سرویس جهان مشرق - صحنه سیاسی ترکیه همیشه بر روی ظهور احزاب جدید و رهبران جدید (اگر آن‌ها در زمان مناسب فرصت ظهور را پیدا بکنند) باز بوده است. حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان نمونه خوبی در حقانیت این مدعاست که ۶ ماه پس از تأسیس یعنی سال ۲۰۰۱ به نیروی سیاسی غالب در سیاست و حکومت ترکیه تبدیل شدند. نتایج همه‌پرسی اصلاحات قانون اساسی ترکیه اگرچه گویای پیروزی کمپین آری به ریاست حزب عدالت و توسعه و شخص رجب اردوغان بود اما درعین‌حال نشان‌دهنده شکل‌گیری نارضایتی از اقدامات و برنامه‌های این حزب نیز بود؛ اما آنچه این روزها فضای سیاسی ترکیه را بیش از همه تحت تأثیر خود قرار داده است جدایی گروهی از ناراضیان حزب حرکت ملی به رهبری دولت باغچه لی و تشکیل حزب جدید توسط مرال اکشنر سیاستمدار کهنه‌کار ترکیه‌ای است.

پیروزی ضعیف اردوغان در همه‌پرسی اصلاحات قانون اساسی زنگ خطر را برای او و حزبش به صدا درآورد. نتیجه نهایی همه‌پرسی اگرچه با خواست این حزب همسو بود اما رأی بیش از ۴۸ درصد مشارکت‌کنندگان علیه رفراندوم از یک‌سو ونیز رفع موانع برای همکاری دیگر احزاب مخالف باعث شده تا شکل‌گیری اپوزیسیونی سراسری میان مخالفان اردوغان نسبت به گذشته امکان‌پذیرتر شود.

احزاب جمهوری‌خواه خلق و حزب کردی دموکراتیک خلق‌ها نیز پس از همه‌پرسی بیش‌ازپیش  به یکدیگر نزدیک شده‌اند. ابتکار جمهوری خواهان و رهبر آن کمال قلیچداراغلو در ترتیب دادن راهپیمایی اعتراضی علیه سیاست‌های اعمالی اردوغان، تحت عنوان راهپیمایی عدالت زمینه مناسبی را برای ایجاد اپوزیسیونی هرچند کوتاه‌مدت حول محور مخالفت با اردوغان میان دو حزب چپ‌گرایی ترکیه که مخالف اردوغان هستند ایجاد کرد.

در پی اختلافات عمیق  خانم مرال اکشنر با دولت باغچلی و بسیاری از اعضای حزب حرکت ملی، وی از این حزب اعلام جدایی کرد و بعد از ماه‌ها جنجال سیاسی، این عضو مطرح حزب حرکت ملی ترکیه حزب جدید خود را به‌صورت رسمی بانام« iyi »و با شعار یک ترکیه خوب تأسیس کرد.

حزب «iyi parti» به ریاست مرال اکشنر که در پی تماس‌های  مختلف با جریان‌های متفاوت در ترکیه اعلام موجودیت کرده است و همان‌گونه که مورد انتظار بود کادر مؤسس این حزب را اعضای سابق حزب حرکت ملی و جریان ملی‌گرای ترکیه تشکیل می‌دهد ولی هیچ اثری از شعار، پرچم و نماد ملی‌گرایان در این حزب دیده نمی‌شود و به‌احتمال بسیار قوی این حزب یک حزب ملی‌گرای ترک نخواهد بود.

مرال آکشنر در ماه‌های اخیر تماس‌های زیادی با جریان‌های مختلف ترکیه داشته و همواره با حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه در ارتباط بوده است. وی یک روز قبل از اعلام رسمی حزب خود در تماسی با حزب کردی دموکراتیک خلق‌ها با یکی از سیاستمداران معروف کرد ترکیه و عضو حزب دموکراتیک خلق‌ها مذاکراتی داشته است.

آکشنر با شعار ترکیه خوب وارد انتخابات خواهد شد که در این میان نشان‌واره‌ی خورشید درخشان از لزوم تغییرات اساسی در سیاست و حکومت ترکیه سخن می‌گوید. او در مراسم تأسیس حزب «iyi parti» در آنکارا به سیل عظیمی از طرفداران مشتاق خود گفت : «ترکیه و مردم آن از وضع اسفناک موجود خسته شده‌اند، دولت فرسوده شده و نظم عمومی ازهم‌پاشیده است و چاره‌ای جز تغییر در فضایی سیاسی کشور نیست و ما به‌عنوان حزبی پلورالیستی (کثرت‌گرا) پرچم‌دار تغییر در برابر قطب‌بندی اجتماعی ،بی‌قانونی ، خشونت ، بی‌عدالتی و... هستیم.»

 به اعتقاد برخی از کارشناسان مرال آکشنر و حزب نو پای او می‌تواند با بسیج جناح‌های مخالف در قامت یک نیروی اپوزیسیون قدرتمند در برابر یکه‌تازی رئیس‌جمهور اردوغان و حزب عدالت و توسعه ظاهر شود. در مقابل برخی نیز معتقدند که چالش‌های غیر قبال اغماضی وجود دارد و مرال آکشنر از چنین ظرفیتی در برابر اقتدار ساختاری رئیس‌جمهور اردوغان برخوردار نیست.

مرال اکشنر ۶۱ ساله و استاد تاریخ در دانشگاه‌های ترکیه است که با حضور در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۵ از حزب راه راست وارد دنیای سیاست در ترکیه شد. در حکومت ائتلافی نجم الدین اربکان در سال ۱۹۹۶به سمت وزیر کشور وقت ترکیه نائل گردید.

با کودتای۱۹۹۷ علیه حکومت اربکان او نیز مجبور به استعفا شد. وی از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ به‌عنوان عضو حزب حرکت ملی نماینده استانبول در پارلمان ترکیه بوده است. آکشنر چهره‌ای است که نه طرفدار فتح الله گولن است و نه وجهه‌ای اسلام‌گرا دارد ولی همواره خود را به‌عنوان یک مسلمان مؤمن معرفی می‌کند. به خاطر داشتن مرام ملی‌گرایانه هم‌نوا و طرفدار مسئله کردها در ترکیه نبوده است و هرگز در مورد اقلیت‌های ترکیه و مسائل آن‌ها سخن نمی‌گوید. او در اوایل سال ۲۰۱۶ با هسته مرکزی حزب سابق خود یعنی حزب حرکت ملی ، به‌ویژه دولت باغچه لی  به خاطر ائتلاف او با رجب اردوغان در تغییر قانون اساسی ترکیه ( ۱۶آوریل) اختلاف پیدا کرد و یکی از عناصر اصلی و محوری در کمپین "خیر" در رفراندوم قانون اساسی ۱۶ آوریل بود که به همین خاطر توانست طرفداران زیادی را از جبهه‌های مختلف ضد اردوغانی دور خود جمع کند.

او معتقد است که راه و شیوه حکومت‌داری اردوغان انحراف از بنیان‌های سیاسی و حکومتی مصطفی کمال آتاتورک است. آکشنر یک ملی‌گرای میانه‌رو است که می‌تواند در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری پیش رو به‌عنوان نامزد ایده آل برای متحد ساختن رأی‌دهندگان محافظه‌کار سکولار و بخش زیادی از ملی‌گراها علیه جبهه اردوغان مطرح باشد. حزب تازه تأسیس iyi parti یک حزب جناح راستی است که در حال حاضر بسیاری  از سیاستمداران و جناح‌های پرنفوذ در سیاست ترکیه  که توسط اردوغان و دولت باغچه لی به حاشیه رانده‌شده بودند را جذب کرده است.

طبق آخرین نظرسنجی‌ها و ادعاهای هاکان بایراکچی رئیس مرکز نظرسنجی سونار حزب «iyi parti» خانم مرال آکشنر از ظرفیت کافی برای کسب ۱۰ درصد از آرای حزب عدالت و توسعه برخوردار است و با توجه به تضعیف پایگاه مردمی دو حزب جمهوری‌خواه خلق و حزب حرکت ملی ،وی می‌تواند پایه‌های حزبی خود را میان طیف‌های مختلف سکولارها و ملی‌گراها تحکیم ببخشد. بااین‌وجود تنها تعداد انگشت‌شماری از ۵۵۰ نماینده پارلمان ترکیه به این حزب پیوسته‌اند.

روابط قوی آکشنر با جناح راست ترکیه و همچنین عناصر مرکزی ملی‌گرا و حزب جمهوری‌خواه خلق نشان از ظرفیت همکاری حزب او با طیف‌های مخالف حزب حاکم دارد. در طول برگزاری رفراندوم  قانون اساسی ، خانم آکشنر نشان داد که محوریت قابل‌توجهی در برابر مطالبات اقتدارگرایانه حکومت مستقر اردوغان به‌ویژه در کمپین "خیر" به همه‌پرسی داشته است. در حال حاضر خانم آکشنر در حال مذاکره و رایزنی با نمایندگان احزاب اپوزیسیون ، حرکت ملی ، جمهوری‌خواه خلق و حزب کردی دمکراتیک خلق است؛ لیکن چالش مهم واصلی پیش روی این سیاستمدار به رویکردش در مورد مسئله "کردها" در ترکیه برمی‌گردد که به‌عنوان یک سیاستمدار ملی‌گرا، نگرش و نسخه قابل‌عرضه‌ای برای حل‌وفصل این چالش کهنه و قدیمی در ترکیه ندارد.

نوشته‌های خانم آکشنر بسیار ناسیونالیستی و بر اساس متنی ترک محور است. چالش کردی برای آکشنر چالشی بسیار جدی و مهم است و بدون شک نیروهای کردی به او و حزب iyi parti  به‌راحتی اعتماد نخواهند کرد. از سوی دیگر حضور بلندمدت درصحنه سیاسی ترکیه بدون جلب نظر گروهای کرد و ارائه راهکاری عملی برای حل‌وفصل مسائل آن‌ها غیرممکن است . حزب عدالت و توسعه باوجود همه ناملایمتی ها با کردها در مقایسه با سایر احزاب از مرکزیت و محبوبیت بالایی در میان اقشار کرد برخورداراست. در میان سایر چالش‌هایی که از سوی حزب حاکم توسعه و عدالت متوجه خانم آکشنر است، حزب iyi باید رویکرد خود را نسبت به ائتلاف و همکاری با جناح‌های راست سیاسی فعال و پرطرفدار  ترکیه مشخص بکند. به نظر می‌رسد که آینده پیروزی در انتخابات ۲۰۱۹ ترکیه ، آینده ائتلاف‌سازی بامسلک‌های مختلف درصحنه سیاسی چندپاره ترکیه است. باید پذیرفت که حزب عدالت و توسعه دیگر یک حزب مرکزی در سیاست و انتخابات ترکیه بعد از برگزاری رفراندوم نیست. پیروزی شکننده اردوغان در رفراندوم تغییر قانون اساسی ۱۶ آوریل نشان از فرصت‌هایی برای ظهور احزاب جدید با برداشتی جدید از حکومت و سیاست در ترکیه است. سابقه موفقیت و پیروزی‌های انتخاباتی حزب عدالت و توسعه  به رهبری اردوغان در پانزده سال گذشته نشان داده است که این حزب همکاری و ائتلاف با احزاب مختلف به‌ویژه در انتخابات را خوب بلد است وبه آسانی می تواند نتایج را مهندسی بکند.

بنابراین خانم مرال آکشنر سیاست‌مدار کهنه‌کار ، باسابقه  و میانه روی  ترکیه که بعد از ماه‌ها رایزنی و مشورت با احزاب و گروهای مختلف، حزبی تحت عنوان "iyi parti  " را تأسیس کرده است، درصورتی‌که بتواند ائتلافی با احزاب اپوزیسیون و جریان‌های مختلف مخالف در ترکیه ازجمله حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه و حزب دموکراتیک خلق‌ها به وجود بیاورد، خواهد توانست بعد از ۱۶ سال حکومت‌داری در ترکیه ، پایانی بر سلطه حزب عدالت و توسعه و رهبری آن رجب طیب اردوغان باشد.