به گزارش مشرق، ارتش سوریه طی روزهای اخیر جبهه جدیدی را در دمشق گشوده که هدف آن آزادسازی و پاکسازی محله «القابون» در دمشق است.
نبرد آزادسازی محله القابون با حمله شدید و سنگین یگان‌های موشکی و توپخانه ارتش سوریه آغاز شد. این حملات که طی سه سال گذشته در نوع خود بی‌سابقه شمرده می‌شد، نه تنها القابون، بلکه شماری از محله‌های شرقی دمشق و روستاها و شهرک‌های تحت تصرف گروه‌های تروریستی در غوطه شرقی را نیز در بر‌گرفت.
به همین دلیل بسیاری از کارشناسان مسائل نظامی و استراتژیک تاکید می‌کنند، آزادسازی محله القابون سرآغاز نبرد آزادسازی کامل منطقه غوطه شرقی دمشق و پاکسازی آن از عناصر مسلح خواهد بود.
موقعیت محله القابون در غوطه شرقی دمشق
محله القابون
محله القابون در شمال شرقی شهر دمشق، پایتخت سوریه واقع شده و با مرکز این شهر تنها 4 کیلومتر فاصله دارد. القابون از شمال به محله برزه، از جنوب به محله جوبر و از شرق به دو شهرک عربین و حرستا، واقع در غوطه شرقی دمشق محدود می‌شود.
بزرگراه سریع السیر «دمشق – حمص» از وسط محله القابون می‌گذرد و آن را از شرق به سمت غرب به دو بخش تقسیم می‌کند. همچنین این محله یک پایانه مرکزی اتوبوس‌های مسافربری به مقصد استان‌های شمالی سوریه را در خود جای داده و موجب شده، القابون به دروازه شمالی دمشق مبدل شود.
محله القابون و مناطق اطراف آن
محله القابون از لحاظ تقسیمات اداری و استانی وزارت کشور سوریه تابع منطقه غوطه شرقی دمشق است، به همین دلیل همانند دیگر مناطق غوطه که به سرسبزی و خوش آب و هوایی معروف هستند، این محله نیز از جمله مناطق سرسبز و بسیار خوش آب و هوای نزدیک به پایتخت به شمار می‌آید. درباره خوش و آب و هوایی این منطقه نقل است که سلطان «سلیم عثمانی» مدتی در این منطقه رحل اقامت افکنده و کاخی را بنا نموده بود که تراس آن به باغ‌های سرسبز و رودخانه‌های پر آبش مشرف بود.
اهمیت راهبردی محله القابون
محله القابون به این جهت که حلقه ارتباطی منطقه غوطه شرقی دمشق به شهر دمشق، پایتخت سوریه است و همچنین به جهت اینکه مهمترین مراکز امنیتی و دوایر اطلاعاتی نظام سوریه در این محله واقع شده، از اهمیت راهبردی برخوردار است.
وجود دایره اطلاعات هوایی به نام «شعبه حرستا»، دانشکده پلیس، مقر پلیس نظامی، ستاد نیروهای ویژه ارتش و کارخانه «سیرونیکس» که با اشغال القابون توسط عناصر مسلح به مرکز استقرار نیروهای ارتش سوریه در ورودی این محله در مسیر بزرگراه دمشق – حمص تبدیل شده، آنچه اهمیت راهبردی محله القابون را دو چندان کرده است.
این محله همچنین نقطه تقاطع راه‌ها و خیابان‌های اصلی و مهم دمشق و اطراف آن شمرده می‌شود که به تقاطع القابون معروف است.
نفوذ گروه‌های تروریستی و اشغال القابون
با آغاز بحران سوریه محله القابون از جمله کانون‌های بحران در سوریه بود، به گونه‌ای که چهل روز پس از آغاز بحران در این کشور، این منطقه شاهد اولین ناآرامی‌ها و اعتراض‌ها علیه نظام در سوریه بود.
ناآرامی‌های سال 2011 در القابون
این موضوع موجب شد، ارتش سوریه برای جلوگیری از سرایت ناآرامی‌ها به مناطق دیگر دمشق، القابون را به محاصره خود درآورد و عناصر مسلح روی به مبارزه مسلحانه با ارتش سوریه بیاورند که اوج آن به درگیری‌های خونین دهم آوریل سال 2012 میلادی باز می‌گردد که طی آن 200 سرباز سوری برای جلوگیری از پیشروی تروریست‌های مسلح به دیگر محله‌های دمشق کشته شدند.
سیطره عناصر مسلح بر محله القابون
از آن تاریخ تاکنون محله القابون در محاصره ارتش سوریه است و از آنجا که عناصر مسلح راهی جز تسلیم یا مرگ نمی‌دیدند و با تغییر معادلات میدان به سود ارتش سوریه، از اوایل سال 2014 میلادی گفت‌وگو برای دستیابی به آتش‌بس با نظام سوریه را آغاز کردند که با موفقیت همراه نبود.
جمعیت محله القابون تا پیش از آغاز بحران سوریه 100 هزار نفر برآورد شده بود که اغلب قریب به اتفاق آنها از اهل سنت بودند، درحالی که هم اکنون فراتر از چند هزار نفر نیست.
مهمترین گروه‌های تروریستی در القابون
پس از ادغام دو گروه تروریستی «أنصار الشریعه» و «المنتصر بالله» و اعلام بیعت با «ابو محمد الجولانی»، سرکرده گروه تروریستی تکفیری «جبهه النصره» در فوریه سال 2016 میلادی هم اکنون این گروه یکی از مهمترین گروه‌های مستقر در این محله است.
بیعت تروریست‌های القابون با جبهه النصره
در ادامه گروه‌های تروریستی جیش الإسلام و فیلق الرحمن نیز در ماه مه گذشته با ادغام با یکدیگر گروه مسلحی به نام «تجمع ثوار القابون» (تجمع انقلابون القابون) را تشکیل دادند.
جدیدترین تحولات میدانی القابون
براساس جدیدترین گزارش‌ها ارتش سوریه از چند روز قبل از آغاز حملات موشکی و توپخانه‌ای خود علیه محله القابون با دادن هشدارهای لازم از عناصر مسلح این محله خواستار تسلیم سلاح یا خروج از آن شدند.
القابون؛ زمستان سال‌جاری
در این راستا، منابع آگاه از اعزام نیروهای نخبه گارد ریاست جمهوری و یگان چهارم ارتش سوریه به منطقه القابون خبر می‌دهند که به محض رسیدن به نقاط مشخص شده، اقدام به تحکیم مواضع خود در نزدیکی محله القابون نمودند که نشان دهنده تدارک برای آغاز عملیات آزادسازی این محله است. در پی آن نیروهای ارتش سوریه با تنگ کردن حلقه محاصره گروه‌های مسلح هرگونه ورود و خروج از این منطقه را به دقت کنترل می‌کنند.
اهداف عملیات آزادسازی القابون
یکی از اهداف ارتش سوریه از عملیات آزادسازی محله القابون قطع ارتباط این منطقه با منطقه «برزه» و هدایت آن به سمت پذیرش آتش‌بس و مصالحه است، همانند آنچه در مناطق اطراف دمشق شاهد آن بودیم.
محله برزه از مهمترین محله‌های همجوار القابون
براساس این سناریو، جبهه النصره لاجرم باید به شهرک «عربین» در غوطه شرقی عقب نشینی کند که از لحاظ روحی لطمه بزرگی به گروه‌های مسلح مستقر در القابون وارد می‌کند.
منابع میدانی در ارتش سوریه این سناریو را انکار نمی‌کنند که یکی از اهداف عملیات القابون واداشتن گروه‌های مسلح این محله به تسلیم یا خروج از آن است، چون به اعتقاد آنها:
- محله القابون هم اکنون مهمترین نقطه و کانون حملات موشکی و توپخانه‌ای گروه‌های تروریستی علیه پایتخت سوریه است.
- محله القابون مرکز و کانون شبکه تونل‌های زیر زمینی است که سه محله جوبر، حرستا و برزه را به یکدیگر مرتبط می‌کند و آزادسازی آن، تروریست‌ها را در این محله‌ها زمین‌گیر خواهد کرد.
موقعیت سه منطقه جوبر، حرستا و برزه نسبت به القابون
- محله القابون و در کنار آن برزه، مهمترین مسیر انتقال مهمات و تجهیزات نظامی از غوطه شرقی به دمشق شمرده می‌شود.
- تامین امنیت بزرگراه بین المللی دمشق – حمص که توسط تک‌تیراندازان گروه‌های تروریستی ناامن شده و گروه‌های مسلح اقدام به آدم ربایی، غارت و چپاول خودروهای درحال تردد، بستن مسیر و غیره می‌کردند.
اما در گام اول هدف ارتش سوریه جدا کردن برزه از القابون است که با جدا شدن این دو از یکدیگر، ارتباط برزه با غوطه شرقی به طور کامل قطع شده و حلقه محاصره جوبر تنگ‌تر می‌شود.
در نتیجه شاهد تامین امنیت بیشتر مناطق همجوار مانند محله التجاره، پایانه مسافربری العباسیین، مناطق پیرامونی حرستا و بیمارستان نظامی تشرین خواهیم بود که مدت‌هاست، آماج حملات گروه‌های تروریستی از منطقه القابون است.
بزرگراه بین المللی دمشق-حمص که از القابون عبور می‌کند
اگرچه، منابع میدانی سوری تاکید می‌کنند، عملیات آزادسازی این محله به دلیل برخورداری گروه‌های مسلح آن از شبکه پیچیده و مجهز زیر زمینی، عملیات آسان و راحتی نخواهد بود، با این حال نیروهای ارتش سوریه مرحله اول این عملیات را با گلوله باران مواضع النصره در مزارع شمالی القابون و منطقه «البعله»، در مرکز این محله گلوله باران کردند.
در مقابل گروه‌های مسلح منطقه، از جمله جوبر گرچه تلاش کردند، با حمله به مواضع ارتش سوریه پاسخ این حملات را بدهند، اما با واکنش سخت و شدید نیروهای سوری مواجه و مجبور به عقب نشینی شدند.
گروه‌های مسلح در آستانه تسلیم
تغییر معادلات میدانی به سود ارتش سوریه، گروه‌های مسلح مناطق برزه و القابون را به تسلیم یا خروج از این مناطق واداشته است. یک منبع میدانی سوری در این خصوص توضیح داد که امید بسیاری وجود دارد، گفت‌وگوها در این مناطق با موفقیت همراه باشد.
رهاورد انقلاب مورد ادعای گروه‌های مسلح معارض برای اهالی القابون
در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات القابون و برزه، منطقه «ضاحیه حرستا» نیز که در مسیر بزرگراه بین المللی دمشق – حمص واقع شده، به روند مصالحه‌ها ملحق خواهد شد و شرایط مصالحه‌ها نیز همانند توافقات حاصل شده در وادی بردی خواهد بود که در این شرایط عناصر مسلح مناطق القابون و برزه در صورت عدم پیوستن به مصالحه‌ها باید به ادلب منتقل شوند.