به گزارش مشرق، در یادداشت پیش رو که بولتن نیوز آن را از صفحه شخصی عبدالله شهبازی، نویسنده، مورخ و پژوهشگر ایرانی نقل کرده، آمده است:
محصولات دگرژن‌شده پس از مخالفت‌های گسترده مردم فرانسه و ممنوعیت رسمی در روسیه و اسکاتلند به بازار ایران سرازیر می‌شوند.در ایران مرسوم است که سیاست‌های مخرب را با نام‌های زیبا بزک و قالب کنند.
«اصلاحات ارضی» در «انقلاب سفید شاه و ملت» (دهه 1340 ش.) «اصلاحات ارضی» نبود بلکه تقسیم مزارع بزرگ و یکپارچه زراعی ایران به قطعات کوچک بود بدون توجه به قوانین ارث اسلامی که نسل به نسل این مزارع را کوچک و کوچک‌تر می‌کند و به وضع فاجعه‌بار کنونی می‌رساند. «ملی کردن جنگل‌ها و مراتع» نام زیبایی بود برای استقرار مالکیت دولت بر 84 درصد اراضی کشور و سپردن تولیت آن به دستگاه‌های دولتی که دیوان‌سالاران هر چه بخواهند با آن بکنند و وضع فجیع کنونی را بیافرینند.
این روزها نیز تحت عناوین زیبا فاجعه‌ای بنام واردات انبوه محصولات کشاورزی از نظر ژنتیکی دستکاری شده از فرانسه در جریان است. [1]
زمانی که سفر خرداد 1393 وزیر جهاد کشاورزی به فرانسه را دنبال می‌کردم حیران شدم که چگونه می‌توان با افتخار از انعقاد قرارداد برای صادرات محصولات کشاورزی طبیعی (ارگانیک) ایران به فرانسه و وارد کردن محصولات «اصلاح شده» (دگرژن‌شده) از فرانسه سخن گفت. آن زمان در فیسبوکم نوشتم: «یعنی چه؟ دنیا به ما می‌خندد. محصولات کشاورزی ارگانیک بدهیم به فرانسه و محصولات از نظر ژنتیک دستکاری شده بگیریم؟»
»محصول اصلاح شده» نامی زیبا است که برخی مقامات و کارشناسان دولتی ایران برای «محصولات از نظر ژنتیکی دستکاری شده»، یا به تعبیر من «دگرژن‌شده»، [2] به کار می‌برند. «بازی تغییر نام» شاید برای گمراه کردن ایرانیان مؤثر باشد ولی در رسانه‌های خارجی ممکن نیست. نتیجه، این گزارش انگلیسی پرس تی. وی. و سایر رسانه‌های غیرفارسی‌زبان است که ماوقع را با نام‌های واقعی بیان می‌کند:
"Under the agreement, Iran will SELL ORGANIC PRODUCTS to the EU and IMPORT GENETICALLY MODIFIED pear and apple trees and grapevines.” [3]
هر کس با فضای جهانی آشنا باشد می‌فهمد که اعلام توافق فوق در رسانه‌های غربی تا چه حد برای ایران تحقیرآمیز بود. بیننده و خواننده غربی تصور می‌کرد فرانسه با قبیله‌ای عقب‌مانده، ساکن صحاری دوردست و فاقد هرگونه دسترسی به وسائل ارتباط جمعی، قرارداد کشاورزی منعقد کرده یعنی با کسانی که نه محصول ارگانیک را می‌شناسند و نه با جنبش ضد محصولات دستکاری شده ژنتیکی آشنا هستند. فرانسه مهد یکی از مهم‌ترین جنبش‌های ضد محصولات دگرژن‌شده است.
«بیزنس دگرژن‌سازی»، که در رأس آن «مافیای دگرژن‌ساز» و غول‌هایی چون کمپانی مونسانتو قرار دارد، هر چند در گستره جهانی بسیار قدرتمند است ولی سال‌هاست کارش به رسوایی کشیده. [4] پس از انتشار تحقیقاتی که نشان می‌داد بذرهای دستکاری شده موجب تومورهای سرطانی می‌شود، دولت روسیه ورود بذرهای کمپانی مونسانتو به این کشور را ممنوع کرد و در آوریل 2014 مدودف، نخست‌وزیر روسیه، ممنوعیت ورود هر گونه محصولات دگرژن‌شده را اعلام کرد. [5] افتخار روسیه این است که از طریق گسترش باغچه‌های خصوصی خانوادگی، موسوم به «داچا»، مردم چهل درصد محصولات غذایی مورد نیاز خویش را تأمین می‌کنند.[6]
هم‌زمان با تلاش برای تبدیل ایران به بازار بزرگ محصولات دگرژن‌شده کشاورزی از طریق فرانسه، علاوه بر روسیه، پارلمان و دولت اسکاتلند نیز کشت محصولات دگرژن‌شده را ممنوع اعلام کرد. ریچارد لاکهید، از مقامات اسکاتلند، گفت: دولت [محلی] اسکاتلند تصمیم به ممنوعیت استفاده از محصولات دگرژن شده گرفته زیرا نمی‌خواهد با آینده بخش 14 میلیارد پوندی غذا و نوشیدنی اسکاتلند قمار کند. او افزود: اسکاتلند در سراسر جهان به خاطر طبیعت زیبایش شهرت دارد و ممنوعیت استفاده از بذر دگرژن‌شده از طبیعت سرسبز و تمیز کنونی حفاظت می‌کند و آن را رشد می‌دهد. [7]
تلاش‌هایی چون «کمپین نه به محصولات دستکاری شده ژنتیکی» [8] مفید و قابل ستایش است ولی شاید استفتا از مراجع تقلید مؤثرترین راه باشد برای ممانعت از بروز این فاجعه انسانی و زیست‌محیطی در ایران.
***************
زیرنویس‌ها:
1- گزارشی از سابقه ماجرا را در اینجا بخوانید: آرزو میرزاخانی، «پیشتازی تراریختگان در دولت محیط زیستی»، روزنامه قانون، یکشنبه، 27 دی 1394.
http://bit.ly/20hxHey
2- در فارسی برای محصولات از نظر ژنتیکی دستکاری شده یا «ترانس‌ژنیک» معادل «تراریخته» را ساخته‌اند. پیش‌وند «ترانس» در انگلیسی معانی مختلف ایجاد می‌کند از جمله دگرگون شدن مثلاً در «ترانسفورم» (ترانس + فورم). ترانس‌ژن به معنی دگرگون شدن ژن است. برای «ژن» می‌توان «جَنَم» را به کار برد به معنی سرشت و ذات. «ژن»، برگرفته از یونانی، که در انگلیسی به «کین» تبدیل شده (کین‌شیپ: خویشاوندی)، و «جَنَم» فارسی هم‌ریشه هستند. بنابراین، «ژن» خیلی بیگانه نیست. بنظرم، «دگرژن» و «دگرژنی» و «دگرژن‌سازی» (دگرژن‌ساز، دگرژن‌سازان) زیباتر و گویاتر از واژه نامأنوس «تراریخته» (ترانس‌ژن) و مشتقات آن است بعنوان معادل واژه‌های زیر:
transgene, transgenic, transgenesis
3- France digs in for Iran trade with six deals, Press TV, Thu May 28, 2015.
http://bit.ly/1J9X3DY
4- خانم وندانا شیوا پیامدهای تبدیل بذرهای طبیعی به بذرهای دستکاری شده و یک بار مصرف را در هند بررسی کرده و آن را «بذرهای خودکشی» نامیده. بنوشته خانم شیوا، این سیاست دیکته شده از سوی بانک جهانی از زمان اجرا در هند (1998) پیامدهای فاجعه‌بار برای کشاورزی هند داشته و پدیده رو به گسترش خودکشی کشاورزان هندی را آفریده است.
Vandana Shiva, From Seeds of Suicide to Seeds of Hope: Why Are Indian Farmers Committing Suicide and How Can We Stop This Tragedy? The Huffington Post, 05/29/2009, Updated May 25, 2011.
http://huff.to/1Axinlu
و نیز بنگرید به این گزارش:
می‌دانید پشت پرده تولید محصولات تراریخته جهان چیست؟ خبرانلاین، شنبه 16 بهمن 1389.
http://bit.ly/1AAUM3x
5- درباره ممنوعیت ورود محصولات دگرژن‌شده به روسیه بنگرید به:
Russia will not import GMO products - PM Medvedev, Russia Today, 6 Apr, 2014.
http://on.rt.com/v8ti7m
Monsanto’s GMO Corn are Banned in Russia, Seattle Organic Restaurants.
http://bit.ly/1KBI07Z
Christina Sarich, Why Is Russia Banning GMOs While the US Keeps Approving Them? Russia sees GMOs as threat.
http://naturalsociety.com/russia-us-gmos-ban-approval/
Ethan A. Huff, Russia Says No to GMO Seeds, Aims for Food Supply That's 'Cleanest in the World', Russia Insider, Fri, Jul 17, 2015.
http://bit.ly/1HFCjAk
6- چهل درصد مواد غذایی مصرفی مردم روسیه در داچاها [باغچه‌های خانگی] و به دست خود مصرف‌کنندگان تولید می‌شود.
In 2011 the dacha gardens of Russia produced 40% of the nation's food.naturalhomes.org
http://naturalhomes.org/naturalliving/russian-dacha.htm
7- Adam Withnall, Scotland to ban all GM crops over fears for 'green brand', angers farmers and scientists, Independent, Sunday 9 August 2015.
http://ind.pn/1IvJttx
8- «کمپین نه به محصولات دستکاری شده ژنتیکی» در سلامت نیوز:
http://bit.ly/20hy1tU