به گزارش گروه خواندنی های مشرق به نقل از مهر، دکتر قاسم پورحسن در مورد اینکه چگونه میتوان تفکر منطقی را در کودکان نهادینه کرد گفت: یکی از مباحث بنیادینی که متفکران حوزه تعلیم و تربیت و بخصوص متفکران اسلامی به آن تأکید میکنند مسئله فکرورزی است، اینکه مهمترین عنصر تربیت را اخلاق میدانند و برخی معتقدند که تفکر و عقلانیت بخشی از این اخلاق است .
وی افزود: شهید مطهری عنوان میکند که یکی از بنیادیترین غرض از تعلیم و تربیت تفکر مستقل و شکوفایی عقل است. علاوه بر اخلاق و عادات پسندیده مربوط به بدن یا تندرستی به چیزی به نام شکوفایی و رشد یافتن عقل نیز تأکید میکنند. لزوما تفکر عقلانی به معنای فربه شدن و نیرومندی هوش نیست گرچه به فعلیت رساندن هوش و استعداد مهم است اما مهمترین معنای آن این است که کودک از قبال تعلیم و تربیت به یک تفکر مستقلی دست یابد.
استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: در میان متفکران اسلامی غرض از تعلیم و تربیت علاوه بر ایمان و اخلاق مسئلهای به نام تفکر یا فکرورزی و عقلانیت است. در برنامه فلسفه برای کودکان تأکید بر عقل مقداری افراطی است. هدف از تعلیم و تربیت تنها دست یافتن به عقل (عقل حسابگر) نیست. همه متفکران بر این سخن که همه متفکران بر مسئلهای به نام عقلانیت و تفکر عقلی درباب تعلیم و تربیت تأکید میکنند توافق دارند اما این بحث باید مورد بررسی جدی قرار بگیرد.
این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه یادآور شد: عقلی که بدون مبانی ایمانی و اخلاقی شکل بگیرد نمیتواند نیازهای جدی و اساسی کودک را در آینده مرتفع سازد. این عقل تنها عقل ابزاری خواهد بود که نمیتواند سنجهای برای خوبی و بدی، درستی و نادرستی رفتار نکوهیده و زشت داشته باشد. اما عقلی که در تفکرات اسلامی هویداست عقل همطراز با ایمان و اخلاق است.
پورحسن در مورد اینکه چگونه میتوان قدرت نه گفتن را در کودکان در موقعیتها و سنین مختلف تقویت کرد هم اظهار داشت: باید پرسید که چگونه قدرت پرسشگری را در کودکان تقویت کنیم. در برنامه فلسفه برای کودکان در غرب تأکید میشود که اگر بخواهیم وارد نظام آموزشی جدید بشویم باید به کودک نه گفتن و مخالفت کردن را یاد بدهیم. من معتقد نیستم که کودک در ابتدا هنوز آن چنان از استعداد و هوش و سنجشی برخوردار باشد که درباره خیر و فیض و سعادت و نیکی و بدی بتواند بله و خیر بگوید.
وی افزود: آن چه که باید مورد توجه قرار بگیرد قوه شناخت است یعنی غریزه کودک را شکوفا کردن و رویه معتدل در پیش گرفتن. اصلی ترین مسئله این است که کودک باید جرأت سؤال کردن و توضیح خواستن داشته باشد. این با اینکه بگوییم حتی با اندیشه درست مخالفت کند کاملا متفاوت است. باید جرأت پرسشگری داشته، بدون ادله قانع نشوند و برای هر چیزی توضیح و تبیین آنرا بخواهد.