سرویس جهان مشرق - با نزدیک‌تر شدن به دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در کشورمان ، رسانه‌های عرب زبان توجه بیشتری به این پدیده دمکراتیک از خود نشان داده و به بررسی و تحلیل اوضاع و شرایط دقیق انتخابات و موازنه های عمومی محبوبیت و اعتبار کاندیداها پرداخته اند.
الاخبار: برد روحانی در دور اول تقریبا محال است/ در دور دوم اوضاع روحانی بدتر می شود
روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی نوشت که فارغ از آمال و آرزوهای مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری در ایران و نتایج آن و بدون در نظر گرفتن برگزاری این انتخابات در زمان منطقه‌ای و داخلی حساس، اما شکی نیست که این انتخابات شامل غافلگیری‌هایی خواهد بود که یکی از آنها می‌تواند در زمینه کشیده شدن انتخابات به دور دوم باشد.
شاید مهم‌ترین معضلی که فراروی روحانی قرار دارد ناامیدی است که باعث شده این دوره از انتخابات از دوره سابق انتخابات ها متمایز شود. در آن زمان روحانی در نتیجه دو دوره ریاست جمهوری پر تشنج محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور سابق کشور با غرب افکار عمومی به دنبال بهبود اقتصادی قریب‌الوقوع در نتیجه معادلاتی بودند که روحانی آن را طراحی کرده بود و مبنای آن سیاست‌باز در مذاکرات هسته‌ای و رفع تهدیدها و شکوفایی اقتصادی کشور بود. اما این آرزوها به منصه اجرا گذاشته نشد و مدتی بعد از توافق هسته‌ای خودکامگی‌های آمریکا ادامه پیدا کرد و همان بیانات رهبر انقلاب تحقق پیدا کرد که تأکید کرده بود نمی‌توان به آمریکا اطمینان داشت. نتیجه مشخص بود: هر اندازه که ایران در این رابطه عقب‌نشینی کند، تحریم‌ها رفع نخواهد شد.
معضل دوم که روحانی با آن دست به گریبان است، روشن شدن ماهیت روحانی به عنوان قشری از دولتمردان مرفه است که اصرار زیادی به کار و تلاش ندارد. این موضوع در جریان تبلیغات انتخاباتی وی کاملاً مشخص است و به نظر می‌رسد که وی اطلاع دقیقی از جزئیات پرونده ها ندارد ، برخلاف اسحاق جهانگیری که این‌گونه نشان می‌دهد که در بسیاری از مناقشات از جزئیات دقیق پرونده‌ها اطلاع دارد.
روزنامه الاخبار لبنان در گزارش خود هدف از کاندیداتوری جهانگیری را رزرو کرسی دیگری برای دفاع از روحانی و پروژه‌های وی دانست و تاکید کرد که به نظر می‌رسد این طرح نتیجه معکوس داشته و در افکار عمومی رویکردی ایجاد شده است که روحانی تا اندازه‌ای ضعیف است که نیازمند فرد دیگری است که باید حملات رقبا را به جای او دفع کند و در نهایت به نفع او کنار بکشد و آراء خود را به رئیس جمهور بدهد.
در انتخابات سابق شرایط متفاوت بود. در آن زمان محمدرضا عارف هنگامی از عرصه انتخابات کنار کشید که مطمئن شد در انتخابات پیروز نخواهد بود. اصلاح‌طلبان در آن زمان اعتقاد داشتند که چنین اقدامی می‌تواند دولت را به روحانی بسپارد و در مقابل، آنها امتیازاتی در دولت روحانی داشته باشند. اما این بار شرایط متفاوت از قبل است. برنامه‌ریزی‌ها مانند انتخابات گذشته است ، اما رویکرد عمومی که روحانی و جهانگیری در میان افکار عمومی ایجاد کرده‌اند این بحث را در میان اصلاح‌طلبان ایجاد کرده که چرا باید جهانگیری از انتخابات کناره‌گیری کند، حتی برخی از آنها کار را به جایی رساندند که از روحانی خواستند به نفع جهانگیری از رقابت‌ها کنار برود. برخی از آنها در تشریح نتایج نظرسنجی‌ها [و پایین بودن رأی جهانگیری در برابر روحانی] می‌گویند که این اتفاق به این علت است که مردم فکر می‌کنند وی در نهایت به نفع روحانی کنار خواهد رفت و اگر این رویکرد وجود نداشته باشد آمار رأی جهانگیری بالاتر از این ارقام بود.
الاخبار تاکید کرد: در هر حال، در صورتی که اتفاق غیر قابل پیش‌بینی به وقوع نپیوندد، براساس نتایج نظرسنجی‌ها پیروزی روحانی در دور اول انتخابات تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد، همین موضوع در کشیده شدن انتخابات به دور دوم می‌تواند شانس اصول‌گرایان در رقابت‌های انتخاباتی را افزایش دهد.
اما در طرف مقابل شرایط متفاوت است، محمدباقر قالیباف و ابراهیم رئیسی در واکنش به مطالبات جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی کنار رفتن به نفع یکدیگر را رد می کنند. دلیل های قالیباف در این عرصه بیشتر است و شاید مهم‌ترین آنها این باشد که محبوبیت بیشتری در میان مردم داشته باشد. او نسبت به رئیسی چهره معروف‌تری دارد و از تجربه بالاتری در مدیریت برخوردار بوده و مدت طولانی به عنوان شهردار تهران مشغول به کار بوده و دستاوردهای زیادی در این عرصه دارد که نشان دهنده شایستگی وی است.
رئیسی نیز در این عرصه دلایل خود را دارد. یکی از این دلایل این است که قالیباف با وجود سه بار شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ، شکست خورده است. از سوی دیگر وی معتقد است که گرچه تجربه بالایی برای اداره کشور ندارد، اما این مشکل را با کمک گرفتن از تیم اداری شایسته‌سالار برطرف خواهد کرد. وی معتقد است که ناشناخته بودن او برگ برنده ای برای او است و مانند قالیباف شخصیت ها و برنامه اش مستهلک نشده است.
به هر روی براساس روند کنونی تبلیغات انتخاباتی به نظر می‌رسد که محتمل‌ترین سناریو کشیده شدن انتخابات به دور دوم است که در جریان آن رقابت میان روحانی و یکی از کاندیداهای اصول‌گرا دنبال شود. در این شرایط صف‌بندی‌ها شدید تر خواهد شد و افکار عمومی تمایل بیشتری به شرکت در انتخابات خواهند داشت و میزان شرکت مردم در انتخابات افزایش پیدا خواهد کرد. با این وجود عامل سرنوشت‌ساز در نتیجه این انتخابات، قشر خاکستری خواهند بود که تعهدی به احزاب ندارند و بر اساس منافع خود رأی می‌دهند. به این معنا که آنها به نمایندگانی رأی می‌دهند که معتقدند برنامه‌هایش برای آنها مناسب‌تر خواهد بود. در این شرایط فرصت خوب برای بازگشت اصول‌گرایان به قدرت اجرایی کشور فراهم شده است. علاوه بر این که در میان کاندیداهای اصول‌گرا شخصیت‌های تحریک‌آمیز و متهم به افراط گری وجود ندارد و از سوی دیگر فضای دوره بعد از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نیز به نفع روحانی نیست.
صوت العراق: طرح و برنامه های روحانی برای پوشش شکست اقتصادی
سایت اینترنتی صوت العراق در گزارش خود از انتخابات ریاست جمهوری ایران می‌نویسد: حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در انتخابات گذشته هنگامی که در مناظره‌های انتخاباتی انتقادات تندی را بر ضد دولت محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور سابق ایران مطرح می‌کرد و وعده‌های شیرینی را به ملت ایران می داد، گمان نمی‌کرد که روزی در همین موضع قرار بگیرد و در مرکز حملات متوالی بر ضد دولت خود باشد و مجبور شود وعده های ارائه شده از سوی رقبایش را به تمسخر بگیرد.
بخش عمده ای از مردم ایران از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند، بنابراین طبیعی است که شعار افرادی را بپذیرند که مبتنی بر آرمان‌ها و رویکردهای آنها باشد و آن را نجات‌بخش خود بدانند. به ویژه که طی چهار سال گذشته از دولت روحانی هیچ تغییر ریشه‌ای و اساسی در شرایط اقتصادی خود حس نکرده اند.
علاوه بر اینها روحانی و معاون اولش اسحاق جهانگیری نمی‌توانند با قدرت از دستاوردهایی که دولت طی چهار سال گذشته محقق کرده است، دفاع کنند. آنها این موضوع را به ملت ایران توضیح نمی‌دهند که چگونه اجازه دادن به فروش نفت ایران در بلندمدت می‌تواند بر اقتصاد کشور تأثیرگذار باشد. در مقابل ، رقبای روحانی وعده‌های خود به ملت ایران دادند. به عنوان مثال محمدباقر قالیباف از دیگر کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری به ایرانی‌ها وعده داده که 5 میلیون شغل را ایجاد خواهد کرد. وی به دیپلماسی دولت روحانی نیز انتقاد کرده و تأکید دارد که این دیپلماسی ضعیف بوده و از دفاع از حقوق ملت ایران ناتوان است. وی خواستار استفاده از اهرم قدرت در دیپلماسی در صورت لزوم شده است.
اظهارات روحانی در سخنرانی‌های مردمی و تلویزیونی و به ویژه در مناظره دوم نشان می‌دهد که وی سعی دارد احساسات جریان اصلاح‌طلب را تحریک کند. این موضوع تنها برای جلب نظر رهبران جریان اصلاحات نیست ، چرا که بیشتر آنها اعلام کردند که روحانی زرا به عنوان کاندیدای خود به رسمیت می‌شناسند. بلکه این موضوع برای جلب توجه کسانی است که تاکنون رأی خود را مشخص نکردند و در دایره افراد خاکستری قرار دارند.
با این وجود به نظر می‌رسد پرونده اقتصاد عامل اصلی نگرانی روحانی است و وی تا حد امکان سعی دارد از آن فرار کند. به همین علت است که به مسائل مربوط به حقوق بشر و آزادی‌ها در بیشتر سخنرانی‌ها و اظهارات خود مورد توجه قرار داد و سعی دارد ایرانی‌ها را نسبت به رقبای خود بترساند. به همین علت بود که ابراهیم رئیسی انتقادات شدیدی را در مناظره دوم تلویزیونی در این خصوص نسبت به روحانی مطرح کرد، اما روحانی پاسخ این انتقادات را نداد و همچنان اصرار دارد که رقبایش آزادی‌ها را سرکوب خواهند کرد و در سیاست‌های داخلی خود حقوق بشر را نادیده خواهند گرفت و مشکلات و بحران‌هایی را با تمامی کشورهای جهان در سیاست خارجی خود ایجاد خواهند کرد.
بنابراین به نظر می‌رسد در طول مناظره سوم نیز که جمعه آینده برگزار خواهد شد و اتفاقاً مختص به مسائل اقتصادی کشور است، روحانی همین رویه را دنبال خواهد کرد.
الجزیره: شرایط نابسامان اقتصادی مردم در دوره روحانی
پایگاه شبکه خبری الجزیره در گزارشی با اشاره به عملکرد حسن روحانی در دوره چهار ساله ریاست جمهوری‌اش نوشت که روحانی در شرایطی قدرت را در دست گرفت که مناسبات ایران با کشورهای عربی دستخوش تشنج و تنش بود ، اما در سال‌های اخیر نیز تنش‌های خطرناکی در مناسبات ایران با کشورهای عربی به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی به وجود آمد که در نتیجه آن مناسبات دیپلماتیک بین ریاض و تهران قطع شده است. در همین باره برای اولین بار سازمان کنفرانس اسلامی بیانیه‌ای را صادر کرد که در آن بیشتر کشورهای عضو سازمان، ایران و آنچه که اقدامات خصمانه و فرقه گرایانه و نژادپرستانه این کشور در کشورهای عربی می خواندند را محکوم کردند. همین موضوع رئیس‌جمهور ایران را مجبور کرد که از نشست سران این اجلاس که در استانبول برگزار شده بود، خارج شود.
روحانی چهار سال پیش و در طی رقابت‌های انتخاباتی وعده ایجاد چهار میلیون شغل را مطرح کرده بود، اما براساس گزارش‌ها و برآوردهای مرکز آمار ایران، نسبت بیکاری در این دوره افزایش پیدا کرده و به 22 درصد رسیده است. این یعنی اینکه حدود 5 میلیون بیکار در کشور وجود دارد. این در حالی است که برخی منابع غیر رسمی متخصص اعلام کردند که این رقم به حدود 7 تا 10 میلیون بیکار می رسد.
با وجود اینکه دوران حاکمیت روحانی شاهد رشد 6.6 درصد در اقتصاد این کشور بود، اما این رشد در نتیجه افزایش صادرات نفتی در پی توافق هسته‌ای، به وجود آمده و سهم صادرات غیرنفتی از این رشد تنها 8. درصد است. در همین دوره اوضاع و شرایط زندگی شهروندان بدتر شده و و فقر و گرانی در جامعه افزایش پیدا کرده است تا جایی که تعداد آوارگان و کارتن‌خواب‌ها در پایتخت تهران به حدود 50 هزار نفر رسیده است. آمار نشان می‌دهد که 40% از ایرانیان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و حدود 10 میلیون نفر از مردم بیکار هستند.
منتقدان روحانی اعتقاد دارند که عامل اصلی مشکلات اقتصادی کشور ، تمرکز دولت بر سیاست خارجی است. آنها تأکید دارند که حتی بعد از امضای توافق هسته‌ای ، کشور شاهد هیچ بهبودی در اوضاع اقتصادی نبوده است، این در حالی است که حامیان رئیس‌جمهور این موضوع را به قیمت پایین نفت یا فساد موجود در کشور مرتبط می‌کنند. در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی ده‌ها کارخانه در نتیجه بحران شدید مالی و کساد بازار بسته شده اند. حتی برخی آمارها نشان می‌دهد که 80% از کارخانه‌ها و مراکز تولیدی کشور به شکل کامل یا نسبی مسدود شده که از جمله این کارخانه ها، مراکز صنعتی با قدمت 80 ساله است.
شبکه خبری النبأ: کاهش محبوبیت روحانی در برابر قالیباف
به گزارش مشرق، شبکه خبری النبأ در گزارشی به داغ شدن رقابت‌های انتخاباتی بین نامزدهای ریاست جمهوری در دوره تبلیغات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری پرداخت و تأکید کرد که با وجود اینکه روحانی به دنبال دستیابی به پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری است ، اما رقبای قدرتمندی از جریان اصولگراها در برابر او قرار دارند. اصول‌گرایان با انتقاد از شرایط اقتصادی دولت روحانی معتقدند که همگرایی های او با غرب و عقب‌نشینی‌هایی که در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای ایران انجام داد ، مزایای اقتصادی خود را نشان نداد. از سوی دیگر برخی خبرگزاری‌های داخلی ایران گزارش می‌دهند که بعد از انجام اولین مناظره انتخاباتی بین کاندیداهای شش‌گانه محبوبیت روحانی کاهش پیدا کرده و محبوبیت محمد باقر قالیباف افزایش پیدا کرد.
حسن روحانی با انتقادات گسترده‌ای از سوی رقبای خود مواجه شده و آنها معتقدند که وی در بهبود اقتصاد ایران بعد از توافق هسته‌ای شکست خورده است. آنها تأکید کردند که تنها تعداد اندکی از ایرانی‌ها از فواید ملموس توافق هسته‌ای که به موجب آن فعالیت‌های هسته‌ای ایران در مقابل ضعف تحریم‌های بین‌المللی متوقف شد، استفاده کردند.
براساس این گزارش تمامی کاندیداهای حاضر در انتخابات اعلام کرده‌اند که با توافق هسته‌ای موافقند و آن را برای آینده ایران ضروری می‌دانند. با این وجود محمد باقر قالیباف کاندیدای اصول‌گرای انتخابات و شهردار تهران روحانی را به شکست در از بین بردن بیکاری متهم کرده است، به گونه‌ای که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد شاخص بیکاری از 12% به 20% رسیده است. قالیباف و رئیسی تعهد کرده‌اند که در صورت انتخاب به ریاست جمهوری سالیانه بالغ بر یک میلیون شغل ایجاد خواهند کرد.
تحلیلگران معتقدند که شرکت‌های خارجی همچنان برای سرمایه گذاری در ایران بنا به عوامل مختلف از جمله ادامه تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا مردد هستند. این گزارش در ادامه به بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اشاره کرد که چندی پیش تأکید داشتند که دورشدن شبح جنگ از ایران به علت روی کار آمدن کسی نیست ، بلکه حضور ملت در عرصه سیاسی است که شبح جنگ را از کشور دور کرده است. پیش از این روحانی اعلام کرده بود که با روی کار آمدن دولت وی شبح جنگ از کشور دور شده است.
ایشان همچنین در بخش دیگری از بیانات خود به خودکفایی اقتصادی کشور تأکید کردند تا کشور از سیاست همگرایی با غرب به علت دستیابی به سرمایه‌گذاری‌های خارجی دست بردارد.