به گزارش مشرق، مجله آمریکایی «فارین افرز» در واکنش به پیروزی شکننده اردوغان در همه‌پرسی اصلاحات قانون اساسی و حرکت وی به سمت یک دیکتاتوری تمام‌عیار با تیتری پرمعنا نوشته: «خدا ترکیه را بیامرزد! تولد: ۱۹۲۱ - وفات: ۲۰۱۷»!
پیروزی شکننده و لب به لب اردوغان در همه‌پرسی روز یکشنبه با واکنش‌های مختلف و بعضا عجیب در رسانه‌های مختلف جهان همراه شده است؛ چرا که اردوغان با این همه‌پرسی به همه اعلام کرد «قدرت را با کسی تقسیم نخواهد کرد.» همین مسئله واکنش کشورهای غربی را به دنبال داشته است چرا که ترکیه اکنون عضوی از ناتو است و روند الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا نیز در چند سال گذشته در جریان بوده است.
در این میان مجله آمریکایی «فارین افرز» با تیتر جالب «خدا ترکیه را بیامرزد! تولد: ۱۹۲۱ - وفات: ۲۰۱۷» نوشته: «با پیروزی رجب طیب اردوغان کتاب تاریخ مدرن ترکیه برای همیشه بسته شد. در ۱۹۲۱ قانون «تشکیلات اساسی» در این کشور به تصویب رسید.تقریباً سه سال بعد «آتاتورک» رهبر «جمهوری ترکیه» شد. اما تشکیل قانون اساسی نشانه شکل‌گیری نظام مهم و جدیدی در آناتولی بود.»«نیویورک تایمز» نیز در انتقاد از این همه‌پرسی اعلام کرد، «اردوغان با اختلاف رای بسیار کم در رفراندوم پیروز شد. گروه‌ها و احزاب مخالف هراس دارند که این نقطه عطف در تاریخ سیاسی کشور، به سمت یک حکومت استبدادی تغییر مسیر دهد.» «رویترز» هم حاصل این همه‌پرسی را «ایجاد دودستگی» و «اختلاف عمیق» در ترکیه دانست. روزنامه «فایننشال تایمز» اما در سرمقاله خود با عنوان «پیروزی تلخی برای سلطان جدید» ترکیه نوشت: «قانون اساسی جدید ترکیه، رئیس‌جمهور را به یک «سلطان جدید» با اختیاراتی بدون نظارت تبدیل خواهد کرد.»
واکنش رهبران غرب
اما علاوه بر رسانه‌های غربی اعتراض مقام‌ها و نهادهای اروپایی نیز به این رفراندوم همچنان ادامه دارد. «سزار فلورین پریدا» رئیس هیئتی از مجمع پارلمانی شورای اروپا که مسئولیت نظارت بر همه‌پرسی ترکیه را بر عهده داشته است، در سخنانی تاکید کرده: «همه‌پرسی ترکیه مطابق با استانداردهای شورای اروپا نبوده است.» کاخ ریاست جمهوری فرانسه هم با صدور بیانیه‌ای مخالفت خود را با برگزاری همه‌پرسی و احیای مجازات اعدام در ترکیه اعلام و آن را «مغایر با ارزش‌های اروپایی و تعهدات آنکارا» دانست. آلمان و اتریش نیز خواستار متوقف شدن مذاکرات اتحادیه اروپا با ترکیه شده‌اند. در همین حال صدراعظم و وزیر خارجه آلمان هم در بیانیه‌ای مشترک نتیجه نزدیک آراء موافقان و مخالفان در همه‌پرسی ترکیه را بیانگر «شکاف عمیق» در این کشور دانستند. معاون رئیس پارلمان اروپا نیز ضمن ابراز تاسف درباره نتیجه همه‌پرسی ترکیه آن را «تصمیمی علیه اتحادیه اروپا» دانسته و خواستار توقف مذاکرات عضویت آنکارا در اتحادیه اروپا شده است.
پاسخ اردوغان
اما در واکنش به مخالفت‌ها و انتقادهای کشورهای مختلف، اردوغان خطاب به ناظران بین‌المللی رفراندوم اخیر این کشور که اعلام کردند این همه‌پرسی بر اساس استانداردهای جهانی برگزار نشده است، گفت: «حد و جایگاه خود را بدانید.»
وی تاکید کرد: «ترکیه گزارش‌های هیئت ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا را نه می‌بیند، نه می‌شنود و نه به آن توجه می‌کند. رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد که این کشور ممکن است برای عضویت در اتحادیه اروپا همه‌پرسی دیگری نیز برگزار کند.
تداوم اعتراض‌ها
اما تظاهرات مخالفان تغییر قانون اساسی در ترکیه همچنان ادامه دارد. دوشنبه نیز در شهر اسلامبول به عنوان بزرگترین شهر ترکیه این تظاهرات همچنان ادامه داشت. بنا بر گزارش شبکه «راشاتودی»، صدها نفر از معترضان به سیاست‌های «رجب طیب اردوغان» به خیابان‌ها آمدند تا اعتراض خود را به نتایج همه‌پرسی اخیر به منظور تغییر قانون اساسی این کشور که اختیارات گسترده‌ای به رئیس‌جمهور می‌دهد، اعلام کنند. رهبر حزب «مردم جمهوری‌خواه» ترکیه هم در اعتراض و انتقاد نسبت به این همه‌پرسی اعلام کرد، ۲۴ میلیون تن از شهروندان ترکیه که علیه اعمال اصلاحات قانون اساسی در رفراندوم اخیر رای دادند به یک پیروزی دموکراتیک رسیدند. حتی اگر آنها در این رفراندوم نتوانسته باشند اکثریت را کسب کنند. کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب مردم جمهوری‌خواه، بزرگترین حزب مخالف دولت گفت: «با وجود تمام فشارهای بوروکراتیک از سوی دولت و همه منابع مالی دولت و وضعیت فوق‌العاده طرفداران کمپین نه، مخالفان اردوغان به پیروزی بزرگی دست یافتند. مهم نیست آنها چه می‌گویند.» وی هشدار داد: «اگر این قانون اساسی اجرا شود ترکیه غیرقابل کنترل می‌شود. همگان باید این مسئله را بدانند که این جامعه را نمی‌توان با این قانون اساسی اداره کرد.»