سرویس جهان مشرق - با توجه به برگزاری سوم مناظره نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشورمان ، بسیاری از رسانه‌های عربی موضوعات و موارد مطرح‌شده در این مناظره را پوشش دادند. برخی از رسانه‌ها به پوشش زنده تصویری مناظره سوم پرداخته و بسیاری از آنها نیز محورهای گفتگوهای مطرح شده در مناظره را از همان لحظات اولیه منتشر می کردند. آنچه در این گزارش به آن اشاره می‌شود، بخشی از ابعاد توجه رسانه های عرب زبان به تبلیغات انتخاباتی و مناظره انتخاباتی ایران است. نگاهی کلی اما به مطالب رسانه های عرب زبان نشان می دهد که آنها نیز رقابت های انتخاباتی را میان ۳ نفر از کاندیداها یعنی حسن روحانی، سید ابراهیمی رئیسی و محد باقر قالیباف می دانند و شانس یا جدیتی برای کاندیداهای دیگر قائل نیستند.
الاخبار: چالش های اقتصادی دولت روحانی
روزنامه لبنانی الاخبار در گزارشی با اشاره به برگزاری سه مناظره تلویزیونی طی سه هفته گذشته که هر کدام از آنها حدود چهار ساعت طول کشیده و به صورت مساوی در میان تمامی کاندیداها تقسیم شده بود ، تأکید کرد که مناظره‌های فرهنگی و سیاسی - اجتماعی و در نهایت مناظره اقتصادی طی سه هفته برگزار شد و در جریان آن میلیون‌ها ایرانی برنامه‌های کاندیداهای خود را بررسی کردند. بر اساس این گزارش حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در معرض انتقادات گسترده از سوی کاندیداهای جریان اصول‌گرا قرار داشت و اسحاق جهانگیری مسئولیت دفاع از عملکرد دولت را بر عهده داشت. البته به نظر می‌رسید که مصطفی هاشمی‌طبا دیگر نامزد اصلاح‌طلب انتخابات، خارج از چارچوب رقابت‌ها قرار دارد.
موضوع بیکاری و هدفمندی یارانه‌ها و حرکت اقتصادی کشور شامل صادرات و واردات علاوه موضوع قاچاق کالا و ایجاد فرصت‌های شغلی محورهای مجادلات گسترده در مناظره سوم بودند که تیم دولت تلاش داشت از عملکرد خود در این رابطه دفاع کرده و بار دیگر اتهامات خود را متوجه دولت سابق ایران کرده و مشکلات اقتصادی کنونی را در نتیجه فشار سنگین ناشی از دولت قبل توجیه کند.
پرونده درهم تنیده اقتصادی و ناتوانی دولت برای به تحرک درآوردن چرخ اقتصاد به ویژه بعد از توافق هسته‌ای محورهای اصلی انتقاد رقبای روحانی بود. آنها وعده داده‌اند که حدود ۵ میلیون شغل در این دوره ایجاد خواهند کرد و چرخ‌های اقتصاد را برای قشر متوسط و ضعیف به حرکت درخواهد آورد و فعالیت های بخش کشاورزی را گسترده کرده و صادرات غیرنفتی را افزایش خواهند داد. آنها اعلام کردند که اقتصاد کشور را بر پایه خام‌فروشی قرار نمی‌دهند ، بلکه بعد از پالایش نفت در پالایشگاه‌های داخلی آنها را به خارج واگذار خواهند کرد.
الاخبار در گزارش خود می‌افزاید که محورهای اقتصادی در میان تمامی کاندیداها مطابقت داشته ، اما نحوه مدیریت این پرونده‌ها و سامان‌دهی اولویت‌های آنها به نحو اساسی با یکدیگر تفاوت داشت.
در نهایت هر کدام از طرف‌ها خود را پیروز این مرحله توصیف می‌کردند ، این در حالی است که ارزیابی‌های دقیقی در این شرایط وجود ندارد و تنها صندوق رأی است که حرف آخر را می‌زند. به همین علت وقتی از کاندیداهای شش‌گانه از قوی ترین حضور در مناظره ها پرسیده می‌شود، همه پاسخ می‌دهند که این جواب این سؤال روز جمعه آینده مشخص می‌شود.
محیط: تاثیر تلگرام بر انتخابات ایران
پایگاه اینترنتی محیط در این رابطه به ادامه رقابت‌های انتخاباتی در رسانه‌های اجتماعی نظیر تلگرام ، توییتر و اینستاگرام بین کاندیداهای مطرح یعنی حسن روحانی و سید ابراهیم رئیسی پرداخت و نوشت که حامیان رئیسی در توئیتر هشتکی را با عنوان سید محرومان در اشاره به حمایت‌های وی از فقرا و محرومان و قشر ضعیف در ایران راه‌اندازی کرده‌اند و در همین رابطه بسیار از تصاویر و کلیپ‌های ویدئویی و سخنرانی‌ها در حمایت از ابراهیم رئیسی منتشر شده است.
رسانه‌های جمعی از تأثیر بالای شبکه‌های اجتماعی به ویژه تلگرام در داخل ایران خبر می‌دهند که بیشترین گسترش را در ایران داشته و می‌تواند بالاترین تأثیر را در انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد. بر اساس آمار بخش ارتباطات و تکنولوژی اطلاعات در ایران حدود ۲۲ نفر از اینترنت موبایل و حدود ۹ میلیون نفر از اینترنت ای دی اس ال استفاده می‌کنند و نسبت توزیع تلفن همراه در کشور حدود ۹۷.۵ درصد است. براساس گزارش‌های رسانه‌ای حدود ۹۰% از کاربران تلگرام ایرانی هستند.
المیادین: سه قشر تاثیرگذار در انتخابات
پایگاه اینترنتی شبکه خبری المیادین نیز در گزارشی به بررسی شاخص‌ها و موازنه های قدرت تأثیرگذار بر روند جهت‌دهی افکار عمومی مردم ایران اشاره و تأکید کرد که مشخص است که هر دو جریان براساس تجربه طولانی که دارند و ابزارها و شاخه‌های متعددی که در داخل مؤسسات حاکم در کشور دارند ، موفق شدند حضور قدرتمند خود را در میان بخش وسیعی از جامعه ایران تثبیت کنند. نمونه این مطلب را نیز می‌توان در تجمعات مردمی بزرگی که سه کاندیدای برتر طی هفته‌های گذشته داشته‌اند ، مشاهده کرد.
این گزارش می افزاید که با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری؛ صف‌بندی‌های سیاسی، خود را به شکل روزافزونی در میان افکار عمومی ایرانی‌ها گسترش داده است و از میان شعارها و وعده‌های انتخاباتی کاندیداها ، افکار عمومی خود را به سمت یکی از این دو جریان سوق داده است.
در شهر قم که مرجعیت دینی کشور را به عهده داشته و نقش عمده‌ای در تعیین انتخاب‌ها و گزینه‌های ایرانی ها دارد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم حمایت خود از ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی را اعلام کرده و وی را کاندیدای اصلح توصیف کرده است.
این مقاله در ادامه به بررسی جامع افکار عمومی در داخل ایران پرداخته و می‌نویسد که پیگیری کنندگان تحولات ایران تأکید دارند که هر کاندیدای ریاست جمهوری نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن رأی این سه بخش اساسی انتخاباتی به پیروزی دست پیدا کند.
اول: گروه اول دانشجویان دانشگاه‌ها هستند که تعداد آنها براساس آخرین آمار حدود ۵.۴ میلیون نفر است. محور قدرت در این بخش از این موضوع ناشی می‌شود که آنها یکی از شریان‌های اصلی تحرک و فعالیت‌های سیاسی در داخل ایران بوده و با وجود تعداد زیادی که دارند تأثیرگذاری اجتماعی آنها در یک مسیر و اثرات گزینه‌های آنها در انتخابات به سمت یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری بسیار بالا است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. توجه به این نکته لازم است که اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان نفوذ خود را در دانشگاه‌های ایران که تعداد آنها بالغ بر ۳ هزار دانشگاه است، تقسیم کرده اند.
دوم: جریان دوم نیروهای سپاه پاسداران و بسیج مردمی است که آمار دقیقی در رابطه با تعداد آنها وجود ندارد ، اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که تعداد این نیروها نیز میلیون ها نفر است. بر اساس اطلاعات غیررسمی فضای کلی این بخش از جامعه انتخاباتی ایران به سمت سید ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی گرایش پیدا کرده است، این در حالی است که گفته می‌شود تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران از محمدباقر قالیباف حمایت می‌کنند که یکی از فرماندهان سپاه قبل از سال ۲۰۰۰ بوده است.
سوم: سومین جامعه هدف در انتخابات ریاست جمهوری ایران ، بخش موسوم به آراء خاکستری هستند که تعداد آنها حدود سه و نیم میلیون نفر ارزیابی می‌شود. گفته می‌شود که این قشر از جامعه شرکت یا عدم شرکت در انتخابات را طی روزها و ساعت‌های آخر و بنا به میزان داغ بودن فضای داخلی انتخابات و سطح کشمکش‌های سیاسی در میان افکار عمومی مشخص می‌کند. سه کاندیدای مطرح یعنی روحانی ، رئیسی و قالیباف بالاترین تلاش خود را برای جلب بیشترین تعداد از آراء این بخش اجتماعی را انجام داده‌اند ، چرا که تجربه‌های گذشته ثابت کرده که آنها قدرت بالایی در تغییر معادلات انتخاباتی داشته اند. به این ترتیب می‌توان گفت که هر یک از این کاندیداها که بتوانند این بخش از افکار عمومی را به نفع خود متمایل سازند، درهای ساختمان پاستور را به مدت ۴ سال به روی خود باز کرده اند.
البناء: مناظره سوم و اتهامات زیادی که ضد دولت روحانی مطرح شد
روزنامه البناء نیز در گزارشی به بررسی سومین و آخرین مناظره برگزار شده بین کاندیداهای ریاست جمهوری ایران پرداخت که به بررسی مسائل اقتصادی اختصاص داده شده بود. بنا به نوشته این روزنامه لبنانی ناتوانی دولت کنونی از نظارت بر بانک‌ها، گسیل شدن منابع بانکی برای اشخاص و عناصر شناخته شده و معروف از سوی دولت ، پرداخت حقوق‌های بالا و ناتوانی در جلوگیری از قاچاق کالا از مهم ترین اتهاماتی بود که در جریان این مناظره بر ضد روحانی و اسحق جهانگیری معاون اول وی مطرح شد.
سید ابراهیم رئیسی نیز تاکید کرد که دولت اراده جدی برای مبارزه با پدیده فرار مالیاتی ندارد. مصطفی میرسلیم نیز دولت کنونی را متهم کرد که هیچ اهمیتی به مبارزه با کسانی که بانک‌ها را غارت می‌کنند، نمی‌دهد. وی از روحانی این سوال را مطرح کرد که چگونه در برابر اختلاس‌های بانکی که صورت گرفته است ، ایستادگی خواهد کرد. وی با ابراز تعجب از شتاب‌زدگی دولت در استخراج نفت و گاز تأکید کرد که ایران نیازمند مدیریت جدی برای فعال سازی بخش پتروشیمی است و صادرات نفت خام و وارد کردن کالاهای پتروشیمی مغایر اهداف اقتصاد مقاومتی است.
خبرگزاری کویت و بررسی خواسته های شهروندان از رئیس جمهور
خبرگزاری کویت نیز در این رابطه نوشت که با آغاز شمارش معکوس برای برگزاری دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، داغ بودن رقابت‌های حاضر در مناظره‌های انتخاباتی که عصر روز جمعه برای اطلاع افکار عمومی از آرا و دیدگاه‌های رقبای حاضر در انتخابات برگزار می‌شود، افزایش پیدا کرده است. این گزارش که به نظر می‌رسد ضمن بررسی میدانی از جامعه ایران نگاشته شده، تأکید کرد که در زمان پخش زنده مناظره‌های انتخاباتی تقریبا تمامی خیابان‌های تهران و سایر شهرهای اصلی این کشور و بازارها و مراکز تجاری تقریباً خالی از جمعیت می شود.
این گزارش همچنین مصاحبه‌هایی را با تعدادی از شهروندان ایرانی در این رابطه انجام داده است. فردی به نام محمد پاکدین در گفت‌وگو با خبرگزاری کویت با اشاره به مناظره‌های انتخاباتی تأکید کرد که این مناظرات به رأی‌دهندگان قدرت و اطلاعات زیادی در رابطه با کاندیداها می‌دهد و باعث می شود آنها اطلاعات جامعی از تمامی مسایل ساده مربوط به خود دریافت کنند. وی تأکید کرد که توان پاسخ دادن کاندیداها نسبت به سوال‌ها و محورهای طرح شده بعلاوه سرعت بداهه گویی نامزدها از مهم‌ترین عواملی است که در ترسیم رأی افکار عمومی سهیم خواهد بود. وی ابراز امیدواری کرد که رئیس‌جمهور آینده کشور بتواند مشکلاتی که قشر عظیمی از ملت ایران با آن مواجه هستند ، نظیر بیکاری ، مسکن، کمک به جوانان در امر ازدواج و اصلاح زیرساخت های بهداشتی را حل کند.
شهروند دیگری با نام زینب شعبانی فرد دیگری است که خبرگزاری کویت با او مصاحبه کرده است. وی با اشاره به اینکه اصرار زیادی برای دیدن مناظره‌های تلویزیونی دارد ، تأکید کرد که مهم‌ترین مسائلی که برای وی اهمیت دارد معضل بیکاری و مسکن و قیمت بالای اجاره منزل در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران است که فشار زیادی از جنبه اقتصادی به شهروندان وارد می‌کند.
تایمز: سرقت علمی روحانی انتخابات را تحت الشعاع قرار می دهد
ریچارد اسپنسر نیز در مقاله‌ای در مجله تایمز به جنجال ایجاد شده در رابطه با سرقت علمی در پایان نامه مدرک دکترای حسن روحانی کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران پرداخته است. این موضوع را یکی از دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا منتشر و تأکید کرد که پایان‌نامه‌ای که حسن روحانی از آن در دانشگاه گلاسکو کالدونیان دفاع کرد، محتوی سرقت ادبی بوده است. این روزنامه می‌افزاید که این مطالب ممکن است در افکار عمومی و آراء شرکت‌کنندگان در انتخابات تأثیرگذار باشد. این نشریه به نقل از یک تحلیلگر ایرانی نوشت که پیش بینی اتفاقی که رخ می دهد، مشکل است، اما احتمالا موضوع سرقت ادبی تاثیر زیادی در روند انتخابات خواهد داشت. اسپنسر در گزارش خود می‌افزاید که معلوم نیست رئیس‌جمهور ایران مدتی را در انگلیس گذرانده باشد یا اینکه تحصیلات خود را از راه دور ادامه داده است ، اما منتقدان وی او را متهم می کنند که به اندازه ای زبان انگلیسی بلد نیست که بتواند از انگلیس مدرک علمی دریافت کند. این گزارش می افزاید که به این ترتیب احتمالاً انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد.
واشنگتن پست: چالش های خطرناک روحانی در انتخابات
روزنامه آمریکایی واشنگتن پست نیز در گزارشی نوشت که پیروزی حسن روحانی برای دور دوم ریاست جمهوری تضمین شده نیست و وی در برابر مشکلاتی نه‌چندان آسان برای پیروزی قرار دارد. این روزنامه آمریکایی با اشاره به داغ شدن تنور انتخابات ریاست جمهوری ایران و تبادل اتهامات میان نامزدهای شش‌گانه انتخابات، تأکید کرد که توافق هسته‌ای باعث ایجاد توسعه اقتصادی در ایران نشد و همین موضوع دولت روحانی را در برابر چالش‌های خطرناکی قرار داده است.
علی رضا نادر تحلیلگر و کارشناس ایرانی موسسه مطالعاتی رند در واشنگتن نوشت که فرصتی خوبی برای انتخاب مجدد روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران وجود ندارد. چرا که بسیاری از شهروندان ایرانی انگیزه‌ای برای رأی دادن به وی ندادند.
نادر می افزاید که برای بسیاری از شهروندان عادی توافق هسته‌ای با قدرت‌های غربی مایوس کننده بود، چرا که منافع اقتصادی که توافق هسته‌ای ایجاد کرد ، تنها در راستای بازگرداندن تولید نفت کشور به دوره قبل از تحریم‌های غربی بود ، ولی این اتفاق فرصت های شغلی خوبی برای جامعه ایران ایجاد نکرد.
روزنامه القبس نیز در این رابطه به شکست دولت روحانی در تبلیغات انتخاباتی اشاره و تأکید کرد که نامزدهای جریان اصول‌گرا در انتخابات ریاست جمهوری ایران هجمه شدیدی را بر ضد سیاست‌های دولت حسن روحانی در مناظره سوم و پایانی انجام دادند که در رابطه با مسائل اقتصادی انجام شد. سید ابراهیم رئیسی با اشاره به بدتر شدن وضعیت فقرا در ایران تأکید کرد که باید به زندگی روزمره مردم نزدیک‌تر شد تا از واقعیت زندگی آنها اطلاع پیدا کرد. وی ادامه داد که برنامه آینده وی در رابطه با قانون پشتیبانی دولت مبتنی بر توزیع عادلانه ثروت و حمایت از فقرا برای بازگشت زندگی طبیعی معیشتی است. وی تأکید کرد که حجم نقدینگی در دولت روحانی سه برابر شده است ، اما شرایط کنونی برای کشور حاصل آمده است. دستاوردهای مطرح شده برای روحانی در این روزها نیز تنها برای تبلیغات انتخاباتی است.
این گزارش می‌افزاید محمد باقر قالیباف نیز در این گزارش به رکود و تورم و بیکاری در کشور اشاره و تاکید کرد که کشور در برابر یک بحران اقتصادی قرار دارد. وی تاکید کرد درختی که در ۴ سال میوه نداده، هرگزمیوه نخواهد داد.
مصطفی میرسلیم نیز بر ضرورت ایجاد قوانین ویژه‌ای برای توسعه صادرات در کشور تأکید و ابراز داشت که برنامه‌های آینده وی مبتنی بر کاهش تکیه کشور بر درآمدهای نفتی و توسعه صادرات غیرنفتی است. وی ادامه داد که افتخار دولت روحانی این است که فروش نفت خام را به دو و نیم میلیون بشکه در روز رسانده است. این موضوع بر خلاف اقتصاد مقاومتی است. فروش نفت خام به معنی وابستگی بیشتر است.
ایلاف: رقبای روحانی او را محاصره کردند
سایت خبری ایلاف با اشاره به مناظره سوم و پایانی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری نوشت که اقتصاد محور مناظره صورت گرفته در عصر روز جمعه بود که در جریان آن مسائلی نظیر رکود اقتصادی و افزایش سطح بیکاری و فساد و سوء مدیریت اقتصادی و مبارزه با قاچاق کالا ، نحوه صادرات نفتی و نظام بانکی و بخش تولید به محورهای مهمی برای رقبای روحانی جهت حمله به وی تبدیل شده بود. آنها روحانی را متهم کردند که با وجود رفع تحریم‌ها در بهبود شرایط زندگی مردم ایران شکست خورده است.