورهای غربی عضو ائتلاف ضد داعش نیز پیچیده کرده است.

جدیدترین گزارش ها نشان می دهد، نیروهای سوریه دموکراتیک تنها پنج کیلومتر با سد استراتژیک «طبقه»، در غرب رقه فاصله دارند. این درحالی است که این نیروها با برخورداری از پشتیبانی هوایی نیروهای ائتلاف آمریکایی روستای «جعبر شرقی» را آزاد کنند تا به پنج کیلومتری سد مذکور برسند.

 شهر طبقه در نزدیکی رقه و سد معروف و فرودگاه نظامی این شهر از اهمیت استراتژیک برخوردار است. این شهر 40 کیلومتر تا رقه فاصله دارد. عملیات جاری نیروهای سوریه دموکراتیک برای آزادسازی رقه، مرحله دوم عملیات «خشم فرات» است که از 10 دسامبر آغاز شد. هدف این مرحله آزادسازی کامل ریف غربی رقه و محاصره این شهر اعلام شده است.

در این بین رسانه های انگلیسی روز گذشته اعلام کردند، بمب افکن های انگلیسی درحال آماده شدن برای ورود به عملیات رقه هستند. این عملیات که قرار است در سال جدید میلادی آغاز شود، تغییر جهتی جدی برای نیروهای انگلیسی به شمار می رود که می تواند تأثیرات مهمی بر موازنه نیروها در عرصه میدانی داشته باشد.

طی ماه های اخیر، انگلیس تمرکز خود را بر عملیات در عراق، به ویژه در موصل قرار داده بود. به نوشته روزنامه «اکسپرس»، با پایان عملیات موصل لندن مبارزه با داعش را در شهر رقه دنبال خواهد کرد و برای جلوگیری از برخورد احتمالی جنگنده های انگلیسی با جنگنده های روسی، برنامه هایی برای توسعه کانال های ارتباطی با مسکو در نظر گرفته شده است. ی ک مقام نظامی انگلیسی ضمن تأکید بر فعال تر شدن انگلیس در سوریه، از آموزش نیروهای سوریه دموکراتیک توسط نظامیان انگلیسی سخن گفت.

 در این بین ترکیه نیز اعلام کرده، بعد از آزادسازی شهر الباب از منبج به سمت رقه حرکت می کند تا در عملیات آزادسازی این شهر مشارکت داشته باشد و در این خصوص با آمریکا به توافق رسیده، رهبری گروه های مسلح شرکت کننده در این عملیات را «ارتش آزاد» در دست گیرد.

آنکارا با انتقاد از عدم حمایت ائتلاف بین المللی از عملیات آزادسازی الباب، مدعی شد، عملیات سپر فرات بیش از 1900 کیلومتر از اراضی شمال سوریه را از اشغال داعش آزاد کرده است.

مهمترین هدف ترکیه در رقه ممانعت از سیطره کُردهای سوریه بر این شهر است، اما اهداف گوناگون و متعارض بازیگران مختلف در رابطه با رقه، چشم انداز آینده این شهر و کلیت سوریه را بیش از پیش مبهم و پیچیده ساخته است.

 

مسکو خود را به کُردها نزدیک می کند  
به موازات آرام تر شدن جبهه رقه، مسکو تلاش هایی را برای نزدیک شدن به نیروهای سوریه دموکراتیک که اغلب آنها را مبارزان کُرد تشکیل می دهد، آغاز کرده تا ضمن نزدیک کردن دیدگاه آنها به دمشق، ضامن حضور آنها در مذاکرات و توافقات آتی در عرصه بحران سوریه باشد.

پس از گذشت 2 ماه از آغاز عملیات آزادسازی رقه روند این عملیات با نزدیک شدن کُردها به شهر رقه و با وجود حملات گسترده ائتلاف بین المللی به شدت کاهش یافته است. به نظر می رسد، مبارزان کُرد دریافته اند، چنین عملیاتی صرف نظر از امکانات گسترده نظامی، نیازمند نیروی انسانی است که فاقد آن هستند و ملحق شدن گروه هایی مانند «نیروهای ویژه سوريه» و «کمیته نظامی دير الزور» نیز نمی تواند، خواسته آنها را برای ادامه عملیات آزادسازی رقه تامین کند.

هم اکنون عملیات کُردها در محور قلعه باستانی «جعبر» و سد فرات به دلیل مقاومت سرسختانه داعش با مشکل مواجه شده و ستاد عملیات «قسد» را به گشودن محوری جدید از ریف عین عیسی و پیشروی به سمت شهرک «حزيمة» واداشته تا این بار توان خود را در تنگ کردن حلقه محاصره داعش از شمال بیازمایند و بر ضعف خود در غرب سرپوش بگذارند.

این ناکامی ها به نظر می رسد، کُردها را واقع گراتر کرده، چون طی روزهای آینده هیئتی به نمایندگی از کُردها با نظارت روسیه نشست هایی با نمایندگان دولت سوریه برگزار خواهند کرد که ادامه مذاکرات آغاز شده طی یک ماه اخیر است.

حزب اتحاد دموکراتیک کُردهای سوریه اگرچه نشست آتی را گامی مهم جهت نزدیکی دیدگاه‌ های دمشق و کُردها دانست، اما از عدم دعوت کُردها جهت حضور در نشست آستانه انتقاد و تاکید کرد: در صورت عدم مشارکت، کُردها نتایج این نشست را به رسمیت نخواهند شناخت.

حزب اتحاد دموکراتیک کُردهای سوریه درحالی از راه حل «نظام فدرالیته» که به موجب آن به مناطق کُردنشین خودگردانی داده می‌ شود، سخن می گوید که اختلافاتی عمیق بین گروه ها و طوایف مختلف کُرد در شمال سوریه مشاهده می شود.

نشست رمیلان و حمله بالگردهای ترکیه به کُردها
جدیدترین اختلافات کُردها به نشست «رمیلان» که کُردها آن را دومین نشست تاسیسی نظام فدرالیته کُردها می نامند، باز می گردد. براساس اطلاعات به دست آمده، شرکت کنندگان در این نشست دو استان دير الزور و رقه و همچنین شهر آزاد شذه منبج را هم به طرح حکومت خودگردان کُردها ملحق کردند.

شرکت کنندگان در ادامه توافق کردند، حکومت خودگردان مورد نظر خود را از «اتحاد دموکراتیک فدرال روج آفا در شمال سوریه» به «نظام اتحاد دموکراتیک شمال سوریه» تغییر نام دهند.

این تغییر نام به ویژه حذف نام «روج آفا» اعتراض 15 حزب کُرد را به دنبال داشت. آنها حدف این واژه را گامی در راستای پاسخ به خواسته های مسکو و نزدیکی به دمشق دانسته و آن را خطری بزرگ در مسیر مبارزه کُردها دانستند.

واژه کُردی «روج آفا» به معنای «غرب کردستان» است و منظور از کردستان کشور مستقل کردستان است که شرق آن را کردستان ایران، شمال آن را کردستان ترکیه، جنوب آن را کردستان عراق و غرب آن را مناطق کردنشین سوریه تشکیل می دهند که 3 منطقه عفرین، الجزیره و کوبانی را شامل می شود.

یک هفته پس از نشست رمیلان در اقدامی که مشابه آن تاکنون مشاهده نشده بود، سه بالگرد نظامی ارتش ترکیه اقدام به بمباران مواضع نیروهای آسایش و کمیته های دفاع مردمی کُردهای سوریه در منطقه رمیلان، شمال شرقی استان حسکه می کنند که اساسا منطقه ای مورد حمایت آمریکایی هاست.

منابع محلی در این خصوص توضیح دادند که این بالگردها از سمت عراق به پرواز درآمده بودند و پس از انجام عملیات نیز به همان سمت مراجعت کردند و با توجه به اینکه نقاط بمباران شده در نزدیکی پایگاه نظامی آمریکایی ها در فرودگاه «ابو حجر» بین اليعربية و رميلان قرار دارد، لذا باید گفت، این حمله با چراغ سبز آمریکایی ها صورت گرفته است.

این منابع تصریح کردند، در همان روز شماری از نظامیان ترکیه تلاش کردند، به سمت شهرک کُردنشین «القحطانیه» در خاک سوریه پیشروی کنند که با مقابله مبارزان کُرد مواجه شدند تا در نتیجه آن درگیری های شدیدی بین دو طرف رخ دهد.

وادی بردی، ماجراجویی جدید تروریست ها
«وادی بردی» یا «دره بردی»، دره اى معروف در سوریه است که مسیر رودخانه بردی را مشخص می کند که منبع آن دریاچه ای واقع در شمال غربی دمشق است و پس از عبور از مناطق کوهستانی و صعب العبور به منطقه «ربوه» می رسد و مسیر خود را به موازات خط سیر راه آهن تاریخی ریف دمشق موسوم به «قطار المصايف» ادامه می دهد.

منطقه وادی بردى مهمترین منطقه سیاحتی و گردشگری در ریف دمشق است و مناطقی چون دمر، الهامة، عين الخضرة، عين الفيجة و غيره را شامل می شود. این منطقه با جمعیتی بالغ بر 100 هزار نفر از 13 روستا به نام های عین الخضره، جديدة الشيباني، بسیمه، دیرقانون، دیرمقرن، عین الفیجه، هریره، جدیده الوادی، کفیر الزیت، الحسینیه، کفر العوامید و اشرفیه الوادی تشکیل شده که ارتش سوریه تنها کنترل سه روستای هریره، جدیده الوادی و اشرفیه الوادی را در دست دارد و 10 روستای دیگر در تصرف گروه های تروریستی از جمله جبهه النصره است.

 

پس از آزادسازی حلب، از آنجا که جبهه ریف دمشق از جمله جبهه های عملیاتی بسیار مهم ارتش سوریه شمرده می شد، فعالیت های نظام سوریه در این منطقه خیلی زود با تلاش جهت احیای مجدد پرونده های آشتی ملی آغاز شد و در این راستا، وزارت مصالحه و آشتی ملی سوریه طرح جدیدی جهت خروج عناصر مسلح و یا پیوستن آنها به این طرح را به گروه های تروریستی مستقر در این منطقه از جمله خروج جبهه النصره از ریف غربی دمشق را ارائه کرد.

اما گروه‌ های مسلح در منطقه وادی بردی ضمن رد طرح، با  عناصر النصره از این منطقه نیز مخالفت و تهدید کردند منابع آبی «عین ‌الفیجه» را که تامین کننده آب دمشق است، نابود می کنند.

در ادامه گروه های تروریستی اقدام به آلوده کردن آب دمشق و ریف آن با گازوئیل آلوده نموده و کانال اصلی آب منطقه وادی بردی را هدف قرار دادند که به بروز بحران آب در پایتخت منجر شده است.

«ابوهاشم التلی» معروف به «القلمونی» سرکرده جبهه النصره در وادی بردی به تازگی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشته است که گروه های وابسته به النصره از ۴ روز پیش در این منطقه حضور دارند و من از آنها خواسته ام، به مقاومت ادامه دهند.

التلی صراحتا اعلام می کند که جبهه النصره مسئول قطع آب دمشق است، در حالی که پیشتر گروه های تروریستی با صدور بیانیه ای مدعی شده بودند، جبهه النصره در منطقه وادی بردی حضور ندارد تا بدین ترتیب حملات ارتش سوریه به عناصر مسلح در این منطقه را نقض آتش بس از سوی نیروهای سوری جلوه دهند.

با ادامه قطع آب دمشق و مناطق اطراف آن وزارت خارجه سوریه نسبت به قطع آب دمشق توسط تروریست های النصره و سکوت مجامع بین الملل در قبال این مسئله واکنش نشان داد و با ارسال دو نامه به دبیر کل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت یادآور شد، گروه های تروریستی که برخی آنان را میانه رو می خوانند، در وادی بردی خط لوله اصلی آب شهر دمشق را منفجر و پس از آن، آب را آلوده کرده و با این اقدام 80 درصد از منابع آب آشامیدنی ساکنان دمشق را از بین برده اند که نتایج فاجعه باری برای 7 میلیون ساکن این شهر خواهد داشت.

در این نامه دولت سوریه تأکید کرده است که قطع آب به روی افراد غیر نظامی مصداق جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است که در راستای نقض حقوق بین الملل و اقدامات جنایتکارانه گروه های تروریستی در حلب و دمشق و شهرهای بزرگ سوریه قرار می گیرد، لذا از شورای امنیت و کشورهای عضو سازمان ملل خواسته شده، چنین جنایاتی را محکوم و تدابیری را برای بازگرداندن آب به دمشق اتخاذ کنند.

اتوبوس ‌های فوعه و کفریا در محاصره تروریست ‌ها
ساکنان شهرک های شیعه نشین «فوعه» و «کفریا»، در استان ادلب بار دیگر خواستار تکمیل اجرای توافق حلب شدند. بر اساس این توافق قرار بود، 4 هزار و 500 نفر از مجروحان و بیماران ساکن فوعه و کفریا در قبال خروج 50 هزار تروریست مسلح به همراه خانواده هایشان از شرق حلب، از استان ادلب خارج و به حلب منتقل شوند و در حالی که تمام تروریست ها از شرق حلب به مناطق مورد نظر منتقل شدند، از اهالی کفریا و فوعه تنها 900 نفر موفق به خروج از شهرک هایشان شدند.

یک منبع محلی تاکید کرد، 21 اتوبوس اختصاص یافته به انتقال مابقی اهالی فوعه و کفریا همچنان در محاصره گروه های تکفیری هستند. به گفته این منبع در شب آغاز سال میلادی گروه های تروریستی 13 موشک گراد به سوی شهرک فوعه شلیک کردند.

مردم این دو شهرک ماه گذشته و پیش از خروج آخرین گروه از افراد مسلح از شرق حلب، ضمن هشدار نسبت به «بازی کثیف» تروریست ها، از طرف های ذیربط توافقنامه حلب خواسته بودند، این توافق را به صورت کامل اجرایی کنند.

بازدید نخست وزیر و شماری از وزرا از حلب
«عماد خمیس»، نخست وزیر سوریه به دستور «بشار اسد» رئیس جمهور این کشور در راس هیئتی متشکل از مسئولان و مقامات حکومتی برای کسب اطلاع از اوضاع خدمات رسانی و اقتصادی شهر حلب، مرکز استان حلب در شمال سوریه، شب گذشته به این شهر سفر کرد.

هیئت همراه نخست وزیر سوریه متشکل از 15 وزیر است و قرار است، روز یک شنبه نخستین جلسه خود را در حلب برگزار کند. نخست وزیر سوریه طی تحلیلی بر این سفر تاکید کرد: بازدید از حلب در چارچوب بررسی و ارزیابی شرایط حاکم بر حلب و اطلاع از روند عملیات های ارتش سوریه در جبهه عملیاتی ریف حلب و نیازمندی های استان حلب به منظور افزایش تلاش های دولت برای بهبود اوضاع خدمات رسانی و اقتصادی در شهر حلب صورت گرفته است.

به همین منظور خمیس با گروه ها و انجمن های ملی و مردمی دیدارها و نشست هایی برای شناخت آنچه از دولت انتظار می رود، داشته باشد.

جدیدترین آمار کشته های حملات ترکیه در سوریه
سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه، نزدیک به معارضان سوری در جدیدترین گزارش خود، آمار و ارقام قابل تاملی از تعداد قربانیان حملات هوایی جنگنده های ترکیه به مناطق واقع در شمال سوریه ارائه داد.

براساس گزارش این سازمان از زمان از آغاز تجاوز نظامی ترکیه به خاک سوریه طی بیست و چهارم آگوست گذشته تاکنون 277 غیر نظامی سوری در جریان حملات هوایی جنگنده های ارتش ترکیه به مناطق واقع در شمال سوریه کشته شده اند.

این گزارش در ادامه توضیح می دهد که 53 نفر از قربانیان این حملات را زنان و 68 نفر دیگر را کودکان تشکیل می دهند. این درحالی است که حملات هوایی بی وقفه جنگنده های ترکیه ای به مناطقی در شمال سوریه که پیش از این تحت تسلط داعش بود یا همچنان در اشغال این گروه است، صدها زخمی از اهالی این مناطق نیز برجا گذاشت.