سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
چرا روحانی باید تقاص وعده مشهور اصلاح‌طلبان را بدهد؟!
مسئله پافشاری اصلاح‌طلبان به انتصاب یک وزیر زن توسط رئیس‌جمهور روحانی وارد مراحل بحرانی شده است...
روزنامه شرق در شماره شنبه گذشته خود در بخشی از یک گزارش و در همین رابطه نوشت:
«زمزمه‌های حذف مولاوردی از کابینه دولت دوازدهم باعث واکنش‌های جدی جامعه زنان به این شایعه شده است. آنها که در روزهای گذشته به دلیل همین شایعات از داشتن وزیر زن نیز ناامید شده بودند، از حذف مولاوردی در کابینه دوازدهم به‌عنوان شکست جامعه زنان یاد می‌کردند. آنها در رسانه‌های مجازی با مخاطب قراردادن حسن روحانی از وی می‌خواستند صدای آنها را بشنود و مولاوردی را در سمت معاونت امور زنان و خانواده ابقا کند.»
شرق همچنین به نقل از یک مصاحبه شونده نیز می‌نویسد:
در تمام دوران انتخابات برای راضی‌کردن هم‌کلاسی‌ها و هم‌دانشگاهی‌ها از حضور مولاوردی در دولت حسن روحانی مثال می‌زدیم و امروز مضحکه کسانی شده‌ایم که شایعه عدم حضور او را در دولت بعدی می‌شنوند. آنها می‌گویند خود روحانی توانایی پذیرش تغییرات ملموس خود را ندارد، اما مسئله اینجاست که ما انتظار داریم آقای روحانی مطالبه حداقلی ما زنان را بشنوند و جامعه زنان را از حضور این زن توانمند محروم نکنند.[۱]
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیز در گزارشی با تیتر «آری مردم به وزیر زن» به نقل از یک دختر مصاحبه شونده نوشت:
شاید اجازه بدهند توی مدرسه هم لاک بزنیم!...مردها خودشان را خیلی دست بالا گرفته اند. تا حالا که همه کارها دست مردها بوده، خب حالا بگذارند دست زن ها باشد، شاید برای مردم بهتر باشد. اگر قرار است تغییری ایجاد شود بگذارند زن ها بیایند، ببینیم کدام بهترند.
این روزنامه همچنین به نقل از یکی دیگر از دختران مصاحبه شونده خود می‌نویسد:
شاید اگر زنها مسئول باشند دیگر ایراد نگیرند و نگویند که دخترها نمی توانند در خیابان دوچرخه سواری کنند. زنها این مشکلات ما را بهتر درک می کنند. من نمی دانم یعنی اسلام واقعا مخالف دوچرخه سواری ما است؟ اگر وزیر و مسوول زن داشته باشیم نخستین چیزی که می خواهم این است که بتوانم سوار دوچرخه شوم. دلم می خواهد ما هم فوتبال بازی کنیم آخر همه ورزش ها که نباید مال پسرها باشد.[۲]
پروانه سلحشوری از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس نیز اظهاراتی تندتر را در این زمینه به زبان آورده و اخیراً گفته است:
«اینکه بگویند مراجع با حضور زنان در کابینه مشکل دارند درست نیست چرا که حتی آقای احمدی‌نژاد نیز یک وزیر زن در دولت داشت. دولت از حمایت ۵۱ درصد از زنان جامعه برخوردار بوده و باید مطالبات آنها را در نظر بگیرد. ما خواهان حضور حداقل یک زن در دولت هستیم.»[۳]
*تمام این اظهارات در حالی است که متأسفانه رسانه‌ها و چهره‌های اصلاح‌طلب بصورتی هماهنگ از در دسترس بودن انتخاب «شهردار زن» برای اصلاح‌طلبان شورای شهر حرفی نمی‌زنند...
ضمن اینکه شورای شهر پنجم تهران با اکثریت مطلق اصلاح‌طلبان همراه است و مثل آقای روحانی و دولت او از سابقه اصولگرایی و مبارزه با فتنه هم برخوردار نیست!
به سخن دیگر اینکه اصلاح‌طلبان از آنجا که بر اساس دیدگاه‌های عقلانی می‌دانند که سمت‌های کلان مدیریتی برای یک خانم، می‌تواند حاوی مضارّی باشد؛ اکنون که در مسند قدرت شورای شهر قرار گرفته‌اند قصد دارند این عقلانیت را به کار بسته و بر خلاف شعارهای همیشگی خود، یک شهردار مرد را به ساختمان شهرداری تهران بفرستند.
اما در عین حال، تقلا می‌کنند برای فرار از پاسخگویی در قبال چرایی عدم انتصاب شهردار زن؛ مطالبات ایجاد شده توسط خود را به سمت رئیس‌جمهور روحانی سوق دهند و در حالیکه خودشان حاضر نیستند مدیریت کلان را به زنان واگذار کنند اما این کار بحث‌برانگیز را به دوش آقای روحانی بگذارند.
فی‌الواقع اگرچه انتصاب یا عدم انتصاب وزیر زن در هیچ کابینه‌ای جزو اولویت‌ها نیست اما چپ‌ها تلاش می‌کنند تا با تبدیل کردن این مسئله به یک فشار بزرگ علیه دولت دوازدهم، خود را از پاسخگویی در قبال کاری که حاضر به انجامش نیستند، برهانند.
با این حال اما به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور روحانی نیز قصد ندارد در این زمینه در پازل اصلاح‌طلبان بازی کند.
محمدرضا تابش، از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس به تازگی در همین زمینه گفته است: به احتمال زیاد هیچ وزیر خانمی در کابینه وجود نخواهد داشت و رئیس جمهور از زنان در سطح معاونت استفاده خواهد کرد.
گفتنیست، مسئله انتصاب شهردار زن، بصورت حاشیه‌ای در برخی اظهارات معاریف اصلاح‌طلب دیده می‌شود اما هرگز نتوانسته پا به متن جریانات بگذارد.
روزنامه اصلاح‌طلب آفتاب یزد نیز به تازگی از قرار گرفتن نام خانم الهه کولایی در فهرست نامزدان شهرداری تهران انتقاد کرد و به درستی آنرا اقدامی نمایشی خواند.[۴]
یادآور می‌شود در دولت احمدی‌نژاد و پس از انتصاب وزیر زن توسط وی، برخی مراجع به این کار دولت انتقاد کردند و این انتقادات همچنان نیز پابرجا هستند.
در آن روزها چهره‌های اصولگرا از دولت وقت خواستند که التزام بیشتری به تواصی مراجع تقلید داشته باشد.
***
«ناکارآمد و ناهماهنگ»! کنایه عبدا... ناصری به کابینه روحانی
عبدا... ناصری، عضو شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان و از فعالان این جریان خاص سیاسی به تازگی طی یادداشتی در شماره یکشنبه گذشته روزنامه آرمان امروز نوشت:
«فارغ از هرگونه سهم‌خواهی، سهم‌پنداری، جنسیت و حتی فارغ از میزان میانگین سنی، اگر کابینه دوم آقای روحانی برخلاف کابینه اول کاملا کارآمد، منسجم و هماهنگ نباشد، قطعا آینده سیاسی تمام جریانات تاثیرگذار در صندوق رای را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.»
او در ادامه می‌افزاید:
اگر آقای روحانی کابینه دوم خود را مشابه کابینه اول شکل دهد که در برخی زمینه‌ها تفاوت دیدگاه و عملکرد به اعوجاج از ایده‌ها و برنامه‌های رئیس‌جمهور منجر شود، در نهایت عملکرد کابینه و رئیس‌جمهور در چهار سال آینده نه‌تنها بر انتخابات‌های پیش‌رو تاثیرگذار خواهد بود، بلکه از نظر تحکیم بنیان‌های ملی و کاهش گسست‌های اجتماعی و نسلی در جامعه شاهد رخداد منطقی نخواهیم بود!»[۵]
*اشاره‌های مکرر چهره‌های جریان سیاسی خاص به آینده این جریان و انتخابات بعدی طی روزها و هفته‌های اخیر، نشان از آن دارد که دل جریان خاص بیش از روحانی و پاسداری از آرای مردم برای انتخابات‌های سال ۹۸ و ۱۴۰۰ در سوز و گداز است.
البته نبایستی ساده‌اندیش بود و اینطور تصور کرد که اصلاح‌طلبان دغدغه دارند که اگر کابینه دوم آقای روحانی خوب کار نکند، آینده آنها دچار چالش می‌شود!
جریان خاص راهبرد جالبی را در این زمینه طراحی کرده و آن اینکه به مرور طلاق سیاسی خود از رئیس‌جمهور روحانی و جریان اعتدال را اعلام خواهد کرد و تلاش می‌کند تا بهانه‌های دندانگیری را برای عملکرد احتمالی انتقادبرانگیز کابینه دوم را دست و پا کند. (همچون بهانه مشهوری که می‌گوید تندروهای نمی‌گذارند سرمایه‌های خارجی در پسابرجام به ایران بیایند!)
کنایه‌های ناصری به کابینه اول آقای روحانی و ایضا اشاره‌های او به وجود اعوجاج در این کابینه در کنار صحبت‌هایش پیرامون آینده اصلاح‌طلبی حاوی نکات فراوانی است که تأمل درباره آنها را به مخاطبان محترم وا می‌گذاریم...
***
اصلاح‌طلبان می‌خواهند برای انتخابات ۱۴۰۰ پوپولیست شوند...
محمدرضا تاجیک، از تئوریسین‌های جریان اصلاح‌طلب و مشاور رئیس دولت اصلاحات، به تازگی در بخشی از مصاحبه خود با خبرگزاری ایسنا درباره مفهوم پوپولیسم گفته است:
«هم در انتخابات سال ۹۲ هم در سال ۹۶ ما با شکلی از پوپولیسم مدرن روبرو شدیم. حتی می‌شود گفت شاهد یک پوپولیسم پست‌مدرن بودیم. پوپولیسم صرفا آن معنایی که ما در ادبیات سیاسی سنتی خودمان فهم می‌کنیم را نمی‌دهد. پوپولیسم زمانی معنا می‌یابد که یک زنجیره‌ی هویتی میان هویت‌های متمایز شکل بگیرد که در پس و پشتش مطالبه‌ای مشترک نهفته باشد. این نوع پوپولیسم یک جنبش پست‌مدرن است. از این منظر می‌توانیم بگوییم در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ شاهد این نوع از پوپولیسم هستیم.»
او در ادامه صحبت‌های خود همچنین تصریح می‌کند:
اگر اصلاح‌طلبان می‌خواهند در چهار سال آینده دوباره موفق باشند باید از هم اکنون وارد فضایی شوند که در آن خلأ دارند. اصلاح‌طلبان باید مشقشان را در ورق‌هایی از این دفتر بنویسند که سفید است. زبان توده‌های مردم را بیاموزند و اسیر مفاهیم خودساخته و پرداخته‌ای همچون پوپولیسم نشوند. همه ما باید تلاش کنیم با توده‌های مردم رابطه برقرار کنیم. خلاهای سازمان را پوشش دهیم و چهار سال آینده بتوانیم این رای را تقویت و در سازمان رای رقیب حضور جدی داشته باشیم.[۶]
*صحبت‌های تاجیک که در واقع مدح آوانگارد پدیده پوپولیسم محسوب می‌شود، مسبوق به سابقه است...
او چند روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ نیز در اظهاراتی در یکی از ستادهای انتخاباتی رئیس‌جمهور روحانی که خبرگزاری ایلنا آنرا منتشر کرد، ناامید از پیروزی روحانی، به تمجید از مفهوم پوپولیسم پرداخته و گفته بود:
«این مشکل بسیاری از ما اعتدال گرایان و اصلاح طلبان است که زبان ایجاد رابطه با توده‌های مردم را کمتر می‌دانیم. بیشتر ما اسیر یک آموزه هایی هستیم که خود ایجاد کردیم به نام پوپولیسم. فرض بر این است که بیان توده‌ای، پوپولیسم را ترویج می‌کند؛ من با این آموزه موافق نیستم. در جهان کنونی ما، پوپولیسم معنای دهه پنجاه شصت را ندارد. جنبش های توده گرا و احساس گرایی که خارج از عقلانیت هستند الان چه راست لیبرال چه چپ مارکسیست به نوعی به پوپولیسم توجه دارند و پوپولیسم را جنبش مترقی پست مدرن تعریف می‌کنند که می‌تواند نیروهای متکثر را به هم وصل کند و دریایی خروشان ایجاد کند.
باید ستادها از خیلی وقت پیش تمهید می‌کردند که حرکت خود را از جغرافیایی انسانی آغاز کنند که در آن ضعف طرفدار دارند. ولی متاسفانه کماکان بیشترین فضای تبلیغاتی، سخنرانی و تجمعات ما در مراکز بزرگ استان ها انجام می‌شود و ما را از میلیون ها توده مردمی که حتما مشارکت جو هستند و حتما وارد صحنه خواهد شد تمرکز نکردیم. به نظر من این ضعیف بوده است...در همین دو سه روز افکار عمومی شکل می‌گیرد و نتیجه انتخابات شکل می‌گیرد. از مرکز نشینی خارج شوید و بساط تبلیغاتی تان را جایی پهن کنید که شما را نمی‌فهمند و صدای شما را نمی‌شوند و شما را نمی شناسند.»[۷]
بایستی اشاره کرد که حتی اگر صدای آقای تاجیک در اردوگاه اصلاح‌طلبان متکثر شود و پژواکی هم داشته باشد اما این جریان خاص سیاسی به دلیل برخورداری از یک ژنتیک خاص و گفتمان بورژوا، هرگز نتوانسته و نخواهد توانست که به ساحاتی نظیر عدالت، مردم مداری، احترام به رأی مردم و مقولاتی که از منظر اصلاح‌طلبان شالوده‌های نام مضحکی به نام پوپولیسم هستند نزدیک شود.
چه اینکه افکار عمومی به روشنی می‌داند مقولاتی مثل توهین هر روزه به مردم، نسبت دادن دروغ‌گویی و کم‌عقلی به مردم، اعتراض به رأی اکثریت مردم در سال ۸۸، ریشخند کردن قشرهای کم‌درآمد و محرومین و تحریم انتخابات مجلس نهم، ساخته و پرداخته همین آقایانی بوده و هست که امروز تاجیک از آنها می‌خواهد زبان توده‌ها را بیاموزند و به میان مردم بروند!
از طرفی بایستی به این مسئله هم توجه داشت که اساساً فرض بر اینکه اصلاح‌طلبان مدتی هم از عدالت و مردم‌مداری و توجه به محرومان و مستضعفان حرف بزنند اما میزان واقعی بودن این ژست‌ها بر اساس آنچه که از مفهوم اصلاح‌طلبی به معنای عرفی و سیاسی آن می‌شناسیم، به شدت محل تردید است و قابل باور نمی‌نماید...
عباس عبدی، از فعالان اصلاح طلب، زمانی تأکید کرده بود که عمده فعالان معترض به نتیجه انتخابات در سال ۸۸، ساکنان شمال شهر بوده‌اند!
***
۱_http://sharghdaily.ir/News/۱۳۷۱۳۰
۲_http://www.magiran.com/npview.asp?ID=۳۵۹۹۹۳۱
۳_http://www.armandaily.ir/fa/news/detail/۳۲۴۳۸
۴_mshrgh.ir/۷۵۵۶۹۱
۵_http://www.armandaily.ir/fa/news/main/۱۹۲۸۷۱
۶_http://www.isna.ir/news/۹۶۰۵۰۸۰۴۵۲۶
۷_http://monitor.shafaqna.com/FA/IR/۹۲۳۲۴۵۲